banner
banner
banner

UmamiPedia: Μπύρα


Η μπίρα είναι, σε απόλυτους αριθμούς, το οινοπνευματώδες ποτό με τη μεγαλύτερη κατανάλωση και τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο, με μια ιστορία η απαρχές της οποίας χάνονται στα βάθη του αρχαιότητας, πιθανώς ακόμα και στην πρώιμη Νεολιθική Εποχή (9500 π.Χ.). Γραπτές μαρτυρίες τη συνδέουν με την Αρχαία Αίγυπτο και τη Μεσοποταμία, η πρώτη, ωστόσο, χημική ένδειξη για την ύπαρξή της μπίρας μάς οδηγεί προς το 3500-3100 π.Χ. στα όρη Zagros του δυτικού Ιράν. Όπως και τα περισσότερα από τα παλαιότερα οινοπνευματώδη ποτά, η μπίρα φτιάχνεται με βασικά απλό τρόπο και με ελάχιστα υλικά: o γερμανικός Νόμος της Καθαρότητας του 1516 μ.Χ. όριζε ότι η μπίρα παρασκευάζεται μόνο με νερό, λυκίσκο και μαγιά. Στα υλικά αυτά, στον τρόπο και στις παραλλαγές χρήσης τους, βασίζεται ο τεράστιος πλούτος χρωματικών, αρωματικών και γευστικών εναλλακτικών προτάσεων και φυσιογνωμιών που προσφέρει η παγκόσμια ζυθοποιία στους καταναλωτές. Για την παραγωγή μπίρας ακολουθείται σε γενικές γραμμές η παρακάτω διαδικασία: βυνοποιημένο κριθάρι αναμειγνύεται με καυτό νερό ώστε το άμυλο του δημητριακού να μετατραπεί σε σάκχαρο. Μετά, ακολουθεί το πλύσιμο του βυνοποιημένου κριθαριού, ώστε το υγρό που θα συλλεγεί να τοποθετηθεί σε μεγάλα χάλκινα δοχεία παρόμοια με τους άμβυκες απόσταξης του ουίσκι. Eκεί γίνεται η διαδικασία του βρασμού κατά τη διάρκεια της οποίας θα προστεθεί ο λυκίσκος που δίνει στην μπίρα τη χαρακτηριστική (μικρότερη ή μεγαλύτερη) ορεκτική πικράδα της. Αφού ο τελειώσει βρασμός και κρυώσει το υγρό, μεταφέρεται σε άλλο δοχείο, όπου προστίθενται οι επιλεγμένες ζύμες και γίνεται πλέον η αλκοολική ζύμωση που θα μετατρέψει τα σάκχαρα σε οινόπνευμα και θα καταλήξουμε στην μπίρα.

Ο τρόπος διεξαγωγής της ζύμωσης και η θερμοκρασία της καθορίζουν τις δύο μεγάλες οικογένειες μπίρας, πάνω στις οποίες βασίζονται και οι άπειρες παραλλαγές και είδη: τις μπίρες υψηλής ζύμωσης ή Ale (στους 15-24 βαθμούς C), όπου η ζύμη ανέρχεται στο πάνω μέρος του δοχείου και τις μπίρες χαμηλής ζύμωσης ή Lager (στους 7-12 βαθμούς C) όπου η ζύμη παραμένει στον πάτο του δοχείου. Οι τύπου Pils (ή Pilsen ή Pilsner), με την αυξημένη περιεκτικότητα σε λυκίσκο και εντονότερη συνεπώς πικράδα, αποτελούν παραλλαγή των Lager. Κατά κανόνα οι Ale, αν και πιο ευαίσθητες, θεωρούνται καλύτερες από τις Lager, έχουν πολύ πιο ιδιαίτερη αρωματική και γευστική προσωπικότητα και βέβαια υψηλότερη ποιότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι δύο από τα πιο ενδιαφέροντα είδη μπίρας –οι συνήθως σκούρες μοναστηριακές ή, σωστότερα, Trappistes, που φτιάχνουν οι Τραπιστές μοναχοί, και οι συνήθως ξανθές φτιαγμένες από σιτάρι Weiss– ανήκουν στην κατηγορία των Ale.

Eνδιαφέρον παρουσιάζει και το ότι εκτός από το διαφορετικό τελετουργικό απόλαυσής τους (πιο αυθόρμητο, άνετο και φιλικό για τις ξανθές Lager και Pils, πιο σοβαρό, εθιμοτυπικό, αυστηρό και παραδοσιακό για τις Ale), οι παραδοσιακές βρετανικές Ale αποθηκεύονται και ωριμάζουν σε ξύλινα συνήθως βαρέλια, ενώ οι προερχόμενες από την ηπειρωτική Ευρώπη ωριμάζουν στη φιάλη.

Στη Νότια Ευρώπη, στην Αφρική και τις χώρες της Καραϊβικής, η μπίρα καταναλώνεται ως αναψυκτικό ακόμη και όταν συνοδεύει φαγητό. Στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, αντίθετα, ο ρόλος παίρνει πιο σοβαρές διαστάσεις: είτε αποτελεί σωστό συνοδευτικό γευμάτων είτε όχι (στην περίπτωση της μπίρας χαμηλής ζύμωσης), πίνεται με τον τρόπο και τη λογική ενός σκληρού ποτού ή –ακόμη καλύτερα– κορυφώνει και κλείνει ένα γεύμα αναλαμβάνοντας το ρόλο ενός πολύ καλού digestif.

Οι σχετικά ουδέτερες αρωματικά και γευστικά ξανθές μπίρες Lager ή Pils, με το δροσιστικό χαρακτήρα τους, γίνονται εύκολα συνοδοί φαγητού με τον passe-partout προφίλ τους συμπληρώνοντας μια μεγάλη γκάμα φαγητών. Εξαιρετική ωστόσο αποδεικνύεται σε αυτόν το ρόλο και η μπίρα τύπου Weiss: με τη φρουτώδη ιδιοσυγκρασία της δροσίζει και φρεσκάρει τον ουρανίσκο, προσφέροντας παράλληλα απαράμιλλη ευχαρίστηση, ενώ με την οξύτητά της απολιπαίνει τα βαριά φαγητά. Α.Σ.

UmamiPedia – η εγκυκλοπαίδεια της απόλαυσης
A
B
C
D
E
F
G
L
M
N
P
Q
R
S
T
U
V
Α
Β
Γ
Δ
Ε
Ζ
Η
Θ
Ι
Κ
Λ
Μ
Ν
Ξ
Ο
Π
Ρ
Σ
Τ
Φ
Χ
Ψ