Απουσία κωμωδίας, συναυλία συμφωνικής μουσικής, ομηρικά έπη, πρωτότυπες σύγχρονες δραματουργίες, σπουδαίες διεθνείς συνεργασίες και σημαντικά σκηνοθετικά ονόματα της ελληνικής σκηνής επιφυλάσσει ο φετινός προγραμματισμός στα δύο αρχαία θέατρα της Επιδαύρου.
"Αντιγόνη" (27-29/7)
Η συμπαραγωγή Εθνικού Θεάτρου και Φεστιβάλ ανοίγει το φετινό πρόγραμμα με την παγκόσμια πρεμιέρα της σοφόκλειας τραγωδίας, που θα παρουσιαστεί, μάλιστα, για τρεις βραδιές. Πρόκειται για μια πολυαναμενόμενη παραγωγή, σε σκηνοθεσία του κορυφαίου Γερμανού Ούλριχ Ράσε.
Γνωστός για την ξεχωριστή αισθητική ταυτότητα και τη σκηνοθεσία των αρχαίων τραγωδιών με έμφαση στη μουσικότητα, ο Ράσε επισκέπτεται για δεύτερη φορά το αργολικό θέατρο, αλλά συνεργάζεται για πρώτη φορά με Έλληνες ηθοποιούς. Τη διασημότερη τραγωδία του Σοφοκλή, όπου η ισχύς των θεσμοθετημένων νόμων συγκρούεται με το άγραφο και ηθικό δίκαιο θα ερμηνεύσει ένας εξαιρετικός θίασος στη μετάφραση του Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου: Γιώργος Γάλλος (Κρέων), Δημήτρης Καπουράνης (Αίμων), Κόρα Καρβούνη (Αντιγόνη), Φιλαρέτη Κομνηνού (Τειρεσίας), Θάνος Τοκάκης (Φύλακας) και δεκαμελής Χορός.
"Ηλέκτρα" (4-5/7)
Ο καταξιωμένος σκηνοθέτης Δημήτρης Τάρλοου, στην πρώτη του σκηνοθεσία στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, επέλεξε την κατεξοχήν τραγωδία της εκδίκησης, την "Ηλέκτρα" στην εκδοχή του Σοφοκλή. Η φοβερή πράξη της μητροκτονίας που διαπράττουν η Ηλέκτρα και ο Ορέστης διαπερνάει το έργο και θέτει καίρια ερωτήματα πάνω στην αυτοδικία και τη δικαιοσύνη, την ηθική, τη βία, την εμμονή και τη λύτρωση.
Το ρόλο της Ηλέκτρας, από τους πλέον ενδιαφέροντες του αρχαίου δράματος, καθώς ο ποιητής έχει σκιαγραφήσει μια γυναίκα εμμονικά προσηλωμένη στο πάθος της εκδίκησης, θα υποδυθεί η Λουκία Μιχαλοπούλου, που θα μοιραστεί τη σκηνή με τους Αναστάση Ροϊλό (Ορέστης), Ιωάννα Παππά (Κλυταιμνήστρα), Νικόλα Παπαγιάννη (Αίγισθος), Γιάννη Αναστασάκη (Παιδαγωγός), Γρηγορία Μεθενίτη (Χρυσόθεμις), Περικλή Σιούντα (Πυλάδης) και εννιαμελή Χορό.
"ζ - η – θ, ο ξένος" (11-12/7)
Η ομηρική "Οδύσσεια" θα ακουστεί στην Επίδαυρο στην ιδιαίτερη συμπαραγωγή του ΚΘΒΕ και του ΘΟΚ. Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός θα σκηνοθετήσει τις τρεις ραψωδίες όπου ο Οδυσσέας εμφανίζεται στο νησί των Φαιάκων ως περιπλανώμενος και ανώνυμος ξένος.
Η παράσταση επιχειρεί μια επιστροφή στις πηγές του αρχαίου δράματος, τα ομηρικά έπη, προκειμένου να αποκαλύψει το γεγονός πως η προφορική αφήγηση έχει τη δυνατότητα να μας ταξιδέψει στις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας, εγείροντας ταυτόχρονα το ζήτημα της κατανόησης για το δράμα του ΄Αλλου. Ο Χάρης Φραγκούλης θα ερμηνεύσει το ρόλο του Οδυσσέα/"ξένου", ενώ τον πολυμελή θίασο απαρτίζουν επίσης οι ΄Ελενα Τοπαλίδου, Γιάννης Χαρίσης, Κλέλια Ανδριολάτου, Κλειώ-Δανάη Οθωναίου, Χρήστος Παπαδημητρίου, καθώς και τρεις μουσικοί επί σκηνής.
"Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά" (19/7)
Την "Τέταρτη συμφωνία" του Μάλερ θα ερμηνεύσει σε μια μοναδική βραδιά ο Θεόδωρος Κουρεντζής με την ορχήστρα που ίδρυσε το 2022, Utopia. Η πληθωρική μουσική προσωπικότητα του πολυβραβευμένου αρχιμουσικού θα συναντηθεί με το μεγαλείο του κορυφαίου Αυστριακού μουσουργού της ύστερης ρομαντικής μουσικής, στη δημοφιλέστερη συμφωνία του. Ερμηνεύει η Ελβετή σοπράνο Ρέγκουλα Μίλεμαν, ενώ στο δεύτερο μέρος η μεσόφωνος Εβ-Μοντ Ιμπό θα ερμηνεύσει τα "Τραγούδια για τα νεκρά παιδιά", τον κύκλο τραγουδιών που συνέθεσε ο Μάλερ, μελοποιώντας πέντε ποιήματα του Φρίντριχ Ρίκερτ.
"Οιδίπους" (25-26/7)
Τον "Οιδίποδα Τύραννο" και τον "Οιδίποδα επί Κολωνώ" σκηνοθετεί σε κοινή παράσταση ο Γιάννης Χουβαρδάς, γιορτάζοντας τα πενήντα χρόνια της σκηνοθετικής του διαδρομής. Οι δύο τραγωδίες του Σοφοκλή δραματοποιούν την πορεία ενός τραγικού ήρωα από τη συντριβή στη λύτρωση και η παράσταση θα την αφηγηθεί υπό τους ήχους της ζωντανής μουσικής του ΄Αγγελου Τριανταφύλλου, ξεκινώντας από το τέλος, όταν ο γέρος πια Οιδίποδας καταφθάνει τυφλός στον ιερό και μυστηριακό Κολωνό, όπου θα συντελεστεί η θέωσή του.
Διαβάστε Επίσης
Τα πρόσωπα αναβιώνουν τα συνταρακτικά συμβάντα του "Τυράννου" και παρακολουθούν την τελική ανάληψη του ήρωα στους ουρανούς. Στον κορυφαίο θίασο των αφηγητών/ερμηνευτών πρωταγωνιστούν οι Στεφανία Γουλιώτη, Νίκος Καραθάνος, Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Πηνελόπη Τσιλίκα, Ορέστης Χαλκιάς, Γιάννης Κότσιφας, ΄Εκτορας Λυγίζος κ.ά.
"Ο όρκος της Ευρώπης" (1-2/8)
Μάλλον αποτελεί το απόλυτο highlight η παρουσία του Ουαζντί Μουαουάντ και της Ζυλιέτ Μπινός στον φετινό προγραμματισμό. Ο Λιβανοκαναδός συγγραφέας και σκηνοθέτης κατεβαίνει για πρώτη φορά στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, κατόπιν ανάθεσης του Φεστιβάλ, με ένα έργο που εμπνέεται από αρχαίες ηρωίδες. Θα το παρουσιάσει μ’ έναν πολυεθνικό θίασο σε μια πολύγλωσση παράσταση, με επικεφαλής τη σπουδαία Γαλλίδα ηθοποιό και τη Δανάη Επιθυμιάδη από πλευράς ελληνικής συμμετοχής.
Ο Μουαουάντ εμπνέεται από τραυματικές οικογενειακές ιστορίες που στη ρίζα τους φέρουν μια βαθιά σύνδεση με την αρχαία τραγωδία, ενώ ταυτόχρονα επιμένει σε ένα θέατρο πολιτικό που συνομιλεί με τη σύγχρονη ιστορία. Ταυτόχρονα εμβαθύνει στην περιοχή του μύθου, αναδεικνύοντας έτσι τις αρχετυπικές διαστάσεις της ανθρώπινης περιπέτειας, όπως φάνηκε στην προηγούμενη συμμετοχή του στο Φεστιβάλ, όταν παρουσίασε στο Ηρώδειο, το 2011, τις "Γυναίκες", μια σπονδυλωτή παράσταση τριών σοφόκλειων τραγωδιών.
"Ανδρομάχη" (8-9/8)
Ο Ευριπίδης σε μία από τις πλέον πολιτικές τραγωδίες του στηλιτεύει την αλαζονεία των Ελλήνων και τη φενάκη των προπολεμικών υποσχέσεων. Μέσα από την ιστορία της πρώην βασίλισσας της Τροίας, που βρίσκεται πλέον στη Θεσσαλία ως αιχμάλωτη και σύζυγος του Νεοπτόλεμου, ο αρχαίος τραγικός καταδεικνύει πώς ο ήρωας της "Ιλιάδας" που πάνω του στηρίχτηκε η νίκη των Αχαιών εδώ τιμωρείται χαρακτηριστικά.
Η Μαρία Πρωτόπαππα, που έχει υπογράψει πολύ ενδιαφέρουσες σκηνοθεσίες, καθοδηγεί κι εδώ έναν ξεχωριστό θίασο με την ιδιαίτερη ματιά της. Η ίδια ερμηνεύει τον (πρωτότυπο) ρόλο της Γυναίκας και αναθέτει τους βασικούς γυναικείους ρόλους στον Αργύρη Ξάφη (Ανδρομάχη) και τον Τάσο Λέκκα (Ερμιόνη)· παίζουν, επίσης, Γιάννης Νταλιάνης (Μενέλαος), Δημήτρης Πιατάς (Πηλέας), Στέλλα Γκίκα (Θέτιδα) και εξαμελής Χορός.
"Ορέστεια" (22-23/8)
Το πρόγραμμα της Επιδαύρου κλείνει με μια σπουδαία επιστροφή. Πρόκειται για τη μνημειώδη περσινή συνεργασία του κορυφαίου Έλληνα σκηνοθέτη, Θεόδωρου Τερζόπουλου, με το Εθνικό Θέατρο στην τριλογία του Αισχύλου, η οποία οδήγησε σε μια μεγαλειώδη, μυσταγωγική παράσταση, που έχει ήδη εγγραφεί στις σημαντικότερες της σύγχρονης παραστασιογραφίας.
Με τη συμμετοχή των σπουδαίων ηθοποιών της ομάδας που έχουν ασκηθεί στη μέθοδο του σκηνοθέτη/δασκάλου (Αγλαΐα Παππά, Τάσος Δήμας, Σάββας Στρούμπος, Σοφία Χιλλ, ΄Εβελυν Ασουάντ, ΄Ελλη Ιγγλίζ, Δαυίδ Μαλτέζε κ.ά.) και με τον ίδιο κορυφαίο Χορό που αποτέλεσε τον πυρήνα των τριών έργων, η παράσταση θα επιστρέψει στο χώρο για τον οποίο δημιουργήθηκε, για να μας θυμίσει το οικουμενικό μήνυμά της.
Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου
Στον κύκλο "Contemporary Ancients", σύγχρονοι συγγραφείς γράφουν πρωτότυπα νέα έργα που συνομιλούν με την αρχαία ελληνική γραμματεία. Η "Θήβα μοναξιά" του Κυριάκου Χαρίτου αποτελεί μια λαϊκή παραλογή εμπνευσμένη από την "Αντιγόνη", όπου η αφήγηση, το τραγούδι και η μουσική συνενώνονται για να ειπωθεί ξανά ο μύθος του Σοφοκλή, ως δημιούργημα συλλογικής μνήμης. Σκηνοθετεί η ΄Ολια Λαζαρίδου και η σύνθεση είναι του Γιαν Βαν Αγγελόπουλου (4-5/7).
Στις "Ιαχές" των Ταξιάρχη Δεληγιάννη-Βασίλη Τσιουβάρα αποσπάσματα από αρχαίες τραγωδίες, στίχοι από τη δημοτική και τη νεότερη ποίηση και πρωτότυπα κείμενα πραγματεύονται τις θεματικές της σκλαβιάς και της μετανάστευσης. Η παράσταση διερευνά την οργανική συγγένεια ανάμεσα στην ποίηση, το αρχαίο δράμα και τη μουσική, σε σκηνοθεσία του Χρήστου Στέργιογλου και σύνθεση του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη (11-12/7).
Με τη σκηνοθετική υπογραφή του Γιάννη Σκουρλέτη και της bijoux de kant θα παρουσιαστούν τα έργα "Δεξιά της κοίτης" του Γιάννη Παλαβού και "Συνεδρία πολέμου" του ΄Αρη Αλεξανδρή. Η αρχετυπική σχέση πατέρα-κόρης όπως σκιαγραφείται από την κόρη ενός λαϊκού οργανοπαίκτη και το σεξ στην ψηφιακή εποχή συνιστούν τις θεματικές των έργων, που εμπνέονται από τον "Οιδίποδα επί Κολωνώ" και τη "Λυσιστράτη", αντίστοιχα (25-26/7).
Περισσότερες πληροφορίες
Ηλέκτρα
Σε έναν κόσμο βίας και αυταρχισμού, η ερμηνεία της σοφόκλειας Ηλέκτρας εγείρει κρίσιμα ηθικά διλήμματα. Η ηρωίδα παραμένει έξω από το παλάτι, σκεπτόμενη αν αξίζει να γίνει μέρος ενός κόσμου που μισεί. Ο σκηνοθέτης αναρωτιέται αν η βίαιη κάθαρση είναι λύση ή αν η ουσιαστική αντίσταση βρίσκεται στην άρνηση του αίματος. Ο Σοφοκλής δεν προσφέρει απαντήσεις-οι θεοί σιωπούν, η ενοχή αποσιωπάται. Η Ηλέκτρα δεν πράττει, αλλά στέκει μετέωρη, σημάδι της ηθικής αμφιταλάντευσης. Μια σπαρακτική τραγωδία που θέτει το ερώτημα: τι μένει όταν οι τύραννοι εκλείπουν;
Ορέστεια
Ο σημαντικός θεατράνθρωπος, στην πρώτη του συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο, ανέβασε την τριλογία «Αγαμέμνων», «Χοηφόροι», «Ευμενίδες», σε μια ιστορική παράσταση, που επαναλαμβάνεται. Tο 458 π.Χ., σε μια εποχή βίαιων κοινωνικών και πολιτικών ανατροπών, o Αισχύλος παρουσιάζει στη γιορτή των Διονυσίων την Ορέστεια (“Αγαμέμνων”, “Χοηφόροι”, “Ευμενίδες”), τη μοναδική σωζόμενη τριλογία αρχαίου δράματος. Κεντρικός άξονας της τριλογίας είναι το τραγικό βραχυκύκλωμα του Ορέστη που διαχέεται σε όλα τα πρόσωπα του δράματος και στον χορό μέσα από διαδοχικά στάδια: από την αποσταθεροποίηση στο αδιέξοδο, στην τρέλα. Στα δύο πρώτα μέρη της τριλογίας, στον “Αγαμέμνονα” και τις “Χοηφόρους”, οι δολοφονίες που βάζουν τέλος στις τυραννικές εξουσίες του Αγαμέμνονα και της Κλυταιμνήστρας αποτελούν την κορύφωση μιας νέας περιόδου κρίσης και αποσταθεροποίησης που αντανακλάται στις “Ευμενίδες”. Οι Ερινύες, οι χθόνιες θεότητες, εκπροσωπώντας τα ένστικτα και τις παρορμήσεις διαφυλάσσουν τη μνήμη. Η Αθηνά προσπαθεί με κάθε τίμημα να συνάψει «σύμφωνο ειρήνης» ανάμεσα στους θεούς και εκείνες, προσφέροντας ανταλλάγματα και προνόμια. Για να πετύχει τη συνθηκολόγηση, μεταφέρει τη βία στο πεδίο της γλώσσας. Οι Ερινύες υποκύπτουν με τη θέλησή τους, ανακηρύσσονται σε Ευμενίδες και οδηγούνται στη λήθη. Το δημοκρατικό πολίτευμα έχει εγκαθιδρυθεί. Ό,τι είναι ασύμβατο με το νέο καθεστώς –το μέρος του ζωντανού σώματος που συνδέεται με τη μνήμη, τα ένστικτα, τη ζωική ορμή– έχει εξοριστεί. Η παράσταση αυτή σηματοδοτεί την πρώτη συνεργασία του Εθνικού Θεάτρου με τον Θεόδωρο Τερζόπουλο.
Οιδίπους
Ο Γιάννης Χουβαρδάς, τιμώντας τα 50 χρόνια δημιουργικής του πορείας στο θέατρο, παρουσιάζει μια ενιαία παράσταση που συνδυάζει τις τραγωδίες «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή. Η σκηνοθετική του προσέγγιση ξεκινά από το τέλος της ζωής του Οιδίποδα και προχωρά προς τα πίσω, αναδεικνύοντας την πορεία του ήρωα από την πτώση στην αναζήτηση της λύτρωσης. Η παράσταση, με σημαντικούς Έλληνες ηθοποιούς, επιδιώκει να αποδώσει αρμονικά την αίσθηση μιας ενιαίας ιστορίας, πιστής στο πνεύμα του Σοφοκλή, αναδεικνύοντας τα διαχρονικά ερωτήματα της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ανδρομάχη
Η τραγωδία του Ευριπίδη αναδεικνύει τη σύγκρουση ανάμεσα στην εξουσία και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η Ανδρομάχη, η οποία ερμηνεύεται από άνδρα ηθοποιό, αιχμάλωτη πολέμου και μητέρα ενός παιδιού από βιασμό, αρνείται να σιωπήσει μπροστά στην κοινωνική αδικία και καταπίεση. Η αντίστασή της αποκαλύπτει την ηθική φτώχεια των ισχυρών και καταρρίπτει τις ψευδαισθήσεις ανωτερότητας. Ο Ευριπίδης παρουσιάζει τη Νέμεση ως αναγκαία αποκατάσταση της ισορροπίας, όταν η ανθρώπινη δικαιοσύνη αποτυγχάνει. Μέσα από τη φωνή της Ανδρομάχης, προβάλλεται η δύναμη του πνεύματος και η ανάγκη για αλήθεια, ελευθερία και δικαιοσύνη.
Αντιγόνη
Ο Γερμανός σκηνοθέτης Ούλριχ Ράσε, εστιάζει στον χαρακτήρα του Κρέοντα, τονίζοντας τη σημασία του ως φορέα της κρατικής εξουσίας και της νομιμότητας. Γι' αυτόν, ενώ η Αντιγόνη ενσαρκώνει την αντίσταση και την ηθική υπακοή στους άγραφους νόμους, ο Κρέων εκπροσωπεί την ανάγκη για διατήρηση της τάξης και της σταθερότητας στην πολιτεία. Ο Ράσε υπογραμμίζει τη σημασία της κατανόησης των κινήτρων του Κρέοντα, ο οποίος, αν και αυταρχικός, ενεργεί με σκοπό την προστασία του κράτους και των νόμων του. Η προσέγγισή του προσφέρει μια πιο σύνθετη και ισορροπημένη ερμηνεία της τραγωδίας, αναδεικνύοντας τις συγκρούσεις μεταξύ ατομικής ηθικής και κρατικής εξουσίας.
ζ – η – θ, Ο Ξένος
Ερευνητικό εγχείρημα που φιλοδοξεί να ανοίξει νέους δρόμους στην απόδοση των ομηρικών επών στη σκηνή. Ο σκηνοθέτης Μιχαήλ Μαρμαρινός παρουσιάζει μια δραματουργική σύνθεση βασισμένη στις ραψωδίες ζ, η και θ της «Οδύσσειας», εστιάζοντας στον Οδυσσέα ως ξένο και περιπλανώμενο. Η παράσταση έχει τον υπότιτλο: «Μια επιστροφή στις πηγές: Επίσκεψη σε τρεις ραψωδίες της Οδύσσειας».
Ο όρκος της Ευρώπης
Ο Ουαζντί Μουαουάντ, Λιβανοκαναδός συγγραφέας, σκηνοθέτης και ηθοποιός, είναι γνωστός στην Ελλάδα για το έργο του" Πυρκαγιές", το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την υποψήφια για Όσκαρ ταινία "Μέσα από τις φλόγες" (2010). Το έργο του εστιάζει σε οικογενειακές τραγωδίες μέσα από τον πόλεμο του Λιβάνου, με έντονη επιρροή από την αρχαία τραγωδία. Τα έργα του συχνά αγγίζουν θέματα όπως η πάλη των φύλων, ο ξεριζωμός και η αναζήτηση κάθαρσης, πάντα σε πολιτικό πλαίσιο και διάλογο με τη σύγχρονη ιστορία. Ο Μουαουάντ, που παρουσίασε το έργο "Γυναίκες" στο Ηρώδειο το 2011, επιστρέφει φέτος στην Επίδαυρο με ένα νέο έργο, εμπνευσμένο από αρχαίες ηρωίδες.
Θήβα μοναξιά
Μια λαϊκή παραλογή εμπνευσμένη από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή όπου μια ονειρική μπάντα μιλά και τραγουδά, μεταφέροντάς μας στα χώματα ενός τόπου γεμάτου θραύσματα μνήμης, στο πλαίσιο του Κύκλου Contemporary Ancients του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου. Σε μια επαρχία ξεγραμμένη εδώ και χρόνια, μια φωνή ψάχνει εκείνο το κορίτσι που το λέγαν Αντιγόνη. Η πόλη ξυπνά, θυμάται, μπαινοβγαίνει στο όνειρο. Τα θραύσματά της αντηχούν, μένουν για λίγο και μετά γίνονται σκόνη. Η αφήγηση, άλλοτε σε έμμετρο κι άλλοτε σε πεζό λόγο, συνομιλεί με τη μουσική.
Ιαχές
Ένα μουσικό έργο με άξονα τη σκλαβιά, τον ξεριζωμό και τη μετανάστευση ανά τους αιώνες, μέσα από αρχαίες τραγωδίες, στίχους από τη δημοτική, τη νεότερη ελληνική και την παγκόσμια ποίηση καθώς και πρωτότυπα κείμενα, στο πλαίσιο του Κύκλου «Contemporary Ancients». Η παράσταση διερευνά τα σημεία τομής και την οργανική συγγένεια ανάμεσα στην ποίηση, το Αρχαίο Δράμα και το μέλος, τη μουσική. Πώς θα μπορούσε άραγε να ηχήσει μουσική από τη σκέψη του πρόσφυγα, του αιχμάλωτου, του ανθρώπου σαν κατάντησε κι αυτός πραμάτεια, όπως γράφει ο Σεφέρης στον «Τελευταίο σταθμό»· από τον θρήνο της Εκάβης που πάει να γίνει σκλάβα μετά την άλωση της Τροίας στις Τρωάδες του Ευριπίδη· από τον πόνο των ανθρώπων που έχουν βιώσει τη σκλαβιά σε όλη τους τη ζωή;
