Σημάδι των καιρών, αλλά έπειτα από πολλά πολλά χρόνια που το εαρινό σαρανταήμερο νηστείας ήταν μόνο για τους πιστούς, σήμερα όλο και περισσότεροι παραδινόμαστε στη γοητεία του διαφορετικού της Μεγάλης Σαρακοστής και επιλέγουμε στέκια με ωραία νηστίσιμα για την έξοδό μας.
Για όποιους λόγους κι αν νηστεύουμε –ως δήλωση πίστης ή πειθαρχίας, για λόγους αποτοξίνωσης, ακόμα και δίαιτας για ορισμένους– η Σαρακοστή αποτελεί πλέον ένα απέραντο γαστρονομικό τερέν, με τους vegan και τους χορτοφάγους, στο ένα άκρο, να πανηγυρίζουν και τους περιστασιακούς μη κρεοφάγους, στο άλλο, να αλληλοσυγχαίρονται για την αυτοσυγκράτησή τους. Στο ενδιάμεσο, εμείς, οι περισσότεροι, που ζητάμε αφορμή για ατέλειωτες ουζοκατανύξεις «μέρες που ’ναι», σαν έτοιμοι από καιρό, θα τα δώσουμε όλα σε μαγαζιά με νηστίσιμα: όστρακα, καραβιδούλες και γαριδούλες, χορταράκια, τιμημένα λαδερά και όσπρια, πίτες (και με τυράκι και αβγουλάκια, ως παρασπονδία ), σουπιές με σπανάκι και χταπόδι με μακαρονάκι, και (ας το στρογγυλέψουμε το θέμα )... «ψάρια πάνω στις φλογίτσες, αθερίνες, μαριδίτσες…».
Από τη μεριά τους πολλά είναι τα μαγαζιά που συντάσσονται πρόθυμα κάτω από τη σημαία της Σαρακοστής και βάζουν περήφανα στο μενού τους ολίγη (ή και πολύ ) από παράδοση, με την άνοιξη να δίνει τον τόνο της παιγνιώδους γεύσης πριν από το βαρυσήμαντο Πάσχα. Η (περίπου ) νηστίσιμη βόλτα μας στα στέκια με σαρακοστιανά περιλαμβάνει μαγαζιά που προσθέτουν στο μενού τους αυτές τις μέρες παραδοσιακά ελληνικά νηστίσιμα φαγητά, ψαρομάγαζα, μαγαζιά και στριτφουντάδικα με έθνικ κουζίνες και, φυσικά, vegan και χορτοφαγικά εστιατόρια.
Τα ελληνικά
Ο «Κούβελος», στο Κουκάκι, με την όμορφη αυλή και την ατμόσφαιρα παλαιότερων εποχών, προσφέρει ποικιλία νηστίσιμων μαγειρευτών και κάποια θαλασσινά. Ο «Φιλίππου», σημείο αναφοράς στο Κολωνάκι για τη σπιτική ελληνική κουζίνα του, προσφέρει ένα ιδιαίτερα πλούσιο σαρακοστιανό μενού: σουπιές, λαδερά, γίγαντες και άλλα πολλά. Ένα τριόροφο ατμοσφαιρικό σπίτι στο Παγκράτι στεγάζει το «Mystic». Υλικά έξω από τα καθιερωμένα -βιολογικό αλεύρι κάναβης και ντίνκελ, στέβια αντί για ζάχαρη, θαλασσινό αραφινάριστο αλάτι, βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, πίτσες και πολλές επιλογές για vegan και χορτοφάγους, συν ελληνικά delicatessen στο «Μπακαλάκι» στο ισόγειο και …βωβός κινηματογράφος στην ταράτσα.
Συνεχίζουμε κλασικά στο «Δίπορτο», το cult υπόγειο οινομαγειρείο πίσω από την Αγορά, για ρεβίθια, σαρδέλες, γαύρο και μπακαλιάρο παστό, πατάτες γιαχνί με σέλινο, και στον «Οικονόμου» στα Άνω Πετράλωνα για παλιομοδίτικη ατμόσφαιρα και πολλά μαγειρευτά, όπως σουπιές σπανάκι, γίγαντες, φάβα, ταραμοσαλάτα, χόρτα, σπανακόπιτα. Στην ξακουστή «Ροζαλία» πηγαίνουμε για αυθεντικά ελληνικά μαγειρευτά, την ωραία αυλή τις καλές μέρες και πολλά νηστίσιμα πιάτα, όπως και στο παλιό, αυθεντικό μαγέρικο «Οινομαγειρείο του Καμπανά» στο Κουκάκι (2109219818 ). Στο ίδιο μήκος κύματος και η «Παλιά Φάβα» στο Παλαιό Φάληρο (2109311994 ) όπου η κυρία Ντίνα βγάζει από τις κατσαρόλες της μεγάλη ποικιλία νηστίσιμων, νόστιμων πιάτων που θα σας χορτάσουν σε πολύ χαμηλές τιμές.
Σε μοντέρνο ζεστό look, το «Κουκουνάρι» του Χολαργού βάζει τα ελληνικά σαρακοστιανά στο τραπέζι με τη δική του δημιουργική πινελιά. Οld fashioned αστική μαγειρική στον «Βλάσση» στα Ιλίσια, κάτω από αυθεντικούς ζωγραφικούς πίνακες και κοινό τόπο για τους πελάτες, το τσουκάλι που όλους τούς ενώνει. Μεγάλη σειρά από νηστίσιμα μαγειρευτά και αλοιφές και στα «Γιουβετσάκια», παλαιάς κοπής εστιατόριο στην Άνω Γλυφάδα με σημαία την ελληνική κουζίνα και τις εξαιρετικές πρώτες ύλες. Πολλά νηστίσιμα και ένας μοναδικός συνδυασμός ατμόσφαιρας από τα παλιά, μουσικής και προσεγμένης γεύσης και στην «Άλλη Σκάλα» στα Καμίνια. Στις «Προκομένες» στη Γλυφάδα, πατροπαράδοτα μαγειρευτά με σπιτική φροντίδα από τον καλό σεφ Θάνο Βλαχόπουλο σε μοντέρνο, καλόγουστο περιβάλλον. Διαλεγμένα οπωροκηπευτικά από επιλεγμένους παραγωγούς, εποχικότητα και μια μεγάλη σειρά από νηστίσιμα, πολύ νόστιμα φαγητά.
Tα ethnic
Στην ευρωπαϊκή γειτονιά, η «Pasteria» παίζει δυνατά τη Σαρακοστή με μια ολόκληρη σειρά από ιταλικές γεύσεις για όσους νηστεύουν και όχι µόνο, προτείνοντας ένα σπέσιαλ μεσογειακό μενού με 20 πιάτα, ξεκινώντας από καλαμαράκια τηγανιτά με ψητό σκόρδο και μύδια αχνιστά, μέχρι την πίτσα Greca με σάλτσα φρέσκιας τομάτας, μαύρες ελιές, πιπεριές, κάπαρη και κρεμμύδια και pasta όπως µακαρόνι ditali µε χταπόδι, µανιτάρια και σάλτσα ντοµάτας ή λινγκουΐνι µε τρίμμα αυγοτάραχου, ψίχα λεµονιού, ελαιόλαδο και σκόρδο συν πολλές σαλάτες για να φθάσει στα επιδόρπια με σοκολατίνα µε ταχίνι πορτοκάλι και ξηρούς καρπούς. Πολλά χορτοφαγικά πιάτα με όσπρια και ρύζι σε περιβάλλον Bollywood σε καλή ποιότητα και φιλικές τιμές θα βρείτε στο «Red Elephant». Street food από την Ασία και τη Μέση Ανατολή στο «Etnico» στην Κολοκοτρώνη: φαλάφελ, μπουρίτος, σαμόσας, Margaritas και Agua de Jamaica (τσάι με άρωμα ιβίσκου ). Στο μικρούτσικο «Little India» στη Ν. Ερυθραία, γεύσεις από τη μεγάλη γκάμα της απέραντης ινδικής κουζίνας και πάρα πολλά χορτοφαγικά πιάτα. Αραβικές λιχουδιές «στο χέρι» από την κυρία Φεϊρούζ στο «Feyrouz» στο Μοναστηράκι: λαχματζούν χωρίς κρέας, χορτόπιτα, χούμους, μπαμπαγανούς, σούπες λαχανικών, σε πολύ χαμηλές τιμές. Στο «Falafellas» στην Αιόλου, φαλάφελ σε αραβική πίτα, χούμους και ταμπουλέ, σε ένα στέκι «καμαρούλα μια σταλιά» που όποια ώρα και μέρα κι αν περάσεις μαζεύει ουρές πιστών στην πόρτα του. κανονικά, που ενίοτε... προκαλεί ουρές στην Αιόλου.
Ζεστοί κόκκινοι και κεραμιδί τόνοι στο «Indian Masala» στο Θησείο, πολλά χορτοφαγικά πιάτα και ξεχωριστό πιάτο το tarka dal, κίτρινες φακές με την πικάντικη, πυκνή σάλτσα. Μενού με 120 διαφορετικά είδη maki rolls, nigiri και sashimi από το «The Sushi Bar» σε μοντέρνο, νεοϋορκέζικου στιλ περιβάλλον σε Παγκράτι, Νέο Ψυχικό, Παλαιό Φάληρο. Όλα τα κλασικά (και μη ) σούσι αλλά και ζεστά πιάτα στο «Ιki Sushi Lounge», το χαλαρό γιαπωνέζικο του Ψυχικού. Δύο «αδελφάκια» με ινδική ταυτότητα, το «Indian chef royal» και το «Indian Chef», με ντεκόρ ινδικό και εξωτικό και μια μεγάλη σειρά από πιάτα με χορτοφαγικό και vegan προσανατολισμό στην περιοχή Μακρυγιάννη στο Κουκάκι. Αφαιρετικό ντεκόρ αντί για φολκλόρ μαξιμαλισμό το «Oh Namaste» στην Ακρόπολη, προσφέρει εκτός από τα κλασσικά ινδικά και μια σειρά πιάτων από το Νεπάλ.
Τα ψαρομάγαζα
Σε διπλή γευστική ρότα το «Varoulko Seaside» στο Μικρολίμανο από τον Λευτέρη Λαζάρου: το μεσημέρι μεζεδοπωλείο, το βράδυ γαστρονομικές δημιουργίες υψηλού επιπέδου. Στο Μικρολίμανο και η «Θέα Θάλασσα» με αλλιώτικους ψαρομεζέδες: τηγανητό μαρούλι της θάλασσας (φύκι ), πετροσωλήνες με μουστάρδα, ψίχα στρειδιών με φύκι σε λαδολέμονο. Εδώ και ο «Ζέφυρος», το πιο παλιό μαγαζί για ψάρι στο Μικρολίμανο (από το 1940 ), με σπεσιαλιτέ το μυδοπίλαφο και το διάσημο σαγανάκι του με μύδια ή γαρίδες και ντομάτα. Η απόλυτη δεξιοτεχνία του «Παπαϊωάννου» στο Μικρολίμανο και η εξαιρετική πρώτη ύλη δίνουν φίνα ελληνικά «σασίμι», όπως το κορυφαίο καρπάτσιο καραβίδας με φύκια, ενώ η προσιτή ψαροφαγία του μαέστρου της ψαροσύνης πρωταγωνιστεί και στα τρία μαγαζιά «Μπαρμπουνάκι διά χειρός Παπαϊωάνου», που κινούνται στη λογική των ουζο-τσιπουρο-ψαρομεζέδων. Στην Αγία Σοφία, ο «Βασίλαινας 1920» η πειραιώτικη θρυλική ταβέρνα επιστρέφει στο κλασικό table d’hôte μενού που έκανε γνωστό στο «Βασίλαινα» μέσα κι έξω από την Ελλάδα. Ανάμεσα στα ωραία του, και πολλοί μεζέδες και πιάτα με λαχανικά, όσπρια, ψαρικά και θαλασσινά, από τις σεφ Νίκη Τρέσσου και Ευδοκία Φυλακούρη. Αλλαγή πόστου για το «Σαρδελάκι» στη Γλυφάδα (πήγε εκεί που ήταν το πρώην «Ψαρώσαμε») και σούπερ επιτυχία για «Σαρδελάκι με …Θέα» τη Βουλιαγμένη –oyster bar και στα δύο και σταθερή πορεία στη λογική της low budget ποιοτική ψαροφαγίας που τα έκανε διάσημα. Από το Κερατσίνι στη Ν. Ερυθραία το «Ε/Γ Ταξιδεύοντας» και το «Ε/Γ Ταξιδεύοντας… στα Βόρεια», έχει ψάρια που μιλάνε -πολλές φορές μπαρκάρουν και οι ίδιοι στα καΐκια που ναυλώνουν φέρνοντας ψαριές από το νησάκι Κυρά πίσω από την Αίγινα, τα Διαπόρια στην Επίδαυρο,την Κύθνο, τη Βόρεια Εύβοια, την Ύδρα.
Μεγάλο ατού η ονειρεμένη θέση του «Καστελόριζου» στη Βάρκιζα πάνω στο γραφικό λιμανάκι, συν τα φρέσκα θαλασσινά και τα ψάρια αλλά και το θαλασσινό «μενού της παρέας» με 7 πιάτα και κρασί ή ρακή σε απεριόριστη ποσότητα και στην ίδια λογική το «Καστελόριζο» στη Ν. Κηφισιά, ίσως το πρώτο restaurant μεσογειακής κουζίνας με βάση το ψάρι στα βόρεια προάστια. Του Ομίλου Καστελόριζο και το «Ρακί Μεζέ» στην Καλλιθέα, cosy και χαριτωμένο, με μεγάλη ποικιλία θαλασσινών μεζέδων με συνοδεία από τσίπουρα, ούζα ή τη γλυκόπιοτη χανιώτικη ρακή.
Ξεχωριστή ιστορία τα τρία μαγαζιά «Ψαράκια και Θαλασσινά» (σε Βάρκιζα, Κηφισιά και Χαλάνδρι), με μύδια, καλαμάρια και λογιών -λογιών ψαράκια, καλή ποιότητα και καλές τιμές. Με θέα στη θάλασσα της Σαρωνίδας, η «Ψαρού» αραδιάζει στα τραπεζάκια της όστρακα και νόστιμα θαλασσομαγειρέματα, «συνομιλεί» με το αδελφό μαγαζί «Πιπεριά» στο Ν. Ψυχικό που κλείνει τον Μάρτιο 16 ολόκληρα χρόνια πορεία στη θαλασσοφαγία στην ενδοχώρα των Β.Π., συνταιριάζοντας τις διεθνείς με τις ελληνικές θαλασσινές γεύσεις. Στο Ν. Ψυχικό και το «Δουράμπεης Οyster», με μια απίστευτη ποικιλία από ό,τι όστρακο μπορείς να φανταστείς, τη μεγαλύτερη σε ολόκληρη την πόλη, συν ολόκληρη η θαλασσινή κουλτούρα του διάσημου μαγαζιού, συν θαλασσινά μαγειρευτά κυρίως το μεσημέρι.
Λίγο πιο πέρα, στο Χαλάνδρι, οι «Fishαλίδες» με δικό τους ψαράδικο φέρνουν αυθημερόν ψάρια από την Ελαφόνησο που αξιοποιούνται όμορφα από τη μαεστρία του έμπειρου σεφ Μιχάλη Τζόβα ενώ στο διπλανό Μαρούσι, τα «Καλάμια» με ιστορία 28 χρόνων φέρνουν μια φρέσκια θαλασσινή ανάσα στην επιχειρηματική καρδιά του Αμαρουσίου με τα ολόφρεσκα ελληνικά ψάρια τους και τα πολλά σπιτικά ορεκτικά τους. Στο Ν. Ηράκλειο, το «Ψάριστον» του suis generis σεφ Βασίλη Ακρίβου δεν χρειάζεται συστάσεις. Μέσα σε μια μποέμ ατμόσφαιρα, οι φευγάτες νοστιμιές όπως το ψητό «γαρδουμπάκι» χελιού, δίνουν το μέτρο του μενού. Τη μαγειρική του σφραγίδα βάζει ο Ακρίβος και στο εστιατόριο «Aιόλου 68» που έχει στήσει με δύο συνεταίρους, φέρνοντας τη θάλασσα σε μια κρυμμένη στοά down town, με αναλόγου ύφους πιάτα –και surf & turf. Για να ξαναγυρίσουμε στα βόρεια, οι «Βαρκούλες» πλέουν με καπετάνιο τον σεφ/ιδιοκτήτη Θεμιστοκλή Ζεάκη με signature dishes το φρικασέ σολομού, το μουσακά φρέσκου τόνου και το κριθαρότο γαρίδας. Ακόμα πιο βόρεια, στην Πεντέλη, η «Νησιώτισσα» σερβίρει εδώ και 18 χρόνια ψαρομεζέδες, ψαράκια και ψαρούκλες, από την Κάρυστο και από δικούς τους ψαροντουφεκάδες, με θέα το βουνό.
Επιστρέφοντας προς το κέντρο, το «Fish Point» στο Παγκράτι, στήνει τρία μαγαζιά στη συσκευασία του ενός: αστικό ψαροεστιατόριο, ιχθυοπωλείο όπου αγοράζεις φρέσκο ψάρι ή διαλέγεις ό,τι θέλεις και σ’ το ψήνουν επιτόπου για να το πάρεις στο σπίτι και στον ίδιο χώρο, προθήκες με ψαρογκουρμεδιές από όλη την Ελλάδα. Ανηφορίζοντας προς την περιοχή του Καρέα στον Βύρωνα το «Μπαλκόνι στις Κυκλάδες» απλώνει μαγευτική θέα, από τον Λυκαβηττό μέχρι και ολόκληρο τον Αργοσαρωνικό και παίζει με τα υλικά και τη γαστρονομική κουλτούρα των Κυκλάδων. Στην Ηλιούπολη τώρα, οι θαυμάσια ταβέρνα «Μικρές Κυκλάδες» από τον Σχοινουσιώτη Αντώνη Κωβαίο, μοσχοβολάει θάλασσα και προφέρει ψαροδημιουργίες με βαθιά νοστιμιά και κομψότητα για όσους ξέρουν από ψαροσύνη.
