Αποστολή Σαντορίνη: Ο φετινός τρύγος μέσα από τα πρόσωπα, οι προκλήσεις μίας ιδιαίτερης χρονιάς και η επόμενη μέρα

Εμείς ταξιδέψαμε στη Σαντορίνη, βιώσαμε από κοντά την εμπειρία του φετινού τρύγου και συνομιλήσαμε με τα πρόσωπα των Οινοποιείων οι οποίοι μεταφέρουν το αφήγημα από όλες τις πτυχές. Οι προκλήσεις ορατές, οι δοκιμασίες αρκετές με την ελπίδα όμως και την αφοσίωση να φιγουράρουν ψηλά για περαιτέρω προστασία και διάσωση της οινικής ταυτότητας του νησιού.

Τρύγος Σαντορίνης 2025

Ο φετινός τρύγος στο νησί εδώ και περισσότερο από έναν μήνα έριξε αυλαία με τον απολογισμό στη προκειμένη φάση να είναι το φυσικό επόμενο. Να σημειωθεί βέβαια ότι πριν καν ξεκινήσει, οι άνθρωποι του χώρου και του τόπου γνώριζαν τι θα συμβεί καθώς τα προβλήματα ποικίλα, οι δυσκολίες ορατές και εμφανείς με τους "αριθμούς” οι οποίοι θα ακολουθούσαν να επιβεβαίωναν απλώς το αποτέλεσμα.

Όπως όλοι έλεγαν, "το φετινό τρυγητο θα είναι μια δοκιμασία” και ήταν έτσι ακριβώς. Στο σύνολο της, μια χρονιά δύσκολη, απρόβλεπτη, αντιθέσεις, που άφησε το αποτύπωμά της σε κάθε αμπέλι, όπως επίσης και σε κάθε οινοποιείο. Η ξηρασία και οι καύσωνες στέγνωσαν τη γη, η έλλειψη χειμερινών βροχών αποδυνάμωσε τα φυτά, κι εκείνα που άντεξαν έδωσαν ελάχιστο καρπό. Η καλλιέργεια πια βρίσκεται στο επίκεντρο -αν και πάντα θα έπρεπε να ήταν-, οι πρακτικές πρέπει όσο ποτέ άλλοτε να αλλάξουν με αμπελουργούς & οινοποιούς να στέφουν την ματιά τους σε νέες "οδούς” με την κοινή στρατηγική εργαλειοθήκη να αποτελεί άλλο ένα μεγάλο θέμα που είναι απαραίτητο να τεθεί στο τραπέζι.

Domaine Sigalas
Σαντορίνη: Κοιτάζοντας την επόμενη μέρα η οποία απαιτεί επαναπροσδιορισμό & διαφορετική προσέγγιση με έμφαση πρώτα στη γη και στην καλλιέργεια. 

Αμπελουργοί, οινολόγοι και οινοποιοί φέτος δεν μιλούν μόνο για αριθμούς, μιλούν για επιμονή και υπομονή, διαχείριση, προβληματισμό, ακρίβεια αλλά και πίστη για μια "μάχη” να κρατηθεί ζωντανό ένα οινοπεδιο-θησαυρός και μια αμπελουργική ζώνη που παρά τα μοναδικά "χαρίσματα” που διαθέτει διεθνώς, πιέζεται όσο ποτέ άλλοτε από την κλιματική αλλαγή, από τον υπερτουρισμο αλλά και από πολλούς άλλους παράγοντες που ριζώνουν εδώ και πολλά έτη.

Η αποστολή μας φέτος στο νησί για τον Τρύγο 2025, να "μαρτυρήσω” ότι ήταν κάτι περισσότερο από "εμπειρία”. Ειδικά για όσους επισκέπτονται το νησί χρόνια, το γνωρίζουν και το "πονάνε” αντιλαμβανόμενοι πλήρως και τα καλώς όπως επίσης και τα κακώς κείμενα -που κάθε προορισμός έχει- ήταν μια υπενθύμιση ότι το κρασί της Σαντορίνης δεν παράγεται εύκολα. Παράγεται με κόπο, με πείσμα, με περισσότερες δυσκολίες παρά ευκολίες και απαιτεί απόλυτο σεβασμό, αφοσίωση και προσήλωση. Πια κοιτάζοντας την επόμενη μέρα απαιτεί ακόμα περισσότερα όπως επαναπροσδιορισμό & διαφορετική προσέγγιση με έμφαση πρώτα στη γη και στην καλλιέργεια και έπειτα σε όλα τα υπόλοιπα.  

Συνεπώς, τα πρόσωπα του νησιού μιλούν όχι μέσα από νούμερα αλλά μέσα από το "βίωμα” όλης της χρονιάς.  Γιατί μπορεί ο φετινός τρύγος να ήταν μια πράξη αντοχής αναδεικνύοντας το πόσο λεπτή είναι η ισορροπία ανάμεσα στη φύση, τον άνθρωπο και το κρασί αλλά απέδειξε ότι το τελικό προϊόν για άλλη μια χρονιά διαθέτει μοναδικότητα, αυθεντικότητα και χαρακτήρα με νεύρο και βάθος ταξιδεύοντας το terroir της Σαντορίνης παντού. 

H Σαντορίνη τελικώς "ωριμάζει" μέσα από δυσκολίες;  Ο φετινός τρύγος μέσα από τα πρόσωπα που "ζουν" κάθε μέρα το κρασί 

Σε αυτό το αφιέρωμα, οι αφηγήσεις των ανθρώπων των οινοποιείων  έχουν τον πρώτο λόγο καθώς τοποθετούνται, ανησυχούν αλλά ταυτόχρονα ελπίζουν και επιμένουν στην οινικη κληρονομιά του τόπου. Από το Hatzidakis Winery και το Domaine Sigalas μέχρι την Canava Chrιssou-Tselepou και το Mikra Thira εκεί απέναντι, στην μικρή αδερφή της Σαντορίνης, τη Θηρασιά.

Hatzidakis Winery

Την 2η εβδομάδα ακριβώς του τρύγου επισκεφθήκαμε το Οινοποιείο Χατζηδάκη, άλλωστε ο κύριος όγκος των σταφυλιών συλλέχθηκε από 1η Αυγούστου έως και 28 Αυγούστου. Εμείς πήγαμε ακριβώς στην "καρδιά” της διαδικασίας όπως επίσης και της παραγωγής. Όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν τα πρόσωπα του οινοποιείου, "ο αμπελώνας της Σαντορίνης δοκιμάζεται έντονα από μία σειρά παραγόντων, οι οποίοι, ως συνισταμένη αθροιστικών επιδράσεων πολλών ετών, έχουν επιφέρει σημαντικές δυσχέρειες”. Όμως για όλη την όμαδα η εμπιστοσύνη και η πίστη των αμπελουργών αποτελεί την μεγαλύτερη δύναμη και ανθεκτικότητα σε καθημερινή βάση.

Τρύγος Hatzidakis Winery
Για να φτιάξουν την "κουλούρα" Σαντορίνης, οι αμπελουργοί πλέκουν μεταξύ τους τις αμπελόβεργες, σχηματίζοντας ένα μεγάλο στεφάνι, σαν ένα φυσικό καλάθι, που ακουμπά στην ηφαιστειακή γη του νησιού.

Στη συνέχεια, συμμετέχοντας στην όλη διαδικασία της διαλογής μετά το τρυγητό σε αμπελώνα του Πύργου, η συνομιλία με τον Σπύρο Παπανδρέου, Επικεφαλής Οινολόγος του Hatzidakis Winery ήταν φυσικό επόμενο. Να σημειώσω ότι πρόκειται για έναν επαγγελματία που εδώ και αρκετά χρόνια δουλεύει με φοβερή αφοσίωση και προσήλωση στον σαντορινιό αμπελώνας ενώ σχετικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισαν αλλά και πως τις διαχειρίστηκαν, μας είπε ότι:  "Kάθε τρύγος αποτελεί μια ξεχωριστή εμπειρία, καθώς πάντοτε ερχόμαστε αντιμέτωποι με διαφορετικές προκλήσεις. Στο Οινοποιείο Χατζηδάκη, η μεγαλύτερη πρόκληση κάθε χρονιάς παραμένει η προσπάθεια να αποτυπώσουμε στον μέγιστο δυνατό βαθμό, με ήπιες παρεμβάσεις, τον χαρακτήρα της μοναδικής ποικιλίας και του εκάστοτε αμπελοτοπίου." Ερχόμενοι στο φετινό τρύγο ανέφερε ότι "φυσικά δεν αποτελεί εξαίρεση αντιθέτως, χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερος, εξαιρετικά απαιτητικός, αλλά είχαμε τη χαρά να παραλάβουμε άριστης ποιότητας σταφυλιών"

Τρύγος Σαντορίνης
Με την ομάδα του Hatzidakis Winery στον αμπελώνα
λίγο πριν την επιστροφή στη παραγωγική μονάδα του οινοποιείου. 

Η ποιότητα των αρωμάτων μας εξέπληξε, παρά τις υψηλές θερμοκρασίες! Η έλλειψη βροχοπτώσεων, οι οποίες οδήγησαν σε σημαντική μείωση της στρεμματικής απόδοσης δεν επηρέασαν τελικώς την οξύτητα που χαρακτηρίζει τον αμπελώνα της Σαντορίνης. Η ποιότητα δε των σταφυλιών, εξαιρετική. Οι οίνοι αναμένονται τυπικοί με έφεση στα ποικιλιακά αρώματα με καλή δομή και εναρμονισμένη οξύτητα.

Κάνοντας μία επίσκεψη λίγο αργότερα σε αμπελοτεμάχιο που την επόμενη μέρα θα ήταν έτοιμο να τρυγηθεί, πιάσαμε κουβέντα και με τον Μάρκο Χουζούρη, Γεωπόνο του Οινοποιείου. Η γη και η καλλιέργεια είναι το Α και το Ω και από εκεί όλα πρέπει να ξεκινούν. Επειδή λοιπόν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία "κρίση” που έχει περάσει το κατώφλι και ελοχεύει κινδύνους, οι πρακτικές, όπως αντιλαμβανόμαστε, είναι αναγκαίο να αλλάξουν με στόχο την βιωσιμότητα. Ο Μάρκος τόνισε ότι για την αντιμετώπιση της "κρίσης" την οποία αντιμετωπίζει τα τελευταία έτη ο σαντορινιός αμπελώνας θα πρέπει να ακολουθηθούν παρεμβάσεις με κύριο μέλημα την "ανακούφιση" των πρέμνων από το στρες που βιώνουν καθημερινά. Τέλος επεσήμανε ότι "γενικότερα στον αμπελώνα, θα ήταν καλό να αντιμετωπίζουμε το κάθε πρέμνο ξεχωριστά και οι επεμβάσεις μας να είναι προσαρμοσμένες στις μοναδικές ανάγκες τους”.

Domaine Sigalas

Επόμενη στάση ήταν η Φοινικιά εκεί στην Οία και στο Κτήμα Σιγάλα όπου μαζί με όλη την ομάδα συννετείχαμε σε άλλη μία ημέρα τρύγου. Στο μεσημεριανό γεύμα στο εστιατόριο του οινοποιείου, ο Γιάννης Μπουτάρης, ο νεότερος από την οικογένεια που έχει εγκατασταθεί πια μόνιμα στο νησί ανέφερε με μεικτά συναισθήματα αλλά πάντα με ελπίδα και νότα αισιοδοξίας ότι "εμείς πραγματικά δουλεύουμε για την νέα μέρα στη Σαντορίνη. Η σελίδα γυρίζει με επένδυση στην αναδιάρθρωση του αμπελώνα, την επιστημονική γνώση και την έρευνα”. Για την φετινή διαδικασία τρύγου ανέφερε και εκείνος ότι  ήταν μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά καθώς αποτελεί και η τρίτη συνεχόμενη που είχαμε πολύ λίγες βροχές τον χειμώνα και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την μειωμένη παραγωγή στα αμπέλια, μία πρόκληση που είχαν τα διαχειριστούν το σύνολο των οινοποιείων του νησιού.

Domaine Sigalas
                           "Στο Κτήμα Σιγάλας δουλεύουμε για την νέα μέρα στη Σαντορίνη. Η σελίδα γυρίζει με επένδυση στην αναδιάρθρωση του αμπελώνα, την επιστημονική γνώση και την έρευνα”

Κοιτάζοντας βέβαια και την θετική όψη του "νομίσματος”, ο Γιάννης αποκάλυψε ότι όλη η ομάδα έχει πάθος, τόλμη και εξειδίκευση και είναι σε θέση να επέμβει στον αμπελώνα και να συμβάλλει στην διατήρησή του. Στάθηκε βεβαίως στο μείζον ζήτημα της κλιματικής αλλαγής που απειλεί την βιωσιμότητα του Σαντορινιού αμπελώνα, λέγοντας ότι "η έλλειψη βροχής τον χειμώνα καθώς και οι ακραίες καιρικές συνθήκες  δημιουργούν ένα περιβάλλον στο οποίο η αμπελοκαλλιέργεια χωρίς σωστές επεμβάσεις δεν θα μπορεί να επιβιώσει."

Για το θέμα του νερού, είπε ότι "πρέπει να βρούμε τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουμε να συμπληρώσουμε το χαμένο νερό του χειμώνα έτσι ώστε τα αμπέλια θα μπορέσουν είναι πιο υγιείς και παραγωγικά." Στο επόμενο μείζον θέμα που επέμεινε είναι οι νέες φυτέψεις οι οποίες με την σωστή καλλιέργεια θα μπορέσουν να αναπτυχθούν σωστά και να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Domaine Sigalas
"Στροφή" προς τις νέες φυτέψεις οι οποίες με την σωστή καλλιέργεια θα μπορέσουν να αναπτυχθούν σωστά & να ανταπεξέλθουν στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Στο Κτήμα Σιγάλα έχουμε επιλέξει τον δρόμο της συστηματικής επένδυσης, που έχει εντατικοποιηθεί την τελευταία πενταετία. Γνωρίζουμε ότι οι προκλήσεις είναι σύνθετες και δομικές, δεν περιμένουμε αποτελέσματα άμεσα. Όμως κοιτάμε μακροπρόθεσμα επειδή πιστεύουμε στη μοναδικότητα αυτού του τόπου

Ο Στέλιος Μπουτάρης κάνοντας τον δικό του απολογισμό ανέφερε ότι "ο τρύγος του 2025 ολοκληρώθηκε καταγράφοντας για 3η συνεχόμενη χρονιά πτώση στην παραγωγή της Σαντορίνης που αναμένεται να πλησιάσει συνολικά τους 450 τόνους σταφυλιού, ενώ διαγράφεται αύξηση της μέσης τιμής σταφυλιού διαμορφώνοντας νέα ιστορικά υψηλά”. Πολύ εύστοχα επίσης σημειώσε ότι αν και η κατάσταση προσφέρεται για δημοσιεύματα με πηχυαίους τίτλους, "δική μας δουλειά είναι να διαχειριστούμε το τώρα και να εξασφαλίσουμε το αύριο", συμπληρώνοντας ότι "όλοι συμφωνούμε ότι η διατήρηση της Σαντορίνης ως έχει, ως ένα μουσειακό έκθεμα, δεν έχει ούτε νόημα ούτε μέλλον για κανέναν. Στο Κτήμα Σιγάλα, όμως, έχουμε επιλέξει τον δρόμο της συστηματικής επένδυσης, που έχει εντατικοποιηθεί την τελευταία πενταετία ενώ ταυτόχρονα κοιτάμε μακροπρόθεσμα επειδή πιστεύουμε στη μοναδικότητα αυτού του τόπου". Τέλος ο Στράτος Guillaume Ξυράφη, Γεωπόνος του Domaine Sigalas, λακωνικά και ουσιαστικά δήλωσε ότι "η στρατηγικά σχεδιασμένη ανανέωση του αμπελώνα είναι μονόδρομος!"

Canava Chrissou-Tselepou

Επιστροφή τώρα σε Πύργο και Μεγαλοχώρι με την εμπειρία του τρύγου να συνεχίζεται στην Canava Chrissou-Tselepou, ένα μικρό οινοποιείο-κάναβα το οποίο αποτελεί προϊόν της συνεργασίας του Γιάννη Τσέλεπου με την σαντορινιά οικογένεια Χρυσού. Εκεί συναντήσαμε τον 'Άρη Τσελεπο ο οποίος σχετικά με τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, τόνισε ότι "είχε φανεί ήδη από πολύ νωρίς την άνοιξη ότι η φετινή παραγωγή θα ήταν ιδιαίτερα χαμηλή, ακόμη χαμηλότερη και από την περσινή εσοδεία. Το πιο δύσκολο κομμάτι ήταν ότι, στην πραγματικότητα, δεν υπήρχε κάποια ουσιαστική παρέμβαση που θα μπορούσαμε να κάνουμε στο αμπέλι για να αυξήσουμε την παραγωγή μέσα στη χρονιά. Έτσι, η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν να προχωρήσουμε σε έναν σωστό προγραμματισμό για τις ανάγκες του οινοποιείου, αλλά και να σχεδιάσουμε τα επόμενα βήματα με βάση τις νέες συνθήκες που επικρατούν στο νησί.”

Harvest
Η συνολική παραγωγή στη Σαντορίνη περιορίστηκε περίπου στους 400–500 τόνους
σε σύγκριση με τους 2.300 τόνους προηγούμενων ετών”.

Η συνολική παραγωγή στη Σαντορίνη, όπως διαβεβαίωσε και η ομάδα, περιορίστηκε περίπου στους 400–500 τόνους, σε σύγκριση με τους 2.300 τόνους προηγούμενων ετών”. Όσον αφορά την επόμενη μέρα, η προσαρμογή στις νέες συνθήκες που επικρατούν πια στο νησί, είναι αναγκαία και απαραίτητη και πάνω σε αυτό ο Άρης Τσέλεπος ανέφερε ότι "η στρατηγική μας χρειάζεται να αναπτυχθεί σε διαφορετικούς άξονες”.

Σημείωσε ότι o πρώτος άξονας αφορά τις νέες φυτεύσεις. Για πολλούς λόγους είναι απαραίτητο να αυξηθεί το ποσοστό νέων φυτών στο νησί—φυτών πιο παραγωγικών, ενδεχομένως με συγκεκριμένους κλώνους, και πιο ανθεκτικών στην ξηρασία και την έλλειψη νερού ενώ ο  δεύτερος άξονας είναι η αναζήτηση νερού. Ωστόσο, το ζήτημα δεν περιορίζεται απλώς στην εύρεση πηγών· εξίσου σημαντικό είναι το νερό να είναι καλής ποιότητας και να διοχετεύεται στο αμπέλι με τρόπο που θα ενισχύει την παραγωγή χωρίς να αλλοιώνει την ποιοτική ταυτότητα των σταφυλιών.

Canava Chrissou-Tselepou
Τα σταφύλια που τρυγήθηκαν ήταν υγιή, συμπυκνωμένα & πραγματικά γεμάτα με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτού του τόπου. 

Η καθημερινή τέλος δουλειά στο αμπέλι, μην ξεχνάμε, παραμένει καθοριστική.H σταδιακή στροφή προς τη βιολογική καλλιέργεια θα συμβάλει όχι μόνο στη βελτίωση της ποιότητας του σταφυλιού, αλλά και στην ενίσχυση της υγείας και της φυσικής ανθεκτικότητας του φυτού απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Κλείνοντας να πω, ότι παρά τις χαμηλές αποδόσεις, τα σταφύλια που τρυγήθηκαν ήταν υγιή, συμπυκνωμένα και πραγματικά γεμάτα χαρακτήρα, τον σαντορινιό χαρακτήρα που όλοι ξέρουμε.  Στο μεταξύ οι ζυμώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει με την επόμενη φάση να είναι φυσικά οι δοκιμές των περιορισμένων μεν αλλά εξαιρετικών κρασιών της εσοδείας του 2025.

Mikra Thira

Προς ολοταχώς για Θηρασιά! Δύο μέρες αφιερώσαμε στην μικρή αδερφή της Σαντορίνης, την Θηρασιά όπου φτάνει κανείς με καραβάκι, τη λεγόμενη "λάτζα” που παίρνει από την περιοχή Αμμούδι, στην Οία. Το μικρό νησάκι απέναντι κινείται, να σημειώσω, στους δικούς του ρυθμούς, με τους δικούς του κανόνες που καμία σχέση δεν έχει με την κοσμική Σαντορίνη. Local αέρας, αυθεντική κουλτούρα και όλα βασισμένα σε μία απλότητα. 

Ο τρύγος λοιπόν στον Ποταμό ξεκίνησε κάπου στις 11 Αυγούστου ενώ στον Μανωλά μία εβδομάδα αργότερα. Η καθυστέρηση αυτή στην έναρξη, παρότι τα σταφύλια ήταν έτοιμα, οφειλόταν κατά κύριο λόγο στη μικρή ποσότητα που σημαίνει πρακτικά ότι εάν ο τρύγος ξεκινούσε νωρίτερα, υπήρχε κίνδυνος να "μεταφερθεί" στην επόμενη περιοχή που δεν ήταν ακόμη ώριμη. Χρειάστηκε συνεπώς διαχείριση όχι μόνο της ωρίμανσης, αλλά και της ποσότητας κάθε αμπελιού και περιοχής. Και εδώ ο τρύγος είχε τις δοκιμασίες του, η υγιεινή των σταφυλιών βέβαια ήταν εξαιρετική ωστόσο η ποσότητα ήταν και πάλι δραματικά μειωμένη.

Τρύγος Mikra Thira
Θηρασιά: Στα αμπέλια της περιοχής του "Ποταμού" μετά τον τρύγο. 

'Όπως σημείωσε και η Ιωάννα Βαμβακούρη, Επικεφαλής Οινολόγος και συνδιοκτήρια του οινοποιείου Mikra Thira, "για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, οι παραγωγοί έβλεπαν τις αποδόσεις τους να συρρικνώνονται. Η απογοήτευση ήταν εμφανής: τα λίγα τελάρα και τα κιλά στη ζυγαριά προκαλούσαν έντονα συναισθήματα πίκρας και αβεβαιότητας για το μέλλον”. Όπως προανάφέραμε στο οποίο συμφώνησε και η Ιωάννα, παρά τη μικρή ποσότητα, οι μούστοι που προέκυψαν ήταν άριστης ποιότητας. Οι ζυμώσεις εξελίχθηκαν γρήγορα και ομαλά. Τα κρασιά που προέκυψαν ήταν εξαιρετικά: αρωματικά, εκφραστικά και με προσωπικότητα, κάτι το οποίο έδωσε δύναμη και ελπίδα  προσφέροντας ένα θετικό αντίβαρο στο γενικότερο κλίμα απογοήτευσης.

Σε ερώτηση, σε τι διαφοροποιείται όμως η Θηρασιά σχετικά με την Σαντορίνη όσον αφορά καλλιέργεια και νέες φυτεύσεις, η Ιωάννα Βαμβακούρη ανέφερε ότι "παρότι η Θηρασιά βρίσκεται δίπλα στη Σαντορίνη, παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις όπως να γίνονται αρκετές νέες φυτεύσεις, καθώς υπάρχουν διαθέσιμες ενιαίες εκτάσεις για καλλιέργεια, σε αντίθεση με τη Σαντορίνη που πιέζεται από τον τουρισμό και την πληθώρα των υποδομών”. Εστιάσε όμως και εκείνη στο τεράστιο πρόβλημα που είναι η έλλειψη νερού λέγοντας ότι  το καλοκαίρι τα χωριά έχουν νερό μέρα παρά μέρα, άρα πρακτικά δεν μπορεί να καλυφθεί η ανάγκη για πότισμα νέων φυτεύσεων.

Τρύγος Mikra Thira
Mikra Thira: Παράγει το 1ο κρασί ΠΟΠ Σαντορίνη
που οινοποιείται αποκλειστικά από σταφύλια της Θηρασιάς. 

"Παρότι η Θηρασιά βρίσκεται δίπλα στη Σαντορίνη, παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις όπως να γίνονται αρκετές νέες φυτεύσεις καθώς υπάρχουν διαθέσιμες ενιαίες εκτάσεις για καλλιέργεια, σε αντίθεση με τη Σαντορίνη. 

Τέλος για το "αύριο” όπως και για την βιωσιμότητα του αμπελώνα οι οποίοι βρίσκονται σε κρίση στο νησί καθώς δέχονται πολλαπλές πιέσεις όπως: κλιματική αλλαγή με έντονη ξηρασία τα τελευταία τρία χρόνια, τουριστική πίεση και συνεχή δόμηση της Σαντορίνης που μειώνουν τις καλλιεργούμενες εκτάσεις και έλλειψη εργατικών χεριών αλλά και έμπειρων καλλιεργητών, σημείωσε ότι "απαιτείται συνεργασία αμπελουργών, οινοποιών και τοπικών/κρατικών φορέων." Σχετικά με τα ενδεικτικά μέτρα, από την δική της πλευρά προέταξε, την αναδιάρθρωση των αμπελώνων και λελογισμένη χρήση νερού, τόσο σε νέες φυτεύσεις όσο και σε παλαιούς αμπελώνες, αξιοποίηση βιολογικών νερών με κατάλληλη επεξεργασία και δημιουργία δικτύων για πότισμα νέων φυτεύσεων και φυσικά εκπαίδευση νέων παραγωγών σε καλλιεργητικές τεχνικές (κλάδεμα, διαμόρφωση κουλούρας, φροντίδα φυτού), ώστε να καλυφθεί το κενό που αφήνει η έλλειψη έμπειρων εργατών.

Η Διαμονή-Φιλοξενία κατά την διάρκεια του Τρύγου

Αυτές οι δέκα μέρες συνολικά που βιώσαμε στο νησί κατά την διάρκεια της εμπειρίας του τρύγου είχαν την δική τους υπογραφή και αξίζει να σημειωθεί. Η "βάση” μας λοιπόν διέθετε δύο "κατευθύνσεις” μεταφορικά και κυριολεκτικά αλλά πραγματικά με κοινό χαρακτηριστικό που δεν είναι άλλο από την αυθεντικότητα. Το Katikies Garden στα Φηρά όπως επίσης και το Olyra Traditional Caves στον Πύργο, μετέτρεψαν την διαμονή σε ένα ξεχωριστό παζλ αλλά και βίωμα ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την αίσθηση ότι ζεις στο ρυθμό του νησιού, του τρύγου και του κρασιού.

Κάθε πρωινό πριν ξεκινήσει η μέρα στον αμπελώνα αλλά και κάθε απόγευμα μετά τον τρύγο και το οινοποιείο με θέα το ηλιοβασίλεμα, απέκτησαν ένα νόημα ξεχωριστό και άκρως ανοιχτόκαρδο. Αν γνωρίζεις το νησί αντιλαμβάνεσαι ότι αποτελεί έναν προορισμό με πολλές  αντιθέσεις που γίνονται όμως κομμάτι σου, ενέργεια που δεν προσπερνάς καθόλου εύκολα και ιδιαίτερη προσωπικότητα που αν καταφέρεις να την κατακτήσεις, έχεις βρει τον τόπο σου.

Katikies Garden
Katikies Garden Santorini:
​​​​Bρίσκεται στην ιστορική βενετσιάνικη γειτονιά των Φηρών, κατά μήκος ενός μεγάλου λιθόστρωτου δρόμου με πλούσια ιστορική κληρονομιά.

1η στάση: Katikies Garden Santorini, Φηρά 

Μια πρόταση φιλοξενίας με απόλυτη κομψότητα  & ταυτόχρονα οικεία και ξεχωριστή που φιγουράρει ψηλά για πολλούς λόγους. Συνδυάζει την κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική με νύξεις ιταλικής φινέτσας και κομψότητας όπως επίσης και καινοτομίας καταφέρνοντας να ακροβατήσει με αρμονία και ισορροπία ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν.

Αυτό σημαίνει ότι καταφέρνει να αποτελέσει το δικό σου ησυχαστήριο ακόμα και αν είσαι στο "κέντρο”  του κόσμου δηλαδή στο Φηρά. Με μοντέρνες ανέσεις, ξεχωριστές γωνιές, καταπράσινους κήπους με αρωματικά φυτά και λουλούδια και μια θέα στην καλντέρα που υπενθυμίζει κάθε δευτερόλεπτο που περνά την μοναδικότητα αυτού του νησιού. Κάθε σουίτα στο Katikies Garden είναι και μια ξεχωριστή  νησιώτικη "οικία” ανοιχτόκαρδη σαν να έχει σχεδιαστεί αποκλειστικά για σένα με την  φιλοξενία να μετατρέπεται σε μια ιεροτελεστία. 

Katikies Garden Santorini
Με κομψότητα, κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική & νύξεις ιταλικής φινέτσας.

Στα "must" της υπόθεσης: 1. Μην αφήσεις πρωινό να πάει "χαμένο” γιατί πραγματικά είναι μια ωδή στη γεύση με σύγχρονη αλλά και local ματιά, με πρώτες ύλες που προετοιμάζονται με μεράκι για να χαρίσουν την αυθεντική νοστιμιά, 2. Βόλτα και περιήγηση στους κήπους του ξενοδοχείου με αποκορύφωμα την επίσκεψη στην ταράτσα για θέα από ψηλά αλλά και μετωπική απόλαυση του ηλιοβασιλέματος, 3. Ζήτησε πληροφορίες από την ομάδα του Katikies Garden για την ιστορία του κτηρίου και την ξεχωριστή κληρονομιά που διαθέτει, 4. Ένα lunch ή ένα dinner στο Selene Restaurant θα σε ανταμείψει με extra premium γαστρονομικές αποκαλύψεις.

2η στάση: Olyra Traditional Cave Houses, Πύργος

Σε επόμενο "χρόνο” η μεταφορά προς τον Πύργο, το παραδοσιακό αμφιθεατρικό χωριό της Σαντορίνης ήταν η αμέσως δρομολογημένη κίνηση. Πρόκειται,  να αναφέρω για άλλο ένα spot του νησιού που είτε μένεις εκεί είτε όχι κατά την διάρκεια των διακοπών σου, αξίζει με το παραπάνω να το επισκεφθείς. Εγώ το αποκαλώ  το "κέντρο των ντόπιων” και ναι μπορεί να συγκαταλέγεται στα "inside jokes”, είναι όμως η αλήθεια. Εκεί λοιπόν μας περίμενε διαμονή στο Olyra -άλλη μια πρόταση διαμονής που έχει πολλά να σου ψιθυρίσει-. Δύο κάναβες, η μία μεγαλύτερη ή άλλη μικρότερης χωρητικότητας έχουν μια ιστορία που αξίζει να μάθεις. Αυτά τα οικήματα λοιπόν πριν το μεγάλο σεισμό του νησιού το 1956 ήταν φούρνοι, επαγγελματική στέγη δηλαδή της οικογένειας Χρυσού.

Olyra Caves Santorini
Από παλιούς παραδοσιακούς φούρνους σε καταλύματα κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής. 

Από εκεί προμηθεύονταν οι ντόπιοι το ψωμί της ημέρας τους καθώς και άλλα αρτο-σκευάσματα. Επίσης να μαρτυρήσω ότι στο πίσω μέρος της μιας από τις δύο καναβες υπάρχει ένα τούνελ ή αλλιώς  ένας "κρύφτης” όπως θα το ακούσεις στο νησί που οδηγεί στον παραδοσιακό οικισμό του Καστελίου, κάτι το οποίο δεν το συναντάς εύκολα και βεβαιως είναι  εντυπωσιακό.

Ερχόμενοι στο σήμερα, η Κωνσταντίνα Χρυσού το 2015 αποφάσισε να τα μετατρέψει σε τουριστικά καταλύματα. Με παραδοσιακή  αρχιτεκτονική, κυκλαδίτικο σχεδιασμό, ξεχωριστά έπιπλα σαν μικρά έργα τέχνης απευθείας από την δεκαετία του 40s & του 50s με χτιστά καναπεδάκια και αυλή όλο νοσταλγία και χαρη, για να νιώσεις "σαν το σπίτι σου”. Αυτό είναι το στοίχημα άλλωστε & το καταλαβαίνεις με την 1η επισκέπτη στο χώρο. Οικεία, ζεστά και άκρως αυθεντικά, η φιλοξενία είναι αυτό που "λέει” το όνομα της με την νησιωτική φινέτσα να είναι απαράμιλλη.

Olyra Caves Santorini
Πύργος Σαντορίνης: H "focus" & "local" μαγεία του νησιού. 

Στα "must" της υπόθεσης: 1. Χαλάρωση, αγνάντι και περισυλλογή με θέα στην μικρή ταράτσα του καταλύματος, 2. Βόλτα στα καλντερίμια του Πύργου, επίσκεψη στα παραδοσιακά καταστήματα και φυσικά περιήγηση στο μαγικό Καστέλι

Armeni Restaurant: Ένας άλλος "προορισμός” που αν δεν "ξέρεις" σίγουρα θα θέλεις να "μάθεις"

H Armemi "ζει" στον δικό της κόσμο και τον αγαπά τόσο που δεν τον αλλάζει! Αυτή θα ήταν μία λεζάντα που θα πρόσφερα απλόχερα σε αυτή την ταβέρνα καθώς αποτυπώνει ακριβώς τον χαρακτήρα και τον βηματισμό της. Μετά το πέρας του τρύγου στα τέσσερα οινοποιεία που επισκεφθήκαμε για φέτος, η φιλοξενία στο νησί έκλεισε με μία έκπληξη. 

Να αναφέρω ότι πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια σε αυτό νησί, ήρθα στην συγκεκριμένη ταβέρνα και θα έλεγα ότι πρόκειται για μια νόστιμη, νησιώτικη και γεμάτη συναίσθημα πρόταση ψαροφαγίας. Πριν μπω στο "ψητό” να αναφέρω ότι για να πας στην Armeni, κατευθύνεσαι πρώτα στο Αμμουδι στην Οια και από εκεί το δικό της σκαφακι έρχεται σε παραλαμβάνει και μέσα σε πέντε λεπτά έχεις κάνει απόβαση έτοιμος και έτοιμη για γαστρονομικό ντελίριο. 

Σε πρώτη "ανάγνωση" ενώ βρίσκεται στη Σαντορίνη, το σκηνικό θυμίζει περισσότερο ένα μικρό ψαροχώρι βγαλμένο από την δεκαετία του 60s ή του 70s. Μία πρόταση μακριά από την  βουή και τα φώτα με κινηματογραφικό μπρίο που επιμένει στην ελληνικότητα ή αλλιώς σε μία "παλιά" αυθεντική Ελλάδα που αγαπά να γεύεται απλά και καθαρά χωρίς πολλά πολλά. Ο Νίκος, ο οικοδεσπότης της Αrmeni,  έστρωσε το τραπέζι δίπλα στο κύμα με το μενού να περιλαμβάνει τα απολύτως απαραίτητα και όμως άκρως πληθωρικά. Η Armeni λοιπόν είναι ένας άλλος "προορισμός" μέσα στον ίδιο προορισμό που ξεχωρίζει χωρίς να "φωνάζει" για δύο πράγματα: την ατόφια φιλοξενία της & την ατόφια νοστιμιά της!

Armeni Tavern
Armeni Restaurant: Με κινηματογραφικό μπριο επιμένει στην ατόφια ελληνικότητα. 

Τι απολαύσαμε; Σαλάτα με τοματάκια σαντορίνης και χλωροτύτι για νότα δροσιάς και λόκαλ γεύση, τηγανητές πατάτες με χοντροκομμένο αλάτι και φρέσκια ρήγανη, χταποδάκι και γαρίδες ψητές στα κάρβουνα, καπνιστό χέλι με σπιρτόζα νότα που ταρακούνησε ουρανίσκο αλλά και ένα ψητό φρέσκο μαγιάτικο που έκανε την διαφορά. Συνοδεία όλων αυτών των αλμυρών λιχουδιών ήταν τέσσερις ετικέτες κρασιού που περιλάμβαναν: "Ραμπελιά 2023" (Hatzidakis Winery), "Nυχτέρι Ασύρτικο 2021" (Domaine Sigalas), "Laoudia Assyrtiko 2022" (Canava Chrissou-Tselepou) και τέλος "Terassea 2022" (Mikra Thira). 

Ακολούθησε το Αθηνόραμα σε facebook & instagram 

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Travel

O Δυτικός Όλυμπος περιμένει τους εκδρομείς της 28ης Οκτωβρίου

Η ομάδα Ορεινού Εναλλακτικού Τουρισμού Ατραπός διοργανώνει πεζοπορικές και ορειβατικές διαδρομές με έδρα το κεφαλοχώρι Λιβάδι.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
07/10/2025

Οι διακοπές εμπειρίας στην Ελλάδα προκαλούν το ενδιαφέρον των Βρετανών

Ο ΕΟΤ Ηνωμένου Βασιλείου & Ιρλανδίας παρουσίασε τις απεριόριστες δυνατότητες της Ελλάδας για βιώσιμες και εμπειρικές διακοπές στη φύση, μέσα από στοχευμένες δράσεις στη βρετανική αγορά.

Τριφυλία: Το κρυμμένο διαμάντι που τα έχει όλα- Ακόμη και πύργο του Άιφελ

Ο παραγνωρισμένος δήμος Τριφυλίας δεν έχει παραδοθεί στον τουρισμό, αλλά λειτουργώντας χέρι- χέρι με τον πρωτογενή τομέα, δείχνει να διαθέτει τα πάντα. Ακόμη και πύργο του Άιφελ.

Ψηφιακοί νομάδες: Η Ελλάδα και οι κορυφαίες χώρες για remote εργασία το 2025

Φαντάσου να δουλεύεις από το Βερολίνο ή την Ελλάδα, ενώ συνεχίζεις κανονικά την καριέρα σου – η νέα πραγματικότητα των ψηφιακών νομάδων είναι εδώ.

Πόρος και Γαλατάς: Δυο ακρογιαλιές, μια όμορφη φθινοπωρινή απόδραση

Μόλις 200 μέτρα χωρίζουν τον Πόρο από τον Γαλατά, αλλά το πέρασμα αυτό ανοίγει δρόμους σε δύο διαφορετικές όψεις της θάλασσας, όπου η γαλήνη και η ομορφιά συνδυάζονται με γραφικές παραλίες και σοκάκια γεμάτα φως και χρώματα.

Λένε πως αυτή η πόλη είναι -ένα ακόμη- νέο Βερολίνο

Κάθε φθινόπωρο, μια ήσυχη μέχρι πρότινος πρωτεύουσα γίνεται το απόλυτο hotspot της σύγχρονης κουλτούρας.

Πολιτισμός, επιστήμη και γεύση "ταξιδεύουν" από το Αγρίνιο και το Καστελόριζο μέχρι τον Καναδά

Με τρεις ξεχωριστές διοργανώσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, ο ΕΟΤ τον Οκτώβριο προβάλλει το πολυδιάστατο ελληνικό τουριστικό προϊόν, συνδυάζοντας μουσική, επιστήμη, γρίφους και γαστρονομία.