Επιστρέφοντας για λίγο από το Βερολίνο, όπου ζει πλέον, ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης μιλά στη Μαρία Κρύου με αφορμή το ανέβασμα του «Καζιμίρ και Καρολίνα» του Έντεν Φον Χόρβαρτ, ένα γερμανικό έργο, που μιλάει για όσα ζουν οι Έλληνες σήμερα.
Πριν από τέσσερα χρόνια, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης ο Δημοσθένης Παπαδόπουλος στην καλύτερη ίσως στιγμή της καριέρας του, έχοντας ανά χείρας βραβεία από τον τηλεοπτικό Καρυωτάκη και τη θεατρική «Λήθη», ένιωσε την ανάγκη της αλλαγής και εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο. Επέστρεψε όμως, για λίγο, στην Αθήνα και σκηνοθετεί μια ομάδα ηθοποιών στο «Καζιμίρ και Καρολίνα» του Έντεν Φον Χόρβαρτ, ένα γερμανικό έργο, που μιλάει καίρια για αυτό που ζουν οι Έλληνες σήμερα. Με αφορμή την επιστροφή του στην ελληνική θεατρική σκηνή του ζητήσαμε να μοιραστεί μαζί μας βαθύτερες σκέψεις του.
Μπαίνω στο αυτοκίνητο, ανοίγω το παράθυρο και οδηγώ στην λεωφόρο Αλεξάνδρας πηγαίνοντας στην πρόβα του έργου «Καζιμίρ και Καρολίνα». Ανάβω τσιγάρο. Πίνω μια τζούρα από τον καφέ στο πλαστικό. Ο ήλιος λάμπει. Ευλογημένος τόπος, λέω. Τέλη Φεβρουαρίου με ήλιο και ανοιχτό παράθυρο. Στο Βερολίνο αυτόν τον καιρό κάνει τόσο κρύο, που το σκέφτεσαι, αν θα βγεις από το σπίτι. Πρώτος χειμώνας στην Αθήνα μετά από 5 χρόνια διαμονής στην Γερμανία. Στην πρόβα παρακολουθώ το πρώτο πέρασμα του έργου. Είναι συγκινητικό. Έχω την αίσθηση ότι παρακολουθώ ένα ορφανοτροφείο. Μία ομάδα παιδιών σ’ έναν κλειστό παρακμιακό χώρο, το Cartel, σε μία απόμερη και σκοτεινή περιοχή του Βοτανικού, που μου διηγούνται μία σκληρή ιστορία.
Πώς κάποιοι μαχαίρωσαν την αθωότητά τους. Πώς ματαίωσαν τα όνειρα τους. Πήραν τις ελπίδες τους. Μία ομάδα ηθοποιών με πολύ πίστη σε αυτό που κάνουν. Εννιά παιδιά που παίζουν μαζί. Διηγούνται την άγρια αυτή ιστορία του Χόρβατ. Και ακριβώς αυτό το οξύμωρο είναι η δύναμη και η γοητεία αυτής της πρόβας. Το βράδυ για ποτό. Παντού παιδιά. Παιδιά που πίνουν. Πίνουν για να αντέξουν την ανημπόρια τους. Πίνουν για να διασκεδάσουν την ματαιότητα του σύγχρονου κόσμου. Αυτός ο συνδυασμός αθωότητας, ματαίωσης και σκληρότητας επικρατεί ξαφνικά σε όλη την πόλη. Σαν ταινία με σάουντρακ τον Nick Cave ή τους Tindersticks.
«Μερικές φορές νομίζεις ότι κρατάς κάτι στα χέρια σου. Μετά κάτι γίνεται. Και ξαφνικά είσαι πάλι με άδεια χέρια. Σαν να μην είχες τίποτα. Ποτέ. Σαν να μην έζησες», λέει η Καρολίνα στο τέλος του έργου. Η Αθήνα σε μια παρακμιακή γοητεία. Βρώμικοι τοίχοι από μπετόν. Μια ανησυχητική ηρεμία. Μπορεί και απάθεια. Ή κατάθλιψη. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς. Στο Βερολίνο η πόλη χωρίζεται στα δύο. Η γερμανική τάξη και η τουριστική ατραξιόν. Ο κόσμος ξυπνά από νωρίς. Παίρνει το λεωφορείο που φτάνει στις 7.43 ακριβώς για να πάει στη δουλειά του. Αν φτάσει 3 λεπτά αργότερα, μπορεί να γίνει και κάποια παρατήρηση στον οδηγό. Ώρες πολλές μπροστά σ’ ένα computer. Διάλειμμα για φαγητό στις 12.
Αν ξεμυτίσει δειλά κάποια ηλιαχτίδα τρέχουμε να κάτσουμε από κάτω να φορτώσουμε φως. Το απόγευμα ραντεβού με τον ψυχίατρο και το βράδυ φαγητό με φίλους και ύπνο. Τα Σαββατοκύριακα του δίνουμε να καταλάβει. Κραιπάλη μέχρι τελικής πτώσεως. Να φύγει η ένταση της βδομάδας. Ένα ορφανοτροφείο καθαρό, οργανωμένο, που έχει προγραμματίσει την σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Κι ένας παράλληλος κόσμος τουριστών και ξένων που ζουν ένα Βερολίνο που δεν υπάρχει πια. Την πόλη του David Bowie, την ενέργεια της πόλης πριν πέσει το τείχος. Την εποχή που έσφυζε από μουσική, τέχνη και επαναστατικότητα.
Στο θέατρο η πρόβα τρέχει άκρως οργανωμένα και επαγγελματικά. Η πρεμιέρα έχει οριστεί. Έχουν κλειστεί ήδη οι προσκλήσεις. Όλα βαίνουν καλώς. Τίποτα προσωπικό. Τίποτα εκτός ορίων. Δεν υπάρχει άλλωστε χρόνος για αυτά. Στόχος η πρεμιέρα. Τα υπόλοιπα αναλύονται το απόγευμα με τον γιατρό. Δεν ενοχλούμε τους συναδέλφους. Εδώ είναι δουλειά. Πρόβα. Θέατρο. Πρεμιέρα σε 4 βδομάδες. Όλα καλά. Οδηγώ με ανοιχτό παράθυρο πηγαίνοντας στην πρεμιέρα του «Καζιμίρ και Καρολίνα».
Φοράω τα καλά μου κι ένα ζευγάρι κόκκινα παπούτσια που αγόρασα στο Βερολίνο. Στην Savigny Platz. Πρώτη φορά που ντύνομαι καλά σε πρεμιέρα. Τα κόκκινα παπούτσια θα γίνουν χάλια στον χωματόδρομο του Βοτανικού, το ξέρω, αλλά θέλω να τιμήσω την μέρα αυτή. Βλέπω την παράσταση. Ένα έργο γερμανικό, που μιλάει τόσο καίρια για αυτό που ζουν οι Έλληνες σήμερα. Οι άνθρωποι είναι ίδιοι παντού. Οι συνθήκες μόνο αλλάζουν. Όλα εξαρτώνται από τη διοίκηση του ορφανοτροφείου. Αν ζούσαμε καλά, θα ήμασταν κι εμείς καλύτεροι, λέει η Έρνα στο έργο. Οδηγώ και πάλι με ανοιχτό παράθυρο μετά την πρεμιέρα. Πάμε να πιούμε. Καπνίζω. Βλέπω την Αθήνα την νύχτα σε μια γοητευτική παρακμή. Ευλογημένος τόπος, λέω.
Οι παραστάσεις στη Γερμανία
Renaissance Theater (Βερολίνο)
«Geister in Princeton» του Daniel Kehlman , σκηνθ. Torsten Fischer
«Das Richtfest» των Lutz Hübner και Sarah Nemitz, σκηνθ. Torsten Fische
Ernst-Deutsch-Theater (Αμβούργο)
«Mein Kampf» του George Tabori , σκην. Torsten Fischer
«Was Ihr wollt» ( Δωδέκατη Νύχτα ) του Σαίξπηρ, όπου έπαιξα την Ολίβια, σκηνθ. Mona Kraushaar ( πρόκειται για μία από τις καλύτερες νέες σκηνοθέτριες, πριν δύο χρόνια σκηνοθέτησε Ρομέο και Ιουλιέτα στο Berliner Ensemble). Η παράσταση της Δωδέκατης Νύχτας πήρε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας από τους κριτικούς στο Αμβούργο.
«Τρικυμία» του Shakespear, όπου έπαιξα τον Κάλιμπαν, πάλι σε σκηνοθεσία της Mona Kraushaar.
Περισσότερες πληροφορίες
Καζιμίρ και Καρολίνα
Καυστική κριτική του μικροαστισμού, σε ένα λαϊκό ερωτικό δράμα που εκτυλίσσεται στη διάρκεια μιας γιορτής
