"Οι έμποροι της Βενετίας" και ο Βασίλης Μπισμπίκης κάνουν πρεμιέρα

Η ομάδα του Cartel συνεχίζει να συνδέει την καλλιτεχνική της ταυτότητα με τον κόσμο των βιομηχανικών χώρων. Από το 2013, οι παραστάσεις της χαρακτηρίζονται από μια ωμότητα και ειλικρίνεια που δεν φοβάται να φτάσει μέχρι τα άκρα, διατηρώντας την αυθεντικότητα των σκηνικών της και το κοινωνικοπολιτικό της βλέμμα. Στην καρδιά του Αιγάλεω, σε τμήμα του εργοστασίου Κλωσταί Πεταλούδα-Μουζάκης, ακριβώς εκεί όπου άλλοτε αναστενάζανε οι μηχανές και το βαμβάκι υφαινόταν, στήνεται σήμερα το νέο σπίτι της ομάδας Τεχνοχώρος Cartel. Εκεί ετοιμάζεται να κάνει πρεμιέρα στις 22 Μαΐου η νέα της παράσταση με τίτλο "Οι έμποροι της Βενετίας".

Αυτά τα δέκα και πλέον χρόνια της πορείας της, η ομάδα έχει διαγράψει μια ανεξάρτητη πορεία στα θεατρικά δρώμενα, εντυπωσιάζοντας το αθηναϊκό κοινό με τις πάντα ανατρεπτικές παραστάσεις της. Εμβληματικές παραγωγές, όπως το "'Άνθρωποι και ποντίκια" του Τζον Στάινμπεκ, ο "Άρης" της Σοφίας Αδαμίδου και τα "Κόκκινα Φανάρια" του Αλέκου Γαλανού, όλες σε σκηνοθεσία του Βασίλη Μπισμπίκη, αποδεικνύουν τη συνεχιζόμενη δυναμική και την αφοσίωσή της στην ανατρεπτική θεατρική τέχνη.

Η νέα εποχή του Cartel

Ο νέος θεατρικός χώρος στο εργοστάσιο Κλωσταί Πεταλούδα-Μουζάκης είναι μια στέγη για τις παραστάσεις της ομάδας, αλλά και μια δήλωση για την ίδια την καλλιτεχνική φιλοσοφία του Cartel. Δεν είναι τυχαίο ότι η ομάδα επέλεξε να παραμείνει στους βιομηχανικούς χώρους, αρνούμενη να αποδεχτεί πιο "εκλεπτυσμένα" ή "αστικά" περιβάλλοντα. Αυτοί οι χώροι, γεμάτοι με σκιές μιας άλλης εποχής και με γκαραζόπορτες που θυμίζουν το βιομηχανικό παρελθόν, είναι το πεδίο για νέες καλλιτεχνικές πειραματικές δράσεις που αντανακλούν τη σύγχρονη πραγματικότητα. Η αισθητική αυτών των χώρων έχει για την ομάδα μια ιδιαίτερη γοητεία, καθώς δημιουργούν ένα περιβάλλον έμπνευσης, το οποίο προδιαθέτει τον καλλιτέχνη να αναμετρηθεί με την πραγματικότητα της κοινωνίας και της ανθρώπινης ύπαρξης, χωρίς να φοβάται να θέσει καίρια ερωτήματα. Είναι οι χώροι που προσφέρουν δυνατότητες για νέες αναγνώσεις κλασικών έργων, χωρίς καμία αναστολή απέναντι στις παραδοσιακές συμβάσεις του θεάτρου.

Ο Βασίλης Μπισμπίκης, ένας από τους ιδρυτές του Cartel, επισημαίνει αυτή την ανάγκη για αυθεντικότητα και αμεσότητα: "Δεν θέλουμε να κρύψουμε τίποτα από το παρελθόν αυτού του χώρου, θέλουμε να το αγκαλιάσουμε. Εδώ, σε αυτό το περιβάλλον, συνδυάζονται η ιστορία του τόπου με την ανάγκη του θεάτρου να αγγίξει την κοινωνία και να φέρει στην επιφάνεια τις πληγές της". Η επιλογή του πρώην εργοστασίου Κλωστοϋφαντουργίας Μουζάκη αποδεικνύει ακριβώς αυτή την ανάγκη σύνδεσης με το παρελθόν, ενώ συγχρόνως φέρνει στην επιφάνεια τις προκλήσεις της σημερινής εποχής.

Το νέο αυτό κεφάλαιο για το Cartel δεν περιορίζεται στη δημιουργία παραστάσεων, αλλά προαναγγέλλει το χτίσιμο ενός καλλιτεχνικού οργανισμού, ενός χώρου συνάντησης και πειραματισμού. Στο ίδιο το θέατρο, όπου η ιδέα του "μαζί" κυριαρχεί, δημιουργούνται οι συνθήκες για νέες συνεργασίες και ανταλλαγές, αναζητώντας πάντα τη φόρμα και το περιεχόμενο που θα ενεργοποιεί την κοινωνία γύρω του. Η ομάδα του Cartel είναι παρούσα στο χώρο, είτε μέσω της παραγωγής νέων έργων είτε μέσω των συνεργασιών με άλλες καλλιτεχνικές ομάδες και οργανισμούς της περιοχής. 

Η Φαίη Τζήμα, στενή συνεργάτιδα του Βασίλη Μπισμπίκη στην πορεία του Cartel, μιλά με συγκίνηση για τη σημασία αυτού του χώρου και την ανατρεπτική διάθεση που χαρακτηρίζει τις παραστάσεις τους: "Για εμάς, δεν είναι απλώς μια παράσταση. Είναι ένας τρόπος να συνδεθούμε με τον κόσμο γύρω μας, να προκαλέσουμε σκέψεις, να αγγίξουμε τις πληγές της κοινωνίας και να δημιουργήσουμε διαλόγους με τους θεατές μας. Δεν είναι τυχαίο ότι βρισκόμαστε ξανά σε ένα εργοστάσιο. Αυτοί οι χώροι μάς ασκούν μια ιδιαίτερη γοητεία. Είναι περιβάλλοντα που, όταν βρισκόμαστε εκεί, μας εμπνέουν να δημιουργήσουμε θεατρικά έργα, να γυρίσουμε ταινίες, να φτιάξουμε σκηνικά, να γράψουμε μουσική. Αυτοί οι εναλλακτικοί χώροι μάς δίνουν την ελευθερία να μιλήσουμε χωρίς φιοριτούρες για όλα όσα απασχολούν την κοινωνία, τον νου μας και την ύπαρξή μας. Όλο αυτό το διάστημα που ψάχναμε για στέγη, ονειρευτήκαμε πολύ και πλέον το "τώρα” μας βρίσκει έτοιμους να δημιουργήσουμε κόσμους που θα συνομιλήσουν με το κοινό".

Ο "Σάιλοκ" και οι εκπλήξεις της παράστασης

Ο πρώτος μεγάλος σταθμός σε αυτήν τη νέα εποχή για το Cartel είναι η παράσταση "Οι έμποροι της Βενετίας", διασκευή του κλασικού "Εμπόρου της Βενετίας", που θα παρουσιαστεί στον νέο τους χώρο (από 22/5). Το σαιξπηρικό έργο ακολουθεί τον Αντόνιο, έναν έμπορο που ζητά δάνειο από τον Εβραίο τοκογλύφο Σάιλοκ για να βοηθήσει τον φίλο του Βαζάνιο. Αν το χρέος δεν αποπληρωθεί, ο Σάιλοκ θα πάρει μία λίβρα από το κρέας του Αντώνιο. Όταν ο Αντόνιο δεν μπορεί να πληρώσει, η σύζυγος του Βαζάνιο, η Πόρσια, ντυμένη δικηγόρος, σώζει τον Αντόνιο και τιμωρεί τον Σάιλοκ. 

Το έργο εξετάζει τη δικαιοσύνη, την εκδίκηση και τις πολιτισμικές συγκρούσεις. Όμως, η εκδοχή που θα δούμε στο Cartel δεν θυμίζει τo γνωστό θεατρικό έργο. Ο σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις δημιουργεί μια πανκ και πολιτική εκδοχή, που τοποθετεί τους κεντρικούς χαρακτήρες σε ένα περιβάλλον μεταβιομηχανικό, σε μια Βενετία του μέλλοντος, μια δυστοπική πόλη με άδεια κανάλια. Οι ήρωες του έργου, όπως ο Σάιλοκ, ο Αντόνιο και η Πόρσια, μεταφέρονται σε αυτή την ερημική πόλη, όπου το κοινό καλείται να δει τον κόσμο μέσα από μία νέα, ανατρεπτική και πολιτική ματιά.

Ο Γκραουζίνις μιλά για μια παράσταση "ερωτηματικό", που δεν επιδιώκει να ακολουθήσει τις παραδοσιακές αναπαραστάσεις του έργου, αλλά να δημιουργήσει κάτι νέο και πρωτότυπο, έτοιμο να εκπλήξει το κοινό. Ο ίδιος τονίζει πως η παράσταση δεν ψάχνει το "σωστό", αλλά την έκπληξη και το ανοιχτό ενδεχόμενο, που καθιστά την επικοινωνία με το κοινό πιο αυθεντική και ουσιαστική. Η ιδέα του έργου δεν είναι μόνο να αναπαραστήσει την ιστορία του Σαίξπηρ, αλλά να τη φέρει κοντά στον σημερινό κόσμο. 

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο δημοφιλής Λιθουανός σκηνοθέτης αναμετριέται με έργο του Σαίξπηρ. Έχει παρουσιάσει με μεγάλη επιτυχία στο παρελθόν σε Ελλάδα και εξωτερικό τα έργα "Άμλετ", "Βασιλιάς Ληρ", "Μακμπέθ", "Το ημέρωμα της στρίγγλας", και "Ιούλιος Καίσαρας". Ο Βασίλης Μπισμπίκης, που ενσαρκώνει τον Σάιλοκ, αναφέρει: "Το έργο αυτό δεν είναι για Εβραίους και Χριστιανούς. Μιλά για κουλτούρες που συγκρούονται, για την ανθρωποφαγία, για την εξουσία, για τη διαφορετικότητα". Ο Σάιλοκ που ενσαρκώνει δεν είναι ούτε καρικατούρα ούτε κλασικός "κακός", αλλά μια ανθρώπινη μορφή με πληγές και προσδοκίες, που αναζητά την δικαιοσύνη σε έναν κόσμο που τον απορρίπτει. Όλο το έργο ακολουθεί τη φιλοσοφία του Cartel, φέρνοντας στην επιφάνεια τις αντιφάσεις και τις εντάσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Η θεατρική ομάδα δεν φοβάται να σπάσει τα σύνορα της κλασικής σκηνής, να αμφισβητήσει και να ανατρέψει τις συμβάσεις του θεάτρου, ώστε να δημιουργήσει μια αληθινή, ειλικρινή και άμεση επικοινωνία με το κοινό. 

Μαζί με τον Βασίλη Μπισμπίκη στη σκηνή εμφανίζονται η Έρρικα Μπίγιου, ο Στέλιος Τυριακίδης, ο Αλέξανδρος Κουκιάς, ο Γιάννης Κατσιμίχας, η Ελένη Γεωργακοπούλου, ο Γιάννης Τσίτσος, ο Γιανμάζ Ερντάλ (Βεϊσέλ) και ο Γιώργος Σιδέρης. Τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Κέννυ ΜακΛέλλαν και οι φωτισμοί της Ευσταθίας Δρακονταειδή. Την πρωτότυπη μουσική συνέθεσε ο Γιάννης Μαθές, το video art & design είναι του Παντελή Μάκκα. Το νέο αυτό σπίτι του Cartel είναι, λοιπόν, το σημείο αναφοράς για μια νέα καλλιτεχνική πορεία, που δεν στηρίζεται μόνο στις εντυπώσεις, αλλά στην ανάγκη για αυθεντικότητα και αλήθεια.