banner
banner
banner

UmamiPedia: Φρούτα


Φρούτα αποκαλούμε τους καρπούς των οπωροφόρων δέντρων ή φυτών που μπορούν να καταναλωθούν χωρίς να χρειάζονται κάποια κατεργασία. Ορισμένα φρούτα που παρουσιάζουν κοινά βοτανολογικά χαρακτηριστικά κατατάσσονται στην ίδια οικογένεια, όπως τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλι, λεμόνι, μανταρίνι) ή τα μούρα (βατόμουρα, σμέουρα, μύρτιλλα, κ.λπ.). Πολλά ωραία πιάτα (κυρίως αυτά που έχουν ως βασικό τους υλικό το κρέας και το κυνήγι) χρησιμοποιούν τα φρούτα –φρέσκα ή ξερά–, αλλά και στη ζαχαροπλαστική τα γλυκά με φρούτα ή τα ίδια τα φρούτα ως γλυκό αποτελούν ένα συναρπαστικό κεφάλαιο. Τα γλυκά του κουταλιού και οι μαρμελάδες ξεκίνησαν ως τρόπος συντήρησης όπως και τα φρουί γλασέ, καθώς, εκτός από τη γλυκιά γεύση τους, έχουν την ιδιότητα να διατηρούν πολλές από τις θρεπτικές ουσίες των φρούτων για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω της προσθήκης ζάχαρης που λειτουργεί ως συντηρητικό. Τα αποξηραμένα φρούτα ήταν επίσης αποτέλεσμα της ανάγκης να διατηρηθεί για πολύ καιρό το πλεόνασμα των φρέσκων καρπών. Όμως η χρήση τους πηγαίνει ακόμη πιο μακριά, με τη δημιουργία του κρασιού από τα σταφύλια και των αλκοολούχων αποσταγμάτων. Για την παρασκευή των αποσταγμάτων, χρησιμοποιούνται τα στέμφυλα των σταφυλιών (τσίπουρο, ρακή, τσικουδιά, αράκ, γκράπα) ή άλλων φρούτων (χιώτικη σούμα που είναι τσίπουρο από σύκο) και τα συναντάμε σε πολλούς λαούς (τσίπουρα των Βαλκανίων από δαμάσκηνο και βατόμουρα και των Σκανδιναβών από βατόμουρα).

Το ακτινίδιο το σινικό είναι θάμνος και ο καρπός του έχει γλυκόξινη γεύση. Το εξωτερικό του είναι καφέ και το εσωτερικό είναι χυμώδες με πράσινο χρώμα και μικρά μαύρα σποράκια.
Διατροφική αξία 44 θερμίδες/125 γρ. Είναι πλούσιο σε κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, φυτικές ίνες και ιχνοστοιχεία. Επίσης διαθέτει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης C.

Το αχλάδι εξωτερικά έχει χρώμα ανοιχτό πράσινο και υπόλευκη σάρκα. Οι κυριότερες ελληνικές ποικιλίες είναι τα κρυστάλλια, οι κοντούλες και τα βουτυράτα. Τρώγονται νωπά, γίνονται κομπόστα και μαρμελάδα.
Διατροφική αξία 90 θερμίδες/135 γρ. Περιέχουν βιταμίνες Β6 και C, ασβέστιο, νιασίνη, φώσφορο, ποτάσιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο.

Το βερίκοκο προέρχεται από την Κίνα και καλλιεργείται τουλάχιστον 4.000 χρόνια. Είναι σαρκώδες, σφαιρικό με αυλακωτή ραφή. Το κουκούτσι του είναι ξυλώδες και περιέχει 1-2 σπόρια που μοιάζουν με αμύγδαλα και έχουν πικρή γεύση. Η ελληνική ποικιλία Διαμαντοπούλου έχει τα πιο νόστιμα βερίκοκα. Η πιο γνωστή ωστόσο είναι τα βερίκοκα Μπεμπέκου. Τρώγεται νωπό αλλά και αποξηραμένο, γίνεται μαρμελάδα, κομπόστα, λικέρ και χυμός.
Διατροφική αξία 48 θερμίδες/100 γρ. Είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε βιταμίνη Α, αλλά περιέχει επίσης βιταμίνες Β1, Β2, C και σάκχαρα.

Το γκρέιπφρουτ τρώγεται ως φρούτο αλλά περισσότερο καταναλώνεται σε χυμούς σε συνδυασμό με άλλα φρούτα.
Διατροφική αξία 95 θερμίδες/1 ποτήρι χυμό. Έρχεται τρίτο μετά το πορτοκάλι και το λεμόνι σε περιεκτικότητα βιταμίνης C. Είναι πολύ καλό στη μείωση της χοληστερίνης και στο κάψιμο του λίπους.

Το καρπούζι προέρχεται από τη νότια Αφρική και μπορεί να φτάσει σε βάρος αρκετών κιλών. Περιέχει μεγάλη ποσότητα νερού και είναι καλοκαιρινό φρούτο, ιδανικό για κατανάλωση σε φέτες ή σε φρουτοσαλάτες. Γίνεται επίσης αναψυκτικό.
Διατροφική αξία 32 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει βιταμίνες Α, Β6, C και κάλιο. Οι σπόροι του έχουν στη σύστασή τους cucurbocitrin, μια ουσία η οποία συντελεί στη μείωση της πίεσης.

Το κεράσι διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες: το γλυκό κεράσι και το ξινό (βύσσινο), αλλά υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες. Τρώγεται φρέσκο, γίνεται γλυκό και αποξηραίνεται.
Διατροφική αξία Ένα κεράσι δίνει 4 θερμίδες. Περιέχει κάλιο, βιταμίνη Α, σίδηρο και μεταλλικά άλατα.

Το κυδώνι κατάγεται από την περιοχή του Καυκάσου. Είναι συγγενές φρούτο με το μήλο και το αχλάδι. Ωμό έχει στυφή γεύση, που γλυκαίνει όμως εξαιρετικά όταν μαγειρευτεί. Στην Ελλάδα, μαγειρεύεται συνήθως με μοσχάρι ή χοιρινό –με ντομάτα ή χωρίς–, όπως ακριβώς γίνεται και με τις πατάτες. Χρησιμοποιείται επίσης και για την παρασκευή γλυκών του κουταλιού, πελτέ, κυδωνόπαστας και μαρμελάδας.
Διατροφική αξία 57 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει βιταμίνες Α και C, υδατάνθρακες, νάτριο, φυτικές ίνες, ασβέστιο, σίδηρο και τανίνη.

Το λεμόνι χρησιμοποιείται ευρύτατα στη μαγειρική ως άρτυμα σε πάρα πολλά φαγητά, ενώ διάσημες ελληνικές συνταγές φέρουν το όνομά του – κοτόπουλο και μοσχαράκι λεμονάτο. Ο φλοιός του γίνεται γλυκό κουταλιού, ενώ από αυτό παρασκευάζεται και το ιταλικό λικέρ λιμοντσέλο.
Διατροφική αξία: 30 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει υδατάνθρακες, σάκχαρα, φυτικές ίνες, βιταμίνη Ε, πρωτεΐνες, κιτρικό οξύ, ίχνη σεληνίου, ψευδάργυρο, μαγγάνιο και χαλκό.

Το μανταρίνι καταναλώνεται συνήθως ωμό ή σε φρουτοσαλάτες και όλες οι ποικιλίες του (κλημεντίνες, satsuma, tangor) είναι όλες πλούσιες σε καροτινοειδή.
Διατροφική αξία 53 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει βιταμίνες Α και C, υδατάνθρακες, νάτριο, φυτικές ίνες, σάκχαρα, ασβέστιο και σίδηρο.

Το μήλο είναι ένα από τα πιο δεδομένα και αγαπητά φρούτα. Πολύ συχνά χρησιμοποιείται στη μαγειρική μαζί με κρέας, ενώ η μηλόπιτα θεωρείται κλασικό γλυκό όπως και τα ψητά μήλα.
Διατροφική αξία 52 θερμίδες/100 γρ. Πλούσιο σε βιταμίνες Α και C, βιοτίνη, νάτριο, υδατάνθρακες, κάλιο, φυτικές ίνες, σάκχαρα, ασβέστιο, σίδηρο και μαλικό οξύ. Τα κόκκινα μήλα είναι πλουσιότερα σε αντιοξειδωτικές ουσίες.

Το πεπόνι ανάλογα με την ποικιλία του διαφέρει στο σχήμα, το μέγεθος, το χρώμα της φλούδας και του εσωτερικού, το άρωμα και στη γεύση. Τα αργίτικα πεπόνια με το υπέροχο άρωμα και τα φθινοπωρινά Θράκης είναι δύο από τις πιο γνωστές ελληνικές ποικιλίες.
Διατροφική αξία 34 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει βιταμίνες βιταμίνες Α και C, ασβέστιο, σίδηρο, σάκχαρα, υδατάνθρακες, νάτριο, φυτικές ίνες.

Το πορτοκάλι είναι από τα πιο σημαντικά φρούτα για την Ελλάδα λόγω της μεγάλης εγχώριας παραγωγής. Αν και είναι κατεξοχήν χειμωνιάτικο φρούτο, η ποικιλία Βαλένθια ευδοκιμεί τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Έχει ευρεία χρήση στη μαγειρική –πασίγνωστη η γαλλική συνταγή πάπια με πορτοκάλι–, τη ζαχαροπλαστική –μαρμελάδα, γλυκό του κουταλιού– και ως συσκευασμένος χυμός είναι ο πιο ευπώλητος σε ολόκληρο τον κόσμο.
Διατροφική αξία 46 θερμίδες/100 γρ. Η θρεπτική αξία του έγκειται κυρίως στην υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνη C. Περιέχει επίσης υδατάνθρακες, σάκχαρα, βιταμίνη Α, ασβέστιο, φυλλικό οξύ, κάλιο, σελήνιο και φυτικές ίνες.

Το ροδάκινο έχει χρώμα κιτρινορόδινο αλλά και λευκοκίτρινο. Η σάρκα είναι χυμώδης, αρωματική με γλυκιά και υπόξινη γεύση. Περίφημα είναι τα λεμονάτα ροδάκινα με το εξαιρετικό άρωμα. Εκτός από νωπό τρώγεται και ως κομπόστα, γίνεται μαρμελάδα, λικέρ, αναψυκτικό και χυμός.
Διατροφική αξία 39 θερμίδες/100 γρ. Περιέχει αρκετή ποσότητα βιταμίνης C, βιταμίνη Α, σάκχαρα, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, ασβέστιο, σίδηρο και πρωτεΐνες.

Το σταφύλι είναι ο καρπός του αμπελιού (κλήμα). Από αυτό παράγονται ο μούστος, το κρασί, το ξίδι και οι σταφίδες, ενώ μπορεί να γίνει και γλυκό του κουταλιού. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες και διαχωρίζονται κυρίως με βάση το χρώμα: λευκό, κόκκινο και μαύρο. Τα σταφύλια αναπτύσσονται σε τσαμπιά των έξι έως τριακοσίων ρωγών και μπορεί να έχουν μαύρο, σκούρο μπλε, κίτρινο, πράσινο, λευκό ή ροζ χρώμα.
Διατροφική αξία 69 θερμίδες/100 γρ. Πλούσιο σε βιταμίνες A, B και C, κάλιο, ασβέστιο, σίδηρο, νάτριο, σάκχαρα, υδατάνθρακες και φυτικές ίνες. Επίσης έχει αντιοξειδωτική δράση λόγω της ρεσβερατόλης.

Το σύκο είναι ο καρπός της συκιάς και τρώγεται συνήθως φρέσκο, ως επιδόρπιο, με φρέσκο τυρί ή προσούτο. Γίνεται γλυκό του κουταλιού και μαρμελάδα. Ξεραίνεται αποκτώντας πολύ γλυκιά γεύση και αποτελεί τη βάση για το παραδοσιακό γλυκό συκομαΐδες. Το ξηρό σύκο Κύμης έχει χαρακτηρισθεί ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης.
Διατροφική αξία 217 θερμίδες/100 γρ. Τα ξηρά είναι πλούσια σε βιταμίνες A, B και C, μέταλλα, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο και σίδηρο. Επίσης περιέχουν φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και σάκχαρα.

Η φράουλα ανήκει στην οικογένεια των ροδοειδών. Ιδιαίτερα γνωστή είναι η ευρωπαϊκή που απαντάται και αυτοφυής σε λοφώδεις περιοχές. Ο καρπός της είναι μικρός και γλυκός με ευχάριστο άρωμα. Η ποικιλία που καλλιεργείται έχει μεγάλους καρπούς και είναι γνωστή με την ονομασία Ανανάσα. Οι φράουλες καταναλώνονται νωπές, αλλά χρησιμοποιούνται ευρέως στη ζαχαροπλαστική για μαρμελάδες, λικέρ και γαρνίρισμα γλυκών φρέσκες ή μαρμελάδα.
Διατροφική αξία 32 θερμίδες/100 γρ. Είναι πλούσιες σε βιταμίνη C, ασβέστιο, σίδηρο, νάτριο, σάκχαρα, υδατάνθρακες και φυτικές ίνες.

Τ.Ο.

UmamiPedia – η εγκυκλοπαίδεια της απόλαυσης
A
B
C
D
E
F
G
L
M
N
P
Q
R
S
T
U
V
Α
Β
Γ
Δ
Ε
Ζ
Η
Θ
Ι
Κ
Λ
Μ
Ν
Ξ
Ο
Π
Ρ
Σ
Τ
Φ
Χ
Ψ