Mummenschanz Stiftung/Noe Flum©
Το 1970 στο Παρίσι, δύο Ελβετοί, ο Αντρέ Μποσάρ και ο Μπέρνι Σούρτς συναντιούνται στην περίφημη σχολή σωματικού θεάτρου και μιμικής τέχνης του Ζακ Λεκόκ. Γρήγορα δημιουργούν ντουέτο και ως καλλιτέχνες του δρόμου δίνουν σύντομες παραστάσεις με στοιχεία κλοουνερί, θεατρικούς αυτοσχεδιασμούς και επιρροές από την ιταλική αναγεννησιακή κωμωδία, την κομέντια ντελ' άρτε. Στο Παρίσι τούς συναντάει η Φλοριάνα Φρασέτο, που έχει σπουδάσει υποκριτική στη Ρώμη, αλλά και μιμική, ακροβατικά και χορό στη σχολή που είχε ιδρύσει ο κωφός δάσκαλος υποκριτικής, Ροΐ Μποσιέρ. To 1972, οι τρεις τους εγκαθίστανται στην Ελβετία, μετατρέπουν τα ομιλούντα σκετσάκια τους αποκλειστικά σε θεάματα παντομίμας και μάσκας και η ξέφρενη πορεία των Mummenschanz ξεκινάει!
Η καλλιτεχνική τους ταυτότητα είναι τόσο ευρηματική και πολυπρισματική που θα ήταν άδικο να ενταχθούν αυστηρά σε μια κατηγορία θεάματος. Οι ίδιοι χαρακτηρίζουν αυτό που κάνουν "θέατρο με μάσκες" ή "θέατρο παντομίμας", ενώ το όνομά τους εμπεριέχει τη λέξη "mummen", που σημαίνει καλύπτω και καμουφλάρω, ενώ παραπέμπει και στην παλιά λέξη "mummer": μίμος. Στις παραστάσεις τους δεν χρησιμοποιούν καθόλου το λόγο, ενίοτε ούτε τη μουσική, αλλά μια καθαρά οπτική γλώσσα σε μια αποθέωση της σωματικής έκφρασης. "Η επαναληψιμότητα και η ταχύτητα των κινήσεων προσομοιάζει στις λέξεις", έχει πει η Frassetto, περιγράφοντας τα πρώτα σκετς τους, κατά την επιστροφή τους στην Ελβετία, όπου συνέχισαν να δίνουν παραστάσεις στους δρόμους της Βέρνης.
Χαρακτηριστικά στοιχεία της καλλιτεχνικής τους ταυτότητας είναι οι τρισδιάστατες, ευρηματικές μάσκες. Αποτελούν πολύπλοκες κατασκευές, καθώς αρχικά κατασκευάζεται μια βάση/μάσκα που φοριέται στο πρόσωπο κι έπειτα διακοσμείται από πάνω με νέα, διαφορετικά αξεσουάρ και κομμάτια· σε άλλες περιπτώσεις, το κεφάλι του ερμηνευτή κρύβεται τελείως για να αποτελέσει τον λαιμό και η μάσκα τοποθετείται πάνω του, δημιουργώντας ένα νέο κεφάλι. Οι ερμηνευτές δεν δουλεύουν με τη μάσκα τους μπροστά στον καθρέφτη, κι έτσι δεν έχουν την ευκαιρία να τη μάθουν μέσω της όρασης. Δουλεύουν ο ένας απέναντι στον άλλο και γνωρίζουν τις δυνατότητές της μέσω της αφής. "Βλέπουμε με τα ακροδάχτυλά μας", έχει πει η Φρασέτο, η μόνη από την αρχική τριάδα που συνεχίζει να δουλεύει στην ομάδα, μετά τον (πρώωρο) θάνατο του Αντρέ, το 1992, και την αποχώρηση του Μπέρνι, το 2012. Μερικά από τα υλικά και τα αντικείμενα που έχουν χρησιμοποιηθεί για να την κατασκευή τους είναι πηλός, σωλήνες, μπάλες, χάρτινες σφυρίχτρες, μπαλόνια, χαρτιά υγείας, σύρματα, χαρτάκια τύπου post-it. Τα κοστούμια συχνά είναι μαύρες φόρμες που επιτρέπουν στους ερμηνευτές να "χαθούν" στο φόντο, όμως σε κάποιες περιπτώσεις έχουν φτάσει να ζυγίζουν περισσότερα από δέκα κιλά.
Οι Mummenschanz παίζουν με τα φώτα και τις σκιές κι επίσης κυρίαρχη είναι η παιχνιδιάρικη, ονειρική και σουρεαλιστική αισθητική τους. Οι παραστάσεις τους είναι χαρούμενες αλλά και μελαγχολικές, δραματικές αλλά και ενθουσιώδεις, κρύβουν συνεχώς εκπλήξεις, έχουν ρομαντισμό, ενίοτε όμως είναι και σκοτεινές, καθώς απευθύνονται στο επίπεδο του υποσυνείδητου. Οι θεματικές τους, ακόμη κι όταν αποτυπώνουν απλές στιγμές καθημερινότητας, φλερτάρουν με το παράλογο, απευθύνονται στη φαντασία και τη μη λεκτική επικοινωνία. Φαίνονται απλές και εύκολες, καθώς διαπνέονται από την αίσθηση του παιχνιδιού και των απλών νοημάτων, όμως απαιτούν πολύωρες πρόβες και μήνες "θυσιών και απελπισίας". Αυτός είναι ένας λόγος που καθένα από τα σκετς που συναποτελούν μια παράσταση δεν ξεπερνάει τα 4-5 λεπτά.
Η παράσταση "50 χρόνια", που θα δούμε στην Αθήνα (Παλλάς, 22-23/3), γεννήθηκε κατά την περίοδο της καραντίνας και έκανε πρεμιέρα στη Ζυρίχη τον Δεκέμβριο του 2021. Πρόκειται για ένα ευφάνταστο και με τον τρόπο του ποιητικό ταξίδι που δεν χρειάζεται υπότιτλους και μπορούν να το απολαύσουν θεατές κάθε ηλικίας. Εξάλλου, μότο της ομάδας είναι το "Less is more", δηλαδή θεάματα που μπορεί να καταλάβει ο καθένας σε κάθε γωνιά της γης. Η παράσταση θα μας μεταφέρει σε μερικές από τις εμβληματικές παραγωγές των περασμένων ετών, οι οποίες συνενώνουν στοιχεία τόσο από την πρώτη περίοδο ζωής της ομάδας όσο και από τη μετέπειτα γόνιμη περίοδο του "The new show" (1986 κ.ε.), που εμπλούτισε τη δουλειά και την αισθητική της με νέες εμβληματικές προσθήκες. Ήρθε η ώρα, λοιπόν, να γνωρίσουμε από κοντά τις μάσκες από πηλό, τα πρόσωπα από χαρτί υγείας, τους "αέρινους" Γίγαντες, το πλάσμα Pipe και τα άλλα ιδιόμορφα πλάσματα, τα οποία ζωντανεύουν οι πέντε –εξαιρετικής παιδείας στο χορό, τα ακροβατικά και τη μιμική– ερμηνευτές, ανάμεσα στους οποίους και η ίδια η Φρασέτο.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Mummenschanz - 50 χρόνια
Το διασημότερο θέατρο μιμικής και παντομίμας στον κόσμο έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα. O μαγευτικός κόσμος της σιωπής που δημιουργούν οι Mummenschanz δεν είναι εύκολο να ενταχθεί σε μια μόνο κατηγορία θεάματος. Ο θίασος αυτοχαρακτηρίζεται «θέατρο με μάσκες» ή «θέατρο παντομίμας» (το όνομά τους παραπέμπει στην παλιά αγγλική λέξη mummer, που σημαίνει μίμος). Από την ίδρυσή τους στο Παρίσι το 1972, οι Mummenschanz εξελίχτηκαν σε μια παγκόσμια πρόταση για το σύγχρονο θέατρο, ξεπερνώντας πολιτισμικά και γλωσσικά όρια. Οι τρεις ιδρυτές τους, η Φλοριάνα Φρασέτο, ο Άντρες Μπόσαρντ και ο Μπέρνι Σουρχ, κατέκτησαν τον κόσμο χωρίς να πουν ούτε μια λέξη, χρησιμοποιώντας μόνο μια καθαρά οπτική γλώσσα. Μάσκες σε μαύρο φόντο. Για να τιμήσει την επέτειο της ίδρυσης τους, η Φρασέτο –η ποιήτρια της σιωπής– επινόησε μια παραγωγή που θα ταξιδέψει το κοινό σε ένα ταξίδι 50 ετών στον συναρπαστικό κόσμο των Mummenschanz. Μας μεταφέρει, έτσι, στις πιο επιτυχημένες παραγωγές των περασμένων ετών, με θρυλικούς χαρακτήρες, όπως οι μάσκες από πηλό και τα πρόσωπα από χαρτί υγείας, τους ευαίσθητους, γεμάτους αέρα Γίγαντες, το πλάσμα Pipe και πολλά άλλα παράξενα αντικείμενα και σχήματα, που ζωντανεύουν οι πέντε ερμηνευτές του θιάσου
