Κατερίνα Φώτη: "Οι γυναίκες στερούνται σχεδόν ολοκληρωτικά του ελεύθερου χρόνου"

Η Κατερίνα Φώτη, χορεύτρια και χορογράφος της νεότερης γενιάς με διεθνή πορεία, είναι η πρώτη καλλιτέχνιδα που εγκαινιάζει τις Τετάρτες Χορού στο Θέατρο Θησείον με υπότιτλο "Dance, Dance, Otherwise We Are Lost”. Από 8 έως 29 Νοεμβρίου θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε την τελευταία της δουλειά με τίτλο "The kitchen dance: A house trance vocabulary", μια χορευτική τελετουργία για τη γυναικεία αυτοδιάθεση, που γεννήθηκε στο πλαίσιο της Ακαδημίας Χορογραφίας "U(R)TOPIAS” της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της ομάδας σύγχρονου χορού Αερίτες της Πατρίσιας Απέργη. Με αυτή την αφορμή γράφει στο "α” για την παράσταση, από που άντλησε το υλικό της, αλλά και για τα επόμενά της σχέδια.

"Πριν δύο περίπου χρόνια, ούσα σε μια προσωπική περίοδο πολλαπλών αλλαγών και μετατοπίσεων αλλά γνωρίζοντας παράλληλα ότι βρίσκομαι σε ένα καλλιτεχνικό turning point, αιτήθηκα τη συμμετοχή μου στο πρόγραμμα "Μυστήριο 59 U(R)TOPIAS Ακαδημία Χορογραφίας”, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση της ομάδας Σύγχρονου Χορού Αερίτες της Πατρίσιας Απέργη, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των δράσεων της 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Με γοήτευσε το να βρεθώ σε ένα ερευνητικό χορογραφικό πρόγραμμα το οποίο παράλληλα να παρέχει εκπαιδευτικά εργαστήρια σε θεματικές όπως η δραματουργία, που είναι αναγκαία ζητούμενα γνώσης ενός χορογράφου και λείπουν από την καλλιτεχνική μας εκπαίδευση. Παράλληλα, το γεγονός ότι το πρόγραμμα παρείχε το προνόμιο του ερευνητικού χρόνου -το να πιάσεις δηλαδή το νήμα μιας θεματικής και να το αναπτύξεις καλλιτεχνικά σε σύνδεση με τον τόπο αλλά και με άξονα την προσωπική σου ταυτότητα- είχε κάτι το απελευθερωτικό. Μας λείπει δυστυχώς ο ερευνητικός χρόνος ως καλλιτέχνιδες/καλλιτέχνες, καθώς συνήθως, οι ρυθμοί επιβάλλουν τη δημιουργία μιας παραγωγής σε μικρά χρονικά διαστήματα και δεν προλαβαίνουμε να ανακαλύψουμε τι μας απασχολεί στ' αλήθεια και γιατί θέλουμε να μιλήσουμε γι' αυτό". 

"Στον πολιτιστικό σύλλογο των Κρητών της Ελευσίνας, μετά από μια μεγάλη κουβέντα με τέσσερις καταπληκτικές γυναίκες, διαπίστωσα ότι η ενασχόλησή τους με το σύλλογο, πέραν της αγάπης τους για τον τόπο τους, σχετίζεται και με το γεγονός ότι εκεί βιώνουν όλες μαζί συλλογικό ελεύθερο χρόνο, μακριά από την κουζίνα".

"Γνωρίζοντας πως με απασχολεί προσωπικά το ζήτημα της γυναικείας αυτοδιάθεσης -όχι παρεμπιπτόντως αλλά ουσιαστικά, καθώς ως γυναίκα καλούμαι, τόσο εγώ όσο όλες μας, να επιτελέσω μια σειρά από πολλαπλούς κοινωνικούς και έμφυλα προσδιορισμένους ρόλους- και παράλληλα, ορμώμενη από το ζήτημα του "απελευθερωτικού χρόνου" που προανέφερα, αποφάσισα να ασχοληθώ με τη θεματική του ελεύθερου χρόνου και της έμφυλης ανάγνωσής του. Και εξηγούμαι: οι γυναίκες, ως όντα πλήρως επιφορτισμένα με την οικιακή εργασία και με την επιτέλεση των ρόλων τους ως μητέρων, συζύγων και εργαζομένων, στερούνται σχεδόν ολοκληρωτικά του ελεύθερου χρόνου, καθώς ακόμα και όταν βρίσκονται σπίτι τους, στην πραγματικότητα δουλεύουν ως φροντίστριες της οικογένειας και του νοικοκυριού. Πιάνοντας το νήμα από αυτή τη σκέψη, αναζήτησα τους χώρους που οι γυναίκες της Ελευσίνας περνούν τον ελεύθερό τους χρόνο (κυρίως γυναίκες της προηγούμενης γενιάς αλλά και συνομήλικες ή μικρότερές μου) και κατέληξα στους πολιτιστικούς συλλόγους της Ελευσίνας. Συγκεκριμένα στον πολιτιστικό σύλλογο των Κρητών της Ελευσίνας, μετά από μια μεγάλη κουβέντα με τέσσερις καταπληκτικές γυναίκες, διαπίστωσα ότι η ενασχόλησή τους με το σύλλογο, πέραν της ανάγκης τους να εκδηλώνουν την αγάπη για τον τόπο καταγωγής τους, σχετίζεται και με το γεγονός ότι εκεί βιώνουν όλες μαζί συλλογικό ελεύθερο χρόνο, μακριά από την κουζίνα - χρησιμοποίησαν αυτήν ακριβώς τη φράση".

"Η φράση αυτή γέννησε στο κεφάλι μου το έργο "The Kitchen Dance", την τελική του εκδοχή ως "season finale", που έμελλε να αποτελέσει τη σειρά επεισοδίων της ζωής μιας γυναίκας, της Καίτης. Η Καίτη ζει στην Ελευσίνα, στην ελληνική επαρχία, στην κουζίνα της, στην εκκλησία, σε κάθε τόπο όπου μια γυναίκα παλεύει για την αυτοδιάθεσή της κάτω από συνθήκες περιορισμού και διαρκούς κοινωνικής κριτικής. Η κουζίνα της είναι ο καθολικός τόπος όπου ζει φυλακισμένη αλλά και απόλυτα ελεύθερη, καθώς όσο βρίσκεται εκεί δεν χρειάζεται να απαντάει σε έμφυλα ερωτήματα - είναι ο τόπος που η κοινωνία της έχει φορτώσει ως δικό της γιατί εκεί εκπληρώνει τον ρόλο που της έχει προσδώσει η ιστορική συνέχεια της πατριαρχικής θέασης του κόσμου μας".

"Η Καίτη, η ηρωίδα του έργου μου, είναι η προλετάρια των προλετάριων. Σηκώνει στους ώμους της το βάρος της αναπαραγωγής, της φροντίδας αλλά και της εργασίας αλλά είναι και αυτή που μπορεί να φέρει την επανάσταση μέσα από την ευαισθησία και την ενσυναίσθηση και που είναι ικανή να αλλάξει τον κόσμο".

"Το έργο παρουσιάστηκε σε σύντομη εκδοχή ως site specific στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ελευσίνας και επανέρχεται στον κλειστό θεατρικό χώρο του θεάτρου Θησείον. Αυτό που κρατώ από τη σύντομη εκδοχή και που αποτελεί βασικό στοιχείο εξέλιξης του έργου είναι η παρουσίαση στον δημόσιο χώρο, όπου είχα την τύχη να συναντήσω ανθρώπους της πόλης της Ελευσίνας που ταυτίστηκαν με το έργο με έναν τρόπο τυχαίο, καθώς βρέθηκαν μπροστά σε μια παράσταση στο πλαίσιο της βόλτας τους στο παραλιακό μέτωπο και αγκάλιασαν με έναν πρωτογενή τρόπο την ηρωίδα μου. Βρήκαν σε αυτήν στοιχεία της ζωής τους και της ζωής των γυναικών προγόνων τους". 

"Η Καίτη, η ηρωίδα του έργου μου, αποτελεί για εμένα την απαρχή μιας καλλιτεχνικής διαδρομής που προσανατολίζεται στη θεματική όχι μόνο της γυναικείας αυτοδιάθεσης αλλά και της θεματικής της ταξικότητας - η γυναίκα αυτή είναι η προλετάρια των προλετάριων, είναι αυτή που σηκώνει στους ώμους της το βάρος της αναπαραγωγής, της φροντίδας αλλά και της εργασίας αλλά και αυτή που μπορεί να φέρει την επανάσταση μέσα από την ευαισθησία και την ενσυναίσθηση και που είναι ικανή να αλλάξει τον κόσμο. Έτσι, έχουν γεννηθεί στο μυαλό μου ήδη δύο επόμενα πρότζεκτ, με τίτλους "Katina Hysteria" και "Ρεπό", τα οποία θα προσπαθήσω να υλοποιήσω σε επόμενο χρονικό διάστημα, πραγματευόμενη των ίδιο πυρήνα θεματικής αλλά με διαφορετικές απολήξεις".