Χρυσοκώνα Μαύρου, φωτό: Χρήστος Καραμάνης
Έχω έρθει στο Pharaoh για την κουβέντα μας, μεσημέρι Παρασκευής, μια ώρα σχετικά "ήσυχη" για ένα σχεδόν πάντα "ανήσυχο" εστιατόριο. Για εμένα ο χώρος ενός εστιατορίου είναι περίπου το ίδιο σημαντικός με το φαγητό του, υπάρχουν εστιατόρια με καλό φαγητό τα οποία κάπου στην πορεία "ξέχασα" γιατί ο χώρος τους ήταν αδιάφορος, ή δεν μου άρεσε. Αυτό δεν συνέβη ποτέ με το Pharaoh, πάντα το θυμάμαι πολύ καλά και θυμάμαι μάλιστα και τί με εντυπωσίασε την πρώτη φορά που ήρθα. Ήταν στην είσοδο, αυτή η βαριά, βελούδινη, θεατρική σκουροπράσινη "αυλαία", που μου είπε αμέσως ότι κάτι καλό έχουμε να δούμε εδώ. Μετά ακολούθησαν το μωσαϊκό, το ευθυτενές, γενναιόδωρο μπαρ, ο μεγάλος καθρέφτης και αυτά τα καταπληκτικά αντικείμενα μπροστά στον φωτισμένο πέτρινο τοίχο.
Στο Ιώδιο αντίστοιχα, το καινούριο "darling restaurant” του Κολωνακίου, που ίσως κάποιοι θυμούνται ως Stinking Bishop, με εντυπωσίασε η μεγάλη τοιχογραφία, της Jo Burtenshaw. Άλλο ύφος εδώ, πιο "bourgeois”, πιο αρμόζον για την οδό Λουκιανού. Όταν έμαθα ότι και τα δύο εστιατόρια τα έχει κάνει η Χρυσοκώνα Μαύρου την έψαξα στο Instagram, της έστειλα μήνυμα και τώρα την περιμένω εδώ στο Pharaoh γεμάτος απορίες. Τί ξέρω γι’ αυτήν; Τα βασικά: Ότι έχει δουλέψει στο εξωτερικό, στη Βαρκελώνη και τη Νέα Υόρκη, ότι γύρισε στην Ελλάδα κάπου μέσα στο απόγειο της οικονομικής κρίσης, ότι έχει ασχοληθεί με το 3D printing και έχει σχεδιάσει και κοσμήματα (!) και ότι μέσα στα τελευταία δύο χρόνια έχει υπογράψει δύο instant success εστιατόρια της Αθήνας. Έρχεται, είναι ώρα να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Ξεκινάω λοιπόν, από που αλλού, από το πρώτο brief.
Το Pharaoh και το Ιώδιο είναι δυο χώροι πολύ διαφορετικοί. Ποιο ήταν το brief που είχες για το καθένα;
"Στο Pharaoh το brief ήταν: ‘θέλουμε κάτι το οποίο να είναι ανάμεσα σε γαλλική brasserie, ελληνικό καφενείο και γιαπωνέζικο jazz bar. Να μην έχει ξαναγίνει στην Αθήνα και να σε κάνει να αισθάνεσαι άνετα σαν να πηγαίνεις σε ένα χώρο που υπήρχε πάντα. Θέλουμε να είναι inclusive, όλοι να νιώθουν ευπρόσδεκτοι εδώ.’ Στο Ιώδιο το ζητούμενο ήταν ένα εστιατόριο που να συμβαδίζει με όλα αυτά που αντιπροσωπεύει το Κολωνάκι, να είναι κομψό, να έχει μια αίσθηση πολυτέλειας και ταυτόχρονα να είναι άνετο και να κάνει τον επισκέπτη να νιώθει οικειότητα, να θέλει να ξανάρθει".
Και οι προκλήσεις που αντιμετώπισες;
"Στο Pharaoh η πρόκληση ήταν αφενός να παρουσιάσω κάτι ιδιαίτερο στον Φώτη Βαλλάτο που λόγω της δουλειάς του είχε δει πάρα πολλά εστιατόρια ανά τον κόσμο, και αφετέρου να συνδυάσω το κέλυφος που θέλαμε να κρατήσουμε με κάποιες αρχιτεκτονικές χειρονομίες που ήθελα να εισάγω.
Στο Ιώδιο η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι σχεδίαζα κάπως στα τυφλά, γιατί το Stinking Bishop ήταν σε λειτουργία στην πρώτη φάση της Μελέτης. Όταν ξεκίνησε το έργο και αποκαλύφθηκαν τα φέροντα στοιχεία του κτιρίου, βρεθήκαμε μπροστά σε ένα δοκάρι το οποίο δεν φαινόταν στα σχέδια. Έπρεπε να προσαρμόσω όλη τη ζώνη με τους καμπύλους καναπέδες και τη σκάλα σε πολύ σύντομο χρόνο, αλλά με τον καλύτερο τρόπο".
Έχεις κάποιες σχεδιαστικές αρχές που έχουν εφαρμοστεί και στα δύο – αν και τόσο διαφορετικά;
"Ναι. Είναι οι καθαρές γραμμές στις γενικές χειρονομίες, τα ακανόνιστα μοτίβα στα επιμέρους στοιχεία, ο καθρέφτης και η άμεση σχέση του χώρου με το φαγητό.
Οι καθαρές γραμμές είναι προφανείς με τη μεγάλη μπάρα σχήματος Ζ στο Pharaoh, την οροφή στο Ιώδιο και την αυστηρή γεωμετρία των καναπέδων και στα δύο. Τις εμπλουτίζω με φυσικά υλικά και διαμορφώσεις. Τα μαρμάρινα τραπέζια έχουν διαφορετικά χρώματα και μοτίβα σε κάθε μαγαζί. Επιπλέον, στο Ιώδιο, στο μπαρ υπάρχει ένα μεγάλο, ακατέργαστο κομμάτι μαρμάρου που παραπέμπει στην υφή ενός κοραλλιογενή ύφαλου. Η τέχνη και τα διακοσμητικά αντικείμενα λειτουργούν συμπληρωματικά στις δυναμικές αρχιτεκτονικές χειρονομίες. Και στους δύο χώρους τα θεωρούσα δεδομένα για να βγει ένα ισορροπημένο τελικό αποτέλεσμα".
"Άλλο κοινό στοιχείο είναι ο καθρέφτης, που δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι ο χώρος επεκτείνεται πέρα από τα φυσικά του όρια. Στο Ιώδιο έχει πρωταγωνιστικό ρόλο, στο Pharaoh είναι μια ευχάριστη έκπληξη.
Μια σημαντική σχεδιαστική αρχή επίσης είναι η συνάφεια του χώρου με το φαγητό. Στο Ιώδιο το θέμα ήταν τα θαλασσινά, γι’ αυτό και εκτός απ’ το μάρμαρο στο μπαρ και μεταξύ άλλων στοιχείων, το δάπεδο είναι ένα μωσαϊκό με μικρά πετραδάκια που παραπέμπει στα τυχαία φυσικά σχήματα και χρώματα μιας παραλίας. Στο Pharaoh αντίστοιχα, το θέμα ήταν το φαγητό στον ξυλόφουρνο. Αυτό ακριβώς, το ότι το φαγητό μαγειρεύεται με έναν τρόπο λιγότερο επεμβατικό, πιο απλό, μας οδήγησε στο να αφήσουμε το κέλυφος σχεδόν όπως το βρήκαμε. Το ίδιο και το μωσαϊκό το οποίο προϋπήρχε και απλώς το συντηρήσαμε. Αφήσαμε και τις φθορές του, δεν θελήσαμε να παριστάνει ότι είναι καινούριο, αυτό άλλωστε είναι και το στοιχείο που συνδέει τον χώρο με τον αθηναϊκό του χαρακτήρα".
Καθώς μιλάει αρχίζω να αναγνωρίζω μια επιμονή στη λεπτομέρεια και τον έλεγχο του κάθε σχεδιαστικού σταδίου..
"Δεν αφήνω πράγματα στην τύχη τους. Ακόμα και για τα μαρμάρινα τραπέζια θα πάω να διαλέξω την πλάκα. Όλες οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις είναι δουλεμένες με κάθε λεπτομέρεια. Στο Pharaoh αν δεν το κάναμε αυτό, ο χώρος θα φαινόταν λες και είναι γιαπί, θα ήταν underdesigned".
Διαβάστε Επίσης
Είναι λοιπόν ο έλεγχος το κλειδί για την επιτυχία; Και πότε ένα project είναι επιτυχημένο;
"Για μένα, έχει σημασία οι βασικές συνθετικές αρχές να παραμείνουν μέχρι την ολοκλήρωση του έργου. Ειδικά κατά τη διάρκεια της κατασκευής χρειάζεται προσπάθεια για να μην τις χάσεις. Ένα project είναι επιτυχημένο όταν εκφράζει ταυτόχρονα τον ιδιοκτήτη, τον/τη chef και τον/την αρχιτέκτονα, όταν οι πελάτες νιώθουν όμορφα, έρχονται και ξανάρχονται. Επίσης σημαντική επιτυχία είναι και η επιβράβευση από την αρχιτεκτονική κοινότητα με δημοσιεύσεις και βραβεία".
Και η αποτυχία; Τί θα θεωρούσες αποτυχία για το Pharaoh και το Ιώδιο;
"Καθώς κομμάτι της διαδικασίας είναι να ζητάω από τους ιδιοκτήτες να μου δείξουν εικόνες από χώρους που τους αρέσουν, θα θεωρούσα αποτυχία το τελικό αποτέλεσμα να είναι αντιγραφή άλλων εστιατορίων, όπως επίσης το Pharaoh και το Ιώδιο να έμοιαζαν μεταξύ τους. Πάντα προσπαθώ μέσα από κοινές, βασικές σχεδιαστικές αρχές να βγάλω διαφορετικά αποτελέσματα".
Κάπως κλισέ τώρα η ερώτηση, αλλά δεν μπορώ να μην το ανοίξω και αυτό το θέμα. Ρωτάω λοιπόν αν ως γυναίκα έχει αντιμετωπίσει διακρίσεις στη δουλειά.
"Δυστυχώς στην Ελλάδα υπάρχουν διακρίσεις τις οποίες έχω βιώσει. Δεν θέλω να πω ότι είναι κανόνας πάντα, ωστόσο μου έχει συμβεί, σε έργο δικής μου ιδιοκτησίας, να λέω σε ελαιοχρωματιστή τί πρέπει να κάνει, να του λέει ο μαραγκός να το κάνει κάπως αλλιώς και να ακούει τον μαραγκό και όχι εμένα, μόνο και μόνο επειδή είναι άντρας. Εκεί είναι που δεν μπορείς να κάνεις κάτι άλλο από το να φωνάξεις για να ακουστείς".
Στο τραπέζι μας έχουν έρθει πια τα γλυκά – ναι έχω αποκρύψει ότι όλη αυτή την ώρα που μιλάμε φτάνουν από την κουζίνα του Μανώλη Παπουτσάκη κάστανα στιφάδο, λαχανοντολμάδες ορφανοί και πολλά άλλα. Κλείνω το record, το θέμα μας για τη γαστρονομία και τα interiors έχει καλυφθεί, και ανοίγω τη συζήτηση για τις διακρίσεις. Αυτό όμως είναι ένα άλλο άρθρο…
