Πάσχα στο εξωτερικό
Το καθολικό Πάσχα γιορτάζεται φέτος στις 16 Απριλίου, και στη Μάλτα, τη Σαρδηνία, τη Σικελία και την Ισπανία έχουν αρχίσει ήδη οι ετοιμασίες. Το εθιμοτυπικό των ημερών αποπνέει δραματουργικό μεγαλείο, καθώς εκατοντάδες θρησκευτικές πομπές κατακλύζουν τους δρόμους, μετατρέποντάς τους σε έναν τεράστιο υπαίθριο χώρο λατρείας και γιορτής. Μια εμπειρία που αξίζει να τη ζήσετε!
Μάλτα
Λιτανείες στο Νησί των Ιπποτών
Οι Μαλτέζοι έχουν ιδιαίτερα αναπτυγμένο θρησκευτικό αίσθημα. Τη Μεγάλη Εβδομάδα χιλιάδες πιστοί βγαίνουν στους δρόμους, ακολουθώντας την περιφορά της Θλιμμένης Παρθένου –κάποιοι ξυπόλυτοι–, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που τηρούν τη νηστεία του «hobz u lima», τρώγοντας μόνο ψωμί και νερό. Το απόγευμα της Μεγάλης Πέμπτης, ο ιερέας αποθέτει τον Εσταυρωμένο στο Is-Sepulkuru (κάτι σαν το δικό μας Επιτάφιο), που στολίζεται με κεριά, λουλούδια και καρπούς, και οι πιστοί συρρέουν για να προσκυνήσουν και να προσευχηθούν. Η πιο αξιοσημείωτη πομπή, όμως, είναι εκείνη της Μεγάλης Παρασκευής: επτά ταμπλό που αναπαριστούν σκηνές από τα πάθη του Χριστού με μεγάλα αγάλματα από πεπιεσμένο χαρτί, ντυμένα με βελούδο, ακολουθούνται από χιλιάδες πιστούς. Το απόγευμα του Μεγάλου Σαββάτου, η εορταστική τελετή στις εκκλησίες του νησιού κορυφώνεται με το «Gloria», τον ψαλμό της Ανάστασης, ενώ το πρωί της Κυριακής του Πάσχα γίνεται μία ακόμα πομπή, με το άγαλμα του αναστημένου πια Χριστού να περιφέρεται στους δρόμους. Για τα παιδιά, το χαρμόσυνο μήνυμα της Ανάστασης συνοδεύεται από την παραδοσιακή «figolla», ένα γλύκισμα σε σχήμα διάφορων ζώων, μ’ ένα
σοκολατένιο αυγό στη μέση.
Σαρδηνία
Φύση και ιστορία
Στη Σαρδηνία, με την υπέροχη φύση και το έντονο τοπικό χρώμα, η Μεγάλη Εβδομάδα έχει άκρως παραδοσιακό χαρακτήρα. οι Σαρδηνοί λατρεύουν τις παραδόσεις! Αν βρεθείτε στην Ολιένα το πρωί της Κυριακής του Πάσχα, μη χάσετε τις δύο μοναδικές περιφορές των αγαλμάτων του Χριστού και της Παρθένου Μαρίας, που ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου, ακολουθώντας διαφορετικές διαδρομές μέσα στην πόλη, με τον κόσμο να τις υποδέχεται χειροκροτώντας κατά μήκος των δρόμων – κάποιοι μάλιστα βγαίνουν στα παράθυρα και πυροβολούν στον αέρα. Εξαιρετική εμπειρία, όμως, είναι να βρεθεί κανείς τη Δευτέρα του Πάσχα στο Castelsardo. Οι κάτοικοι γιορτάζουν την Ανάσταση με μια μεγάλη πομπή, που ξεκινά από τα χαράματα και διαρκεί ολόκληρη την ημέρα. Άντρες, με τα πρόσωπά τους κρυμμένα κάτω από άσπρες μοναστηριακές κουκούλες, παρελαύνουν στην πόλη, με τη συνοδεία χορωδιών που ψάλλουν ύμνους. Όταν αρχίσει να νυχτώνει, εκατοντάδες πυρσοί, που τους κρατούν ντόπιες γυναίκες, φωτίζουν τους δρόμους. Στη συνέχεια, όλοι αποσύρονται για να απολαύσουν το δείπνο τους, το μενού του οποίου παραμένει απαράλλαχτο εδώ και αιώνες, πίνοντας το τοπικό κρασί nepente.
Ισπανία
Παθιασμένη Semana Santa
Η Ισπανία κρατά τα σκήπτρα του πιο κατανυκτικού Πάσχα της Ευρώπης. Από την Ανδαλουσία μέχρι τη Μαγιόρκα, το πνεύμα της Semana Santa (Μεγάλη Εβδομάδα) κατακλύζει ολόκληρη τη χώρα και εκδηλώνεται άλλοτε με θρησκευτική ευλάβεια και άλλοτε πάλι με γλέντια και ξεφαντώματα – πάντα, όμως, με το γνωστό ισπανικό πάθος. Την πρώτη θέση κρατάει η Σεβίλλη, που ευωδιάζει λιβάνι και αρώματα, μένοντας σχεδόν ξάγρυπνη για οκτώ ημέρες.
Τα χαράματα της Μεγάλης Παρασκευής, πενήντα δύο «hermandades» (αδελφότητες) βγαίνουν στους δρόμους σε μια οργανωμένη πομπή, την «cofradia», η οποία αρχίζει με τον ύμνο «Cruz de Gula» και ακολουθείται από δύο σειρές «nazarenos» που κρατούν κεριά, λάβαρα και ιερά βιβλία και τραγουδούν «saetas» (τραγούδια φλαμένκο που θρηνούν για τα Πάθη του Χριστού). Οι «costaleros» μεταφέρουν δύο «σχεδίες», βάρους δύο τόνων έκαστη, με αναπαραστάσεις σκηνών από τα Πάθη του Χριστού και της Παρθένου Μαρίας. Στα χωριά και τις μικρές πόλεις, οι παρελάσεις γίνονται συνήθως τη Μεγάλη Πέμπτη και την Παρασκευή, ενώ στις μεγάλες πόλεις, οι εορτασμοί κρατούν ολόκληρη την εβδομάδα. Στην πόλη Jerez de los Caballeros, μαγειρεύεται και μοιράζεται τη Μεγάλη Πέμπτη το «cocido extremepo», ένα τεράστιο πιάτο που περιέχει, εκτός των άλλων, 60 κιλά λουκάνικα, 18 κοτόπουλα, 50 κιλά πατάτες και ντομάτες, παϊδάκια 18 χοίρων και ενάμισι αρνί, και συνοδεύεται από 250 κιλά ψωμιού! Στην Κόρδοβα, επιβιώνει ακόμα σε κάποιες γειτονιές το έθιμο των «almiretes»: όταν οι καμπάνες σημάνουν την Ανάσταση, οι γυναίκες χτυπούν τα κουζινικά τους, σηκώνοντας την πόλη στο πόδι!
Σικελία
Παραδοσιακά στο Νότο
Οι τρεις εβδομάδες προετοιμασίας για το Πάσχα σημαίνουν ασβέστωμα των εκκλησιών, ντύσιμο των αγαλμάτων των Αγίων ειδικά για την περίσταση με βελούδινα και μεταξωτά πολύχρωμα ρούχα, γενική καθαριότητα σε σπίτια και καταστήματα, ενώ μικροί και μεγάλοι αγοράζουν καινούργια παπούτσια για την Ανάσταση. Το Μεγάλο Σάββατο, λίγα λεπτά μετά τα μεσάνυχτα, όλοι γυρίζουν στο σπίτι για το παραδοσιακό «farsumagru», ένα πικάντικο ρολό από βοδινό. Την Κυριακή του Πάσχα, στήνονται γλέντια μετά τον εκκλησιασμό, ενώ θρησκευτικές παρελάσεις ξεκινούν το μεσημέρι. Ακόμα και η μικρότερη εκκλησία έχει τη δική της μπάντα. Κι επειδή βρισκόμαστε στη Σικελία, πριν ο κόσμος γυρίσει στο σπίτι, θεωρείται απαραίτητο κάθε οικογένεια να επισκεφθεί τον «πατρόνο» της, το πρεσβύτερο, δηλαδή, μέλος της Μαφίας στο οποίο έχει δηλώσει αφοσίωση. Αν και απαγορεύεται ρητά να συζητήσουν μαζί του για δουλειές ή να του ζητήσουν κάποια χάρη τη μέρα αυτή, συνηθίζεται ο αρχηγός της οικογένειας να τον χαιρετά με σεβασμό, να του συστήνει τα άλλα μέλη της οικογένειας και να δέχεται σαν κέρασμα ένα ποτήρι σπιτικό κρασί ή γκράπα. Αν βρεθείτε στο Terrasini την Κυριακή του Πάσχα, μη χάσετε το παραδοσιακό έθιμο «di li schieti»: οι εργένηδες κάνουν επίδειξη της δύναμής τους στις κοπέλες, σηκώνοντας με το ένα χέρι μια πορτοκαλιά βάρους 50 κιλών!
Οσοι πιστοί, προσέλθετε...
Οι απόγονοι των Ίνκας στο Περού και των Μάγιας στη Γουατεμάλα έχουν αναπτύξει ένα πολύ ιδιαίτερο θρησκευτικό αίσθημα, που συνδυάζει παγανισμό και χριστιανισμό και εκφράζεται με μοναδικό τρόπο τις ημέρες του Πάσχα. Αν σχεδιάζετε ένα υπερατλαντικό ταξίδι με αφορμή, στην Αντίγκουα θα βρεθείτε μπροστά σε ένα μοναδικό θέαμα: οι δρόμοι στρώνονται με λουλούδια για να περάσουν ο Εσταυρωμένος και το άγαλμα της Παναγίας, συνοδεία μουσικής και κατοίκων που είναι ντυμένοι Ρωμαίοι. Ενώ στη Λίμα, εκτός από την εμπειρία της ανακάλυψης του πολιτισμού των Ίνκας, θα έχετε την ευκαιρία να δείτε αναπαραστάσεις της βάπτισης του Ιησού στον ποταμό Ρίμακ.
