Κάτι συνέβη φέτος και στην αθηναϊκή εστιατορική σκηνή ξέσπασε... αστική νοσταλγία. Βλέπουμε τον 20ό αιώνα, που έχουμε πια οριστικά αφήσει πίσω μας, να επανέρχεται, καθώς ειδικά φέτος αποτελεί έμπνευση για το ντεκόρ αλλά και τις γεύσεις σε αρκετούς χώρους. Περιμένουμε μάλιστα ότι το φαινόμενο θα διευρυνθεί. Με άλλα λόγια, φαίνεται πως νιώθουμε την ανάγκη να ξανακοιτάξουμε προς τα πίσω και να επικαιροποιήσουμε την αποθυμιά μας για τους παλιούς, καλούς καιρούς στην πρωτεύουσα.
Ξεκινώντας από την εποχή του Μεσοπολέμου και φτάνοντας μέχρι τα ’70s, βλέπουμε την αύρα τους να αναθερμαίνεται. Αρχιτέκτονες και ντιζάινερ δημιουργούν με ωραίες ιδέες μια ατμόσφαιρα αισθητικής ασφάλειας, που αποτελεί όλο και μεγαλύτερη αναγκαιότητα σε περιβάλλον κρίσης. Και συναντιούνται σε αυτήν τη νοσταλγική συχνότητα με την ήδη υπαρκτή εδώ και κάποια χρόνια ροπή των σεφ προς τις αγαπημένες αστικές μας γεύσεις: μουσακάδες, παστίτσια, γιουβαρλάκια, μπριάμ, Αθηναϊκές, είτε σε φροντισμένα κλασική είτε σε δημιουργικά αποδομημένη εκδοχή.
Τη συγκεκριμένη τάση την είδαμε να αποκρυσταλλώνεται ξεκάθαρα το καλοκαίρι στο «La Maison du Grec» της Πλατείας Αγίας Ειρήνης. Εκεί, ξεκινώντας από την επιθυμία του ιδιοκτήτη Κωνσταντίνου Ντουμή για μια σύγχρονη απόδοση του ελληνισμού, ο αρχιτέκτονας Μηνάς Κοσμίδης σχεδίασε ένα ατμοσφαιρικό νεοελληνικό μπιστρό με άρωμα παλιάς ελληνικής δαντέλας, πειράζοντας με ποπ διάθεση εμβληματικά στοιχεία της αρχοντικής Ελλάδας: tailor-made πλακάκια από μωσαϊκό, ένα τεράστιο ξύλινο ακροκέραμο, ένα τραπέζι με πόδια λιονταριού, παλιομοδίτικοι πολυέλαιοι, βιενέζικες καρέκλες με βελούδινο κάθισμα, κάποιες βαμμένες κίτρινες και μπλε, σομόν στουλ στο μπαρ πάνω σε χρυσαφί βάσεις από παλιά μαρμάρινα τραπέζια, φωτιστικά-γυάλινες μπάλες σαν και αυτά που είχε το «Νέον» στην Ομόνοια.
Στοιχεία των αστικών σπιτιών δηλαδή, πριν από το θρίαμβο της πολυκατοικίας, και ατμόσφαιρα που θυμίζει comme il faut παλιό ζαχαροπλαστείο με αύρα εποχής, σαν επιχρωματισμένη ασπρόμαυρη καρτ ποστάλ. Τα πιο ωραία φαγητά εδώ μαγειρεύονται στο φούρνο (π.χ. το μπαχαράτο παστίτσιο), ενώ το γαλακτομπούρεκο με τη βελούδινη κρέμα και τα σούπερ τραγανά φύλλα μετράει.
Αν ξεφυλλίσεις νοερά το άλμπουμ της παλιάς Αθήνας, θα βρεις ακριβώς το νήμα που συνδέει το «Ilios» με τα μπιστρό και τα καφενεία της. Οι Θεσσαλονικείς Urban Soul Project άπλωσαν όλα τα στοιχεία της αθηναϊκής παράδοσης σε ένα κολάζ που συναρμολογεί τη νοσταλγική αίσθηση με σύγχρονο τρόπο. Στη μία σάλα μωσαϊκό, στην άλλη ξύλο μέχρι τη μέση του τοίχου, ψάθα που ντύνει αλά βιενουά τις πλάτες στις πολυθρόνες, αλλά ανεβαίνει και στο ταβάνι με την έντονη διακοσμητική γεωμετρία...
Όλα εδώ ξυπνούν μνήμες από απλά καφενεία και μπρασερί, που η αύρα τους έχει μεταφερθεί με σύγχρονο τρόπο στο σήμερα. Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες με κτίρια και στιγμιότυπα της πόλης σε υποδέχονται καθώς μπαίνεις και στολίζουν το επίκεντρο του μαγαζιού μπροστά από την ανοιχτή κουζίνα. Νιώθεις ωραία στα μαρμάρινα τραπέζια του «Ilios», τυλιγμένος από τη γλύκα του ντεκόρ. Θα φας μοντέρνο σπανακόρυζο με σκούρο σμαραγδί χρώμα αλλά και ωραιότατο μουσακά με πλούσια μπεσαμέλ, μακαρούνες και μπαχαρένια ουρά μοσχαριού.
Στο «Senios», το νέο project της ομάδας του «Clumsies», ο εκ των ιδιοκτητών και interior designer Θάνος Τσουνάκας ενέταξε στο χώρο αποσπάσματα από αστικές μνήμες που συναρμόζονται σε ένα ωραίο σύνολο με διάχυτο μοντερνισμό. Το μωσαϊκό σε μπεζ, καφέ και λευκό ανεβαίνει από το πάτωμα στον τοίχο. Το μαρμάρινο τραπέζι με το κυματιστό περίγραμμα γίνεται αλλιώτικο μοναστηριακό meeting point, οι πολυθρόνες σε μπρούντζο με μπλε ρουά βελούδο μάς πάνε κατά ’70s πλευρά, ενώ κάποιες άλλες θυμίζουν καφετέρια από την ίδια δεκαετία· μπουαζερί και πάνελ με βιενέζικη ψάθα παραπέμπουν σε παλιό καφέ-ζαχαροπλαστείο· οι δε στολές των σερβιτόρων θυμίζουν τα σακάκια του προσωπικού στον παλιό Λουμίδη, μια και στο «Senios» καβουρδίζουν στη μηχανή το δικό τους καφέ.
Στις γεύσεις, τώρα, παίζουν ωραία με τη νοσταλγία στο Senios Martini, ψεκάζοντάς το με παλιομοδίτικο άρωμα Μυρτώ, και μας θυμίζουν Κυριακές στο σπίτι με ένα γιουβέτσι με μελωμένα μοσχαρίσια μάγουλα, αρσενικό Νάξου, μανιτάρια και μαύρο σκόρδο σερβιρισμένο σε αλουμινένιο κατσαρολάκι.
Το «Αγορά Select», πάλι, έκανε ριζικό lifting, που το μετέτρεψε σε έναν πολύ κομψό χώρο γεμάτο μνήμες αστικής τραπεζαρίας. Ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Παυλής, που έχει επιμεληθεί και το αδελφό «Βεντήρη Roast House», έχει δημιουργήσει μια signature εντυπωσιακή διχρωμία στο ξύλινο ψαροκόκαλο, που απλώνεται σε ταβάνι και τοίχους κι ένα μπαρ που μοιάζει με αλλιώτικο εκκλησιαστικό όργανο. Στην επίπλωση τον τόνο δίνει μια συλλογή από ξυλόγλυπτες καρέκλες στο φυσικό χρώμα του ξύλου, άλλες αρ ντεκό με βελούδο και άλλες σαλονάτες. Από το τεράστιο μενού περνούν συχνά πυκνά ως πιάτα ημέρας κολοκυθάκια γεμιστά αβγολέμονο, παστίτσιο, μουσακάς, Αθηναϊκή και άλλες αστικές σπεσιαλιτέ.
Αυτές οι νέες αφίξεις και μεταμορφώσεις έρχονται να προστεθούν σε παλιότερα εστιατόρια και μπαρ-ρεστοράν ενισχύοντας το νεοαστικό σκηνικό της Αθήνας, που αποτελεί πλέον ισχυρή τάση. Στο «Tudor Hall» λ.χ., με τα ασημένια μαχαιροπίρουνα, τις λεπτοδουλεμένες συνθέσεις λουλουδιών, τις μπαρόκ κουρτίνες, τα χαλιά, τους πίνακες του 18ου αιώνα και τα περίτεχνα σχέδια στο ξύλινο πάτωμα, τα καταφέρνουν να σε κάνουν να νιώσεις σαν πρίγκιπας χωρίς να σε βαραίνουν, αφού τα ανοιχτά χρώματα (ταπετσαρίες στο χρώμα της άμμου στις πολυθρόνες) ελαφραίνουν τον πολυτελή περίγυρο. Το ραφινάρισμα της ελληνικής γαστρονομίας είναι μέσα στο DNA του Αλέξανδρου Κοσκινά και κατά καιρούς έχω ενθουσιαστεί με πιάτα όπως το μπαρμπούνι σαβόρο, το κουνέλι στιφάδο, οι μυρωδάτοι κολοκυθοκεφτέδες, ο ανανεωμένος μουσακάς με μπεσαμέλ γιαουρτιού, τα πρωτότυπα γιουβαρλάκια ροφού, το εξαιρετικό εκμέκ κανταΐφι.
Στο «Zonars», τώρα, σε τυλίγει μια υπέρκομψη αρχοντιά κεντημένη με μπουαζερί στο χρώμα του πούρου, πολυθρόνες σε κόκκινο βελούδο, καναπέδες με πολύχρωμο διαχρονικό μοντερνισμό και άρωμα παλιάς Αθήνας κεντημένο με αριστοκρατικότητα από Βιένη και Λονδίνο. Η ντυμένη με κασσίτερο μπάρα δεσπόζει στο κέντρο και μια κλασάτη, γλυκιά ηρεμία απλώνεται παντού.
Ο «Τηλέμαχος Athens», τέλος, έχει το προνόμιο να στεγάζεται σε μια αρχοντική σάλα με ψηλοτάβανη χάρη, όπου η φανταστική ξύλινη επένδυση ζεσταίνει το χώρο και τα τεράστια παράθυρα δημιουργούν μια γοητευτική αρ ντεκό ατμόσφαιρα. Εδώ στεγαζόταν παλιά ο «Απότσος», αλλά τώρα το στίγμα του ντεκόρ δίνει ο εντυπωσιακός, τεράστιος πολυέλαιος. Το εστιατόριο είναι αφιερωμένο ως επί το πλείστον στο ψητό κρέας, ενώ πιάτα όπως η μακαρονάδα με κιμά ή με τράγο και το αρνάκι γάλακτος φρικασέ είναι από τις σταθερές γευστικές αξίες.
