
Η Europa Nostra, το κορυφαίο ευρωπαϊκό δίκτυο της κοινωνίας των πολιτών για την πολιτιστική κληρονομιά, και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕIB) ανακοίνωσαν τα 14 μνημεία και τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη που προκρίθηκαν για τη φετινή έκδοση του προγράμματος "7 Most Endangered". Από την έναρξή του το 2013, το πρόγραμμα έχει καθιερωθεί ως μια κορυφαία πρωτοβουλία της κοινωνίας των πολιτών αφιερωμένη στη διαφύλαξη της απειλούμενης Ευρωπαϊκής κληρονομιάς, ενεργώντας ως συνήγορος και καταλύτης για τη συγκέντρωση της απαραίτητης δημόσιας και ιδιωτικής υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης.
Ανάμεσα στα 14 μνημεία και τόπους πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκεται και το Κάστρο της Μονεμβασιάς. Η Συμβουλευτική Επιτροπή του Προγράμματος αποφάσισε να συμπεριλάβει το Κάστρο της Μονεμβασιάς στο Πρόγραμμα "7 Most Endangered 2025" "όχι μόνο επειδή αναγνωρίζει το σαφές πρόβλημα και τον επείγοντα χαρακτήρα των άμεσων δράσεων που πρέπει να αναληφθούν, αλλά και επειδή αξιοποιεί αυτή την ευκαιρία προκειμένου να διερευνήσει και να αναδείξει νέες, πιο κατάλληλες και βιώσιμες προτάσεις με ευρύτερη απήχηση διεθνώς".
Τα 14 υπό απειλή μνημεία και τόποι πολιτισμικής κληρονομιάς της Ευρώπης για το 2025:
- Κάστρο της Μονεμβασιάς, Ελλάδα
- Μονή και Οικισμός Arakelots, Αρμενία
- Σιδηροδρομικός σταθμός Mixnitz-Bärenschützklamm, Αυστρία
- Σιδερένιο κάστρο του Ath, Βέλγιο
- Κάστρο Nyborg, Δανία
- Blower Hall, Esch-sur-Alzette, Λουξεμβούργο
- Σιδηροδρομικές γέφυρες και ανάχωμα Baardwijkse Overlaat, Ολλανδία
- Εθνικό Θέατρο, Όσλο, Νορβηγία
- Μεγάλη Συναγωγή στην Orla, Πολωνία
- Εκκλησία και Μοναστήρι των Paulistas στη Λισαβόνα, Πορτογαλία
- Μοντερνιστικό συγκρότημα Generalštab στο Βελιγράδι, Σερβία
- Εκκλησία του San Estevo de Pousada, Ισπανία
- Κολυμβητήριο Valhalla, Γκέτεμποργκ, Σουηδία
- Victoria Tower Gardens, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Τα προαναφερθέντα επαπειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς επιλέχθηκαν από διεθνή Συμβουλευτική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από εμπειρογνώμονες σε θέματα ιστορίας, αρχαιολογίας, αρχιτεκτονικής, συντήρησης, ανάλυσης έργων και οικονομικών. Οι υποψηφιότητες για το πρόγραμμα "7 Most Endangered 2024" υποβλήθηκαν από οργανώσεις μέλη, συνεργαζόμενες οργανώσεις ή μεμονωμένα μέλη της Europa Nostra, καθώς και από μέλη της European Heritage Alliance.
Η επιλογή έγινε με βάση την υψηλή πολιτιστική σημασία καθενός από τα μνημεία, καθώς και τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν σήμερα. Ο βαθμός εμπλοκής των τοπικών κοινοτήτων και η δέσμευση των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων για τη διάσωση αυτών των χώρων, θεωρήθηκαν ως κρίσιμοι παράγοντες στην αξιολόγησή τους. Επίσης, ένα άλλο κριτήριο επιλογής ήταν η δυνατότητα αυτών των τόπων να λειτουργήσουν ως καταλύτης για βιώσιμη κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.
Ο Εκτελεστικός Πρόεδρος της Europa Nostra, καθηγητής Δρ. Hermann Parzinger, δήλωσε: "Τα επιλεγμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς απειλούνται από κατεδάφιση, στρεβλή ανάπτυξη, έλλειψη χρηματοδότησης ή εγκατάλειψη. Υποστηρίζουμε σθεναρά τους ακτιβιστές και τις κοινότητες που έχουν δεσμευτεί πλήρως για τη διάσωση αυτών των χώρων. Είναι κοινή μας ευθύνη να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε τους θησαυρούς της Ευρώπης. Η κληρονομιά μας είναι καθοριστική για την οικοδόμηση ενός πιο ειρηνικού, συνεκτικού και βιώσιμου μέλλοντος".
Η Επικεφαλής και Διευθύντρια του Ινστιτούτου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, Shiva Dustdar, δήλωσε: "Η ευρωπαϊκή ταυτότητα, η ελκυστικότητα και η οικονομική ανάπτυξη είναι βαθιά ριζωμένες στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Αυτός ο κατάλογος υποψηφίων χρησιμεύει ως υπενθύμιση της ευθραυστότητάς της και του πόσο συχνά τη θεωρούμε δεδομένη. Μέσω της συνεχιζόμενης συνεργασίας μας με την Europa Nostra, το Ινστιτούτο ενισχύει τις προσπάθειες των τοπικών κοινοτήτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι κοινότητες αυτές αναγνωρίζουν ότι η διατήρηση των χώρων πολιτιστικής κληρονομιάς μπορεί να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν άλλες πιεστικές προκλήσεις. Ανυπομονούμε να δούμε αυτούς τους χώρους να αποκαθίστανται και να προστατεύονται για τις μελλοντικές γενιές".
Η τελική λίστα των 7 πιο απειλούμενων μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2025 θα ανακοινωθεί τον Απρίλιο.