
Τέσσερις από τις παραγωγές που άφησαν φέτος το στίγμα τους στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου έρχονται στα ανοιχτά θέατρα της Αττικής το φθινόπωρο του 2025, ενώ δύο ακόμη θεατρικές παραστάσεις που βρέθηκαν εκεί την προηγούμενη χρονιά, διαγράφοντας μια λαμπρή πορεία, συνεχίζονται ακάθεκτες.


"Ανδρομάχη" της Μαρίας Πρωτόπαππα
Δέκα στάσεις θα κάνει στα ανοιχτά θέατρα της Αττικής η "Ανδρομάχη" του Ευριπίδη που σκηνοθέτησε η Μαρία Πρωτόπαππα, η μοναδική γυναικεία υπογραφή για φέτος στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, στην πρώτη της παρουσία ως σκηνοθέτρια στο αρχαίο θέατρο, η οποία επιχειρεί μια τολμηρή ανάγνωση της σπάνια παιζόμενης τραγωδίας. Με τον Αργύρη Ξάφη στον ρόλο της ηρωίδας-σύμβολο αντίστασης ενάντια στις κοινωνικές και πολιτικές αδικίες, της Ανδρομάχης, η παράσταση παρουσιάζει το τραύμα ως καθολικό ανθρώπινο βίωμα που δεν καθορίζεται από το φύλο. Παίζουν επίσης οι Τάσος Λέκκας, Γιάννης Νταλιάνης, Δημήτρης Πιατάς, Στέλλα Γκίκα και, φυσικά, η ίδια η Μαρία Πρωτόπαππα, σε μια δυναμική προσέγγιση, βασισμένη στη μετάφραση του Γ.Β. Τσοκόπουλου, που αναδεικνύει το ήθος της εξουσίας (Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου 25/8, Βεάκειο 2/9, Κηποθέατρο Παπάγου 4-5/9, Δημοτικό Αμφιθέατρο Κορυδαλλού "Θανάσης Βέγγος" 6/9, Θέατρο "Αλίκη Βουγιουκλάκη" Νταμάρι Βριλησσίων 7/9, Βράχων "Μελίνα Μερκούρη" 9-10/9, Δημοτικό Θέατρο 'Άλσους "Δημήτρης Κιντής" 15-16/9, Δημοτικό Θέατρο Αιγάλεω "Αλέξης Μινωτής" 17/9, Θέατρο Πέτρας 22/9, Ηρώδειο 25/9).


"ζ - η – θ, ο Ξένος" του Μιχαήλ Μαρμαρινού
Μια εξίσου τολμηρή θεατρική πρόταση είναι αυτή του Μιχαήλ Μαρμαρινού με το "ζ-η-θ, Ο Ξένος" που ανέβηκε σε συμπαραγωγή ΚΘΒΕ και Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου και θα παιχτεί στην Αθήνα μόνο για δύο παραστάσεις. Μια ποιητική σκηνική τελετουργία γύρω από τον Οδυσσέα ως "ξένο" –κουρασμένο, ρακένδυτο, σχεδόν ταπεινωμένο– μακριά από τον ηρωισμό των επικών αφηγήσεων, πάνω σε τρεις ραψωδίες της "Οδύσσειας", σε μετάφραση Δημήτρη Μαρωνίτη. Ο Χάρης Φραγκούλης ξεχωρίζει με μια βαθιά, εσωτερική ερμηνεία που αναδεικνύει την ουσία του ξένου ως καθολικού ανθρώπινου βιώματος. Δίπλα του βρίσκεται ένας πολυμελής θίασος: Χρήστος Παπαδημητρίου, Κλέλια Ανδριολάτου, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Γιάννης Χαρίσης κ.ά. (Βράχων "Μελίνα Μερκούρη" 12/9, Κηποθέατρο Παπάγου 14/9).


"Οιδίπους" του Γιάννη Χουβαρδά
Μέσα από ένα νέο εξαιρετικό κείμενο, ο Γιάννης Χουβαρδάς γιορτάζει 50 χρόνια στο θέατρο με τον "Οιδίποδα", μια δραματουργική σύνθεση που συνενώνει τις τραγωδίες "Οιδίπους Τύραννος" και "Οιδίπους επί Κολωνώ" του Σοφοκλή σε μια ενιαία παράσταση. Ξεκινώντας από την άφιξη του γέρου και τυφλού Οιδίποδα στον Κολωνό, η αφήγηση αναδιπλώνεται προς τα πίσω, φτάνοντας στην αρχή του τραγικού του πεπρωμένου, αναδεικνύοντας την πορεία του ήρωα από την άγνοια στη γνώση, από το σκοτάδι στο φως, προσφέροντας στο κοινό μια βαθιά υπαρξιακή εμπειρία αυτογνωσίας και λύτρωσης. Πρωταγωνιστεί ένας θίασος αστέρων: Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Στεφανία Γουλιώτη, Νίκος Χατζόπουλος, Ορέστης Χαλκιάς, Κωνσταντίνος Μπιμπής, Έκτορας Λυγίζος κ.ά. (Κηποθέατρο Παπάγου 1-2/9, Θέατρο Πέτρας 8/9, Ηρώδειο 9 & 13/9, Βράχων "Μελίνα Μερκούρη" 17/9).


"Ηλέκτρα" του Δημήτρη Τάρλοου
Η "Ηλέκτρα" του Δημήτρη Τάρλοου, το βάπτισμα του σκηνοθέτη στην Επίδαυρο που βασίζεται στη σοφόκλεια εκδοχή του έργου, θα περάσει από πολλούς σταθμούς στην Αττική. Με τη Λουκία Μιχαλοπούλου στον ομώνυμο ρόλο, η παράσταση διαπερνά με την αισθητική της τις εποχές, εστιάζοντας στην ένταση του ατελείωτου πένθους που βιώνει η ηρωίδα-μέλος της καταραμένης γενιάς των Ατρειδών και της εμμονής της για εκδίκηση (ή μήπως δικαιοσύνη;). Παίζουν οι: Ιωάννα Παππά, Αναστάσης Ροϊλός, Γιάννης Αναστασάκης, Νικόλας Παπαγιάννης κ.ά. (Θέατρο Πέτρας 2/9, Βράχων "Μελίνα Μερκούρη" 3-4/9, Κηποθέατρο Παπάγου 6-7/9, Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού 8/9, Δημοτικό Θέατρο 'Άλσους "Δημήτρης Κιντής" 10/9, Βεάκειο 11/9, Κατράκειο 13/9, Θέατρο "Αλίκη Βουγιουκλάκη" Νταμάρι Βριλησσίων 17/9, Ηρώδειο 22/9, Ανοιχτό Θέατρο Κολωνού 24/9, Δημοτικό Θέατρο Αιγάλεω "Αλέξης Μινωτής" 29/9).


"'Όρνιθες" του 'Άρη Μπινιάρη
Μια από τις πιο δυνατές αριστοφανικές αναγνώσεις των τελευταίων ετών μάς χάρισε ο 'Άρης Μπινιάρης με τους "'Όρνιθες" του 2024, που περιοδεύουν και φέτος με χαρακτηριστική γλώσσα και αισθητικό αποτύπωμα. Σε αυτήν τη ζωντανή τελετουργία "μπαίνουν" ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος και ο Γιώργος Χρυσοστόμου, που, με την εκρηκτική χημεία τους, αναζητούν μια ιδανική πολιτεία ως Πεισθέταιρος και Ευελπίδης, αλλά και την ελπίδα για επανεκκίνηση. Μια δουλειά συνόλου με συνοδοιπόρους τους Κώστα Κορωναίο, Στέλιο Ιακωβίδη, Κωνσταντίνα Τάκαλου κ.ά. Ο επίλογος με την επαναλαμβανόμενη λέξη "ανάσα" σφραγίζει ποιητικά την ανάγκη μας για περισσότερο οξυγόνο – κυριολεκτικά και μεταφορικά (Δημοτικό Θέατρο Λυκαβηττού 7/9, Δημοτικό Θέατρο 'Άλσους "Δημήτρης Κιντής" 11-12/9, Κατράκειο 15/9).


"Ορέστεια" του Θεόδωρου Τερζόπουλου
Τέλος, αν και παίχτηκε ήδη στην Αθήνα τον Ιούνιο, όπου και θα επιστρέψει στις 17/9 στο Θέατρο Πέτρας, αξίζει να σημειώσουμε ότι η εμβληματική για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο παράσταση της "Ορέστειας" του Θεόδωρου Τερζόπουλου, πρώτη συνεργασία του διεθνώς καταξιωμένου 'Έλληνα σκηνοθέτη και δασκάλου με το Εθνικό Θέατρο, επιστρέφει για δεύτερη συνεχή χρονιά στις 22 και 23/8 για να κλείσει τον φετινό επιδαύριο κύκλο του Φεστιβάλ. Σάββας Στρούμπος, Αγλαΐα Παππά, Σοφία Χιλλ, Μπάμπης Αλεφάντης, Έβελυν Ασουάντ, Τάσος Δήμας, 'Έλλη Ιγγλίζ, Δαυίδ Μαλτέζε είναι μόνο μερικοί από τους ηθοποιούς του πολυμελούς θιάσου που απογείωσαν την αφήγηση της τριλογίας του Αισχύλου ως πολιτική πράξη και βαθιά πνευματική εμπειρία, σε μετάφραση Ελένης Βαροπούλου.
Περισσότερες πληροφορίες
Όρνιθες
Στο έργο, ο αρχαίος ποιητής εξιστορεί την απόφαση δύο Αθηναίων, του Πεισθέτερου και του Ευελπίδη, να εγκαταλείψουν τον κόσμο των ανθρώπων αναζητώντας μια πόλη χωρίς μικρότητα και διαφθορά, όπου να μπορεί κανείς να ζήσει με ειρήνη και δικαιοσύνη. Ιδρύουν μαζί με τα Πουλιά μια πολιτεία στους αιθέρες και υψώνουν ένα τείχος ανάμεσα στους ανθρώπους και τους θεούς.Η σκηνοθεσία τοποθετεί το έργο σε ένα προ-τραγικό περιβάλλον προσεγγίζοντάς το σαν αρχέγονη τελετή. Και όπως συμβαίνει σε κάθε τελετή, ένας θίασος ζωντανεύει βιωματικά τον μύθο. Οι δύο πρωταγωνιστές ζητούν, αλληγορικά, να «αδειάσουν» από κάθε άλλη ανθρώπινη ιδιότητα και να «κατοικηθούν», άλλοτε ηδονικά κι άλλοτε μανιασμένα, από τη ζωώδη ορμή των πουλιών σε μια παράσταση – συναυλία. Με σύμμαχο την εκρηκτικότητα της μουσικής και της κίνησης, ο Άρης Μπινιάρης δημιουργεί μια σύγχρονη σάτιρα παρασύροντάς μας σ’ ένα ηλεκτρισμένο «άσμα», που ρίχνει εκτυφλωτικό φως στα κρίσιμα ζητήματα της πόλης με το αριστοφανικό έργο πάντα ως πυξίδα.
Ηλέκτρα
Σε έναν κόσμο βίας και αυταρχισμού, η ερμηνεία της σοφόκλειας Ηλέκτρας εγείρει κρίσιμα ηθικά διλήμματα. Η ηρωίδα παραμένει έξω από το παλάτι, σκεπτόμενη αν αξίζει να γίνει μέρος ενός κόσμου που μισεί. Ο σκηνοθέτης αναρωτιέται αν η βίαιη κάθαρση είναι λύση ή αν η ουσιαστική αντίσταση βρίσκεται στην άρνηση του αίματος. Ο Σοφοκλής δεν προσφέρει απαντήσεις-οι θεοί σιωπούν, η ενοχή αποσιωπάται. Η Ηλέκτρα δεν πράττει, αλλά στέκει μετέωρη, σημάδι της ηθικής αμφιταλάντευσης. Μια σπαρακτική τραγωδία που θέτει το ερώτημα: τι μένει όταν οι τύραννοι εκλείπουν;
Ορέστεια
Ο σημαντικός θεατράνθρωπος, στην πρώτη του συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, ανέβασε την τριλογία «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες», σε μια ιστορική παράσταση, που επαναλαμβάνεται. Tο 458 π.Χ., σε μια εποχή βίαιων κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών, o Αισχύλος παρουσιάζει στη γιορτή των Διονυσίων την Ορέστεια (“Αγαμέμνων”, “Χοηφόροι”, “Ευμενίδες”), τη μοναδική σωζόμενη τριλογία αρχαίου δράματος. Κεντρικός άξονας της τριλογίας είναι το τραγικό βραχυκύκλωμα του Ορέστη που διαχέεται σε όλα τα πρόσωπα του δράματος και στον χορό μέσα από διαδοχικά στάδια: από την αποσταθεροποίηση στο αδιέξοδο, στην τρέλα. Στα δύο πρώτα μέρη της τριλογίας, στον “Αγαμέμνονα” και τις “Χοηφόρους”, οι δολοφονίες που βάζουν τέλος στις τυραννικές εξουσίες του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας αποτελούν την κορύφωση μιας νέας περιόδου κρίσης και αποσταθεροποίησης που αντανακλάται στις “Ευμενίδες”. Οι Ερινύες, οι χθόνιες θεότητες, εκπροσωπώντας τα ένστικτα και τις παρορμήσεις διαφυλάσσουν τη μνήμη. Η Αθηνά προσπαθεί με κάθε τίμημα να συνάψει «σύμφωνο ειρήνης» ανάμεσα στους θεούς και εκείνες, προσφέροντας ανταλλάγματα και προνόμια. Για να πετύχει τη συνθηκολόγηση, μεταφέρει τη βία στο πεδίο της γλώσσας. Οι Ερινύες υποκύπτουν με τη θέλησή τους, ανακηρύσσονται σε Ευμενίδες και οδηγούνται στη λήθη. Το δημοκρατικό πολίτευμα έχει εγκαθιδρυθεί. Ό,τι είναι ασύμβατο με το νέο καθεστώς –το μέρος του ζωντανού σώματος που συνδέεται με τη μνήμη, τα ένστικτα, τη ζωική ορμή– έχει εξοριστεί. Η παράσταση αυτή σηματοδοτεί την πρώτη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο.
Οιδίπους
Ο Γιάννης Χουβαρδάς, τιμώντας τα 50 χρόνια δημιουργικής του πορείας στο θέατρο, παρουσιάζει μια ενιαία παράσταση που συνδυάζει τις τραγωδίες «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή. Η σκηνοθετική του προσέγγιση ξεκινά από το τέλος της ζωής του Οιδίποδα και προχωρά προς τα πίσω, αναδεικνύοντας την πορεία του ήρωα από την πτώση στην αναζήτηση της λύτρωσης. Η παράσταση, με σημαντικούς Έλληνες ηθοποιούς, επιδιώκει να αποδώσει αρμονικά την αίσθηση μιας ενιαίας ιστορίας, πιστής στο πνεύμα του Σοφοκλή, αναδεικνύοντας τα διαχρονικά ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ανδρομάχη
Η τραγωδία του Ευριπίδη αναδεικνύει τη σύγκρουση ανάμεσα στην εξουσία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η Ανδρομάχη, η οποία ερμηνεύεται από άνδρα ηθοποιό, αιχμάλωτη πολέμου και μητέρα ενός παιδιού από βιασμό, αρνείται να σιωπήσει μπροστά στην κοινωνική αδικία και καταπίεση. Η αντίστασή της αποκαλύπτει την ηθική φτώχεια των ισχυρών και καταρρίπτει τις ψευδαισθήσεις ανωτερότητας. Ο Ευριπίδης παρουσιάζει τη Νέμεση ως αναγκαία αποκατάσταση της ισορροπίας, όταν η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποτυγχάνει. Μέσα από τη φωνή της Ανδρομάχης, προβάλλεται η δύναμη του πνεύματος και η ανάγκη για αλήθεια, ελευθερία και δικαιοσύνη.
ζ – η – θ, Ο Ξένος
Ερευνητικό εγχείρημα που φιλοδοξεί να ανοίξει νέους δρόμους στην απόδοση των ομηρικών επών στη σκηνή. Ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός παρουσιάζει μια δραματουργική σύνθεση βασισμένη στις ραψωδίες ζ, η και θ της «Οδύσσειας», εστιάζοντας στον Οδυσσέα ως ξένο και περιπλανώμενο. Η παράσταση έχει τον υπότιτλο: «Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας».