O Anthony Bourdain έφαγε τον κόσμο και κατασπάραξε τον ίδιο του τον εαυτό

Μία ημέρα σαν σήμερα, 5 χρόνια πριν, ο γαστρονομικός αντιήρωας, αμετανόητος ταξιδιώτης και ευρηματικός storyteller, έπαιρνε το τελευταίο του δείπνο.

Ο Άντονι Μπουρντέν @anthonybourdain

"Γεννήθηκα στη Νέα Υόρκη, αλλά μεγάλωσα στο Νιου Τζέρσι, σε μια μικρή κοινότητα που λέγεται Λεονία. Τα πρώτα χρόνια ζούσαμε σε ένα πολύ ταπεινό σπίτι, αλλά αργότερα μετακομίσαμε σε ένα πολύ καλύτερο στην απέναντι πλευρά του δρόμου. Το σπίτι μας ήταν γεμάτο βιβλία, που ως παιδί τα διάβασα όλα. Ήμουν ντροπαλός, ατσούμπαλος, τρομακτικά ανασφαλής κι από ένα σημείο και μετά αντιδραστικός. Συνειδητοποίησα σχετικά νωρίς ότι τα κωλόπαιδα με τη μεγάλη αυτοπεποίθηση περνούσαν καλύτερα κι άρχισα να λειτουργώ σαν κωλόπαιδο με μεγάλη αυτοπεποίθηση. Δε με ένοιαζε τίποτα ή παρίστανα ότι δε με ένοιαζε τίποτα κι αυτό ήταν αρκετό για να με γουστάρουν οι γκόμενες". Μέχρι τα 12 του όμως ο Anthony Bourdain είναι το παιδί που ονειρεύεται κάθε Αμερικανός γονέας: διαβάζει, τρώει στο σπίτι, συμμετέχει στους προσκόπους. 

Βίος και Πολιτεία

Ο πατέρας του, γαλλικής καταγωγής, ασχολείται με την κλασική μουσική για λογαριασμό της Columbia Records, ενώ η μητέρα του γράφει στους The New York Times. Μικρός τρώει "τα φαγητά που έτρωγε ο κόσμος τη δεκαετία του ’50 –σουφλέ και κατεψυγμένα λαχανικά–, αλλά και κάμποσα γαλλικά πιάτα, αφού (σ.σ. η ψαγμένη) μαμά μου λάτρευε την εκπομπή της Julia Child (σ.σ. διάσημη Αμερικανίδα τηλεμαγείρισσα, ένα υβρίδιο Νίκου Τσελεμεντέ και Βέφας Αλεξιάδου, που "εξαμερικάνισε” πλήθος γαλλικών πιάτων)".

Ο Tony, όπως τον φωνάζουν οι φίλοι του, αποφασίζει ότι μεγαλώνοντας θα γίνει chef όταν σε ηλικία μόλις 10 ετών, κάνοντας τις πρώτες διακοπές στην Αρκανσόν, ένα γαλλικό θέρετρο στις όχθες του Βισκαϊκού Κόλπου απ’ όπου ξεκίνησε ο παππούς του για τις ΗΠΑ, δοκιμάζει τη γεύση ενός ολόφρεσκου στρειδιού που του δίνει ένας ψαράς που μόλις το έχει βγάλει. Δε γνωρίζουμε αν οι διατροφικές προτιμήσεις μεταφέρονται γονιδιακά, όμως όταν ο David Sheff το 2011 τον ρωτάει για λογαριασμό του Playboy για τις διατροφικές προτιμήσεις της πεντάχρονης τότε κόρης του, απαντάει: "Της αρέσουν οι μακαρονάδες, το βούτυρο, τα χοτ ντογκ και ο πουρές, ό,τι αρέσει σε κάθε παιδί δηλαδή. Καμιά φορά κάνει και υπερβάσεις, τρώει και κάνα στρείδι". Ενδιαφέρουσα σημειολογική παρατήρηση που ίσως να φανεί χρήσιμη στο μέλλον...

Σε ηλικία 12 ετών γίνεται αυτόπτης μάρτυρας ενός συμβάντος που ενισχύει τη θέλησή του να ασχοληθεί με τη μαγειρική. Προσκεκλημένος σε ένα γάμο, όπως εξομολογείται στον Guardian, πετυχαίνει τον chef να κάνει έρωτα με τη νύφη "πάνω σε ένα βαρέλι, στο χώρο όπου πέταγαν τα σκουπίδια", ενώ οι υπόλοιποι διασκέδαζαν έξω.

Αφού περιπλανιέται –προφανώς η περιπλάνηση ήταν στο DNA του– σε διάφορα κολέγια, πανεπιστήμια και είδη σπουδών (έφτασε μέχρι και το περίφημο Βάσαρ), καταλήγει σ’ αυτό που έχει προαποφασίσει πριν από 10 χρόνια: γράφεται στο Ινστιτούτο Γαστρονομίας της Αμερικής. Βοήθησε βέβαια και το Βάσαρ, γιατί το διάστημα όπου σπούδαζε σ’ αυτό πρωτομπήκε σε μια επαγγελματική κουζίνα ως λαντζέρης. Αποφοιτά το 1978, επτά χρόνια αργότερα παντρεύεται τον κολεγιακό του έρωτα και για μία εικοσαετία ανεβαίνει αργά και βασανιστικά όλα τα πόστα της μπριγκάδας μιας επαγγελματικής κουζίνας, όπως την καθόρισε πριν από έναν αιώνα περίπου ο Georges Escoffier. Είκοσι χρόνια άλλωστε παραμένει παντρεμένος με τον κολεγιακό του έρωτα. Ξεκινάει με λάντζα, καθαρίζοντας σελινόριζες και ξελεπιάζοντας χιλιανά λαβράκια, κόβοντας κρεμμύδια και ντομάτες σε μικρά καρέ σε καταιγιστικούς ρυθμούς και σε απογοητευτικές ποσότητες. Χρειάζεται κάτι για να αντέχει την πίεση.

"Έκανα λάντζα σε μια ψαροταβέρνα στο Κέιπ Κοντ (σ.σ. η ψαροταβέρνα του Βάσαρ). Ήταν η εποχή που το να μαστουρώνεις στην κουζίνα ήταν αποδεκτό – και μαστουρώναμε όλοι. Στα εστιατόρια από τα οποία ξεκίνησα όλοι δουλεύαμε για να αγοράζουμε κόκα. Έτσι κύλησαν τα ’70s και τα ’80s – τα ναρκωτικά ήταν μέρος αυτής της δουλειάς. Τη δεκαετία του ’90 άλλαξαν τα πράγματα".

Τη δεκαετία του ’90 και συγκεκριμένα το 1998 αναλαμβάνει επιτέλους ως executive chef την Brasserie Les Halles. Για να το καταφέρει, είχε προηγουμένως καθαρίσει οριστικά με τα ναρκωτικά. "Είχα μια μακρά και φρικτά επώδυνη σχέση με την ηρωίνη και αμέσως μετά με τη μεθαδόνη. Κατάφερα να αποτοξινωθώ μόνος μου και δεν πρόκειται να ξαναπεράσω τα ίδια. Δεν μπορώ καν να θυμηθώ τις καλές στιγμές που μου χάρισε η ηρωίνη. Μόνο τους πόνους. Το ίδιο ισχύει και για την κοκαΐνη. Ξεκίνησα να κάνω κόκα όταν ήμουν 13-14 χρόνων".

Πέρασα όλη μου τη ζωή αναζητώντας κόκα και παρακαλώντας βαποράκια. Τα ναρκωτικά με τσάκισαν. Με έκαναν να εξευτελιστώ και να πέσω πολύ χαμηλά, αλλά κάποια στιγμή πήρα τις αποφάσεις μου και τα σταμάτησα. Σταμάτησα τη χρήση γιατί ένιωθα ότι εξευτελιζόμουν. Επίσης, είχα ξεμείνει από λεφτά. Κλαιγόμουνα, ικέτευα και φλόμωνα τον κόσμο στα ψέματα προκειμένου να βρω δανεικά. Κάποια στιγμή συνειδητοποίησα ότι είχα φτάσει στον πάτο, οπότε πήρα τις αποφάσεις μου".

Δύο χρόνια αργότερα κάνει την καθοριστική στροφή στη ζωή του: αποφασίζει να γράψει ένα βιωματικό βιβλίο, το Kitchen Confidential: Adventures in the Culinary Underbelly (Κουζίνα εμπιστευτικό: Περιπέτειες στην αθέατη πλευρά της κουζίνας), ως συνέχεια ενός άρθρου του που δημοσιεύτηκε το 1999 στο New Yorker με τίτλο Μη φας προτού διαβάσεις αυτό.

Το βιβλίο, που περιγράφει όλα τα "καφριλίκια" που γίνονται σε μια επαγγελματική κουζίνα, τα οποία ακόμη κι ένας υποψιασμένος πελάτης αδυνατεί να φανταστεί, γίνεται γρήγορα μπεστ σέλερ και αποκαλύπτει μια άγνωστη πτυχή του chef: τη δυνατότητά του να διηγείται (πραγματικές) ιστορίες με ρυθμό και πολύ ενδιαφέροντα τρόπο. Καπάκι με τους αναγνώστες τσιμπάει η τηλεόραση. Μόλις εκδίδεται το δεύτερο βιβλίο του με γαστρονομικές εμπειρίες που αποκόμισε τριγυρνώντας τον πλανήτη, δέχεται πρόταση από το Food Channel για μια εκπομπή με τίτλο A Cook’s Tour (ο τίτλος του δεύτερου βιβλίου του), που "τρέχει" για 35 επεισόδια μέχρι και το 2003.

Ο Bourdain αρχίζει να μεταμορφώνεται σε ένα celebrity chef. Είναι όμορφος, γυμνασμένος, "αλητάκος" και θίγει ενδιαφέροντα θέματα. Προσκαλείται συχνά σε εκπομπές για να μαγειρέψει, κυρίως όμως για να μιλήσει. Γιατί ειδικά σ’ αυτό είναι εξαιρετικά καλός. Βρίζει, θάβει, καλαμπουρίζει, σχολιάζει εύστοχα. Έχει ό,τι χρειάζεται ένας καλεσμένος για να εκτοξεύσει τη θεαματικότητα, κυρίως όμως είναι πειστικός.

Διαβάστε Επίσης

Συνεχίζει το δοκιμασμένο συνδυασμό βιβλίου-εκπομπής, εκδίδει μάλιστα και μυθιστορήματα. Η κουζίνα της Brasserie Les Halles δεν τον πολυβλέπει, ταξιδεύει άλλωστε για τις ανάγκες των εκπομπών του πάνω από 250 μέρες το χρόνο, αλλά ποιος νοιάζεται; Το brand έχει ένα αναδυόμενο αστέρι στο τιμόνι του που γεμίζει τη σάλα του.

Η γυναίκα όμως και η κόρη του νοιάζονται... Το 2004 στο μοναδικό blind date που επιχείρησε στη ζωή του γνωρίζει μια γοητευτική chef ιταλικής καταγωγής, την Ottavia Busia. Πολυάσχολοι και οι δύο, η συνάντησή τους μοιάζει να καταλήγει στην καλύτερη περίπτωση σε ένα one-night stand, άντε το πολύ σε a few one-night stands. Καταλήγει όμως να έχει happy end: μονόπετρο, πρόταση, "yes I do...". Ακολουθεί η γέννηση της κόρης του: "Θυμάμαι ακριβώς τη στιγμή που άλλαξα διάθεση. Ζούσα σε ένα άθλιο διαμέρισμα στη Νέα Υόρκη, πάνω από ένα φαστφουντάδικο, και είχα μόλις γνωρίσει τη γυναίκα που στην πορεία θα γινόταν σύζυγός μου, μια γυναίκα που μου έμοιαζε, που προερχόταν από τον κόσμο των εστιατορίων.

Η συνέχεια στο Esquire

Ακολούθησε το Αθηνόραμα στο Facebook και το Instagram.

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Εστιατόρια

Ο Αλέξανδρος Καρακατσάνης είναι έτοιμος για το επόμενο βήμα

Μία κουβέντα με τον ταλαντούχο σεφ, με αφορμή το 'Ami gastrotheque' αλλά και ένα νέο, φιλόδοξο και ταρατσάτο εστιατορικό project που καταφθάνει πολύ σύντομα.

ΓΡΑΦΕΙ: ΜΠΑΜΠΗς ΔΟΥΚΑς
02/05/2024

Lolita's

Το νέο στέκι - σουξέ του Ψυχικού έχει κοσμοπολίτικο στιλ, κινηματογραφική αύρα, κεφάτη διάθεση και ωραίες ιδέες στην κουζίνα. Αν προσέξει ώστε η ευρηματική γαστρονομική του πρόταση να κερδίζει και στα σημεία, μπορεί εύκολα να γίνει ένας απ’ τους πιο άχαστους καλοφαγικούς προορισμούς της πόλης.

Γιουβετσάκια

Υποδειγματική εντελώς off Broadway ταβέρνα, που μαγειρεύει 30 χρόνια τώρα ντελικάτη ελληνική κουζίνα, βασισμένη σε εξαιρετικές πρώτες ύλες.

Δύο αφορμές για "Zillers"

Σπέσιαλ γεύσεις σερβίρει το βράδυ της Ανάστασης το ατμοσφαιρικό εστιατόριο της οδού Μητροπόλεως, ενώ λίγες ημέρες αργότερο το αδερφό "The Zillers Pastry Bar" υποδέχεται τον εξαιρετικό pastry chef Gilles Marchal.

'Ronin', το νέο ιαπωνικό του Κολωνακίου

O Μανώλης Κωνιωτάκης στήνει ένα εστιατόριο μίνιμουμ αισθητικής και μάξιμουμ γεύσης από τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.

Οι "Ψαράδες" γοητεύουν το ούζο "Πλωμαρίου"

Όταν κλασσικοί ψαρομεζέδες και τολμηρές θαλασσινές σπεσιαλιτέ του Γιάννη Λιάκου συντονίζονται με εκλεκτό γλυκανισάτο απόσταγμα.

Νέο 'Barbounaki by Papaioannou' στον Ναυτικό Όμιλο Βουλιαγμένης

Στον κόλπο του ΝΟΒ, εγκαινιάζεται το φρέσκο 'Barbounaki' δια χειρός Γιώργου Παπαϊωάννου, με ψάρια και θαλασσινά στις καλύτερες εκδοχές τους.