© Τάσος Βρεττός
Αιώνες μετά τη δημιουργία της "Ιλιάδας" και της "Οδύσσειας", φιλόλογοι και ιστορικοί μπορεί ακόμα να ερίζουν για το αν υπήρξε ο Όμηρος (ή όχι), πάντως κανείς δεν αμφιβάλλει για το πόσο εμβληματικά παραμένουν αυτά τα δύο έπη: η θέση τους δείχνει ακλόνητη στο παγκόσμιο βασίλειο του πνεύματος, ενώ εξακολουθούν να εμπνέουν διάφορες σύγχρονες προσεγγίσεις στο αληθώς παμπάλαιο υλικό τους. Τώρα, λοιπόν, η διασημότερη και μάλλον πιο συζητημένη ραψωδία της "Οδύσσειας" –η "λ", η επονομαζόμενη και "Νέκυια"– μετασχηματίζεται σε υβριδική παράσταση μεταξύ θεάτρου και συναυλίας, δοσμένη "με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι", όπως εύστοχα παρουσιάζεται στο συνοδευτικό δελτίο Τύπου.
Η σύλληψη και η καλλιτεχνική επιμέλεια ανήκουν στον Γιάννη Αγγελάκα, ο οποίος αναλαμβάνει και τη μουσική (με τον Coti K. να συνεισφέρει ορισμένα πρόσθετα μέρη), τις ενορχηστρώσεις (με την αρωγή του Ηλία Μπαγλάνη), αλλά και την αφήγηση, παρέα με τη γνωστή ηθοποιό Όλια Λαζαρίδου. Όπως αποκαλύπτει, άλλωστε, ήταν με δική της παρότρυνση που ξεκίνησε να διαβάζει τα ομηρικά έπη πριν 15 χρόνια, διαπιστώνοντας ότι πρόκειται για κείμενα "υπεράνθρωπα", τα οποία ποτέ δεν αναδείχθηκαν σωστά στο πλαίσιο των εγχώριων σχολείων. Έχει δίκιο, το ξέρουμε όλοι όσοι τα αγαπάμε: σε έναν καλύτερο εκπαιδευτικό κόσμο το υλικό τους θα αναδεικνυόταν περισσότερο, με τις ανυπέρβλητες αναλύσεις του Wolfgang Schadewaldt να γίνονται κι αυτές, ίσως, κτήμα των Ελλήνων μαθητών και φοιτητών.
Κάπως έτσι, έχοντας ως μότο το όνειρο μιας νέας, υποβλητικής αφήγησης της "Οδύσσειας", ο Γιάννης Αγγελάκας έρχεται για πρώτη φορά στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, όπου και θα παρουσιαστεί αυτή η εκδοχή στη "Νέκυια", σε σκηνοθεσία του πανευρωπαϊκώς ανερχόμενου χορογράφου Χρήστου Παπαδόπουλου: η πρεμιέρα θα γίνει την Πέμπτη 21/12, ενώ θα ακολουθήσουν άλλες πέντε παραστάσεις (Παρασκευή 22, Σάββατο 23, Πέμπτη 28, Παρασκευή 29 & Σάββατο 30/12), με μέριμνα και για υπέρτιτλους στα αγγλικά για τους μη Έλληνες θεατές. Τη μετάφραση της ραψωδίας υπογράφει ο Γιώργος Ψυχουντάκης, ωστόσο το τελικό αποτέλεσμα έχει τον χαρακτήρα μιας αρκετά ελεύθερης διασκευής, αφού θα περιέχει και πρωτότυπους, εμβόλιμους στίχους, δημιουργημένους ειδικά για την περίσταση από τον Αγγελάκα και τη Θεοδώρα Καπράλου.
"Ο Γιάννης Αγγελάκας προτείνει μια κατάβαση", σημειώνει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Παπαδόπουλος, ενώ η Όλια Λαζαρίδου μιλάει για μια "βόλτα στον Άδη", που όμως εμπεριέχει, ταυτόχρονα, την ελκυστική προοπτική της εκ νέου ανόδου στο φως. Η όλη κατεύθυνση, λοιπόν, στοχεύει στην επανανοηματοδότηση του γνώριμου ομηρικού σκηνικού, που μεταφέρεται στον δικό μας χρόνο ως ένας τόπος συνάντησης: αφενός της μουσικής και της θεατρικής εμπειρίας, που μαζί φιλοδοξούν να δημιουργήσουν κάτι σαν τελετή, αφετέρου για το κοινό, το οποίο καλείται να ξαναβρεθεί, νοερά, με όσα αγαπημένα πρόσωπα χάθηκαν στο διάβα του χρόνου, αλλά και με τα ίδια τα ενδότερα σκοτάδια του. Ώστε, όπως ακριβώς και ο Οδυσσέας, να μπορέσουμε έπειτα να επιστρέψουμε ανανεωμένοι στην καθημερινότητα, συνεχίζοντας το δικό μας ταξίδι προς την (όποια) Ιθάκη.
Περισσότερες πληροφορίες
Νέκυια
Μια υβριδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας της ομηρικής Οδύσσειας, της ραψωδίας λ, όπου περιγράφεται η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη. Οι θεατές καλούνται να γίνουν κοινωνοί σε μια ηχοτροπική κατάσταση σαν τελετή προς το πιο απόκοσμο, μυστικιστικό και σχεδόν αποκρυφιστικό ομηρικό τοπίο, με όχημα τη μουσική σύνθεση, τις εικόνες και τις φωνές.
