Τέσσερα εστιατόρια της πόλης όπου θα φας υπό το βλέμμα της Μεξικανής δυναμικής ζωγράφου που, εξήντα χρόνια μετά το θάνατό της, έχει γίνει ποπ σύμβολο. Αλλού φοράει λουλούδια στα μαλλιά και αλλού κρατάει γκάνια. Αλλά έτσι ήταν η Φρίντα...
Τη Φρίντα Κάλο είναι δύσκολο να τη διαχωρίσεις από το έργο της. Βλέπεις αυτούς τους οδυνηρούς χρωματιστούς πίνακες, πλημμυρισμένους αγωνία και ασίγαστη ζωντάνια –ο Αντρέ Μπρετόν έχει πει για την τέχνη της ότι είναι «σαν κορδέλα τυλιγμένη γύρω από μια βόμβα»–, και είναι όλα εκεί: η μεικτή της μεξικανο-ευρωπαϊκή κληρονομιά, οι πολιτικοκοινωνικές της ανησυχίες, ο φυσικός πόνος, ο ερωτισμός, η μποέμικη ζωή της έξω από τις νόρμες. Η ίδια άφησε πίσω της πενήντα πέντε αυτοπροσωπογραφίες. Τα πορτρέτα της όμως έμελλε να πληθύνουν. Πλέον τη συναντάς όπου κι αν γυρίσεις το βλέμμα, και όχι μόνο στο Μεξικό.
Έχει εξελιχτεί (όπως νωρίτερα ο Τσε ή ο Έλβις) σε σημείο αναφοράς της ποπ κουλτούρας, που περνάει φάση φριντολατρίας. Εμπνέει καινούργια εικαστικά... selfies, διοχετεύει με αναφορές τους σύγχρονους σχεδιαστές μόδας, κοσμεί τα μεγαλύτερα μουσεία όχι μόνο με τους πίνακές της αλλά και με την γκαρνταρόμπα της (το Victoria & Albert στο Λονδίνο θα δείξει τα ρούχα και τα προσωπικά της αντικείμενα σε παγκόσμια πρώτη εκτός Μεξικού το 2018), δίνει υλικό για βιβλία και θεατρικές παραστάσεις, ακόμη και emoji έχει γίνει. Τελευταία επιβλέπει όλο και πιο συχνά και το δείπνο σου σε μαγαζιά της Αθήνας.
Τέσσερα ραντεβού με τη Φρίντα
Όταν ένα μπαρ-εστιατόριο δανείζεται το όνομά του από την περιοχή του Μεξικού όπου βρισκόταν το μπλε σπίτι της Φρίντα Κάλο, το Κάζα Ασούλ, το οποίο τώρα στεγάζει το μουσείο της, περιμένεις να τη δεις μπροστά σου. Όντως, στο Coyoacan, που μόλις άνοιξε στο Θησείο, στο δωμάτιο με τις φωτεινές ποπ νεκροκεφαλές-αναφορά στην Dia de los Μuertos, ένα αρχετυπικό, θεωρητικό πορτρέτο της κρέμεται ακριβώς πάνω από ένα εικονοστάσι γεμάτο Μαντόνες κι ένα... κρεβάτι.
Στο νεο-μεξικάνικο μωσαϊκό της Ηρακλειδών με τα λάτιν μοτίβα, τις σχοινένιες κουρτίνες και τα πολύχρωμα έπιπλα, χωράει όμως και μια δεύτερη Φρίντα. Ζωγραφισμένη από τον tattoo artist/ζωγράφο Άμπε Φερέιρα στον τοίχο, σε ένα μπαλκόνι απέναντι από το μπαρ, ανάμεσα σε δύο καπνισμένες κάννες, μοιάζει να ξεπήδησε από ταινία του Ταραντίνο. Ωραίο σκηνικό ομολογουμένως για να δοκιμάσεις το πολύ ενδιαφέρον μεξικάνικο μενού που έχει επιμεληθεί ο Σταμάτης Λουμουσιώτης του λονδρέζικου «Peyote» κι εκτελεί ο Παναγιώτης Μουτσόπουλος.
Θα χαρείς θαλασσινά tacos, μια άλλη Caesar με φύλλα μαρουλιού και ψητές πιπεριές jalapeno, δροσερή και καυτερή μαζί, σεβίτσε με απίθανες μαρινάδες, short ribs που λιώνουν στο στόμα κι ένα mole εκλεπτυσμένο, που κρατάει την πλούσια γλυκομπαχαράτη γεύση της σάλτσας, είναι όμως πιο μοντέρνο σε στιλ. Από τα κοκτέιλ που έχει επιμεληθεί ο Σπύρος Κερκύρας δοκίμασε οπωσδήποτε τη Sagrita Sagrita και κάνε μια βόλτα στην γκαλερί του χώρου που κρύβει μια έκθεση της Κέλυς Σταμούλη, εμπνευσμένη –φυσικά– από τη Φρίντα.
Στο κηφισιώτικο Dos Hermanos, που φέτος γιορτάζει 25 χρόνια παρουσίας στην αθηναϊκή γευστική σκηνή, τη Φρίντα Κάλο τη χαζεύεις πίσω από το τζάμι, στο μικρό εντυπωσιακό κήπο του αιθρίου. Την έχει ζωγραφίσει, όπως και ολόκληρο το μαγαζί, ο Μεξικανός ζωγράφος Αρτούρο Χουέρτα, και το πορτρέτο της είναι καδραρισμένο σε μια εντυπωσιακή ξυλόγλυπτη κορνίζα 150 χρόνων με πολύχρωμα, ζωγραφισμένα λουλούδια. Η στιλάτη πολυχρωμία του απλώνεται άλλοτε πιο αφαιρετική και άλλοτε πιο μπαρόκ, καρυκευμένη με κάκτους, μάσκες, αγάλματα, κεντημένα σομπρέρο, τραπέζια εποχής βαμμένα στο σήμερα, έπιπλα αποικιακά και κεραμικά πιάτα σε γήινα χρώματα.
Τις quesadillas μην τις χάσετε, καθώς έρχονται ψητές και τραγανές με τυριά, και αυτή με γέμιση τσορίθο και γουακαμόλε ξεχωρίζει, πικάντικη και ορεκτική. Τα τραγανιστά taquitos με μοσχαρίσιο κιμά και τυριά είναι ωραίος μεζές. Ζόρικες είναι και οι fajitas, σε ωραίες homemade τορτίγιες καλαμποκιού με γευστικότατο, ψιλοκομμένο skirt steak μαριναρισμένο σε τσίλι, που ψήνεται στη σχάρα κι έρχεται μπροστά σου σε καυτό μαντέμι.Υπόψιν ότι κάθε Παρασκευή και Σάββατο το κέφι ανάβει με ένα συγκρότημα Κουβανών που παίζει λάτιν κι ένα χορευτικό ζευγάρι που παρασύρει τον κόσμο στους ρυθμούς του.
Αν δεν έχεις ξαναπεράσει από μπροστά, θα μείνεις με το στόμα ανοιχτό αντικρίζοντας τη 14μετρη τοιχογραφία της Φρίντα Κάλο που ο Παύλος Βουδούρης ζωγράφισε να καπνίζει σε γαλάζιο φόντο στον τοίχο της πολυκατοικίας δίπλα στην αυλή του Che στον Πειραιά. Εντυπωσιακός τρόπος για να κάνεις statement, συγκεντρώνοντας την προσοχή των πάντων και αποδίδοντας φόρο τιμής σε μια λατρεμένη περσόνα. Η Φρίντα, σαν καθηλωτική Μαντόνα, παίζει και στο εσωτερικό, όπου στήνεται ένα λαμπερό και πολύχρωμο λατινοαμερικάνικο μαξιμαλιστικό σύμπαν, κάπου ανάμεσα σε Μεξικό και σκηνικά από ταινίες του Αλμοδόβαρ.
Η κουζίνα, με επικεφαλής τον Δημήτρη Φέτση, έχει ως βάση το Μεξικό, αλλά διατρέχει τη Λατινική Αμερική τσιμπολογώντας στοιχεία από διάφορες χώρες και συνθέτοντας ένα πιο προσωπικό fusion. Οι παπαρδέλες με σάλτσα κακάο και μάγουλα χοιρινού Iberico έχει μια ψαγμένη comfort νοστιμάδα που την κάνει να ξεχωρίζει.
Ελαφρώς σκοτεινό κι οξειδωμένο το Feedέλ Urban Gastronomy στην οδό Κτενά, στο κέντρο, έχει μπαρίστικη sui generis αύρα κεντημένη με εντελώς απρόσμενα στοιχεία. Βασίλισσα, φυσικά, η Φρίντα, με το πορτρέτο της ζωγραφισμένο αρτίστικα πάνω στα μπεζ και καφέ τουβλάκια εκπέμπει φοβερή ενέργεια κι έχει μπροστά της έναν πολυέλαιο μέσα σε μια αφαιρετική σιδερένια σφαίρα.
Με αύρα που μοιάζει να είναι βγαλμένη από σελίδες λατινοαμερικάνικου μυθιστορήματος, το «Feedέλ» μοιάζει σαν αλλιώτικος κόσμος της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων έτσι όπως σε οδηγεί στο εσωτερικό του το μονοπάτι με τις πέτρινες πλάκες μέσα από το λιλιπούτειο αριστουργηματικό κηπάκι. Ο σεφ του Λεωνίδας Κουτσόπουλος βρίσκεται σε μεγάλα κέφια και το γαστρονομικό μεζεδολόγημα έχει απρόσμενες γεύσεις –όπου να ’ναι, μάλιστα, βγαίνει το καινούργιο μενού, ενώ ετοιμάζεται και η δεύτερή του έδρα στη Γλυφάδα.
Η Φρίντα και...
...στο θεατρικό σανίδι
Στο Θέατρο 104, στο Γκάζι, κάθε Πέμπτη (9 μ.μ.) οι Fly Theatre με την παράσταση «Frida κι άλλο» εξερευνούν την ιστορία της Μεξικανής ζωγράφου. Η Κατερίνα Δαμβόγλου ερμηνεύει τον ρόλο της, πατώντας στις αρχές της ομάδας –προσήλωση στο χώρο, το ρυθμό, στο σώμα και το θεατρικό παιχνίδι– και ο Robin Beer ζωγραφίζει τον κόσμο γύρω της με βιντεοπροβολές και ήχους.
Στο «Cabaret Voltaire» στο Μεταξουργείο θα έχετε την ευκαιρία να δείτε από την Παρασκευή 8/12 και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων (κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 8 μ.μ. και κάθε Κυριακή στις 7.30 μ.μ.) την «Frida» σε σκηνοθεσία της Έλενας Βισέρη και του Πέτρου Παπαζήση. Στο ρόλο της Φρίντα Κάλο η Έλλη Χρονιάρη, η οποία μεταμορφώνεται σε οκτώ ακόμη διαφορετικά πρόσωπα που έπαιξαν μεγαλύτερο ή μικρότερο ρόλο στη ζωή της διάσημης ζωγράφου. Μαραθώνος 30 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, 2105227046)
...στη βιβλιοθήκη σου
«Ήμουνα ζωντανή αλλά θαμμένη, αιχμάλωτη σε ένα κορμί που λαχταρούσε το θάνατο και γραπωνόταν από τη ζωή», λέει η Φρίντα στο βιβλίο του Pino Caccuci «Φρίντα Κάλο Viva la vida!» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα. Ο συγγραφέας τής δίνει φωνή, αποκαλύπτοντας τις ενδόμυχες σκέψεις της μέσα από μια χειμαρρώδη αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, κάπου μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας.
Περισσότερες πληροφορίες
Frida Κι Άλλο
Η Κ. Δαμβόγλου ερμηνεύει τη Μεξικανή ζωγράφο Φρίντα Κάλο και ο R. Beer δημιουργεί ζωντανά ήχους και βίντεο, πλάθοντας έτσι τον κόσμο γύρω της.