Πίσω από την παράσταση «Azimut» της Ακροβατικής Ομάδας της Ταγγέρης υπάρχει μια βαθιά πνευματική «ματιά» που συνδέεται με τις αρχές του σουφισμού. Τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αυτή η σύνδεση θα ανακαλύψουμε στην παράσταση του Γάλλου σκηνοθέτη/χορογράφου Ορελιάν Μπορί, που φέρνει στην Αθήνα η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και συστήνεται για όλη την οικογένεια.
Τα ακροβατικά είναι ο θεμέλιος λίθος τόσο του παραδοσιακού τσίρκου όσο και των σύγχρονων θεαμάτων, που σπάνε τις συμβάσεις του δοκιμάζοντας νέες τεχνικές και εισάγοντας στοιχεία του θεάτρου, του χορού, της μουσικής. Ο πειραματισμός είναι το πιο ελκυστικό στοιχείο σε αυτού του τύπου τα θεάματα, που αποκτούν όλο και μεγαλύτερο ενδιαφέρον, καθώς οι ομάδες επιλέγουν να συνεργαστούν με ανήσυχους σκηνοθέτες και χορογράφους, ανοιχτούς στην ανανέωση της φόρμας. Ο Γάλλος σκηνοθέτης/χορογράφος Ορελιάν Μπορί διευθύνει τον θίασο Compagnie 111, ο οποίος ιδρύθηκε το 2000 με έδρα την Τουλούζη και δουλεύει πάνω σε ένα είδος σωματικού θεάτρου.
Κάτω από την ετικέτα «σωματικό θέατρο» χωρούν πολλά, το devised theatre, οι μεταμοντέρνες οπτικές ή μετα-κειμενικές παραστάσεις, ακόμη και το θέατρο δρόμου. Αυτό που κάνει ο Μπορί είναι ένα υβριδικό είδος θεάματος, ένα κράμα μεταξύ διαφορετικών, αλλά συγκλινόντων πεδίων στις παραστατικές τέχνες: θέατρο, τσίρκο, χορός, εικαστικά, μουσική. Τον ενδιαφέρει ο διαπολιτισμικός χαρακτήρας του σύγχρονου τσίρκου και γοητεύεται από τη διερεύνηση στοιχείων εγγενών στην κίνηση που προέρχονται από διαφορετικές κουλτούρες.
Οι παραστάσεις του περιοδεύουν σε όλο τον κόσμο. Η διεθνής αναγνώριση ήρθε με τα έργα «Plan B» (2003) και «Plus ou moins l’infini» («Λίγο έως πολύ το άπειρο», 2005), και τα δύο σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη Phil Soltanoff. Το 2007 δημιούργησε το έργο «Les sept planches de la ruse» («Τα επτά πλακίδια δεξιοτεχνίας») με καλλιτέχνες από το Νταλιάν της Κίνας, ενώ στη συνέχεια φιλοτέχνησε δύο γυναικεία «πορτρέτα»: το «Questcequetudeviens?» («Τι θα γίνεις;», 2008) για τη χορεύτρια φλαμένκο Stephanie Fuster και το «Plexus» για τη ΓΙαπωνέζα χορεύτρια Kaori Ito (2012). Η συνεργασία του με την Ακροβατική Ομάδα της Ταγγέρης ξεκίνησε με το «Taoub» (2004), την παράσταση που τους έκανε γνωστούς, ενώ το 2013 δημιούργησαν μαζί το «Azimut», για λογαριασμό του οργανισμού Μασσαλία 2013 - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Le Groupe Acrobatique de Tanger. Στο ταξίδι μου στο Μαρακές στα τέλη των ’90s δύο ήταν οι μεγάλες ατραξιόν στο περίφημο Djema EL Fna: οι φακίρηδες και οι πλανόδιοι ακροβάτες. Τι σημαίνει να είσαι σήμερα ακροβάτης στο Μαρόκο, σε ένα πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο που εξελίσσεται διαρκώς; Ερωτήματα όπως αυτό πυροδότησαν την παράσταση που σκηνοθέτησε ο Ορελιάν Μπορί για τους ακροβάτες της ονειρικής Ταγγέρης, η οποία ενέπνευσε το λογοτεχνικό κίνημα των μπίτνικ. Η ομάδα δημιουργήθηκε το 2003, με την πρωτοβουλία της Σαναέ Ελ Καμούνι, που δραστηριοποιείται στον τομέα οργάνωσης καλλιτεχνικών projects.
Στόχος της ήταν να εξελίξει το ταλέντο των περφόρμερ/ακροβατών και να τους μυήσει σε νέες πρακτικές τσίρκου βασισμένες στη μοναδική παράδοση της ακροβατικής του Μαρόκου με την ιδιαίτερη ιστορία και το υψηλό επίπεδο τεχνικής, την οποία ασκούσαν πολλοί θίασοι, συχνά οικογενειακοί. Η Ελ Καμούνι πίστεψε ότι αυτοί οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να ανοίξουν ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της συγκεκριμένης τέχνης και απευθύνθηκε στον Ορελιάν Μπορί ζητώντας του να σχεδιάσει μια παράσταση σύγχρονων μαροκινών ακροβατικών. Το «Taoub», η πρώτη παράσταση στην οποία συνεργάστηκαν, γνώρισε επιτυχία διεθνώς με πάνω από 300 παραστάσεις. Η Ακροβατική Ομάδα της Ταγγέρης κάνει την παρθενική της επίσκεψη στην Αθήνα με το «Azimut», τη δεύτερη και πιο ώριμη δουλειά της, η οποία δημιουργήθηκε το 2013.
Πηγή έμπνευσης για την παράσταση ήταν η φιλοσοφία και οι απόψεις που διατύπωσε ο Sidi Ahmed Ou Moussa, ένας πνευματικός δάσκαλος του σουφισμού που έζησε το 16ο αιώνα –και είναι ο προστάτης άγιος των μαροκινών ακροβατών–, σχετικά με την πνευματική πορεία για την ανύψωση προς τον ουρανό. Υπό τους ήχους της παραδοσιακής μουσικής των Βερβερίνων του Μαρόκου, ο Μπορί δημιουργεί ένα σκηνικό ποιητικό θέαμα που συνδέει τους νόμους της φυσικής με την έννοια του χώρου και την αναζήτηση του πνευματικού δρόμου. Με σαφή επιρροή από τις εικαστικές τέχνες δημιουργεί ένα σύνολο, άλλοτε σταθερών και άλλοτε κινούμενων εικόνων, με φόντο ένα ορθογώνιο πλέγμα.
Το «Azimut» ανεβαίνει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών από τις 28 μέχρι τις 30/12 και αν θέλετε να μάθετε από πρώτο χέρι ό,τι κρύβεται πίσω από τη δημιουργία της παράστασης, τη Δευτέρα 29/12, αμέσως μετά το τέλος της, η Χριστιάνα Γαλανοπούλου, ιστορικός τέχνης και καλλιτεχνική διευθύντρια του MIRfestival, θα συντονίσει μια ανοιχτή στο κοινό συζήτηση με τους συντελεστές.