Βασίλης Χαραλαμπόπουλος: "Σήμερα πουλάμε ευτυχία κι αγοράζουμε likes"

Πώς ξεκίνησε το ταξίδι του "Μισάνθρωπου" και η συνεργασία σας με τον Πέτερ Στάιν;
 Ξεκίνησε από μια επιθυμία... Μια επιθυμία που σα να ακούστηκε από το σύμπαν και όπως είναι πλέον γνωστό του αρέσει καμιά φορά να συνομωτεί και να πραγματοποιεί ακόμα και τα πιο παράλογα όνειρα. Δεν είχα φυσικά ποτέ το θράσος να σκεφτώ ότι θα σκηνοθετηθώ από έναν τέτοιο μύθο του παγκοσμίου θεάτρου, αλλά μερικές φορές η ζωή σού επιφυλάσσει εκπλήξεις. Όταν ο Λευτέρης Γιοβανίδης μού πρότεινε τον "Μισάνθρωπο" και μου είπε ότι θα έκανε κρούση στον Πέτερ Στάιν να το σκηνοθετήσει, η αλήθεια είναι ότι δεν πίστεψα ότι θα πραγματοποιηθεί, μα για καλή μου τύχη διαψεύστηκα.

Τι έχετε διαπιστώσει για το έργο, τον Μολιέρο και την εποχή του μέσα από τη μελέτη σας όλους αυτούς τους μήνες; Πόσο κοντά είναι στη δική μας;
Ο Μολιέρος είναι ένας κατεξοχήν άνθρωπος του θεάτρου, συγγραφέας και ηθοποιός, που δεν διστάζει να ασκήσει κριτική μέσα από τα έργα του στην αριστοκρατική κοινωνία της εποχής στην οποία ανήκε και ο ίδιος, αφού ήταν ευνοούμενος του Λουδοβίκου. Κατακεραυνώνει την υποκρισία που βασίλευε στην αυλή μέσα από την ιδιαίτερη και ακραία προσωπικότητα του Αλσέστ, ο οποίος πρωταγωνιστεί στον "Μισάνθρωπο". Ενώ, λοιπόν, τα χαρακτηριστικά της βασιλικής αυλής της Γαλλίας του 17ου αιώνα δεν είναι αναγνωρίσιμα στην εποχή μας, το έργο χτυπάει φλέβα στην ουσία: την υποκρισία, την κολακεία και την ανειλικρίνεια που κυριαρχούν και στη σύγχρονη κοινωνία. Μια κρίση αξιών, όπως αυτή για την οποία εξεγείρεται ο Αλσέστ, αναγνωρίζουμε και σήμερα, αφού τείνουμε να γίνουμε δέσμιοι ενός ψηφιακού ψεύτικου κόσμου όπου πουλάμε ευτυχία κι αγοράζουμε likes.

Τι σας γοήτευσε ή ενδεχομένως σας απώθησε στο χαρακτήρα του Αλσέστ;
Με γοήτευσε και συγχρόνως με απώθησε η απολυτότητα των απόψεών του. Παρότι τα "πιστεύω" του είναι καίρια, κινδυνεύει να χάσει το δίκιο του λόγω υπέρμετρου εγωισμού, που δεν του αφήνει το παραμικρό περιθώριο να ακούσει ή να σκεφτεί μιαν άλλη γνώμη.

"Ο Πέτερ Στάιν μας αναλύει τη σπουδαιότητα του Μολιέρου και παρόλο που δεν ξέρει γρι Ελληνικά καταλαβαίνει από τον ήχο της φωνής αν νιώθουμε αυτά που λέμε πάνω στη σκηνή ή όχι".

Πώς είναι να σε σκηνοθετεί ένας τόσο σπουδαίος θεατράνθρωπος, όπως ο Πέτερ Στάιν;
Είναι μια ιδιαίτερη στιγμή για μένα αυτή η συνύπαρξη. Δεν είχα την τύχη να παρακολουθήσω στο παρελθόν κάποια από τις εμβληματικές παραστάσεις του, παρά μόνο μέσα από μαρτυρίες φίλων και γνωστών που μαγεύτηκαν από αυτές. Είχα την τύχη, όμως, όταν πρωτογνωριστήκαμε στην Ιταλία, να μου ζητήσει να τον ακολουθήσω για να μου δείξει τον κήπο του, για τον οποίο είναι πολύ περήφανος. Με εντυπωσιάζει το πόση σημασία δίνει στο λόγο και στο κείμενο. Μας αναλύει τη σπουδαιότητα του Μολιέρου και, παρότι δεν ξέρει γρι ελληνικά, καταλαβαίνει από τον ήχο της φωνής αν νιώθουμε αυτά που λέμε πάνω στη σκηνή ή όχι. Είναι πολύ όμορφο ύστερα από τόσα χρόνια να νιώθω ξανά μαθητής.

Το γεγονός ότι η μετάφραση της Λουίζας Μητσάκου στην οποία βασίζεται η παράσταση είναι έμμετρη ανεβάζει ακόμη περισσότερο τον πήχη;
Φυσικά, αλλά η Λουίζα έχει ένα μοναδικό χάρισμα. Αναδεικνύει τα νοήματα του συγγραφέα, έτσι ώστε ο θεατής να κατανοεί και να απολαμβάνει το λόγο του.

Είδαμε αρκετές παραστάσεις τα δύο τελευταία χρόνια με αφορμή το έτος Μολιέρου. Παρακολουθήσατε κάποια από αυτές; 
Παρακολούθησα τον "Μισάνθρωπο" που σκηνοθέτησε η Μαρία Μαγκανάρη στο θέατρο Θησείον και πήρα χαρά για την όμορφη παράσταση που είδα αλλά και για την πρώτη μου γνωριμία με τους χαρακτήρες που θα συναντούσα κι εγώ στη συνέχεια.

"Ξέρετε, ζούμε σε μια χώρα που υπερηφανεύεται ότι είναι το λίκνο του πολιτισμού, αλλά η πολιτεία φέρεται στους ανθρώπους του πολιτισμού σαν να είναι πολίτες τρίτης κατηγορίας. Σκεφτόμουν ότι στα τριάντα χρόνια που βρίσκομαι στη σκηνή δεν ξέρω πάνω από πέντε πολιτικούς που να παρακολουθούν συστηματικά παραστάσεις".

Ποιες είναι οι αξίες με τις οποίες πορεύεστε στο θέατρο αλλά και στη ζωή;
Κουβαλάω και στα δύο την αξιοπρέπειά μου και τη θνητότητά μου, που δεν μου επιτρέπει τίποτε παραπάνω από το να αναπνέω το οξυγόνο που μου αναλογεί και να μην το στερώ από τους άλλους.

Εντοπίζετε αλλαγές γύρω σας στις συμπεριφορές των ανθρώπων μετά το ξέσπασμα του #MeToo;
Ποτέ δεν συναναστρεφόμουν εγκληματίες για να τους δω τώρα να μαζεύονται από φόβο. Ας ελπίζουμε ότι δεν είναι ξέσπασμα, αλλά μια νέα, ουσιαστική τάξη πραγμάτων, που εμπεριέχει μόνο αγάπη και ανάγκη για δημιουργία, χωρίς τα στοιχεία εκείνα που χρησιμοποιούν την όποια θέση εξουσίας για αρρωστημένες εγκληματικές πράξεις.

Πιστεύετε ότι θα βρουν οι καλλιτεχνικές σπουδές τη θέση που τους αρμόζει στην Ελλάδα μετά τη μαζική κινητοποίηση του χώρου;
Το θέμα δεν είναι να βρουν οι καλλιτεχνικές σπουδές τη θέση που τους αρμόζει, το θέμα είναι να τους δοθεί η θέση που τους αρμόζει. Ξέρετε, ζούμε σε μια χώρα που υπερηφανεύεται ότι είναι το λίκνο του πολιτισμού, αλλά η πολιτεία φέρεται στους ανθρώπους του πολιτισμού σαν να είναι πολίτες τρίτης κατηγορίας. Σκεφτόμουν ότι στα τριάντα χρόνια που βρίσκομαι στη σκηνή δεν ξέρω πάνω από πέντε πολιτικούς που να παρακολουθούν συστηματικά παραστάσεις. Κι εδώ μιλάμε για κάτι πολύ πιο ουσιαστικό. Για τις ελπίδες των νέων ανθρώπων και τα όνειρά τους. Όμως αισιοδοξώ για το μέλλον και κρατώ μέσα μου τη συγκίνηση που δημιουργήθηκε όταν είδα με πόση ευγένεια ψυχής διεκδίκησαν το δίκιο τους αυτά τα παιδιά και με τι δύναμη τα στήριξαν οι καθηγητές τους, που απέδειξαν ότι το δίκιο δεν χάνεται ή τέλος πάντων αξίζει να μάχεσαι γι’ αυτό.