Με sold out αλλά και ακυρώσεις πορεύτηκε το φετινό Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, που υλοποίησε ικανοποιητικά ένα ασφυκτικά γεμάτο θεατρικό και χορευτικό πρόγραμμα. Κάνοντας έναν πρώτο απολογισμό, συμπεραίνουμε πως η ψυχολογική αμηχανία των καλοκαιρινών μηνών δεν εμπόδισε ούτε την προσέλευση ούτε την απόλαυση.
Αυτό το καλοκαίρι ήταν διαφορετικό
Συνεχείς πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, κοινωνική αβεβαιότητα: ακόμη και υπ’ αυτές τις συνθήκες οι θεατές αναζήτησαν ωραίες εμπειρίες στον πολιτισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο «Ρήσος» της Κατερίνας Ευαγγελάτου, που μεταμόρφωσε το Λύκειο του Αριστοτέλη σε θεατρική σκηνή και, ενώ ξεκίνησε μέσα στον πυρετό των capital controls (8/7), συγκέντρωσε 6.000 θεατές σε 30 παραστάσεις. Εξίσου χαρακτηριστικό παράδειγμα, έως και αξιοπερίεργο, ήταν η προσέλευση πάνω από 1.000 θεατών στις 6 π.μ. της 25ης/7 στην Επίδαυρο για κάτι σχεδόν μεταφυσικό: μια επίκληση στον ήλιο από το ιαπωνικό θέατρο Νο, στο πλαίσιο της παράστασης «Νέκυια» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή, καθώς υπήρξαν και παραγωγοί που αναγκάστηκαν να ακυρώσουν τις προγραμματισμένες παραστάσεις τους. Η People Entertainment Group δεν πραγματοποίησε τελικά το «Jesus Christ Superstar», που αναμενόταν να παιχτεί στις 3-4/7 στο Ηρώδειο, ούτε η Stefi & Lynx Productions τις αριστοφανικές «Νεφέλες» με τον Πέτρο Φιλιππίδη (Επίδαυρος, 14-15/8). Έτσι, ενώ το φεστιβάλ ξεκίνησε με φόρα τον Ιούνιο, η πολιτική αστάθεια έβαλε φρένο στις προπωλήσεις του Ιουλίου, γεγονός που έκανε τον Γιώργο Λούκο και τους συνεργάτες του να αναβάλουν μουσικές παραστάσεις («Λεόντιος και Λένα» του Κ. Σελαμσή, «Γεώργιος Σουρής ΤΩΡΑ» του Λ. Βενιάδη) και να κάνουν τροποποιήσεις στο όλο πρόγραμμα.
Το «Textilen» του Βίκτωρα Αρδίττη, που επρόκειτο να κάνει πρεμιέρα στις 5/7 στην Πειραιώς 260 μεταφέρθηκε στις 6/7 λόγω δημοψηφίσματος, ενώ το ίδιο συνέβη και με την όπερα δωματίου «Πυλάδης και Ιοκάστη» του Γιώργου Κουρουπού, που ξεκίνησε τελικά στις 8/7. Μπορεί να μην έχουν γίνει ακόμη η εκκαθάριση και η ολοκλήρωση του απολογισμού από το επιτελείο του φεστιβάλ, ωστόσο, συζητώντας με ανθρώπους του, με παραγωγούς και διαβάζοντας τα πρώτα στοιχεία του υπουργείου Πολιτισμού, συμπεραίνουμε ότι μέσα στο καλοκαίρι της κρίσης οι θεατές αναζήτησαν διέξοδο (και) στο θέατρο.
Η Επίδαυρος των μεγάλων ονομάτων
Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του ΥΠΠΟ, «από τις αρχές Ιουλίου μέχρι και τις 15/8 συνολικά 14 παραστάσεις έφεραν στην Επίδαυρο περίπου 82.000 θεατές. Πέρυσι, κατά το ίδιο διάστημα, παρουσιάστηκαν 12 παραστάσεις που συγκέντρωσαν περί τους 75.000 θεατές. Μεγαλύτερη ζήτηση είχαν οι παραστάσεις των “Αχαρνέων” του Αριστοφάνη από τον Γιάννη Κακλέα και των “Εκκλησιαζουσών” από τον Γιάννη Μπέζο και το Εθνικό Θέατρο».
Εντυπωσιακή όμως ήταν και η προσέλευση στις παραστάσεις του «Αίαντα» του Ευριπίδη από τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο. Και είναι γεγονός πως, διατηρώντας ένα mainstream προφίλ, το Φεστιβάλ Επιδαύρου στηρίχτηκε σε διάσημους πρωταγωνιστές (Κ. Καραμπέτη, Γ. Μπέζος, Β. Χαραλαμπόπουλος κ.ά.), δεν είχε «πειραματισμούς» (μόνο ο «Αίας» της Σύλβιας Λιούλιου παίχτηκε στη Μικρή Επίδαυρο), ενώ μπορεί να καυχιέται για τη μεγάλη προσέλευση του κοινού σε αρκετές παραγωγές του.
Καλλιτεχνικά και εισπρακτικά επιτυχημένες θεωρούνται οι δύο παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου: το κοινό τίμησε τις «Τρωάδες» σε σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη (αποφέροντας € 7.411), οι οποίες άνοιξαν το Φεστιβάλ Επιδαύρου, και τις «Εκκλησιάζουσες» σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου (€ 16.987). Στη δεύτερη επιδαύρια παράσταση, τους «Αχαρνής» (10-11/7), ήταν αθρόα η προσέλευσή του και ας παίχτηκε η παράσταση μόλις μία εβδομάδα μετά το δημοψήφισμα, ενώ χλιαρότερη υπήρξε κατά την επανάληψή της (14-15/8), παρότι οι τιμές των εισιτηρίων ήταν μειωμένες (€ 15).
Δεδομένων των συνθηκών, λοιπόν, η ανταπόκριση του κοινού μπορεί να χαρακτηριστεί ικανοποιητική αν λάβει κάποιος υπόψη πως τα τελευταία χρόνια η πτώση της προσέλευσης κυμαίνεται στο 30-40%, μια και το ταξίδι έχει γίνει πολυέξοδο.
Τα sold out της Αθήνας
Οι αίθουσες της Πειραιώς 260 είναι πολλές και με μεγάλη ποικιλία χωρητικότητας. Τα εισιτήρια για τις πειραματικές «Ευμενίδες» της Στεφανίας Γουλιώτη, που παίχτηκαν σε μια αίθουσα 150 θέσεων για τέσσερις βραδιές (μαζί με τη γενική πρόβα), είχαν αγοραστεί δύο μήνες νωρίτερα, από την έναρξη της προπώλησης.
Το ίδιο συνέβη και με το σόλο «Priority» του χορογράφου-χορευτή Αντώνη Φωνιαδάκη, που έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο φεστιβάλ. Όπως φάνηκε το κοινό κινήθηκε στοχευμένα και στα ξένα καλλιτεχνικά σχήματα η πληρότητα άγγιξε το 90%. Sold out έγιναν οι «Μικρές αλεπούδες» της Λίλιαν Χέλμαν από το βερολινέζικο θέατρο Schaubuhne, το σόλο «Singspiele» του Νταβίντ Μαμπούς σε χορογραφία της Μαγκί Μαρέν και το αποχαιρετιστήριο «Life in progress» της Σιλβί Γκιλέμ στο Ηρώδειο.
Στο σύνολο των 9 παραστάσεων του Φεστιβάλ Αθηνών που ήταν sold out συγκαταλέγονται οι επαναλήψεις «Πάπισσα Ιωάννα - Αναζητώντας την ηρωίδα του Ροΐδη» του Δημήτρη Μαυρίκιου και «Οι Διασκεδαστικές ιστορίες περί θνητότητας», μια σύνθεση διηγημάτων του Τσέχοφ σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόσχου, όπως και τρεις ολοκαίνουργιες φεστιβαλικές παραστάσεις τις οποίες θα θέλαμε να δούμε και το χειμώνα. Αυτές είναι οι «Στροφοδίνες» του πρόσφατα χαμένου Βίκου Ναχμία, το hardcore punk ορατόριο «Το ’21» του Άρη Μπινιάρη και ο «Ιούλιος Καίσαρ» του Σαίξπηρ από τον Τσέζαρις Γκραουζίνις.
