© Πάτροκλος Σκαφίδας
Ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του νέου ρωσικού δράματος, επικηρυγμένος πλέον από το ρωσικό καθεστώς και πολιτογραφημένος ως Πολωνός, συστήθηκε στην Ελλάδα το 2007 με το "Οξυγόνο", σε σκηνοθεσία της Μαρίας Λουίζας Παπαδοπούλου (στον εξώστη του Αμόρε), ακολούθησε το "Γένεσις Νο2" από τον Γιάννη Λεοντάρη, το 2009 (Θέατρο Τέχνης), ενώ το 2011-12 είδαμε τις συναρπαστικές "Ψευδαισθήσεις", που σκηνοθέτησε η Κατερίνα Ευαγγελάτου (Θέατρο της Οδού Κυκλάδων), έργο που θέτει το διαχρονικό ερώτημα "τι είναι η αγάπη;". Σε αυτό, τέσσερις ηθοποιοί αφηγούνται την ιστορία δύο ζευγαριών που, στο λυκόφως της ζωής τους, επιδίδονται σε ένα σερί αποκαλυπτικών εξομολογήσεων, που επαναπροσδιορίζουν τα δεδομένα της σχέσης τους και θέτουν υπό αμφισβήτηση ό,τι νομίζουμε πως ξέρουμε για τον έρωτα. Μέσα από τις ιστορίες της ζωής τους, που διέρχονται από κωμικοτραγικές καταστάσεις, το έργο πραγματεύεται την υποκειμενικότητα των ερωτικών σχέσεων και τις ανατροπές που μπορoύν να φέρουν οι καταθέσεις ψυχής και οι αποκαλύψεις καλά κρυμένων μυστικών. Φέτος το βλέπουμε στην παράσταση (φωτό εξωφύλλου) που σκηνοθετεί η Μαρία Βαρδάκα, παίζοντας με τα πολλαπλά επίπεδά του, καθώς το τοποθετεί μέσα στη συνθήκη μιας θεατρικής πρόβας. Τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Στέλλα Μαγγανά, Μάρια Φλωράτου, Χρήστος Καπενής και Νεκτάριος Φαρμάκης (Ελέρ).
Βλέπουμε όμως και το τελευταίο έργο του, άπαιχτο μέχρι πρότινος στην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία της Ραφίκα Σαουίς, "Νέα ηθική τάξη πραγμάτων" (Μικρό Γκλόρια), που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων όταν παίχτηκε στη Ρωσία και βασίζεται σε ένα αληθινό ανθρώπινο πείραμα που συνέβη το 2019. Τότε διεξήχθη από τη Διεθνή Ερευνητική Οργάνωση "Global Construction" για λογαριασμό του Κέντρου Διεθνών Βιολογικών Ερευνών μια έρευνα, όπου συμμετείχαν 150 άτομα διαφορετικής ηλικίας, φύλου, εθνικότητας και ιθαγένειας. Επιστήμονες, γιατροί, ψυχολόγοι, ιολόγοι, πολιτικοί και καλλιτέχνες κλήθηκαν να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με την επαγγελματική και προσωπική τους ζωή. Οι απαντήσεις που έδωσαν ήταν όλες σωστές, πολιτικά ορθές, καθώς πρέπει και δεν συμβάδιζαν με την πραγματικότητα που κρυβόταν επιμελώς πίσω από το κοινωνικό τους προσωπείο. Πρόκειται για ένα έργο για τη μοναξιά, τη βαρβαρότητα, την κοινωνική υποκρισία και την έλλειψη τρυφερότητας που χαρακτηρίζει τις αληθινές, τις ιδιωτικές ζωές των ανθρώπων, πίσω από τη δημόσια εικόνα τους. Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιούλη Γεωργοπούλου, Γιώργης Παρταλιδης, Ράφικα Σάουις.
Ακόμη, η Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων θα παρουσιάσει με το νέο έτος το, επίσης άπαιχτο, "Συνέδριο για το Ιράν", σε σκηνοθεσία του Χρήστου Θεοδωρίδη.
Ποιος είναι ο Ιβάν Βιριπάγιεφ
Ο Ρώσος θεατρικός συγγραφέας γεννήθηκε στο Ιρκούτσκ της Σιβηρίας το 1974 και μπήκε πολύ νέος και πολύ δυναμικά στο θεατρικό προσκήνιο. Αντιδρώντας στο ασφυκτικό θεατρικό κατεστημένο της γενέτειράς του, υπήρξε από τους στυλοβάτες του Νέου (ρωσικού) Δράματος, που, χρησιμοποιώντας τεχνικές του Θεάτρου-Ντοκουμέντου, ανανέωσε ριζικά τα θέματα και τη μορφή της ρωσικής δραματουργίας· ήδη το δεύτερο έργο του "Οξυγόνο" (2001), που θεωρήθηκε το "μανιφέστο" του Νέου Δράματος, γνώρισε μεγάλη επιτυχία και αναγνώριση, βραβεύτηκε και, πολύ νωρίς, παίχτηκε και εκτός των ρωσικών συνόρων. Εντάσσοντας από την αρχή μία υπαρξιακή θεματική στα έργα του, ο Βιριπάγιεφ απομακρύνθηκε σταδιακά από τον πολιτικό προσανατολισμό του Θεάτρου-Ντοκουμέντου, χωρίς να εγκαταλείπει όμως τις βασικές δραματουργικές τεχνικές του: αρχές του μοντάζ, ενδιαφέρον για το θέμα και όχι την υπόθεση, αποφυγή γραμμικής εξέλιξης, μη ψυχολογικό θέατρο. Πλέον είναι επικηρυγμένος από το ρωσικό κράτος και τα έργα του έχουν απαγορευτεί στη ρωσική επικράτεια. Τον Μάιο του 2023 συνελήφθη στη Μόσχα με την επίσημη κατηγορία της "διάδοσης ψευδών ειδήσεων" σχετικά με τον ρωσικό στρατό και έκτοτε εγκαταστάθηκε στην Πολωνία, όπου και ζει μέχρι σήμερα, ενώ άλλαξε και υπηκοότητα. Ως σκηνοθέτης έγινε γνωστός κυρίως μετά την ταινία του Euphoria η οποία διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και έλαβε το "βραβείο της Κριτικής Επιτροπής για νέους δημιουργούς" και τον "Μικρό Χρυσό Λέοντα" ως καλύτερη ταινία στην κατηγορία.
Περισσότερες πληροφορίες
Νέα ηθική τάξη πραγμάτων
Το 2019 διεξήχθη από τη Διεθνή Ερευνητική Οργάνωση “Global Construction” για λογαριασμό του Κέντρου Διεθνών Βιολογικών Ερευνών μια έρευνα με το τίτλο “Η νέα ηθική τάξη πραγμάτων”. Στην έρευνα συμμετείχαν 150 άτομα διαφορετικής ηλικίας, φύλου, εθνικότητας και ιθαγένειας. Επιστήμονες, γιατροί, ψυχολόγοι, ιολόγοι, πολιτικοί και καλλιτέχνες κλήθηκαν να απαντήσουν σε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με την επαγγελματική και προσωπική τους ζωή. Οι απαντήσεις που δίνουν είναι όλες σωστές. Πολιτικά ορθές. Καθώς πρέπει. Και ασφαλώς δεν συμβαδίζουν σε τίποτα με την πραγματικότητα που κρύβεται επιμελώς πίσω από το κοινωνικό τους προσωπείο. Ένα έργο για τη μοναξιά, τη βαρβαρότητα, την κοινωνική υποκρισία και την έλλειψη τρυφερότητας που χαρακτηρίζει τις αληθινές, τις ιδιωτικές ζωές των ανθρώπων, πίσω από τη δημόσια εικόνα τους. Ένα έργο για την «παράλληλη πραγματικότητα» πίσω από τα ποσταρίσματά μας. Ένα έργο για τη μόνη πραγματικότητα.
Ψευδαισθήσεις
Οι ήρωες της ιστορίας του Ρώσου θεατρικού συγγραφέα είναι δύο παντρεμένα ζευγάρια τα οποία βρίσκονται στο λυκόφως της ζωής τους. Τα δύο αντρόγυνα επιδίδονται σε ένα σερί εξομολογήσεων, οι οποίες φέρνουν πολλές αποκαλύψεις που, με τη σειρά τους, πρόκειται να επαναπροσδιορίσουν τα δεδομένα της μέχρι τώρα σχέσης τους. Μέσα από τις ιστορίες της ζωής τους, οι οποίες αποτελούνται από διάφορες κωμικές αλλά και τραγικές καταστάσεις, το έργο πραγματεύεται την υποκειμενικότητα των ερωτικών σχέσεων και τις απρόσμενες ανατροπές που έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν οι καταθέσεις ψυχής -ακόμα και αν αυτές συμβαίνουν λίγες στιγμές πριν το οριστικό τέλος που επιφέρει ο θάνατος.
