Η Λήμνος ήταν πάντα εκεί - όχι κρυμμένη, απλώς ήσυχη κάτω από το ακριτικό της βάρος. Όπως συνέβη και με τον Ήφαιστο, όταν εκδιώχθηκε από τον Όλυμπο· δεν κατέληξε στην πιο λαμπερή πολιτεία ή στον πιο γνώριμο τόπο, αλλά (μάντεψε) στη Λήμνο. Γνωρίζοντας εκείνη που έμελλε να γίνει δεύτερη πατρίδα του, την ονόμασε μέσα από τις λέξεις του Ομήρου "την ομορφότερη από όλες τις στεριές". Και ποιοι είμαστε εμείς να αμφισβητήσουμε τον Όμηρο.
Αν ξεφορτωθείς αυτό το "ποιος πάει τώρα 10 ώρες με καράβι;", η Λήμνος σου επιστρέφει ένα νησί με υπόσταση που αντί να κλείνεται σε insta-filters, ανοίγεται στον ορίζοντα. Στη Λήμνο, το βλέμμα γλιστρά σε μια χρυσαφένια θάλασσα από θερισμένα σιτοχώραφα· μια κινηματογραφική εικόνα βγαλμένη από τα westerns του Sergio Leone.
Εξάλλου, από την αρχαιότητα, η Λήμνος ήταν γνωστή για το αλεύρι και το κρασί της με τρόπο εμβληματικό. Fast forward μερικές χιλιάδες χρόνια και τίποτα δεν έχει αλλάξει. Ή, μάλλον, ευτυχώς δεν έχει αλλάξει. Εδώ, η γη συνεχίζει να ταΐζει, χωρίς να πουλά storytelling φιοριτούρες και αποστειρωμένο folklore. Η Λήμνος μοιάζει να έχει ξεμείνει σε μια άλλη δεκαετία, όχι γιατί δεν ήθελε να προχωρήσει, αλλά γιατί ποτέ δεν βιάστηκε να τρέξει πίσω από κάτι που δεν της ταίριαζε.
Μέσα σε όλο αυτό, το Lemnos Philema μοιάζει σαν φυσική προέκταση αυτής της συνείδησης. Ένα φεστιβάλ που ξεκίνησε πριν 9 χρόνια, όταν η Άνθεια Κώτση αποφάσισε να ποντάρει στην ουσία: τους ανθρώπους του νησιού, τα προϊόντα τους, την αυτάρκειά τους. Αποφεύγοντας τις φανφάρες και τους παραγοντισμούς, αλλά με όλα τα σωστά πρόσωπα σε μια υπερομάδα μαζί της, ρίχνει τους προβολείς σε παραγωγούς, μάγειρες, ταβέρνες και οινοποιούς που δουλεύουν τη γη, μεταποιούν, δημιουργούν, δίχως να έχουν παραδώσει τα όπλα στην τουριστική μονοκαλλιέργεια.
Φέτος, το Lemnos Philema άπλωσε για τρεις μέρες ένα ζωντανό τραπέζι πάνω στο νησί, με γεύσεις, ιστορίες και ανθρώπους γύρω από την πιο επίκαιρη από ποτέ θεματική του βιώσιμου τουρισμού. Η έναρξη του φεστιβάλ είχε άρωμα κρασιού και ξεκίνησε με μια δράση που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά: ένα ξεχωριστό wine tasting αφιερωμένο αποκλειστικά στους λημνιούς οίνους των οινοποιείων Γκαράλη, Ένωση – Limnos Wines και Limnos Organic Wines, με την εξαιρετική καθοδήγηση της Εύας Μαρκάκη, DipWSET.
Διαβάστε Επίσης
Η επόμενη ημέρα μας βρήκε στη Νέα Κούταλη, όπου οι πολιτιστικοί σύλλογοι του νησιού μαγείρεψαν παραδοσιακά φαγητά από τα χωριά τους, ενώ οι σεφ Ντίνα Νικολάου και Σωτήρης Ευαγγέλου παρουσίασαν κάθε σύλλογο, φωτίζοντας τις ιστορίες πίσω από κάθε συνταγή. Αφού το κοινό γεύτηκε μια Λήμνο όπως τη ζουν οι ντόπιοι, η βραδιά ολοκληρώθηκε με χορό από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Νέας Κούταλης "Νόστος".
Η λήξη του 9ου Lemnos Philema γράφτηκε στο παλιό γυμνάσιο της Μύρινας, που έσφυζε από ζωή, εδέσματα και φωνές. Παραγωγοί, οινοποιοί, ντόπιοι και επισκέπτες μαζεύτηκαν για μια ημέρα αφιερωμένη στον βιώσιμο τουρισμό και τη γαστρονομία της Λήμνου. Μέσα από ομιλίες και πιάτα των guest chefs Ντίνας Νικολάου και Σωτήρη Ευαγγέλου, το φεστιβάλ κορυφώθηκε πάνω στα τραπέζια, όπου παξιμάδια από ντόπιο σιτάρι, αυγά, μέλι, ταχίνι, κρασιά - όλα περίμεναν να γίνουν γεύση.
Οινοποιείο Γκαράλη – Μιλώντας τη γλώσσα του νησιού
Στα οινικά τεκταινόμενα της Λήμνου, η κουβέντα ξεκινά πάντα από το Λημνιό και το Μοσχάτο Αλεξανδρείας: δύο αυθεντικές ποικιλίες, σφραγίδες ΠΟΠ, που κουβαλούν ιστορία και χαρακτήρα. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, το Οινοποιείο Γκαράλη (garaliswinery.gr) στον Άγιο Δημήτριο ζωντανεύει την παράδοση με βιολογικούς αμπελώνες και μια ανεπιτήδευτη τόλμη. Οι άνθρωποί του υπογράφουν ετικέτες με καθαρό Μοσχάτο και Λημνιό, αλλά και εκπλήξεις: μια λευκή και μια ροζέ ρετσίνα που συνδυάζουν παλιά τεχνική με σύγχρονη ματιά, καθώς και φυσικά κρασιά που εκφράζουν το μικροκλίμα της περιοχής. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο και μάλιστα συνδυάζει ειδυλλιακή τοποθεσία με ντόπιες λιχουδιές, φτιαγμένες από τα χέρια της μητέρας της οικογένειας.
Κτήμα ΟΛΟΝ – Ο κρυμμένος παράδεισος της Λήμνου
Στον Κοντιά, το Κτήμα ΟΛΟΝ (ktimaolon.gr) είναι η πιο όμορφη έκπληξη της Λήμνου. Ο Τάσης και η Ρένα Λασκαρίδη έστησαν έναν παραμυθένιο μικρόκοσμο, που μοιάζει βγαλμένος από καρτ-ποστάλ της Τοσκάνης: βιολογικός ελαιώνας, που χάρισε στο νησί το πρώτο του παγκοσμίως βραβευμένο ελαιόλαδο, φάρμα με παγώνια και χήνες, τυποποιητήριο, ελαιοτριβείο και έναν ξενώνα που αγναντεύει το Αιγαίο. Ο Τάσης, αρχιτέκτονας και μελετητής της λημνιακής πέτρας, έκανε πράξη το πείραμά του και δικαιώθηκε. Εδώ, η φύση συναντά την αρχιτεκτονική, οι γεύσεις συνοδεύονται από το βραβευμένο ελαιόλαδο, και οι οικοδεσπότες μοιάζουν με φίλους που ήξερες από πάντα.
"Λήμνου Θάλασσα" – Το μεράκι που αλιεύει γεύσεις
Από το όνειρο του πατέρα, πριν 30 χρόνια, μέχρι σήμερα, που οι γιοι του, Κώστας και Πέτρος Κουτούκης, συνεχίζουν το ψάρεμα με ιδιόκτητο στόλο και αγάπη για τη θάλασσα, η διαδρομή τους μυρίζει αλμύρα και μεράκι. Στη "Λήμνου Θάλασσα" (2254 071001) τα αλίπαστα, τα μαρινάτα και τα καπνιστά έχουν την τιμητική τους, μαζί με σπάνιες λιχουδιές: μαρινάτο γαύρο, καπνιστές σαρδέλες, μύδια και άλλα πολλά. Στο πρατήριό τους στον Μούδρο, θα ψωνίσεις προϊόντα που "φωνάζουν" νησί και ταιριάζουν τέλεια με ντόπια φάβα και ασπρομύτικο.
Οικογένεια Ποριάζη – Παξιμάδια, φλωμάρια και ιστορία
Γευστική ιστορία από το 1919 γράφει η Οικογένεια Ποριάζη (lemnosbakery.gr) στο Πορτιανού. Ο παλιός φούρνος που κάποτε μύριζε φρέσκο ψωμί για τους κατοίκους του χωριού πέρασε στα χέρια της τέταρτης γενιάς και μεταμορφώθηκε σε ένα brand που τιμά την παράδοση με σύγχρονη ματιά. Παξιμάδια με τραγανή ψυχή, αρωματικά ψωμιά, ζυμαρικά φλωμάρια φτιαγμένα όπως παλιά και σταρένιος τραχανάς που θυμίζει σπιτικές κουζίνες. Εδώ, κάθε προϊόν είναι ένας δεσμός με το παρελθόν και ένας ακόμα λόγος να πάρεις μαζί σου λίγη Λήμνο στο σπίτι.
Διαβάστε Επίσης
Χρυσάφης – Από το καλαθάκι στο παγωτό
Ο Μιχάλης και ο Παναγιώτης Χρυσάφης είναι ό,τι πιο κοντινό σε εμπορικό κολοσσό στη Λήμνο: με 11 σημεία σε όλο το νησί, δύσκολα δεν θα πέσεις πάνω τους. Ήταν οι πρώτοι που τυποποίησαν τα διάσημα λημνιακά τυριά — καλαθάκι, μελίχλωρο, φέτα, κασκαβάλι — και σήμερα, στο Gastrobakery-deli (2254 024004), στις παρυφές της Μύρινας, παντρεύουν δημιουργικά την παράδοση με μοντέρνες γεύσεις. Εκεί, τα ντόπια τυριά, τα παγωτά και τα αφράτα αρτοποιήματα ημέρας σε κερδίζουν από την πρώτη μπουκιά.
"Καλουδίτσα" – Ο ξυλόφουρνος που μυρίζει παράδοση
Η αυλή της Καλουδίτσας (2254 023611) σφύζει από ζωή: χρώματα, λουλούδια και η σκιά της καλαμωτής σε καλωσορίζουν σε ένα ζεστό, οικογενειακό καταφύγιο. Η Καλουδίτσα, μαζί με την κόρη της Μαρία Καλιγέρη, ξαναζωντανεύουν την παραδοσιακή κουζίνα του νησιού με άξονα τον ξυλόφουρνο και τα τοπικά προϊόντα. Τα αλμυρά κατιμέρια με θυμαρίσιο μέλι, η φάβα, το ζυμωτό ψωμί, το αρνάκι με φλωμάρια και η παστουρμαδόπιτα συνθέτουν ένα μενού που μιλά απευθείας στο θυμικό.
"Ο Μερακλής" – Επιστροφή στις ρίζες
Από την παραδοσιακή ταβέρνα "Ο Μερακλής" (2254 051277), με ιστορία από το 1953, μέχρι το νεότερο καφενείο "Ο Μερακλής" από το 2020, η οικογενειακή μπριγάδα της Λήμνου αποδεικνύει διαχρονικά το ταλέντο της στην κρεατοφαγία. Με την καλύτερη ζουμερή σταβλίσια μπριζόλα και τα θεϊκά παϊδάκια, η ταβέρνα στην κεντρική πλατεία των Τσιμανδρίων κερδίζει τους λάτρεις του αυθεντικού. Από το μεσημέρι, το καφενείο απέναντι προσφέρει ψαγμένα μεζεδάκια και μαγειρευτά, όπως ο εξαιρετικός ντόπιος κόκορας με φλωμάρια.
"Στης Μιχαλίτσας" – Ρουστίκ απλότητα κάτω απ’ τα φύλλα
Στην αυλή με τον ίσκιο της πλατανομουριάς, "Στης Μιχαλίτσας" (2254 072146) στήνεται ένα τραπέζι που θυμίζει ταβέρνα άλλης εποχής. Ντεκόρ απλό, σαν παλιό σπίτι στο χωριό, εκεί όπου γυρίζουν ανάμεσα στις παρέες σιγομαγειρεμένο ζυγούρι, άφκος με κρεμμύδι και ο "ψευτοπετεινός", δηλαδή τα φλωμάρια με μελιτζάνα. Παράλληλα, η Μιχαλίτσα φτιάχνει τουρσιά με πάθος — μανταρίνι, χόρτα, ντοματάκι, όλα τραγανά και ξινούτσικα. Στο πλάι, τα μανιτάρια πλευρώτους του γιου της και του φίλου του, από το Limnos Mushrooms, σερβίρονται απλά ψημένα, απίστευτα νόστιμα.
Διαβάστε Επίσης
