
Οι 5+2 παραστάσεις της Τώνιας Καράογλου
Επαναλαμβάνοντας μονότονα ότι αποτελεί όλο και μεγαλύτερο άθλο να μείνω σε μονοψήφιο αριθμό επιλογών, παραθέτω τις παραστάσεις που αγάπησα: "Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα", επειδή η Αικατερίνη Παπαγεωργίου μετέφερε το σπαρακτικό έργο του Ματέι Βίζνιεκ για τον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας σε ένα σκηνικό θέαμα υψηλής ποίησης και αγαλλίασης ("Μπέλλος"). "Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί", μια παράσταση αποθέωση της θεατρικότητας από τον Στάθη Λιβαθινό στο ευφυές έργο του Τομ Στόπαρντ, που πλέκει πάνω στην ιστορία του "Άμλετ" μια κωμικοτραγική φάρσα για την εξουσία (Θέατρο Οδού Κυκλάδων).


Στον "Αποτυχημένο", ο Έκτορας Λυγίζος κατάφερε να μετατρέψει το διήγημα του "αντιθεατρικού" Τόμας Μπέρνχαρντ σε μια ευφρόσυνη, αέρινη παράσταση για την αγωνία της καλλιτεχνικής δημιουργίας (ΕΛΣ). Ο "Πατέρας" του Φλοριάν Ζελέρ μεταχειρίζεται έναν έξοχο τρόπο για να μιλήσει για την άνοια, και η Ελένη Σκότη το ανέβασε σε μια συγκινητική παράσταση, με την αξέχαστη ερμηνεία του Περικλή Μουστάκη (Σύγχρονο).


Το συναρπαστικό έργο του Ουαζντί Μουαουάντ "Όλοι εμείς πουλιά" μιλάει για τη βαθιά πληγή της αραβο-ισραηλινής σύγκρουσης και εμείς το γνωρίσαμε χάρη στην παράσταση του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου και την ολόθερμη ερμηνεία της νεαρής Μελίνας Πολυζώνη (Εθνικό). Δεν θα μπορούσα, τέλος, να παραλείψω δύο παραστάσεις που παίχτηκαν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου: τη μυσταγωγική και μνημειακή "Ορέστεια" από τον Θεόδωρο Τερζόπουλο και την "Εκάβη, όχι Εκάβη" με την υπογραφή του ριζοσπάστη Πορτογάλου Τιάγκο Ροντρίγκες, ένα εξαιρετικό δείγμα πολιτικού θεάτρου και παράδειγμα συνομιλίας του αρχαίου δράματος με το σήμερα.


Το top 5 της Μαρίας Κρύου
Πέντε παραστάσεις αποθέωσαν την έννοια της θεατρικότητας με σκηνικά και κοστούμια που δεν αποτελούσαν απλώς το φόντο, αλλά λειτούργησαν ως συνομιλητές μιας δυναμικής αφήγησης. Στην "Ορέστεια" του Αισχύλου, ο Θεόδωρος Τερζόπουλος, αξιοποιώντας τις εκρηκτικές δυνατότητες του σώματος των εξαιρετικών ερμηνευτών της ομάδας Άττις, ανέδειξε την αέναη σύγκρουση μοίρας και δικαιοσύνης. Η τραγωδία του Αισχύλου συνάντησε τη μοντέρνα αισθητική, δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα που συνδύαζε αρχαίο λόγο και σύγχρονη προβληματική.

Το "Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί", σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού, ζωντάνεψε το διαχρονικό έργο του Τομ Στόπαρντ με ευρηματική ματιά. Το σκηνικό και τα κοστούμια, εμπνευσμένα από την ιδέα του θεάτρου μέσα στο θέατρο, αποτύπωσαν με τον καλύτερο τρόπο την υπαρξιακή αμηχανία του πρωταγωνιστικού διδύμου (Νίκος Καρδώνης, Βασίλης Ανδρέου), αλλά και όλης της ομάδας. Το παιχνίδι με τη μεταθεατρικότητα και το μαύρο χιούμορ είχε ως αποτέλεσμα μια εμπειρία που ισορροπούσε ανάμεσα στη φιλοσοφική σκέψη και τη διασκέδαση.


Εντυπωσιακή η προσέγγιση της "Καρδιάς του σκύλου" του Μπουλγκάκοφ, στο Κιβωτός. Η ευρηματική σκηνοθεσία της Έφης Μπίρμπα και οι δυνατές ερμηνείες του Άρη Σερβετάλη και των συμπρωταγωνιστών του ανέδειξαν ζητήματα ταυτότητας, εξουσίας και ηθικής με τρόπο επίκαιρο. Στο θέατρο Βασιλάκου, ο "Άσχημος" του Μάγιενμπουργκ, με την γκροτέσκα σκηνοθεσία του Γιώργου Κουτλή και την ανατρεπτική ερμηνεία του Ορφέα Αυγουστίδη, αλλά και των υπόλοιπων ηθοποιών, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μας και μας έκανε να αναλογιστούμε τη ματαιότητα της επιφανειακής ομορφιάς. Αισθητική πανδαισία η "Νέκυια" στη Στέγη, σε σκηνοθεσία Χρήστου Παπαδόπουλου και αφήγηση των Γιάννη Αγγελάκα και Όλιας Λαζαρίδου. Συνδυάζοντας κίνηση, μουσική και εικαστικότητα, το πολυεπίπεδο θέαμα μίλησε απευθείας στις αισθήσεις και την ψυχή.


Το top 5 της Χρύσας Πασιαλούδη
Για κάποιες παραστάσεις με το που θα τις δεις πολύ πιθανό να τις βάλεις απευθείας στο προσωπικό σου top 5. Άλλες σε εκπλήσσουν επιστρέφοντας στη ροή της σκέψης σου σε ανύποπτο χρόνο. Θα ξεκινήσω από το "Επιτέλους!" που αναφώνησα βλέποντας τους αντισυμβατικούς "Δε μιλένιαλς" σε κείμενο και σκηνοθεσία της Χρύσας Κολοκούρη. Ένα νέο έργο από μιλένιαλς για μιλένιαλς στον Τεχνοχώρο Φάμπρικα, που μετέτρεψε σε θεατρική πράξη ιδέες, αντιλήψεις, συναισθήματα και ό,τι άλλο μπορεί να εκφράζει όλους εμάς τους γύρω στα 30 (επιστρέφει από Φεβρουάριο). Επίσης με νεανική ματιά αλλά με εντελώς διαφορετική προσέγγιση, η σκηνοθέτρια Αικατερίνη Παπαγεωργίου και οι The Young Quill ανέβασαν πέρυσι την, κατά τη γνώμη μου, καλύτερη παράσταση της σεζόν. Μέσα από εικόνες απαράμιλλης εικαστικότητας ξεδιπλώνεται ο κόσμος του συνταρακτικού "Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα", που μιλάει για την πραγματικότητα του πολέμου (επιστρέφει από Ιανουάριο).
Ο αποκαλυπτικός "Καταποντισμός" του Βασίλη Βηλαρά ήρθε στην Πειραματική Σκηνή Νέων Δημιουργών του Εθνικού Θεάτρου για να φέρει στο προσκήνιο μια σειρά καταιγιστικών εξομολογήσεων από ανθρώπους που έγραψαν γράμματα στο περιοδικό "Αμφί", περιγράφοντας τη δική τους κουίρ εμπειρία στην Ελλάδα της Μεταπολίτευσης - πολλές από αυτές είναι αδύνατο να ξεχαστούν - συνταρακτικές, αστείες, συγκινητικές ή και πολλές φορές αποκαλυπτικές για το τέρας που μπορεί να κρύβεται πίσω από την ανθρώπινη φύση.


Ο Ορφέας Αυγουστίδης μάς συνεπήρε (συνεχίζει για δεύτερη χρονιά) στο ρόλο του "Άσχημου" στη σπιντάτη, ευρηματική παράσταση του Γιώργου Κουτλή. Ένα ατελείωτο παιχνίδι με τα σκηνικά, τα κοστούμια, τα "πρόσωπα" έδωσε άλλο αέρα στο σύγχρονο έργο που μιλάει τόσο εύστοχα για τη ναρκισσιστική πραγματικότητα που ζούμε. Ένα αδιόρατο νεύμα του χεριού κι ένα βλέμμα είναι αρκετά έτσι ώστε ο Αργύρης Ξάφης να μας χαρίσει μία από τις σπουδαιότερες στιγμές της υποκριτικής του μαεστρίας στον μονόλογο "Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος" του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, που παίζεται για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Θησείον σε σκηνοθεσία της Ζωής Ξανθοπούλου.


Τo top 5 του Κωνσταντίνου Κωνσταντόπουλου
Ως ο Βενιαμίν της παρέας, ας μου επιτραπεί να δώσω έμφαση σε πέντε θεατρικές εμπειρίες που αποτέλεσαν για εμένα κάτι σαν "παγκόσμιες πρώτες". Ξεκινώ από την παράσταση που ήθελα να συμπεριλάβω ήδη από πέρσι στο top 5 μου όμως είχε ξεκινήσει μετά τα όρια της περασμένης σεζόν. Ο λόγος είναι για το "Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα", την πρώτη παράσταση που είδα στο Θέατρο "Μπέλλος", η οποία με συνεπήρε με τον ευρηματικό και όχι μελοδραματικό τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε την αιματοβαμμένη βαλκανική μας ιστορία.

Στη συνέχεια, θα αναφέρω την πρώτη μου επίσκεψη στην κεντρική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, όπου είδα το "Ονειρόδραμα", μια παράσταση που γιόρτασε τη δύναμη του συνόλου στη σκηνή. Άκρως συγκινητικός ήταν στο ίδιο έργο και ο Νίκος Μάνεσης με τον μονόλογό του. Το 2024 μού σύστησε και τον κόσμο του Άντον Τσέχοφ, καθώς δεν είχα ξαναδεί παράσταση θεατρικού του. Και ποια αρχή θα ήταν καλύτερη από τον συγκλονιστικό "Γλάρο" του Δημήτρη Καραντζά, όπου ο χώρος μεταμορφωνόταν, τα φώτα έπαιζαν με τις σκιές σε ξέφρενους χορούς και εκείνος ο μονόλογος της Δήμητρας Βλαγκοπούλου ως Νίνα στο έργο του Τρέπλιεφ ακύρωνε κάθε απόσταση ανάμεσα στο έργο και το σήμερα.

Το top 5 μου κλείνει με δύο παραστάσεις που έλαβαν χώρα σε δύο απρόσμενα μέρη. Από τη μία πλευρά έχουμε το "Respublica" στη Μαλακάσα, όπου μέσα στο χάος του ζήσαμε ενωτικές στιγμές όπως το μοίρασμα της παντζαρόσουπας αλλά και το ρέιβ μέχρι το πρωί. Από την άλλη, στο "Θέλω να πάω σπίτι" του Θεάτρου στη Σάλα, το οποίο ήταν ένα αληθινό σπίτι που κατοικούνταν, με βρήκε, στις σχισμές, μια πολύ προσωπική συγκίνηση.
Περισσότερες πληροφορίες
Η λέξη πρόοδος στο στόμα της μητέρας μου ηχούσε πολύ φάλτσα
Μέσα από ένα υπερρεαλιστικό πλαίσιο διαδραματίζεται η ρεαλιστική ιστορία του Βίγκαν και της Γιάσμινσκα, που επαναπατρίζονται στο χωριό τους μετά τη λήξη του εμφυλίου αναζητώντας τη σορό του Βίμπκο, του χαμένου τους γιού που πολεμούσε. Η τοπική κοινωνία τους αντιμετωπίζει με καχυποψία αναζητώντας τρόπους να εκμεταλλευτεί οικονομικά το πένθος τους. Οι άνθρωποι, ζωντανοί ή νεκροί, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μέσα εκμετάλλευσης για την παραγωγή κέρδους. Η μοναδική πηγή εσόδων του ζευγαριού είναι η κόρη τους, Ίντα, η οποία κατά τη διάρκεια του εμφυλίου μπλέχτηκε σε κύκλωμα σωματεμπορίας και πλέον εκπορνεύεται στην κεντρική Ιταλία. Η Ίντα βιώνει μια παράλληλη ιστορία εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ονειρόδραμα
Ένα παράξενο τοπίο. Ένας πύργος ξεπροβάλλει ανάμεσα από λουλούδια και όσο περνά ο χρόνος γίνεται μεγαλύτερος. Μια γυναίκα πλέκει μια κουβέρτα από αστέρια. Ένα κεφάλι ξεπροβάλλει από έναν τοίχο. Αντικείμενα που αλλάζουν ιδιότητες. Πρόσωπα που χωρίζονται, διπλασιάζονται, πολλαπλασιάζονται, εξαφανίζονται, στερεοποιούνται, θολώνουν, ξεκαθαρίζουν… Εικόνες από παιδικό όνειρο ή από ένα παράδοξο ποιητικό παραμύθι γεμάτο απόκοσμες ιστορίες που αφηγείται κάποιος/α ηλικιωμένος/η… Ίσως, τελικά, να είναι μόνο ένα σκηνικό όνειρο, ένα Ονειρόδραμα σαν αυτό που συνέθεσε ο Σουηδός θεατρικός συγγραφέας, το οποίο αφηγείται την ιστορία της κόρης του θεού Αγνής, από τη στιγμή που κατεβαίνει από τον ουρανό για να επισκεφθεί τη γη, προκειμένου να γνωρίσει την ανθρώπινη φύση. Τα πολλά και διαφορετικά πρόσωπα που γνωρίζει μοιράζονται μαζί της το καθένα το δικό του σύμπαν, όπου η Αγνή εισχωρεί άλλοτε ως θεατής και άλλοτε ως συμμέτοχη. Όσο πορεύεται μαζί τους, από πλάσμα του ουρανού, αρχίζει να γίνεται ολοένα και περισσότερο άνθρωπος, γνωρίζοντας από κοντά τις δυσκολίες της ζωής, τις ελπίδες και τις διαψεύσεις της.
Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί
Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν, παλιοί συμφοιτητές του Άμλετ, καλούνται από τον βασιλιά Κλαύδιο στο παλάτι με σκοπό να παρασύρουν τον μελαγχολικό πρίγκιπα σε διασκεδάσεις ώστε να μάθουν επιτέλους ποιο είναι αυτό το σκοτεινό μυστικό που βασανίζει την ψυχή του. Στη διάρκεια της αποστολής τους, οι δύο αθώοι αυλικοί συνοδεύουν τον Άμλετ στην Αγγλία και μεταφέρουν μαζί τους ένα κλειστό γράμμα, στο οποίο δίνεται η διαταγή για την άμεση εκτέλεση του. Ο Άμλετ αντικαθιστά το γράμμα με ένα άλλο, ζητώντας από τον Άγγλο Βασιλιά τη δική τους εκτέλεση. Μέρες μετά, ο Άγγλος πρέσβης μπαίνει στο παλάτι και ανακοινώνει: «Ο Ρόζενκραντζ και ο Γκίλντενστερν είναι νεκροί». Αυτή είναι με λίγα λόγια η περίληψη του έργου που αντιστρέφει για πρώτη φορά την αρχετυπική ιστορία του “Άμλετ”, ρίχνοντας το βάρος από την εξουσία στο περιθώριο και δημιουργώντας μια ανεπανάληπτη τραγική φάρσα στην οποία πρωταγωνιστούν όλοι οι ήρωες του έργου του Σαίξπηρ. Επιπλέον, με αφορμή τη συγκεκριμένη παράσταση, για πρώτη φορά στην ιστορία του Θεάτρου της Οδού Κυκλάδων, πρόκειται να αλλάξει ριζικά η διαρρύθμιση των καθισμάτων και της σκηνής.
Ο πατέρας
Ο Αντρέ, ο πατέρας, πάσχει από άνοια και αρνείται να δεχτεί τις νοσοκόμες που προσλαμβάνει η κόρη του για να τον φροντίζουν. Καθώς προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τη νέα του κατάσταση, αρχίζει να αμφισβητεί τους αγαπημένους του, την πραγματικότητα γύρω του, ακόμα και το ίδιο το μυαλό του. Η κόρη του, από την άλλη μεριά, αναζητά τις δικές της ισορροπίες στη ζωή της, προσπαθώντας παράλληλα να ανταποκριθεί στο καθήκον της να φροντίσει τον ηλικιωμένο της πατέρα. Η μεταβαλλόμενη πραγματικότητα στο σπίτι, θα ειδωθεί από την οπτική γωνία του πατέρα, οδηγώντας τον θεατή σε μια διττή εμπειρία, αφενός της σύγχυσης του μεταξύ συναίσθησης της πραγματικότητας και διαστρεβλωμένων εντυπώσεων και αφετέρου εκείνης των κωμικοτραγικών στιγμών που συνεπάγονται.
Νέκυια
Μια υβριδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας της ομηρικής Οδύσσειας, της ραψωδίας λ, όπου περιγράφεται η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη. Οι θεατές καλούνται να γίνουν κοινωνοί σε μια ηχοτροπική κατάσταση σαν τελετή προς το πιο απόκοσμο, μυστικιστικό και σχεδόν αποκρυφιστικό ομηρικό τοπίο, με όχημα τη μουσική σύνθεση, τις εικόνες και τις φωνές.
Ο άσχημος
Ο Λέττε είναι άσχημος. Πολύ άσχημος. Αλλά δεν το ξέρει. Όταν, εξαιτίας προβλημάτων στη δουλειά του, όλοι γύρω του αναγκάζονται να του εξομολογηθούν την απερίγραπτη έκταση της ασχήμιας του, αποφασίζει να πάρει δραστικά μέτρα. Να αλλάξει πρόσωπο. Η εγχείρηση πηγαίνει υπερβολικά καλά και πλέον το ανείπωτα όμορφο πρόσωπό του, θα γίνει το διαβατήριό του για μια νέα ζωή - μια ζωή γεμάτη γυναίκες, δόξα, λεφτά... Όταν όμως το πρόσωπό του γίνεται προϊόν προς πώληση, τα πράγματα θα πάρουν μια πραγματικά άσχημη τροπή. Μια σαρδόνια σκοτεινή κωμωδία του ανατρεπτικού δημιουργού της Σαουμπίνε που καυτηριάζει τη σύγχρονη ναρκισσιστική κοινωνία, με τέσσερις ηθοποιούς να ερμηνεύουν οκτώ ρόλους.
Όλοι εμείς πουλιά
Ο Εϊτάν, Γερμανοεβραίος φοιτητής Γενετικής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια, γνωρίζει και ερωτεύεται τη Γουαχίντα, Αμερικανίδα φοιτήτρια αραβικής καταγωγής. Η σχέση τους συναντά την εχθρότητα της εβραϊκής οικογένειας του Εϊτάν. Το ταξίδι του ζευγαριού στο Ισραήλ και μια βομβιστική ενέργεια που θα στείλει τον Εϊτάν στο νοσοκομείο σε κωματώδη κατάσταση θα γίνει η απαρχή να αποκαλυφθεί το παρελθόν μιας οικογένειας. Τα μυστικά αντηχούν, η αλήθεια εκρήγνυται και η οικειότητα γίνεται κομμάτια μέσα στη δίνη των παγκόσμιων γεγονότων που «επιτίθενται» στους ήρωες του έργου. Από τον κεραυνοβόλο έρωτα σε μια τρομοκρατική επίθεση, από το γέλιο στις κραυγές, ο Μουαουάντ εξυφαίνει μια ερωτική ιστορία με πολιτικές διαστάσεις και υπαρξιακές προεκτάσεις με φόντο το αξεδιάλυτο χάος της Μέσης Ανατολής.
Καρδιά του σκύλου
Η ιστορία του έργου περιστρέφεται γύρω από τον καθηγητή Πρεομπραζένσκι που μαζί με τον βοηθό του, δόκτορα Μπρομεντάλ, επιχειρούν ένα τολμηρό ιατρικό πείραμα. Μεταμοσχεύουν την υπόφυση και τους όρχεις ενός νεκρού άνδρα σε έναν αδέσποτο σκύλο ονόματι Σάρικ με τη φιλοδοξία να δημιουργήσουν ένα νέο μοντέλο ανθρώπου. Το πείραμα δεν έχει την αναμενόμενη έκβαση, καθώς ο σκύλος Σάρικ μετατρέπεται σταδιακά σε άνθρωπο αγροίκο που διαλύει τη γαλήνη της καθημερινότητας και θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική θέση και την επιστημονική υπόσταση του δημιουργού του. Η ιδιοσυγκρασιακή καλλιτέχνιδα προσεγγίζει το έργο αυτό με την ιδιαίτερη ματιά της που αναδεικνύει έξοχα τον παραλογισμό της βίαιης αλλαγής της ανθρώπινης φύσης, αποκαλύπτοντας τους κινδύνους της απόλυτης συμμόρφωσης του ανθρώπου στις κοινωνικές επιταγές.
Δε μιλένιαλς
Τρεις νέοι άνθρωποι, λίγο πριν και λίγο μετά τα 30, προσπαθούν να βρουν τα πατήματά τους στη ζωή, τον έρωτα και τη φιλία. Ένα πάρτι γενεθλίων, ένας χωρισμός, το νοίκι στο τέλος του μήνα, ένας μουσικός παραγωγός που δεν έρχεται ποτέ, αποτυχημένες οντισιόν και συνεντεύξεις για δουλειά, η ενηλικίωση και η ελπίδα ότι, δεν μπορεί, κάτι θα συμβεί… Όλα με φόντο την Αθήνα του σήμερα. Μία παράσταση με έντονα στοιχεία μιούζικαλ, στην οποία οι τρεις χαρακτήρες ξεδιπλώνουν με χιούμορ και σαρκασμό τις δυσκολίες και τα όνειρα μιας γενιάς, που έχει την προσδοκία να ζήσει όπως η προηγούμενη, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να χαράξει τον δικό της δρόμο και να κρατήσει ζωντανή μέσα της την αίσθηση πως τελικά (μάλλον) όλα θα πάνε καλά.
Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος
Ένας έφηβος, το πιο όμορφο αγόρι σε όλη την αγροτική περιοχή της Καταλονίας, βρίσκεται νεκρός στη μέση του πουθενά. Με αφορμή αυτό το γεγονός, ξεδιπλώνεται η παθογένεια της κλειστής κοινωνίας μιας επαρχιακής πόλης στην οποία δε συμβαίνει ποτέ τίποτα. Παιδεραστία, ομοφοβία, ένοχα μυστικά, καταπιεσμένες ζωές κι ένα τραγούδι που ξυπνά τις πιο εφιαλτικές αναμνήσεις. Όσα δε λέγονται, οδηγούν στον αφανισμό των ηρώων, πραγματικό και υπαρξιακό. Ζωντανοί-νεκροί βυθισμένοι στους πόθους και στα ένστικτά τους, εγκλωβισμένοι στον καθωσπρεπισμό και σε στερεοτυπικές κατασκευές. Αλήθεια, πόσο συνένοχοι είμαστε όταν μένουμε απλοί θεατές αυτής της ανθρωποφαγίας; Ο Αργύρης Ξάφης ερμηνεύει τον πολυπρόσωπο μονόλογο σαν μία εξορκιστική τελετουργία, εμβαθύνοντας στο τραγικό γεγονός της δολοφονίας του έφηβου αγοριού. Οι χαρακτήρες που υποδύεται παλεύουν με τις δικές τους επιθυμίες, αλλά και εκείνες που τους επιβάλλονται από τις καταπιεστικές κοινωνικές δομές μίας φαινομενικά δεμένης κοινότητας.
Καταποντισμός
Τα πρόσωπα της παράστασης Καταποντισμός επισκέπτονται την gay Ελλάδα της Μεταπολίτευσης και μεταφέρουν τις επιθυμίες, τις σκέψεις και τις αγωνίες των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων εκείνης της περιόδου, όπως τις αποτύπωσαν τα ίδια, σε πρώτο πρόσωπο, μέσα από τις επιστολές που έστελναν στο επαναστατικό περιοδικό Αμφί, το πρώτο μέσο που άρθρωσε δημόσιο λόγο στην Ελλάδα για την queer εμπειρία. Οι αφηγήσεις για τραγελαφικά coming out, για στιγμές λαχτάρας, διασκέδασης και κλεφτής ηδονής, για τη gay κουλτούρα που ζυμώθηκε στα σινεμά της Ομόνοιας και για το βαθύ αίσθημα ανακούφισης επειδή «υπάρχουν κι άλλα άτομα εκεί έξω σαν εμένα». Ιστορίες μιας ολόκληρης γενιάς που σβήστηκε από τον χάρτη λόγω της επιδημίας του HIV/AIDS και της κοινωνικής και κρατικής αδιαφορίας. Η παράσταση αποτελεί το τελευταίο μέρος μιας τριλογίας που ξεκίνησε με τον "Λοιμό" και συνεχίστηκε με τον "Σεισμό".
Ο αποτυχημένος
Γραμμένο το 1983 στο γνωστό παραληρηματικό ύφος του Τόμας Μπέρνχαρντ, το μυθιστόρημα “Ο αποτυχημένος” σφράγισε τη γερμανόφωνη λογοτεχνία κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Η θεατρική διασκευή, η οποία βασίζεται στη μετάφραση του Βασίλη Τομανά, μετασχηματίζει τη μονολογική αφήγηση του πρωτοτύπου σε μουσικοθεατρικό έργο για τέσσερις φωνές και ένα πιάνο. Ο θρυλικός Καναδός πιανίστας Γκλεν Γκουλντ, δύο πρώην συμμαθητές του που έζησαν τη ζωή τους ως αποτυχημένοι πιανίστες, οι “Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ” του Μπαχ, το φουαγέ ενός κεντροευρωπαϊκού ξενοδοχείου που είναι παρατημένο και η ιδιοκτήτριά του συνθέτουν ένα ιδιότυπο «προφορικό μιούζικαλ» για την ιδιοφυΐα, την εμμονή αλλά και τη ματαίωση.
Θέλω να πάω σπίτι
Μια site specific performance με αφετηρία την απώλεια της μνήμης. Το σπίτι που στέγασε μια ολόκληρη ζωή γίνεται τώρα μια άγνωστη χώρα, τα δωμάτια γεμίζουν με ανεξιχνίαστα θραύσματα αναμνήσεων και ανείπωτων λέξεων που μεταμορφώνονται σε μουσική, τραγούδι και ένα ιδιαίτερο οικογενειακό γεύμα. Στην παράσταση οι θεατές κινούνται μαζί με τα πρόσωπα σε ένα αληθινό σπίτι που λειτουργεί και ως θεατρικός χώρος, το Θέατρο στη Σάλα, και βλέπουν όσα συμβαίνουν μέσα από τα μάτια των τεσσάρων μελών της οικογένειας. Μπροστά τους εκτυλίσσεται η γνώριμη χορογραφία της καθημερινότητας. Μια ρουτίνα που όμως εδώ αποκτά ζωτική σημασία αφού αποτελεί πάνω από όλα μια απτή υπενθύμιση της πραγματικότητας και του κοινού παρελθόντος. Τι μένει όταν οι μνήμες χάνονταιq Το Θέατρο στη Σάλα, μετά τη «Ραγάδα» του Mario Banushi, επιστρέφει, για λίγες παραστάσεις, με μια νέα βιωματική performance που καταπιάνεται και πάλι με ένα βαθύ ανθρώπινο θέμα.
Respublika
Μια παράσταση-εμβυθιστική εμπειρία, στα όρια σινεμά, θεάτρου και rave party, φέρει στη Μαλακάσα η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. Το κοινό και οι 14 περφόρμερ ενώνονται σε ένα εξάωρο πείραμα συνύπαρξης υπό τους ήχους και τους χορούς της rave κουλτούρας, σαν κινηματογραφικό πλατό, με σάουνες, dancefloor, φαγητό, μπαρ και lounge, με την υπογραφή του κορυφαίου Πολωνού σκηνοθέτη του «Rohtko». Το πείραμα που ξεκίνησε στα δάση της Λιθουανίας παρουσιάζεται για πρώτη φορά ως σκηνικό γεγονός σε ανοιχτό χώρο και μιλάει για μια ουτοπική κοινωνία της οποίας μπορούμε να γίνουμε μέρος. Μπορείς να επιλέξεις να συνυπάρξεις με τους ηθοποιούς, μπαίνοντας μαζί τους στη σάουνα και δειπνώντας στην κοινόχρηστη κουζίνα ή να παρακολουθείς τα πάντα από μια αναπαυτική θέση. Μπορείς να περιπλανιέσαι ανάμεσα στα δωμάτια ή να κάνεις το διάλειμμά σου στο μπαρ. Μπορείς να παρατηρείς το πώς στήνονται και ξεστήνονται τα σκηνικά δίπλα σου ή να χορεύεις μέχρι τελικής πτώσης στο κλαμπ του «Respublika». Μετά τις 2 τα ξημερώματα του Σαββάτου 15/6 θα πραγματοποιηθεί dj set με τον σούπερ σταρ της techno μουσικής Richie Hawtin και την Παλαιστίνια dj-φαινόμενο Sama' Abdulhadi.
Ορέστεια
Ο σημαντικός θεατράνθρωπος, στην πρώτη του συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, ανέβασε την τριλογία «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες», σε μια ιστορική παράσταση, που επαναλαμβάνεται. Tο 458 π.Χ., σε μια εποχή βίαιων κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών, o Αισχύλος παρουσιάζει στη γιορτή των Διονυσίων την Ορέστεια (“Αγαμέμνων”, “Χοηφόροι”, “Ευμενίδες”), τη μοναδική σωζόμενη τριλογία αρχαίου δράματος. Κεντρικός άξονας της τριλογίας είναι το τραγικό βραχυκύκλωμα του Ορέστη που διαχέεται σε όλα τα πρόσωπα του δράματος και στον χορό μέσα από διαδοχικά στάδια: από την αποσταθεροποίηση στο αδιέξοδο, στην τρέλα. Στα δύο πρώτα μέρη της τριλογίας, στον “Αγαμέμνονα” και τις “Χοηφόρους”, οι δολοφονίες που βάζουν τέλος στις τυραννικές εξουσίες του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας αποτελούν την κορύφωση μιας νέας περιόδου κρίσης και αποσταθεροποίησης που αντανακλάται στις “Ευμενίδες”. Οι Ερινύες, οι χθόνιες θεότητες, εκπροσωπώντας τα ένστικτα και τις παρορμήσεις διαφυλάσσουν τη μνήμη. Η Αθηνά προσπαθεί με κάθε τίμημα να συνάψει «σύμφωνο ειρήνης» ανάμεσα στους θεούς και εκείνες, προσφέροντας ανταλλάγματα και προνόμια. Για να πετύχει τη συνθηκολόγηση, μεταφέρει τη βία στο πεδίο της γλώσσας. Οι Ερινύες υποκύπτουν με τη θέλησή τους, ανακηρύσσονται σε Ευμενίδες και οδηγούνται στη λήθη. Το δημοκρατικό πολίτευμα έχει εγκαθιδρυθεί. Ό,τι είναι ασύμβατο με το νέο καθεστώς –το μέρος του ζωντανού σώματος που συνδέεται με τη μνήμη, τα ένστικτα, τη ζωική ορμή– έχει εξοριστεί. Η παράσταση αυτή σηματοδοτεί την πρώτη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο.
Hecuba, not Hecuba
Στο έργο όπου ο νέος διευθυντής του Φεστιβάλ της Αβινιόν σκηνοθετεί τον κορυφαίο θίασο, μια ηθοποιός κάνει πρόβα στην “Εκάβη” του Ευριπίδη. Υποδύεται τον ρόλο της χήρας του Πριάμου που με την ήττα της Τροίας έχασε τα πάντα: τον άντρα της, τον θρόνο της, την ελευθερία της και, το πλέον οδυνηρό, σχεδόν όλα τα παιδιά της. Είναι μια γυναίκα που αξιώνει δικαιοσύνη. Ο μύθος της τραγωδίας συναντάει όμως σπαρακτικά την οικεία πραγματικότητα της ηθοποιού, μητέρας ενός εφήβου στο φάσμα του αυτισμού, που έχει υποστεί κακοποίηση από το προσωπικό του ιδρύματος όπου τον έχει εμπιστευτεί. Καθώς οι ιθύνοντες προσπαθούν να συγκαλύψουν την υπόθεση, αποφασίζει να τη δημοσιοποιήσει στον Τύπο. Στις πρόβες για την παράσταση παρεμβάλλεται με αμφίσημο τρόπο η δικαστική έρευνα. Σε ένα ιδιόμορφο, μεταιχμιακό σκηνικό, οι δύο αυτοί κόσμοι έρχονται σε αντιπαράθεση σε μια βασανιστική και συνταρακτική μείξη του μυθικού με το πραγματικό, του θεάτρου με τη δικαιοσύνη. Η παράσταση θα παρουσιαστεί στην Επίδαυρο αμέσως μετά την πρεμιέρα της τον Ιούλιο στο Φεστιβάλ της Αβινιόν.