Mike Rafail©
Αποδείχτηκε έξοχη η ιδέα να δραματοποιηθούν οι ραψωδίες ζ΄, η΄ και θ΄ της "Οδύσσειας" κι έτσι να ακουστεί στην Επίδαυρο –στην υπέροχη μετάφραση του Δ. Ν. Μαρωνίτη–ένα κείμενο "νέο", διαφορετικό, αντί των πολυπαιγμένων τραγωδιών και κωμωδιών. Οι συγκεκριμένες ραψωδίες αφηγούνται την άφιξη του Οδυσσέα, ως ναυαγού, στο νησί των Φαιάκων και τη θερμή φιλοξενία που δέχεται από τον βασιλιά Αλκίνοο· έτσι, η παράσταση εστίασε στον ανήμπορο και ξένο άνδρα, σε έναν Οδυσσέα –αντίθετα από τον ήρωα του τρωικού πολέμου–ρακένδυτο, ταλαιπωρημένο, σχεδόν ταπεινωμένο, ενώ κορύφωση της σκηνοθετικής πρόθεσης αποτέλεσε η σκηνή κατά την οποία ο "τέταρτος τοίχος" έσπασε και ένας εκ των Φαιάκων ανέβηκεστις κερκίδες για να μας προτρέψει, ψιθυρίζοντας, να μην αποστρέψουμε το βλέμμα από αυτόν τον ταλαιπωρημένο άνθρωπο.
Η ομηρική αφήγηση έγινε δράση και σκηνική πράξη, όχι με πεζό, αναπαραστατικό τρόπο, αλλά μέσα από τη διακριτή σκηνοθετική γλώσσα του Μαρμαρινού, όπου η κίνηση, η μουσική, οι δράσεις και οι παύσεις διαμόρφωσαν μια γοητευτική, πυκνή και σε σημεία μυστηριακή ατμόσφαιρα. Παράλληλα, οι στίχοι του ομηρικού έπους προβάλλονταν σε οθόνη, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός πολυεπίπεδου σύμπαντος λόγου, δράσης και αφήγησης.
Ξεχωριστή αποδείχτηκεη σωματική γλώσσα της παράστασης, όπως στην υπέροχη πρώτη σκηνή του παιχνιδιού των κοριτσιών με το τόπι στην ακροθαλασσιά, στη σκηνή των αγωνισμάτων που δόθηκαν προς τιμήν του"ξένου" ή στις αναφορές στην εικονογράφηση των αρχαίων αγγείων. Το έντονο στιλιζάρισμα, όμως, και η υπέρμετρη, άσκοπη κινησιολογία της Αρήτης (΄Ελενα Τοπαλίδου) δεν ωφέλησαν την παράσταση (χορογραφία: Gloria Dorliguzzo). Καθοριστικός ήταν και ο μουσικός χαρακτήρας, ειδικά όπως προσωποποιήθηκε στον ποιητή Δημόδοκο (Λένια Ζαφειροπούλου), που με το –όχι ακριβώς μελωδικό– τραγούδι του δημιούργησε ένα ιδιαίτερο παραξένισμα παράλληλα με τη συγκινησιακή φόρτιση (μουσική σύνθεση: 'Άντης Σκορδής).
Συνολικά, η παράσταση του Μαρμαρινού αποτέλεσε ένα παραστασιακό γεγονός που μας προέτρεψε να βυθιστούμε μέσα του, που πήρε το χρόνο του και δοκίμασε τη σχέση μας με τον σκηνικό χρόνο. Στην ορχήστρα στήθηκε ένα έξοχο σκηνικό με θαλασσινά στοιχεία, με καλαμιές και μια συστάδα αρμυρίκια, απ’ όπου ξεπρόβαλε ο Οδυσσέας του Χάρη Φραγκούλη, ενώ η παράσταση συγκεντρώθηκε και έκλεισε στην υπέροχη σκηνή του τραπεζιού, όπου οι πολίτες και οι βασιλείς του νησιού προσέφεραν δείπνο στον ξένο επισκέπτη (σκηνογραφία: Γιώργος Σαπουντζής).
Τότε είναι που ο λιγομίλητος Οδυσσέας αποκαλύπτει την ταυτότητά του, με τον Χάρη Φραγκούλη να πραγματοποιεί εξαίσια ερμηνεία στον μακροσκελή μονόλογο, αντλημένο και από την "Ιλιάδα" –μια σκηνή αποζημίωσης για τις όποιες φλυαρίες και αρρυθμίες της παράστασης. Δίπλα του, διακρίθηκε εξίσου ο Χρήστος Παπαδημητρίου (Αλκίνοος), ενώ συνολικά ο πολυμελής θίασος αποδείχτηκε υπέροχα συντονισμένος στην εκπλήρωση της σκηνοθετικής ιδέας (Κλέλια Ανδριολάτου, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Χριστίνα Μπακαστάθη, Γιάννης Χαρίσης, Γιάννης Τομάζος κ.ά.)
Περισσότερες πληροφορίες
ζ – η – θ, Ο Ξένος
Ερευνητικό εγχείρημα που φιλοδοξεί να ανοίξει νέους δρόμους στην απόδοση των ομηρικών επών στη σκηνή. Ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός παρουσιάζει μια δραματουργική σύνθεση βασισμένη στις ραψωδίες ζ, η και θ της «Οδύσσειας», εστιάζοντας στον Οδυσσέα ως ξένο και περιπλανώμενο. Η παράσταση έχει τον υπότιτλο: «Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας».
