Ο Δεκέμβριος της πάει πολύ. Εμείς κάναμε σουλάτσο στην παραλία, χαζέψαμε τους γλάρους, χαθήκαμε σε πλακόστρωτα δρομάκια, θαυμάσαμε παλιά αρχοντικά, ήπιαμε μπόλικο τσίπουρο και μαζέψαμε μανιτάρια και αρώματα δάσους, ανακαλύπτοντας τα μυστικά μιας πόλης που συνεχώς ανεβαίνει στις προτιμήσεις των weekenders, γιατί προσφέρει jamming εποχών και μπλέκει το υδάτινο στοιχείο με τον ίσκιο του βουνού. Περιμένουμε πώς και τι τα Ραγκουτσάρια...
Aπό την πρώτη –νυχτερινή– συνάντηση με την Καστοριά μού έμεινε μια σειρά από φωτεινές αντανακλάσεις στο σκοτεινό νερό, ξερά φύλλα στο έδαφος και κρύος αέρας, φορτωμένος με την καθαρότητα ενός βορειοελλαδίτικου τοπίου. Μια εικόνα σαν στιγμιαίο φυσικό ηρεμιστικό. Είναι περίεργο, αλλά ένα βλέμμα στη λίμνη και μια ανάσα αρκούν για να σε βγάλουν από τον καθημερινό αυτοματισμό σου. Είναι σαν να μπαίνεις σε έναν άλλο χωροχρόνο. Όχι τον ασαφή χωροχρόνο μιας νοσταλγικής φωτογραφίας. το τοπίο είναι ζωντανό, είναι πέρα από το γραφικό, είναι εδώ, ήρεμη δύναμη. Ίσως «φταίει» η καθαρτική ισχύς του νερού, δυνατό feng sui για ολόκληρη την πόλη: σε ακολουθεί όταν βολτάρεις στα καλντερίμια, όταν πίνεις τον καφέ σου, όταν ανακαλύπτεις τις προτάσεις των γουναράδικων, όταν βγαίνεις για ποτό ή κάνεις clubbing. Ό,τι πορεία κι αν διαλέξεις, στη βόρεια ή στη νότια παραλία θα βρεθείς. Αν αλλού όλα είναι δρόμος, εδώ όλα είναι λίμνη.
Είναι άλλωστε «βιωματική» πραγματικότητα αυτή η γαλήνη και η ήρεμη στατικότητα του υδάτινου όγκου, παρ’ όλο που τα… λιμνάζοντα νερά της Ορεστιάδας είναι όνομα και πράγμα – η καθαριότητα δεν είναι το δυνατό τους σημείο, και αυτό είναι, αντιθέτως με το βράδυ, εμφανές στο πρωινό φως. Το παραβλέπεις σκόπιμα και χαζεύεις τα παραδοσιακά γαλάζια, στενόμακρα βαρκάκια («καράβια» τα ονομάζουν οι ντόπιοι) και αναλογίζεσαι τη μακρά τους ιστορία, που φτάνει ως το 6000 π.Χ., όπως μαρτυρούν κάποια ευρήματα του προϊστορικού Λημναίου οικισμού στο κοντινό Δισπηλιό (από τους ωραιότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, αξίζει πραγματικά μια επίσκεψη). Στιγμιαία ταξιδεύεις νοερά σε μια άλλη εποχή, όταν οι αυλές των σπιτιών επεκτείνονταν ως την όχθη της λίμνης: στο τέλος αυτών των παραλήμνιων στενών δρόμων, που ονομάζονταν «αβγατές», κάθε σπίτι έδενε το βαρκάκι του. Γρήγορα επιστρέφεις στο παρόν με όχημα ένα άλλο, σύγχρονο καραβάκι – το σκάφος «Ορεστιάς» (πληροφορίες, 24670 26777) θα σε ξεναγήσει στα υδάτινα ενδότερα. Πελεκάνοι, πάπιες, κύκνοι, γλάροι και άλλα πουλιά μοιράζονται τα νερά με τους ψαράδες, οι οποίοι, είτε με καλάμια (από την όχθη) είτε με δίχτυα, βγάζουν πέρκες, γριβάδια, γουριανούς, τσιρόνια και άλλα ψαράκια των γλυκών νερών. δυστυχώς, κατά κοινή ομολογία, δεν είναι τόσο νόστιμα όσο στο παρελθόν.
Στην πιο πιθανή περίπτωση που επιλέξεις στεριανή πορεία αντί για το καραβάκι, θα δεις ότι η περιπατητική (και όχι απαραίτητα φιλοσοφική) διάθεση είναι άμεσο επακόλουθο της χειμωνιάτικης λιακάδας. Μην τεμπελιάσεις και χωθείς σε κάποιο από τα πολύχρωμα καφέ της νότιας παραλίας (Zaza, Lago κ.ά.), άλλωστε θα ξανάρθεις το βράδυ για ποτό πριν καταλήξεις στα mainstream κλαμπάκια που βρίσκονται διασκορπισμένα στους μέσα δρόμους. Η παραλία είναι μήκους περίπου οκτώ χιλιομέτρων, πράγμα που σημαίνει μιάμιση ώρα με χαλαρό βάδισμα. Ένας δρόμος γεμάτος ιτιές και πλατάνια είναι ιδανικό σκηνικό και για τρέξιμο, αλλά η πιο ωραία ιδέα, όταν ο καιρός το επιτρέπει, είναι η ποδηλατάδα. Στο Escape Land, ένα πολύχρωμο μαγαζάκι στη Νότια Παραλία, θα νοικιάσετε ποδήλατο – εκτός αυτού, ο Θοδωρής θα σας κατατοπίσει και για άλλες πιθανές δραστηριότητες (εκδρομές στα χωριά της Κόνιτσας, στο Νυμφαίο, στις Πρέσπες κλπ., ακόμη και κυνήγι θησαυρού και άλλα παιχνίδια για μεγαλύτερες ομάδες επισκεπτών). Ίσως ανάψει το γκαζάκι του για να σας φτιάξει εκπληκτικό αρωματικό τσάι του βουνού (από το Γράμμο) ή θα σας κεράσει ένα τσιπουράκι.
περίπατος στο χρόνο
Οι δρόμοι της Καστοριάς μπορεί να σας δυσκολέψουν ελαφρώς. Το σίγουρο είναι ότι αν χαθείτε, θα χαθείτε ευχάριστα, είτε στα λιθόστρωτα δρομάκια στη συνοικία Ντολτσό (το όνομά της προέρχεται από το ιταλικό dolce που πάει να πει γλυκός) στη νότια παραλία, είτε στο πιο ήσυχο Αποζάρι στη βόρεια. Πάντα μπορείτε να ρωτήσετε – οι Καστοριανοί είναι εξαιρετικά ευγενικοί. Όποια διαδρομή πάντως και αν ακολουθήσετε, θα ανακαλύψετε τα εναπομείναντα αρχοντικά του 17ου και 18ου αιώνα (Νατζή, Εμμανουήλ, Σκούταρη, Παπατέρπου κλπ.) με τα «σαχνισιά» (εξώστες) να φανερώνουν μια οχυρωματική διάσταση: το σπίτι του καθενός ήταν ανέκαθεν το κάστρο του… Άλλα αφήνονται στη φθορά του χρόνου, άλλα έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Ένα εξ αυτών, το Αρχοντικό Νεράντζη Αϊβαζή, στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο (πληροφορίες, 24670 28603). επισκεφθείτε στη συνέχεια και το Βυζαντινό Μουσείο για να βρεθείτε «πλήρεις» ιστορίας. Εκτός των αρχοντικών, θα συναντήσετε αρκετά νεοκλασικά, μια ατελείωτη σειρά από βυζαντινές και μεταβυζαντινές εκκλησίες, το Κουρσουμλή τζαμί και τον Μεντρεσέ, δηλαδή την Τούρκικη Ιερατική Σχολή, με το αρχιτεκτονικό σύνολο να συμπληρώνεται από πολυκατοικίες, samples (αποσπάσματα) μιας σύγχρονης –σαφώς πιο άσχημης και άναρχης– μορφής του αστισμού. Οι τελευταίες είναι απόρροια της ανάγκης μιας πόλης να ακολουθήσει τις εξελίξεις. Ανάλογες «εξελίξεις» βέβαια οδηγούν και στη χρήση ευεργετικών για τις μηλιές φυτοφαρμάκων που καταλήγουν στους χείμαρρους ή στην τωρινή κατάσταση της λίμνης («Δεν μπορείς πλέον να κάνεις μια βουτιά...») και συχνά γίνονται μαζί με τις διαφορετικές απόψεις για τη διατήρηση της παράδοσης πεδίο αντιπαράθεσης για τους κατοίκους. Ένα άλλο πιο ανάλαφρο ζήτημα που προκαλεί –σαφώς πιο χαριτωμένες– εντάσεις είναι… ποιος φτιάχνει το καλύτερο τσίπουρο. Τα χαρακτηριστικά της Καστοριάς δεν θα μπορούσαν παρά να κλείσουν με τα πανταχού παρόντα γουναράδικα, που σηματοδότησαν την άλλοτε άνθηση της πόλης, κατέταξαν τους Καστοριανούς ανάμεσα στους πιο πολυταξιδεμένους Έλληνες και εξακολουθούν να αποτελούν, αν και πολύ λιγότερο, πόλο έλξης. Σας θυμίσουμε λοιπόν ότι τα γούνινα καπέλα είναι της μόδας φέτος. Αν πάλι είστε πιο down to earth τύποι, πάρτε αντ’ αυτών για ενθύμιο ζεστά παντοφλάκια.
άκρως μουσικό αρχοντικό
Στο Αρχοντικό Βέργου, στο νούμερο 12 της οδού Αϊδίτρας, στεγάζεται η Σχολή Κατασκευής και Μελέτης Μουσικών Οργάνων. Οι δεκατέσσερις μαθητές της ήρθαν στην Καστοριά από διάφορα σημεία της Ελλάδας για να ασχοληθούν με την οργανοποιία (φέτος, δυστυχώς, κανένας Καστοριανός). Στον πάνω όροφο υπάρχουν τελειωμένα όργανα προς θέασιν και προς πώλησιν: αρποκίθαρο, λάφτα (πολίτικο λαούτο), ταμπουράς...
Σε ένα από τα εργαστήρια κάτω, που μυρίζουν ξύλο, συναντήσαμε τον Θάνο να φτιάχνει, απόλυτα προσηλωμένος στη δουλειά του, ένα ούτι. Τρεις άλλοι της μουσικόφιλης παρέας, ο Άρης, ο Μιχάλης και ο Ηλίας, μας κάλεσαν την προηγούμενη στο σπίτι τους, μας έδειξαν τα όμορφα χράμια και τις παραδοσιακές φορεσιές που βρήκαν όταν πρωτομετακόμισαν εκεί, και μας… κέρασαν έντεχνες μελωδίες, με ούτι, φλάουτο και ένα εκπληκτικό πέρσικο κρουστό που λέγεται ζαρ. Εσείς μπορείτε να τους γνωρίσετε στο wine bar του Αρχοντικού του Αλεξίου Βέργουλα, όπου παίζουν και τραγουδούν κάθε Παρασκευή και Σάββατο βράδυ.
drive out…
Για όσους έχουν περισσότερο χρόνο και διάθεση εξερεύνησης, η διαδρομή προς τοv Γράμμο είναι εξαιρετικά όμορφη και η φύση τούς αποζημιώνει με παρθένο δάσος (πεύκα και έλατα), εντυπωσιακές πλαγιές και οπτικές του Αλιάκμονα (νωρίτερα, 20 χλμ. από την Καστοριά, συναντάς και το Νεστόριο, όπου το καλοκαίρι γίνεται το γνωστό river party). Λίγο πιο κοντινή, η διαδρομή προς το Βίτσι αποκαλύπτει κι εκείνη ένα τοπίο γεμάτο χρώματα και αρώματα: κάρδαμο, άγριες αγκινάρες, σπαθόχορτο –από τα πιο αρχαία επουλωτικά– και rosae canina (ελληνιστί άγριο τριαντάφυλλο), ένας θάμνος με δυναμωτικούς κόκκινους καρπούς, που εκτός από ό,τι γίνονται νόστιμο γλυκό του κουταλιού, δίνουν κι ένα ιδιαίτερο άρωμα σε μια κούπα τσάι. Αν τύχει να (επαν)έλθετε τον Ιούνιο, θα βρείτε τους αγρούς γεμάτους μικροσκοπικές αγριοφράουλες. Πιο ψηλά, τη σκυτάλη παίρνουν οι βελανιδιές και οι οξιές, την ώρα που στον αέρα πλανιέται μυρωδιά από θυμάρι, τα φρύγανα μπλέκουν με τα γκριζοκάστανα δέντρα στις πλαγιές, γεμάτες γραμμώσεις και πτυχές από τις βροχές. Εδώ αφουγκράζεσαι τους ήχους της φύσης περπατώντας ανάμεσα στις ρίζες και τα χαμηλά κλαδιά και ρουφάς νοτισμένο αέρα. Έπειτα ακολουθείς το δρόμο προς τη Βυσσινιά, για να συναντήσεις έναν όμορφο παλιό νερόμυλο και –αν βρεθούν μπροστά σου– παρακολουθείς τους ξυλοκόπους να ξεφορτώνουν τα μουλάρια τους.
Αν φτάσεις μέχρι την περιοχή της Κορέστειας (ακριβώς πίσω από τα βουνά που βλέπεις βρίσκεται η Αλβανία), θα συναντήσεις τον Κρανιώνα και μερικά ακόμη εγκαταλειμμένα μετά τον πόλεμο πλίθινα χωριά. Με το κεραμιδί, χωμάτινο χρώμα τους ενσωματώνονται απόλυτα στο τοπίο. Τόσο, που σχεδόν δεν τα διακρίνεις από μακριά. Και αν πλησιάσεις τα γοητευτικά χαλάσματα και κρυφοκοιτάξεις από τα μισοσκισμένα κουρτινάκια –όσες πόρτες παραμένουν όρθιες είναι αμπαρωμένες–, θα δεις πιάτα, κούπες, βαρέλια, κομμάτια της άλλοτε καθημερινότητας. Όσα σπίτια τα προστατεύει η στέγη τους, παραμένουν άθικτα σχεδόν. όσων η σκεπή καταστραφεί, επιστρέφουν στο χώμα…
amanitus kastorius!
Αν και πλέον φιγουράρουν σε gourmet πιάτα, τα μανιτάρια κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου έσωσαν πολλούς: οι μικροί νόστιμοι μύκητες είναι από μόνοι τους ένα πλήρες γεύμα. Πλέον, εν μέσω Δεκεμβρίου, έχουν καεί από τη χαμηλή θερμοκρασία, μόλις είκοσι ημέρες πριν όμως βρίσκαμε rusulla, lactarius και αρκετά ακόμη είδη, λίγο πριν «κοιμηθούν», αφήνοντας τα σποράκια τους κάτω από το έδαφος για να επιστρέψουν. Αν είστε πολύ τυχεροί, ίσως ανακαλύψετε και τρούφες. Στην περίπτωση λοιπόν που έρθετε εκτός από προσωπική –και περιπατητική– περισυλλογή στο δάσος και για… μανιταρο-συλλογή, θα πρέπει να προτιμήσετε την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Αλλιώς, αφήστε κάτω το πανεράκι σας και «αρκεστείτε» στην εναλλαγή των φυσικών χρωμάτων στο δρόμο προς την Κρυσταλλοπηγή, στην ομορφιά των κέδρων, των πεύκων, των καστανιών και στο μυρωδάτο καθαρό αέρα, ή στο χιονοπόλεμο, λίγο αργότερα, όταν και η λίμνη πίσω στην πόλη θα έχει παγώσει.
ΠΥΞΙΔΑ KAΣΤΟΡΙΑ
Κωδικός κλήσης 24670 πώς να πάτε
Αεροπορικώς: Από Αθήνα στις 13.45 με την Ολυμπιακή, κάθε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή, με ενδιάμεση στάση στην Κοζάνη. Το αεροδρόμιο βρίσκεται στο Άργος Ορεστικό – από εκεί θα πάρετε ταξί για την Καστοριά. Επιστροφή τις ίδιες ημέρες, αναχώρηση 16.05. Οδικώς: Από Αθήνα 575 χλμ. (μέσω Κοζάνης) και από Θεσσαλονίκη 219 χλμ. (επίσης μέσω Κοζάνης) και 214 χλμ. (μέσω Έδεσσας).
πού θα μείνετεΑρχοντικό Αλεξίου Βέργουλα Ο παραδοσιακός ξενώνας του Τάσου Σφηναρολάκη είναι ένας χώρος άκρως ατμοσφαιρικός: 12 δωμάτια «ντύνονται» με παλιά κομμάτια –από σκαλιστούς καθρέφτες σε εκπληκτικές κασέλες, χαλιά και παραδοσιακά σκεπάσματα–, δένουν με αντικείμενα από τα ταξίδια του σε όλο τον κόσμο (σεβόμενα πάντα τις επιταγές του χώρου). Στο πρωινό μη χάσετε τις παραδοσιακές πίτες με υλικά της φάρμας του. (Αϊδίτρας 14 –πρώην Εβραΐδος–, 23415, δίκλινο € 88-118)
Αρχοντικό της Βενετούλας Καλοδιατηρημένο νεοκλασικό, που διατηρεί και μέσω της φιλοξενίας του το «σπιτικό» του χαρακτήρα. Η προσεγμένη διακόσμηση αποπνέει μια ιδιαίτερη γλυκύτητα, ενώ από κάποια δωμάτια έχετε το ατού της θέας στην πόλη και στη λίμνη. (Αγίων Θεολόγων 6, Πλατεία Ντολτσό, 22446, 22466, δίκλινο € 68-98)
Limneon Η πιο πρόσφατη και δη η πιο σύγχρονη ξενοδοχειακή πρόταση της περιοχής. Ευρύχωρο, φωτεινό, με εντυπωσιακό μοντέρνο design και θέα στο υδάτινο στοιχείο-σήμα κατατεθέν της πόλης. (4ο χλμ. εθνικής οδού Καστοριάς-Αθηνών, 85111, δίκλινο € 90)
Τσάμης Από τα κλασικά ξενοδοχεία της περιοχής, με απλή διακόσμηση σε φολκλόρ τόνους και άπλετη θέα στη λίμνη. (4ο χλμ. Εθνικής Καστοριάς-Αθηνών, 85334, δίκλινο € 90)
Λογγάς Νεόχτιστο πέτρινο συγκρότημα που ακολουθεί την παράδοση χρησιμοποιώντας ξύλο, πέτρα και τούβλο και δίνοντας τον τόνο στα εικοσιοκτώ δωμάτια, το εστιατόριο «Στους Καλούς Δρυς» και το μπαρ. Πανοραμική θέα στη λίμνη. (Σιδηροχώρι, 7 χλμ. από την πόλη, 72424, δίκλινο € 85)
*Στις γιορτές οι τιμές ανεβαίνουν.
πού θα φάτεCasablanca Ένα όμορφο εστιατόριο ευρύτερης μεσογειακής κουζίνας, με ζεστό ντεκόρ σε oriental στιλ (όχι βαρυφορτωμένο), με καμάρες, βιτρίνες-αστεράκια, λυχνάρια, φιαλίδια, arabesque φωτιστικά. Κεφαλογραβιέρα τυλιχτή σε αμπελόφυλλο, φαλάφελ, γλυκιά ανατολίτικη σαλάτα με λαχανικά, μάγκο, χυμό πορτοκάλι και κανέλα, φιλετάκια κότας με καρύδα, είναι κάποιες ωραίες επιλογές από το μενού. (Νίκης 80, Βόρεια Παραλία, 29600, εκτός Τρίτης, € 15-18)
Κράτεργο Ένα πρώην κτίριο φυλακών γίνεται μεζεδοπωλείο και αποδεικνύει πώς ένας αρνητικά φορτισμένος χώρος μπορεί να αλλάξει πόλο και να αποπνέει φιλική θετικότητα.
Η Γιάννα μαγειρεύει, ο Γιώργος σερβίρει και επιβλέπει, οι τιμές είναι εξαιρετικά χαμηλές. Δοκιμάστε το τσίπουρό τους (ο χάλκινος αποστακτήρας δεν είναι μόνο ντεκόρ) και αν έχει κόσμο, κάντε υπομονή για ωραία τηγανιά, μοσχάρι σαλμί και νόστιμα σαγανάκια. (Ορεστείων 19, 29981, εκτός Δευτέρας. Και μεσημέρι. € 8-12)
Ντολτσό Καταλαμβάνει το ισόγειο ενός αρχοντικού που χτίστηκε το 1860 και μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν γουναράδικο. Η οικογένεια το γύρισε στη γεύση: ψητά, κεφτεδάκια με σάλτσα μακάλο (ντομάτα, αλεύρι, σκόρδο, λάδι), σαρμάδες, χοιρινό με λάχανο τουρσί (αρμιά), και όταν υπάρχει, φρέσκο αγριογούρουνο. (Τσακάλη 2, 23377, € 10-14)
Κροντήρι Ευρύχωρο μεζεδοπωλείο σε επίπεδα, με ατού τη θέα στη λίμνη. Αν και γίνεται προσπάθεια απόδοσης της τοπικής κουζίνας, οι γεύσεις είναι συμπαθείς χωρίς ιδιαιτερότητες. Αντισταθμίζει η θέα στη λίμνη. (Ορεστιάδος 13, 28358. Και μεσημέρι. € 14-18)
καφεδάκι και διασκέδασηΝautical Hall Η θέα στο βόρειο κομμάτι της λίμνης απλά εκπληκτική, συμπληρώνοντας ένα χώρο με δικό του ύφος, το πρωί για καφέ και χαλάρωση στους δερμάτινους καναπέδες, αργότερα για απλό κλασικού χαρακτήρα φαγητό (σαλάτες, pasta, risotti, burgers, φιλέτα) με κάποιες πινελιές πρωτοτυπίας, και το βράδυ live από διαφορετικές μπάντες με έντεχνο ελληνικό και ξένο (κυρίως rock) ρεπερτόριο. Πάνω από το κεφάλι σου ένα ανάποδο κανό με τα παπουτσάκια να μαρτυρούν τις θέσεις των κωπηλατών! (Στρ. Σουγαρίδη 1, 29400, Δευτέρα και Τρίτη κλειστά. Αργίες ανοιχτά)
Zaza Όμορφο καφέ με πρωτότυπες και αναπαυτικές μπαμπού πολυθρόνες, πινελιές χρώματος να κάνουν πιο χαρούμενο το ντεκόρ και θέα στη λίμνη από την τζαμαρία. (Μ. Αλεξάνδρου 61, 24016)
Lago Μοντέρνο caf,-bar με πολυσυλλεκτική διακόσμηση που ξεκινάει από λευκά κλουβάκια-κηροπήγια, συνεχίζει με μεταλλική βάση στο μπαρ και καταλήγει σε αιγυπτιακά αγαλματίδια σε κόκκινο φόντο. (Μ. Αλεξάνδρου 53, 22066)
Domus O πιο μοδάτος, ίσως, νεανικός βραδινός χώρος της πόλης για ποτό, σε πολύχρωμο φόντο. Δύο επίπεδα, με τους πιο νεαρούς να προτιμούν τον πάνω όροφο, μουσική για dancing (δεν λείπουν και τα ελληνικά) και τον ευγενέστατο Μάνο στην πόρτα. (Ερμού 7, 26422)
La.la.i. Μια «κουρτίνα» από μαύρες υφασμάτινες ίνες, καναπέδες σε λευκό και μαύρο, κολόνες-καθρέφτες και μια κεντρική μεταλλική μπάρα που περιβάλλεται από τετράγωνα stands, συνθέτουν το ντεκόρ ενός μοντέρνου bar που εμφανίστηκε πρόσφατα. Μainstream μουσικές και ελληνικά. (Μητροπόλεως & Β. Κωνσταντίνου 1)
Cohiba Φωτιστικά-κύβοι πάνω από το κεντρικό bar αλλάζουν χρώματα κρατώντας το τέμπο. Mainstream επιτυχίες και μπόλικα ελληνικά χιτ σε ένα κλασικό club. (Ορεστίων 2, 22229)
δραστηριότητεςOverland Γραφείο Οικοτουρισμού Καστοριάς Προγράμματα με όλες τις οικοτουριστικές δραστηριότητες: από rafting στον Αλιάκμονα μέχρι parapente και ορειβατικό σκι. (Κολοκυνθού, 6973 051231)
Εscape Land Για ενοικιάσεις ποδηλάτων, ποδηλατικές εκδρομές, ορεινή πεζοπορία, μανιταρο-συλλογή, και αργότερα, σε πιο ζεστό καιρό, canoe-kayak. (Ορεστιάδος 87, περιοχή Ντολτσό, 699 7162395)
Με βάση τον ξενώνα Βάτυνα στις όχθες του Αλιάκμονα (31118, 31223), ο Παντελής Δημητριάδης, συλλέκτης στρατιωτικών τζιπ (προέλευσης από Ελ Αλαμέιν μέχρι Περσικό) και μερακλής του off road, διοργανώνει εκδρομές στο Γράμμο.
τα ραγκουτσάριαΠαγανιστικής προέλευσης έθιμο, η καστοριανή εκδοχή του καρναβαλιού γίνεται τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου και αποτελεί την καλύτερη αφορμή για μια επίσκεψη στην πόλη. Ξεκινώντας την ημέρα των Φώτων οι ντόπιοι, μεγάλοι και μικροί, μεταμφιέζονται και μαζί με παρέες από μουσικούς από όλη τη Μακεδονία γυρίζουν στα σπίτια, εύχονται χρόνια πολλά στους Γιάννηδες, πίνουν και χορεύουν μέχρι το πρωί. Ένα τριήμερο παράδοσης, γλεντιού και πειραγμάτων που επεκτείνονται σε όλη την πόλη.
