
Παραδέχομαι ότι ο τίτλος του άρθρου ίσως είναι λίγο παραπλανητικός, γιατί το καλοκαιρινό μου ταξίδι στην Τουρκία ξεκίνησε με μια επίσκεψη στην Αρχαία Τροία την οποία, λίγο-πολύ, όλοι γνωρίζουν. Παραδόξως, σε όποιον την ανέφερα, με ρωτούσε με απορία "Υπάρχει στ’ αλήθεια η Τροία;". Ναι, η Τροία είναι αληθινή και όχι απλώς αποκύημα της ομηρικής φαντασίας.
Στην "Αινειάδα", ο Βιργίλιος την αναφέρει ως μία από τις πρώτες στάσεις της "Πολιτιστικής Διαδρομής του Αινεία", δηλαδή το περιβόητο ταξίδι του πρωταγωνιστή του επικού ποιήματος, που ξεκινά από την Τουρκία και καταλήγει στην Ιταλία. Η διαδρομή είναι από τις πιο πρόσφατες που αναγνωρίστηκαν από το Συμβούλιο της Ευρώπης και ενώνει σημαντικές περιοχές και αρχαιολογικούς χώρους. Μάλιστα, μερικά από αυτά τα τοπόσημα συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

O αρχαιολογικός χώρος της Τροίας, από όπου αναχωρεί ο Αινείας για να φτάσει στη Ρώμη, βρίσκεται πολύ κοντά στο Τσανάκαλε, τόπο γνωστό για το φυσικό του κάλλος, τα νόστιμα θαλασσινά, αλλά και το ιστορικό του ενδιαφέρον. Η παραθαλάσσια πόλη στα βορειοδυτικά της Μικράς Ασίας είναι προνομιακή όχι μόνο επειδή βρίσκεται τριάντα χιλιόμετρα μακριά από την Αρχαία Τροία, αλλά και επειδή προσφέρει μια πιο ιδιαίτερη, αυθεντική ταξιδιωτική εμπειρία. Αν μείνετε εκεί, μια βόλτα στη γραφική παλιά πόλη και στο λιμάνι με τα χαριτωμένα καΐκια και τα παραδοσιακά εστιατόρια, που σερβίρουν φρεσκότατα θαλασσινά και ψάρια και αυθεντικά τσανακαλιώτικα πιάτα, είναι απαραίτητη. Όσο περιπλανιέστε στο λιμάνι, μπορείτε να δείτε ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της πόλης, τον θρυλικό Δούρειο Ίππο που πρωταγωνίστησε στη χολιγουντιανή "Τροία" του 2004.

Όπως ήταν αναμενόμενο, ένα αντίστοιχο ξύλινο άλογο μας υποδέχτηκε και στον αρχαιολογικό χώρο της Τροίας. Ο Όμηρος απαθανάτισε τη μυθική πόλη με την "Ιλιάδα" και έκανε μέχρι και τον Ερρίκο Σλίμαν να πιστέψει ότι, παρεμβαίνοντας με αμέθοδες, καταστροφικές για το χώρο ανασκαφές, θα έβρισκε τα ερείπια του ομηρικού τόπου. Όμως η πραγματική Αρχαία Τροία, που από το 1998 ανήκει στον κατάλογο της UNESCO με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, κρύβει μια εξίσου συναρπαστική ιστορία 3.000+ ετών. Όπως μας διαβεβαίωσε ο αρχαιολόγος και καθηγητής Rüstem Aslan όσο μας ξεναγούσε στον αρχαιολογικό χώρο, στην πραγματικότητα υπήρξαν δέκα διαφορετικές "Τροίες", η μία χτισμένη πάνω στην άλλη, και ένα μεγάλο μέρος των καταλοίπων τους εξακολουθεί να βρίσκεται θαμμένο.

Καθώς τα αρχαιολογικά ευρήματα από τις ανασκαφές έχουν μεταφερθεί στη συλλογή του Μουσείου της Τροίας, στον αρχαιολογικό χώρο υπάρχουν μόνο τα τείχη από τις διαφορετικές πόλεις, καθώς και κατοικίες, ναοί κι ένα εντυπωσιακό αρχαίο ωδείο. Όλα αυτά γίνονται πολύ πιο κατανοητά αν ακούσει κανείς την ηχητική ξενάγηση όσο περπατά ανάμεσα στα χαλάσματα της αρχαίας πόλης, ενώ τα εκθέματα στο Μουσείο της Τροίας παρέχουν ακόμα περισσότερες πληροφορίες για την πλούσια ιστορία της πόλης. Το μουσείο βρίσκεται κοντά στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου και είναι πραγματικά στη λίστα με τα must-visit αξιοθέατα όσων επισκεφτούν το Τσανάκαλε. Υπόδειγμα της σύγχρονης μουσειακής εμπειρίας, το Μουσείο της Τροίας δεν βασίζεται απλώς στην έκθεση των πολύτιμων αντικειμένων που ανακαλύφθηκαν στην αρχαία πόλη, αλλά προσφέρει στον επισκέπτη μια μοναδική, βιωματική εμπειρία, με επεξηγηματικά βίντεο, διαδραστικά εκθέματα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που αφηγούνται την ιστορία της Τροίας μέσα από επτά αναλυτικά κεφάλαια.

Το 2020, το μουσείο βραβεύτηκε με το "European Museum of the Year Special Appreciation Award" και, από το 2018 που λειτουργεί, έχει αυξήσει σημαντικά τον αριθμό επισκεπτών στην αρχαία πόλη της Τροίας. Μαντεύουμε ότι η επική κινηματογραφική παραγωγή της "Οδύσσειας" από τον Κρίστοφερ Νόλαν, που πολλοί περιμένουν πώς και πώς να βγει στις αίθουσες το 2026, θα κινήσει ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον του κόσμου τόσο για το μουσείο όσο και για τον αρχαιολογικό χώρο.
Η αχαρτογράφητη πλευρά του Τσανάκαλε

Η Αρχαία Τροία παραμένει ο βασικός λόγος που οι τουρίστες προτιμούν το Τσανάκαλε. Ωστόσο, η ευρύτερη επαρχία κρύβει αξιοθέατα που πολλοί δεν έχουν ακουστά – και αξίζουν αν κάποιος προτιμά να κάνει τις διακοπές του εξερεύνηση και να μάθει περισσότερα για την ιστορία της Τουρκίας. Συνιστάται, όμως, να έχετε αμάξι για διευκόλυνση, καθώς οι αποστάσεις είναι μεγάλες. Μια γρήγορη στάση για να μάθει κανείς καλύτερα το ιστορικό Τσανάκαλε είναι η λιγότερη γνωστή αρχαία πόλη Αλεξάνδρεια Τρωάς –όπως την ονόμασε ο στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Αντίγονος ο Μονόφθαλμος, για να τιμήσει το βασιλιά του–, που υπήρξε το κυριότερο λιμάνι της της βορειοδυτικής Μικράς Ασίας.

Από την άλλη, στο γραφικό χωριό Γκούλπιναρ συναντάμε τον αποκατεστημένο ναό του Απόλλωνα Σμινθέα και ανακαλούμε ένα ακόμα κεφάλαιο του τρωικού πολέμου. Το Σμίνθειο υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα ιερά της Ανατολίας κατά τη διάρκεια της ελληνιστικής περιόδου και ήταν από τους πρώτους οικισμούς που εντοπίστηκαν στην περιοχή. Έγινε γνωστό κυρίως από αναφορές στην "Ιλιάδα" και το μύθο του Απόλλωνα Σμινθέα (Άρχοντα των Ποντικιών) και του ιερέα Χρύση. Επομένως, μην παραξενευτείτε όταν παρατηρήσετε ένα πλήθος ποντικιών στα σκαλιά του αρχαίου μνημείου. Αν είστε τυχεροί και επισκεφτείτε το ναό κατά τη διάρκεια των ετήσιων ανασκαφών, θα καταφέρετε να δείτε και το Μουσείο Ανασκαφής του Σμινθείου, στο οποίο στεγάζονται περίτεχνα γλυπτά που άλλοτε κοσμούσαν το ιερό.

Η τελευταία στάση στο μυθικό Τσανάκαλε είναι η ιστορική Άσσος στο Αϊβατζίκ. Η ανάβαση μέχρι τον αρχαιολογικό χώρο είναι πρόκληση, αλλά αξίζει για να δει κανείς από κοντά τον δωρικό ναό της θεάς Αθηνάς στην κορυφή και να χαζέψει τη θεά στο Αιγαίο, ενώ χαμηλότερα θα συναντήσει το θέατρο της αρχαιοελληνικής πόλης και τη νεκρόπολη των ρωμαϊκών χρόνων. Βέβαια, το Αϊβατζίκ δεν έχει μόνο ιστορικό ενδιαφέρον, αλλά είναι και ένας ειδυλλιακός προορισμός για διακοπές, με ανέγγιχτη φύση, επιβλητικά τοπία, παραδοσιακό φαγητό και αμέτρητους όρμους και παραλίες με κρυστάλλινα νερά.
Οι αρχαίοι θησαυροί του Μπαλίκεσιρ

Στην κατηγορία των ονειρικών θερινών προορισμών θα βάζαμε χωρίς δεύτερη σκέψη και το Μπαλίκεσιρ. Εκτός από τη μαγευτική θέα στο Αιγαίο και τη Θάλασσα του Μαρμαρά, τις ωραίες ψαροταβέρνες και τα πολύχρωμα σπίτια που θα λέγαμε ότι έχουν κάτι από ελληνικό νησί, η περιοχή φημίζεται επίσης για τους σημαντικούς αρχαίους οικισμούς της. Η διασημότερη ίσως είναι η Άντανδρος, κοντά στο παραθαλάσσιο θέρετρο Altınoluk. Εκεί ο Στράβωνας ισχυρίζεται πως ο Πάρης έδωσε το "μήλον της Έριδος" στην ομορφότερη από τις τρεις θεές, την Αφροδίτη, η οποία του έταξε σε αντάλλαγμα την Ωραία Ελένη. Και κάπως έτσι ξεκινά ο Τρωικός πόλεμος όπως μας τον έμαθε ο Όμηρος...
Οι ανασκαφές στον αρχαιολογικό χώρο της Αντάνδρου συνεχίζονται μέχρι σήμερα, με πιο αξιοσημείωτο εύρημα τη ρωμαϊκή βίλα Abdullah Efendi.


Η "Διαδρομή του Αινεία" ολοκληρώνεται με μια στάση στον Καταρράκτη Sütüven, όπου λέγεται ότι τσαλαβουτούσε η θεά Αφροδίτη λίγο πριν τάξει την ωραιότερη γυναίκα του κόσμου στον Πάρη. Είτε σας παρακινεί αυτό το fun-fact είτε όχι, ο περιτριγυρισμένος από πεύκα καταρράκτης και η φυσική πισίνα με τα παγωμένα νερά (μην πείτε ότι δεν σας προειδοποιήσαμε) είναι ιδανικά για ένα δροσερό διάλειμμα και πικνίκ στη φύση. Αν δεν έρθετε εξοπλισμένοι, τριγύρω υπάρχουν πολλά σνακ-μπαρ και εστιατόρια για να μη μείνετε με άδειο στομάχι μετά το πλατσούρισμα.