Πάτροκλος Σκαφίδας ©
Ο Δημήτρης Τάρλοου σκηνοθετεί για πρώτη φορά στο αργολικό θέατρο, επιλέγοντας την τραγωδία "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή, σε μια συμπαραγωγή του θεάτρου Πορεία με το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα την Παρασκευή 4 και το Σάββατο 5 Ιουλίου και αργότερα θα συνεχίσει την περιοδεία της στην επικράτεια για το υπόλοιπο καλοκαίρι.
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Πορεία, που μας προσφέρει σκηνοθεσίες με ψυχολογικό βάθος, έρχεται για πρώτη φορά στην Επίδαυρο με τη σπαρακτική τραγωδία του Σοφοκλή, σεβόμενος το αρχαίο κείμενο και αναζητώντας την αλήθεια πίσω από τον μύθο των Ατρειδών. Μαζί του ένα καστ ταλαντούχων ηθοποιών: Λουκία Μιχαλοπούλου στον ομώνυμο ρόλο, Αναστάσης Ροϊλός, Ιωάννα Παππά, Γιάννης Αναστασάκης, Γρηγορία Μεθενίτη, Νικόλας Παπαγιάννης, Περικλής Σιούντας καθώς και τα εννέα κορίτσια που πλαισιώνουν τον Χορό των γυναικών του 'Αργους.
Διαβάστε Επίσης
Ο Δημήτρης Τάρλοου επιλέγει την τραγωδία του Σοφοκλή σε έναν κόσμο που μαστίζεται από ολοκληρωτισμούς και κοινωνική αδικία. Σε μια εποχή όπου η βία και η εκδίκηση παρουσιάζονται συχνά ως "αναγκαίο κακό", η "Ηλέκτρα" αποκτά ανατριχιαστική επικαιρότητα. Η τραγωδία αυτή δεν είναι απλώς μια αφήγηση εκδίκησης, αλλά ένας καθρέφτης των ανθρώπινων διλημμάτων, της διαχρονικής σύγκρουσης ανάμεσα στη δικαιοσύνη και την ηθική.
Εμείς συγκεντρώσαμε 9 facts για τη σοφόκλεια τραγωδία, τα οποία μπορείτε να διαβάσετε παρακάτω.
#1 Οι άλλες εκδοχές της "Ηλέκτρας"
Ο Σοφοκλής δεν ήταν ο μόνος που έχει γράψει για την ηρωίδα, η πρώτη της εμφάνιση ήταν στην τριλογία "Ορέστεια" του προγενέστερου Αισχύλου και κυρίως στις "Χοηφόρες" το 458 π.Χ. Αργότερα, ο Ευριπίδης έγραψε και εκείνος τη δική του οπτική πάνω στον μύθο της κόρης του Αγαμέμνωνα, που διψούσε για εκδίκηση για τον φόνο του πατέρα της από την Κλυταιμνήστρα και τον εραστή της, Αίγισθο. Ο Σοφοκλής επέλεξε να μην εντάξει την παρουσία των εών και των Ερινυών στο έργο του, κάτι που το συνύθιζε τακτικά και σε άλλες σωζώμενες δικές του τραγωδίες, κάνοντας το βάρος της ανθρώπινης απόφασης ακόμα πιο σημαίνον.
#2 Η σκληρή Ηλέκτρα
Η ηρωίδα του Σοφοκλή είναι η πιο αμείλικτη, η πιο παθιασμένη για εκδίκηση σε βαθμό που καταντά εμμονική, χωρίς στάλα υποχώρησης μέσα της. Πρόκειται για μια από τις σκληρότερες και ακλόντες ηρωίδες του τραγικού ποιητή, δεν διαθέτει ηθικούς δισταγμούς και ζει σε ένα μόνιμο οργισμένο πένθος, χρησιμοποιώντας τον αδερφό της Ορέστη ως το μέσο της εκδίκησής της.
#3 'Αγνωστη χρονολόγηση
Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς γράφτηκε ή παίχτηκε η "Ηλέκτρα". Οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι υποθέτουν πως είναι από τα τελευταία έργα του Σοφοκλή, ίσως λίγο πριν τον θάνατό του (~406 π.Χ.), αλλά δεν υπάρχουν βέβαιες αποδείξεις.
#4 Λιτή δομή τραγωδίας
Σε αντίθεση με άλλες τραγωδίες που έχουν περίπλοκη πλοκή, η "Ηλέκτρα" είναι σχετικά γραμμική: ξεκινά με την προσδοκία της επιστροφής του Ορέστη, συνεχίζει με αναμονή, αναγνώριση και εκδίκηση. Αυτή η απλή και "καθαρή" δομή κάνει το έργο πιο έντονο από δραματικής άποψης.
#5 Το χορικό του πένθους
Το τραγούδι των γυναικών του Χορού, όταν περιγράφουν το θρήνο της Ηλέκτρας θεωρείται από τα πιο λυρικά και συγκινητικά της αρχαίας γραμματείας. Η λέξη "ἀνάλγητος" (χωρίς ανακούφιση) χρησιμοποιείται για να δείξει τον διαρκή πόνο της.
#6 Η αναγνώριση του Ορέστη
Στον ομηρικό κόσμο, η Ηλέκτρα αναγνωρίζει τον Ορέστη από το σημάδι στο σώμα του ή από μια τούφα από τα μαλλιά του. Ο Σοφοκλής απομακρύνεται από αυτούς τους τρόπους και παρουσιάζει την αναγνώριση μέσω μιας σκηνής διαλόγου, με συγκρατημένο και λογικό τρόπο, υποδηλώνοντας ότι δεν θέλει να βασιστεί σε απίθανες συμπτώσεις.
#7 Η Ηλέκτρα ως σύμβολο πολιτικής ελευθερίας
Στον 5ο αιώνα π.Χ., το θέμα της εκδίκησης ενάντια σε μια τυραννική εξουσία (την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο) είχε και πολιτικές προεκτάσεις. ΄Ήταν ένας τρόπος για να εκφραστεί η απέχθεια προς την τυραννία και η υπεράσπιση της ηθικής τάξης και της δημοκρατίας.
#8 Η κρυφή βία και τι εξυπηρετεί
Στις αρχαίες τραγωδίες, η παρουσίαση της βίας δεν γινόταν μπροστά στο κοινό, καθώς θεωρούταν ιεροσυλία και θέαμα που δεν έπρεπε να περιλαμβάνεται στο πλαίσιο της διδασκαλίας των έργων. Ο φόνος της Κλυταιμνήστρας -η μητροκτονία δηλαδή που διαπράτει ο Ορέστης- και ο φόνος του Αίγισθου γίνονται στα εκτός της ορχήστρας του αρχαίου θεάτρου, με τις κραυγές των ηθοποιών να ακούγονται μόνο. Αυτό μπορεί να εξυπηρετούσε και άλλες λειτουργίες της αρχαίας διδασκαλίας, καθώς μόνο τρεις υποκριτές επιτρέπονταν, επομένως ο υποκριτής που υποδυόταν τον Ορέστη μπορεί να έκανε και την Κλυταιμνήστρα, με τη προϋπόθεση πως δεν έχουν κοινές σκηνές.
#9 Ο ρόλος της Χρυσόθεμης
Η αδερφή της Ηλέκτρας, Χρυσόθεμις, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, εξαιτίας της στάσης της, ως δειλή, όμως αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο ρόλος της στη τραγωδία είναι να εκφέρει την λογική και την κοινή γνώμη, μαζί με τον Χορό. Επιθυμεί να έχει καθαρή συνείδηση, παρά να συνεχίσει την ύβρη που έχει διαπράξει η οικογένειά της (ο Αγαμέμνων με την θυσία της Ιφιγένειας και η μητέρα της με τον φόνο του πατέρα της). Δεν καταδίδει την αδερφή της, την προειδοποιεί και δεν απορρίπτει τη δικαιοσύνη, αλλά το ρίσκο της. Δεν είναι υποταγμένη, αλλά ρεαλίστρια.
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Ηλέκτρα
Σε έναν κόσμο βίας και αυταρχισμού, η ερμηνεία της σοφόκλειας Ηλέκτρας εγείρει κρίσιμα ηθικά διλήμματα. Η ηρωίδα παραμένει έξω από το παλάτι, σκεπτόμενη αν αξίζει να γίνει μέρος ενός κόσμου που μισεί. Ο σκηνοθέτης αναρωτιέται αν η βίαιη κάθαρση είναι λύση ή αν η ουσιαστική αντίσταση βρίσκεται στην άρνηση του αίματος. Ο Σοφοκλής δεν προσφέρει απαντήσεις-οι θεοί σιωπούν, η ενοχή αποσιωπάται. Η Ηλέκτρα δεν πράττει, αλλά στέκει μετέωρη, σημάδι της ηθικής αμφιταλάντευσης. Μια σπαρακτική τραγωδία που θέτει το ερώτημα: τι μένει όταν οι τύραννοι εκλείπουν;
