Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής κέρδισε το Βραβείο «Δημήτρης Χορν», το 2017, για την ερμηνεία του στο «Δέντρο του Οιδίποδα» της Ομάδας Ιδέα. Είναι νέος, έχει όραμα για την τέχνη με την οποία καταπιάνεται και στον «Ίωνα» του Ευριπίδη, που παίζεται στο Άλφα.Ιδέα σε σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη επιχειρεί ένα μικρό άθλο ερμηνεύοντας πολλούς ρόλους. Ποιες στιγμές τον τρόμαξαν στο θέατρο και τι σχεδιάζει για το επόμενο διάστημα;
Ο «Ίωνας» έκανε πρεμιέρα το καλοκαίρι του 2017 στο Φεστιβάλ Φιλίππων. Τι κρατάς από την εμπειρία στη Καβάλα;
Αυτό που συνέβη στην Καβάλα το καλοκαίρι πρέπει να’ ναι παράδειγμα προς μίμηση για τους θεσμούς και τη λειτουργία των ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ στη χώρα μας. Για τρεις βδομάδες, στις καλύτερες δυνατές συνθήκες φιλοξενίας, νέοι σκηνοθέτες και ηθοποιοί δούλεψαν με αγάπη και όρεξη με πολύ όμορφα και γόνιμα αποτελέσματα. Οι Κρηνίδες «καταλήφθηκαν» από θέατρο. Εμείς κάναμε πρόβες στο προαύλιο του δημοτικού σχολείου, όπου οι μαθητές με τα ποδήλατα τους και τα παιχνίδια τους μας επισκέπτονταν τ’ απογεύματα και με ευλαβικά χαμόγελα άκουγαν τα λόγια του Ευριπίδη. Οι τελειόφοιτοι του ΚΘΒΕ δοκίμαζαν τα χορικά του «Οιδίποδα Τύραννου» κάτω από έναν τεράστιο πλάτανο στη μέση της πλατείας και οι κάτοικοι έβγαιναν στα μπαλκόνια για να δουν. Αυτή νομίζω ήταν και η μεγάλη νίκη αυτού του εγχειρήματος. Ότι δηλαδή μπολιάστηκε όλη η περιοχή με τα αρχαία κείμενα και όλοι οι ντόπιοι, μαζί με μας αναπνέαμε στους ρυθμούς του φεστιβάλ Φιλίππων. Παράλληλα εγώ προσωπικά ποτέ δε θα ξεχάσω τη γενική πρόβα του «Ίωνα», την προηγούμενη της παράστασης, μετά τα μεσάνυχτα, στο άδειο αρχαίο θέατρο κάτω από ένα ολόγιομο φεγγάρι.
Ποια χαρακτηριστικά του Ίωνα είναι αυτά που διαφοροποιούν την τραγωδία του Ευριπίδη;
Είναι μια σπάνια τραγωδία. Είναι μια τραγωδία χωρίς τραγικό γεγονός αλλά με τραγικά πρόσωπα. Η πλοκή της είναι αγωνιώδης. Ο τρόπος που κορυφώνεται, ο ρυθμός που τα κομμάτια του μυστηρίου αποκαλύπτονται, η εσωτερική ένταση των σκηνών, ξεπερνούν τα αριστουργήματα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Εμένα επίσης μ’ ενθουσιάζει το γεγονός πως ο Ευριπίδης στην έναρξη βάζει τον Ερμή να παρέχει, μέσω του μονολόγου του, τα απαραίτητα κλειδιά στο κοινό τα οποία μ’ έναν πρωτοφανή τρόπο αντί να καθησυχάζουν, επιτείνουν τη συμμετοχή του και την αγωνία του για τη λύση του έργου. Κι όλα αυτά σε ένα βαθύ, ευαίσθητο και βαθιά συγκινητικό έργο. Αυτό που πέτυχε ο Ευριπίδης σ’ αυτό το έργο αγγίζουν κάτι το λογοτεχνικά απίθανο.
Ποιους ρόλους ερμηνεύεις στη παράσταση και ποια ήταν η μεγαλύτερη δυσκολία με την οποία βρέθηκες αντιμέτωπος;
Ερμηνεύω τον Ερμή, τον Ίωνα, τις δυο γυναίκες του χορού, τον Ξούθο, τον Παιδαγωγό, τον Αγγελιαφόρο-Υπηρέτη, και την Πυθία. Η τεχνική δυσκολία που απαιτεί αυτή η εναλλαγή των ρόλων ήταν και είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα. Με την έννοια πως κάτι τέτοιο δεν είναι δύσκολο να καταλήξει μια επίδειξη τεχνικής και τίποτα άλλο. Με την Ιόλη αυτό το είχαμε στο νου μας εξ’ αρχής και επικεντρωθήκαμε στην καθαρότητα της ιστορίας, στον ψυχισμό και την ευαισθησία των χαρακτήρων και στην πνοή του αρχαίου λόγου. Συνεπώς για να το πετύχουμε αυτό η δουλεία που θα ‘πρεπε να λάβει χώρα ήταν υπερδιπλάσια και εξαντλητική. Ελπίζουμε να το έχουμε καταφέρει.
Σε ποιους άξονες βασίστηκε η σκηνοθεσία;
Η βασική ιδέα ήταν πως ο Ίωνας στήνει μια παράσταση μπροστά στα μάτια της μητέρας του ώστε να τη βρει, να τη συναντήσει για πρώτη φορά. Είναι ένα τελετουργικό αναζήτησης ταυτότητας ενός παιδιού χωρίς μητέρα και όνομα ώστε να τα βρει και τα δύο. Αναζητά την ταυτότητα του, ενδυόμενος κάθε φορά και άλλο ρόλο απέναντι στη μητέρα του. Το ρόλο του συζύγου της, του Παιδαγωγού-«πατέρα» της, της φίλης της, του υπηρέτη της. Ένα τελετουργικού που ακόμη και ψυχαναλυτικά ενέχει τρομακτικούς συμβολισμούς. Παράλληλα, η Ιόλη είχε και έναν τελετουργικό και απόλυτα οργανικό τρόπο καθοδήγησης μας στην πρόβα, πράγμα το οποίο κυριάρχησε αργότερα και στην παράσταση. Μια γενική αρχή στην τραγωδία είναι πως ο θεός είναι το μέτρο που ο άνθρωπος δεν πρέπει να ξεπερνά.
Τι γίνεται όταν αυτό το μέτρο είναι κατασκεύασμα του ανθρώπινου φαντασιακού;
Πάντα δυσκολευόμουν προσωπικά να πιστέψω, ίσως και εντελώς αυθαίρετα, πως οι άνθρωποι που άλλαξαν παγκοσμίως το ρου της ιστορίας όσον αφορά στη Φιλοσοφία, τη σκέψη, τα μαθηματικά, την Ποίηση, το Θέατρο κλπ, οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι πίστευαν πως υπήρχαν πραγματικά 12 θεοί που ζούσαν ψηλά στον Όλυμπο. Πάντα θεωρούσα πως μέσα από όλο αυτό το ιδιαίτερο μυθολογικό κατασκεύασμα ήθελαν να μας μιλήσουν για τον ίδιο τον άνθρωπο. Για τα τρίσβαθα της ανθρώπινης ύπαρξης. Και το έκαναν και μέσω της θρησκείας τους. Της πιο ανθρωπόμορφης θρησκείας όλων των εποχών. Έτσι ακόμη και στις τραγωδίες δείχνουν τη σύγκρουση του ανθρώπου με τον Άνθρωπο. Της Γης με το Σύμπαν. Του Γνωστού με το Άγνωστο. Μια σύγκρουσή βίαιη και λυτρωτική.
Σε ποιες παραστάσεις αρχαίου δράματος έχεις παίξει;
Ήμουν στον «Ιπόλλυτο» της Λυδίας Κονιόρδου, στους «Όρνιθες» του Νίκου Καραθάνου και στην παράσταση «Το δέντρο του Οιδίποδα» ως Οιδίποδας, μια παράσταση που έγινε η αφορμή και η αιτία να έχω στα χέρια μου το βραβείο Χορν.
Γιατί το αρχαίο δράμα συνεχίζει να μας αφορά;
Το αρχαίο δράμα συνομιλεί με το κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης. Σε όλες τις τραγωδίες ο άνθρωπος συνθλίβεται και ανυψώνεται. Συναντάει τον εαυτό του. Κατά τη γνώμη μου όσο υπάρχουν άνθρωποι ή μάλλον όσο διατηρεί ο άνθρωπος κάτι από την ανθρώπινη του υπόσταση, το αρχαίο δράμα θα αφορά και θα συγκλονίζει.
Υπήρξαν στιγμές στο θέατρο που σε έκαναν να τρομάξεις, να κλάψεις, να ωριμάσεις;
Δυστυχώς η ευτυχώς ολόκληρη την ενήλικη ζωή μου την έχω περάσει μέσα στο θέατρο καθώς μπήκα στη σχολή λίγους μήνες μετά το τέλος του λυκείου. Έτσι λοιπόν βρέθηκα να γνωρίζω τον κόσμο καλύτερα μέσα από το θέατρο και ωρίμασα μέσα απ’ το θέατρο. Ρίχτηκα στο θέατρο με ορμή και άσκεφτα. Έτσι έχασα λίγο την ισορροπία κι ακόμη τώρα χαμένη την έχω. Όλοι μου οι φόβοι κι όλα μου τα κλάματα κι όλες μου οι απώλειες εισβάλλουν στο θέατρο και το θέατρο σ’ αυτά.
Που θα σε δούμε το επόμενο διάστημα;
Συνεχίζω ως Τρουφαλντίνο στον «Υπηρέτη Δύο Αφεντάδων» στο θέατρο μας, στο Άλφα.Ιδέα. Επίσης σε λίγο καιρό ξεκινάμε εκ νέου πρόβες με το Νίκο Καραθάνο για τους «Όρνιθες» που θα ταξιδέψουν σ’ ένα υπέροχο θέατρο στη Νέα Υόρκη το Μάιο για 13 παραστάσεις. Τέλος, είμαστε σε πρόβες ήδη με την υπέροχη Λίλα Μπακλέση όπου συμπρωταγωνιστούμε και συνσκηνοθετούμε ένα καινούριο ελληνικό.
Περισσότερες πληροφορίες
Ίων
Μια εκδοχή της τραγωδίας για δύο πρόσωπα, που υπηρετεί τη θέαση του απόκρυφου μέσα από τη συνάντηση μητέρας και γιου.
