Ταινίες μικρού μήκους, περφόρμανς, χορός και θέατρο: επιλέξαμε τα must-see που ανέβηκαν στο κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση μέχρι και σήμερα.
«Όταν κοιμάσαι ο κόσμος αδειάζει» | Βασίλης Κεκάτος
Από τον Άγγελο Κλάδη
Η ατέρμονη μοναξιά, μια παρατεταμένη στιγμή δίχως τέλος ή αρχή που «αν φωνάξεις την αγάπη σου, θα 'ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή», όπως έγραφε στο πρώτο της ποίημα η Αγγελάκη – Ρουκ, ξεχύνεται στα δεκατρία λεπτά που κινηματογράφησε ο Βασίλης Κεκάτος εν μέσω καραντίνας. Μια άλλη πανδημία, πιο γρήγορη και τραγελαφική απ’ αυτή που γνωρίσαμε, έχει πλήξει την ανθρωπότητα: άνθρωποι σ’ όλο τον πλανήτη έχουν πέσει σε λήθαργο και κανείς δεν ξέρει πότε θα ξυπνήσουν, οι δρόμοι έχουν αδειάσει, τα εργοστάσια επίσης, ενώ τα ζώα έχουν ανακαταλάβει το χώρο που τους είχαμε στερήσει. Ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν μείνει ξύπνιοι, ανάμεσά τους κι ο αφηγητής, ο οποίος τριγυρνάει με μια παλιά κάμερα γράφοντας ένα βίντεο-υστερόγραφο για την κοπέλα που γνώρισε λίγους μήνες πριν αλλά δεν πρόλαβε να την μάθει και πολύ, γιατί εκείνη αποκοιμήθηκε. «Ήθελα απλώς να σου δείξω πως ο κόσμος είναι άδειος και θα ήθελα πολύ να πηγαίναμε μια βόλτα μαζί», λέει στο κλείσιμο της ταινίας, η οποία –δεμένη πάνω στο «Περιμένω» του Παύλου Παυλίδη– γαργαλάει τρυφερά μνήμες από ανεκπλήρωτους έρωτες, χαμένους φίλους ή γνωστούς, ξεχασμένες επιθυμίες και πονεμένες σκέψεις, που αναπόφευκτα επανήλθαν στο νου μας τον καιρό της απομόνωσης.
«ΛΑΛΚΑ» | Λένα Κιτσοπούλου
Από τον Χρήστο Μήτση
Στα πλαίσια του ψηφιακού προγράμματος «Enter», η πολυσχιδής Λένα Κιτσοπούλου παίρνει τα βουνά και τα όπλα, ανακαλύπτοντας πως μακριά από τον πανδημικό πανικό της Αθήνας και τη μίζερη αυτοαπομόνωση των κατοίκων της, στην ορεινή Αιτωλοακαρνανία οι άνθρωποι και τα ζώα ζουν σε πλήρη αρμονία με τα ένστικτά τους. Στην ορεινή Αιτωλοακαρνανία; Γι’ αυτό «Φευγάτε παιδάκια. Όξω!» μας παροτρύνει στο 13λεπτο «Λάλκα», εξιδανικεύοντας με μεταμοντέρνα ωμότητα και new age αφέλεια τα παλιά ρουσοϊκά προστάγματα. Θέλοντας δε να μας τρίψει τα κλισέ της πολιτικής ορθότητας στη μούρη, ανάμεσα στ’ άλλα πυροβολεί στον αέρα με μια υπερσύγχρονη κυνηγετική καραμπίνα κι αφήνει την κάμερά της να παρακολουθεί το γδάρσιμο ενός σκοτωμένου ελαφιού. Έλα, όμως, που τα καταγγελλόμενα στερεότυπα βγαίνουν απλώς ενισχυμένα μέσα από τόσο αντιδραστική - ιδεοληπτική και συναισθηματική – γραφικότητα…
Η αναπόφευκτη διαμαρτυρία της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας έρχεται προς επιβεβαίωση της όλης σύγχυσης. «Τρισάθλια δημοσίευση που παρουσιάζεται ως ‘τέχνη’» και «προτρέπει στο κάπνισμα»(!), γι’ αυτό (και για πολλά άλλα) «πρέπει να ασκηθεί ποινική δίωξη στη δημιουργό και σε οιονδήποτε άλλο συμμετέχοντα». Οπότε το ξανασκέφτεσαι αν πρέπει τελικά να πάρεις τα βουνά και τα όπλα…
«st Dominique bd Arago» | Αντώνης Φωνιαδάκης
Από την Μαρία Κρύου
Αγγίζονται, χορεύουν, ανταλλάσουν βλέμματα, έχεις την αίσθηση ό,τι η ανάσα του ενός χαϊδεύει το πρόσωπο του άλλου, κι όμως ο Pier-Loup Lacour και ο Alexander Hille, οι δύο χορευτές που χορογράφησε ο Αντώνης Φωνιαδάκης δεν συναντήθηκαν ποτέ! Ο διεθνής χορογράφος συνέθεσε το ντουέτο «st Dominique bd Arago» εξ αποστάσεως, μέσω Skype και απέδειξε την ευστροφία, το ταλέντο και την ευαισθησία που τον διακρίνει ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Το κέντρο της δουλειάς των ηθοποιών και των χορευτών είναι η επαφή και η εγγύτητα των θεατών στην πλατεία και τίποτα δεν μπορεί να την υποκαταστήσει. Όμως να, που με πηγή έμπνευσης ένα τραγούδι όπως το ολοκαίνουριο «Color Me» του Αμερικανού συνθέτη Active Child, από το άλμπουμ του «In Another Life» μπορείς να φτιάξεις εξ αποστάσεως, μέσα σε 120 ώρες, ένα αριστούργημα (διάρκεια 4΄05΄’), που αποθεώνει την έννοια της επαφής.
«Άμλετ, A Desktop Performance» | Ηλίας Αδάμ
Από την Τώνια Καράογλου
Ο Άμλετ είναι ένας νέος της εποχής μας, όλος του ο κόσμος βρίσκεται στο laptop του… Στην οθόνη του χορεύουν η Μπρίτνεϊ Σπίαρς παρέα με τον Βασιλιά των λιονταριών, τα τελευταία λόγια του πατέρα του κρύβονται σε ένα pdf και η Οφηλία είναι μία βιντεοκλήση μακριά. Η σχέση με τον πατέρα, ο έρωτας, η αναζήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας, η κατάθλιψη, το καταφύγιο της παιδικής ηλικίας παίρνουν το βήμα τους μέσα από τη σύγχρονη τεχνολογία, το facebook, την google, το youtube… Ο Αδάμ δεν δημιουργεί μια περφόρμανς για τον σαιξπηρικό «Άμλετ», ούτε καταθέτει κάποιο σχόλιο για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χρησιμοποιεί όμως και τα δύο για να καταθέσει μια βαθιά προσωπική εξομολόγηση και το καταφέρνει με τρόπο ανεπαίσθητο αλλά εξόχως αποτελεσματικό…
«Touch Me» | Γιώργος Ζώης
Από τον Γιάννη Καντέα-Παπαδόπουλο
Ανέπτυξα μια παράξενη συνήθεια όσο βρισκόμουν στην καραντίνα. Η προσοχή στην αποφυγή περιττής επαφής με άλλους, το συχνό πλύσιμο των χεριών «πολύ σχολαστικά» και η συχνή χρήση αντισηπτικού, παρότι δε με ζόρισαν ως ρουτίνα μού άφησαν ένα απροσδόκητο κουσούρι. Κάθε φορά που βλέπω μια ταινία και οι ήρωές της αγκαλιάζονται, φιλιούνται ή παλεύουν γουρλώνω τα μάτια σε έκπληξη, λες και αυτό που κάνουν τούς φέρνει σε κίνδυνο. Στο «Touch me» το πρωταγωνιστικό ζευγάρι αδιαφορεί για την, πραγματική εν προκειμένω, απειλή ζωής που διατρέχουν εάν απλώς βγάλουν τα γάντια για να αγγίξουν ο ένας τον άλλο. Γιατί τι είναι ποιο σημαντικό τελικά, να ζεις για πάντα με φόβο ενώ το σώμα πάλλεται από πόθο ή να ρισκάρεις για μια στιγμή που θα θυμάσαι για πάντα;
Eror (The Pianist) | Γεωργία Σπυροπούλου
Από τον Γιώργο Χαρωνίτη
Η λέξη «λάθος» γραμμένη λάθος στους τοίχους μιας άδειας μεγαλούπολης είναι η αφετηρία για μια ηχητική (αλλά και οπτική) «φαντασμαγορία» της συνθέτριας Γεωργίας Σπυροπούλου. Ο πιανίστας (ερμηνευτής) βιώνει μια νέα ηχο-γεωγραφία μέσα στην οποία είναι υποχρεωμένος να προσδιορίζει σε κάθε στιγμή τη θέση του με την ασάφεια που προσδίδει το ίδιο το λάθος (ως μαθηματική ή κοινωνική έννοια). Η συνθέτρια αντλεί σχεδόν από το σύνολο της σύγχρονης μουσικής εμπειρίας (concrete, ηλεκτρονική, αυτοσχεδιαστική κ.ο.κ.) και ο πιανίστας Alvise Sinivia αποδίδει με ακρίβεια την ασάφεια / αστάθεια της θέσης του μέσα στην πολυμεταβλητή αυτή οπτικοηλεκτρακουστική σύνθεση που είναι ανάθεση της Στέγης και συμπαραγωγή με το IRCAM και το Κέντρο Πομπιντού της Γαλλίας. Φυσικά και πρώτη παγκόσμια παρουσίαση στην Στέγη τον Φεβρουάριο του 2019.
«6'» | Άννι-Β Πάρσον
Από την Χρύσα Πασιαλούδη
Σαν σε ημερολόγιο, η πολυβραβευμένη χορογράφος Άννι-Β Πάρσον από τη Νέα Υόρκη μοιράζεται τις σκέψεις της από την εποχή της καραντίνας και αντιλαμβάνεται τη νέα καθημερινότητα με χορογραφικούς όρους, σε ένα βίντεο διάρκειας 3΄ 10’’ με στόχο την ενσυναίσθηση, που δημιούργησε σε συνεργασία με την video artist Ντέμπορα Τζόνσον (γνωστή και ως CandyStations). Φέρνοντας στη μνήμη της την περίοδο εκείνη που η εγγύτητα στην πρόβα ήταν δεδομένη, υπογραμμίζει ότι σήμερα το σώμα βρίσκεται στο κοινωνικό προσκήνιο και παρομοιάζει τη χωρική συνειδητοποίηση που καλούμαστε να τηρήσουμε σε «αυτό το θέατρο του σώματος των πολιτών» με την τεχνική και την πειθαρχία που ακολουθεί ένας χορευτής. Ο τίτλος προκύπτει από την απόσταση 2 μέτρων (ίσων με 6 πόδια) που κρατούν οι χορεύτριες-μέλη της Martha Graham Dance Company στο μαγνητοσκοπημένο υλικό από την παράσταση της «I used to love you». Τη μουσική υπογράφουν οι Τζακ Λάζαρ και Νόα Σέβρον.
«Yellow Fieber» | Κωνσταντίνα Κοτζαμάνη
Από την Άννα Φαρδή
Κάποτε, η Αθήνα ήταν μια φοινικούπολη. Γεμάτη με τα επιβλητικά δέντρα, τα οποία σύμφωνα με τον αστικό μύθο ξεριζώθηκαν κάποια στιγμή στον προηγούμενο αιώνα, για να πετάξουν μαζί τους το στίγμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Με τους Ολυμπιακούς, εισήχθησαν νέα φοινικόδεντρα για να στολίσουν την πόλη – τα οποία μαζί με την εντυπωσιακή φυλλωσιά τους έφεραν το κόκκινο σκαθάρι, που μέσα σε μια δεκαετία ξεπάστρεψε όλους τους εναπομείναντες, παλιούς και καινούργιους, φοίνικες της Αθήνας. Μια αντίστοιχη πανδημία χτυπάει και την πόλη στο Ισημερινό «που χάνεται» στη μικρού μήκους της Κοτζαμάνη (2015). Ο κίτρινος πυρετός εξολοθρεύει έναν έναν τους κατοίκους της και φοινικόδεντρα φυτεύονται για να σημαδέψουν τα σπίτια που έχουν μολυνθεί – μέχρι η πόλη να αδειάσει από ανθρώπους και να γεμίσει φοίνικες. Το δέντρο, που εμφανίζεται συχνά στις ταινίες της Κοτζαμάνη (η προηγούμενη μικρού «Washingtonia» (2014) παίρνει το όνομά της από το μοναδικό είδος που επιβιώνει στην Ελλάδα), ακολουθεί το δικό του κύκλο ζωής μέσα στο ονειρικό, θολό και κίτρινο τοπίο επιβίωσης και θανάτου, πολιτισμού και φύσης, όρασης και τυφλότητας που ντύνει την χτυπημένη από την πανδημία του πυρετού πόλη και από εκείνη του σκαθαριού Αθήνα.
