ΚΡΟΑΤΙΑ
κούκλα, προσιτή και μοδάτη
Πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, μεσογειακό ταμπεραμέντο, πόλεις με αυθεντική κουλτούρα, ιστορικά θεματικά πάρκα, υποδομή που βελτιώνεται συνεχώς, φιλικό περιβάλλον και οικονομικά προσιτή. Η Κροατία ανεβαίνει ραγδαία στις προτιμήσεις των Ευρωπαίων. Πήγαμε και σας την προτείνουμε.
Αν είχα καμιά δεκαριά διαθέσιμες μέρες, ένα μετρημένο προϋπολογισμό, μια παρέα (προσωπικά, αν και μόνη, δεν ένιωσα ούτε στιγμή ανασφάλεια) με όρεξη για οδήγηση, περπάτημα, κολύμπι ή ιστιοδρομία και κέφι για ένα μπουκέτο εμπειρίες με άρωμα Μεσογείου, τότε ο πρώτος προορισμός που θα μου ερχόταν στο νου είναι η Κροατία. Και δεν είμαι η μόνη. Τα διεθνή έντυπα τη φλερτάρουν με όλο και μεγαλύτερη ένταση, ενώ η εισροή τουριστών ανεβαίνει θεαματικά τελευταία, «χτυπώντας» τρελά ποσοστά αύξησης από χρόνο σε χρόνο.
Κάτι τρέχει με την Κροατία... Αυτό «το κάτι» όμως δεν είναι καθόλου καινούργιο. Ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι Ιταλοί περνούσαν τα καλοκαίρια τους σε κροατικές βίλες και θέρετρα όπως η Πούλα (σε απόσταση μόνο 120 χιλιομέτρων από την Τεργέστη) και το αριστοκρατικό Ρόβινι στη χερσόνησο της Ίστριας ενώ Γερμανοί, Αυστριακοί και Ούγγροι δεν έχαναν ευκαιρία να εκμεταλλευτούν τις μικρές αποστάσεις που τους χώριζαν από τα καταπράσινα παράλια της Δαλματίας.
Βαλκάνιο road movie
Η Κροατία απλώνεται κατά μήκος της βορειοανατολικής ακτής της Αδριατικής. Ξεκινάει από τη Δαλματία, μια στενή λωρίδα γης στο νότο που χωρίζεται από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη από την οροσειρά των Διναρικών Άλπεων, οι απολήξεις των οποίων ευθύνονται για τη δαντελωτή εμφάνιση των ακτών. Στο βορρά το τοπίο γίνεται πιο πεδινό και η χώρα κάνει ένα βύθισμα προς τα ανατολικά, στην πεδιάδα της Πανονίας, όπου βρίσκεται η πρωτεύουσα της χώρας, το Ζάγκρεμπ. Από τη χερσόνησο του Τσάβτατ και το Ντουμπρόβνικ στο νότο μέχρι τη χερσόνησο της Ίστριας στα βόρεια, 1.800 περίπου χιλιόμετρα από καρστικές βραχώδεις ακτές, σε προκαλούν να ζήσεις το βαλκάνιο road movie των ονείρων σου. Σε κάθε καρέ πλαγιές κατρακυλάνε δασωμένες μέχρι τη θάλασσα, σχηματίζοντας κλειστούς, συχνά «μυστικούς» κολπίσκους, νησιά και βραχονησίδες -1.185 (!) στο σύνολό τους-, προκαλώντας τον Ροβινσώνα μέσα σου. Είναι αδύνατο να αναφερθεί κανείς με επαρκή λεπτομέρεια στα ταξιδιωτικά εύσημα της ακτογραμμής σε ένα τέτοιο άρθρο: το σίγουρο είναι ότι φύση και κουλτούρα δεν σε αφήνουν να πλήξεις.
Το αυτοκίνητο και το ιστιοφόρο είναι τα δύο γκανιάν στην κούρσα θεαμάτων της ακτής - άλλωστε η Κροατία είναι γνωστή στους ιστιοπλόους για την υποδομή της: 44μαρίνες με 15.000 περίπου θέσεις για να δέσεις, ήπιοι και σταθεροί άνεμοι, μικρές αποστάσεις ανάμεσα στα νησιά και άφθονα φυσικά αγκυροβόλια την καθιστούν ιδανικό προορισμό για διακοπές με σκάφος.
Όσοι αγαπούν την οδήγηση θα ερωτευτούν τη δαλματική Ριβιέρα. Μιάμιση λωρίδα δρόμου ανά κατεύθυνση, που ανελίσσεται βόρεια μετά συνεχών εκπλήξεων: δεξιά σου το βουνό, αριστερά η θάλασσα σε ανεμπόδιστο οπτικό σφιχταγκάλιασμα. Τη χαίρεσαι σε κάθε στροφή, τη μυρίζεις μαζί με το θυμάρι και το σπάρτο, τραβάς φρένο και βουτάς όπου σου κατέβει, είναι εκεί, άμεσα διαθέσιμη, κρυστάλλινη, μητρική. Πεύκα και βελανιδιές που κατρακυλάνε μέχρι τα πράσινα νερά ενός αθέατου κόλπου, μια σειρά από κυπαρίσσια που φιδογυρίζουν οριοθετώντας ένα δρομάκι δίπλα στη θάλασσα, η μυρωδιά του φρεσκοψημένου ψαριού έπειτα από μερικές ντόπιες ρακές σε ένα ταβερνάκι με καρό τραπεζομάντιλα δίπλα στο κύμα: θραύσματα εικόνων που θυμίζουν μια Ελλάδα άλλων εποχών που αγαπήσαμε, ποτισμένα με μια σλάβικη, κάποτε μελαγχολική ηρεμία, λουσμένα στο απαλό φως της Αδριατικής.
Σε μικρές αποστάσεις από την ακτή, σάμπως οι Διναρικές Άλπεις να εκσφενδόνισαν το σπόρο τους στη θάλασσα, δασωμένα νησιά και άγονες βραχονησίδες, με κάστρα ή φάρους να ξεχωρίζουν σε κάποιο ακρωτήρι. Κάθε μισό cd δρόμο, μικρά χωριά και οικισμοί, πέτρινα, παστρικά, με πέργκολες να δίνουν χρώμα στην πανταχού παρούσα λευκή πέτρα, με πλακόστρωτες αλέες όπου παίζουν παιδιά, παραλιακές περατζάδες σκιασμένες από πεύκα και φοίνικες, ψαροκάικα και περιποιημένες konoba (τοπικά ταβερνεία), παραλίες όπου χωράνε συνήθως είκοσι πετσέτες και όπου στις αρχές του καλοκαιριού συναντάς συντριπτικά λιγότερες. Σε οποιοδήποτε σημείο της διαδρομής μπορείς να βρεις ένα apartman για να περάσεις τη νύχτα: τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και δωμάτια διαθέτουν τα βασικά, αλλά με λίγο ψάξιμο ή έναν καλό οδηγό δίνουν λύση σε όσους αγαπούν το ταξίδι χωρίς πρόγραμμα. Το φαγητό είναι ως επί το πλείστον νόστιμο και τίμιο και ακολουθεί τη μορφολογία του εδάφους και τις διάφορες επιρροές: ψάρια και θαλασσινά στα παράλια, μαγειρεμένα χωρίς πολλές παρεμβάσεις, βότανα και κουζίνα εκ των ενόντων στα νησιά, περισσότερα λιπαρά και κεντροευρωπαϊκές τεχνικές στην πρωτεύουσα (πληθωρικά τα γλυκά), ιταλικό μπρίο με ενδιαφέρουσες πίτσες στο βορρά. Εκτός από πιάτα του continental ρεπερτορίου, μπορείς να πετύχεις θαυμάσια ριζότο, ενώ πυρ κατά βούλησιν αξίζει σε αστακούς και θαλασσινά (δοκιμάστε οπωσδήποτε κοκκινιστά μύδια buzzara), που «τρώγονται» και από οικονομική άποψη. Κάποια καλά τοπικά κρασιά και travarica (ρακί) θα προσθέσουν κροατικό άρωμα στις περιστάσεις.
Οι ιστορικές πόλεις είναι το άλλο μεγάλο ατού της Κροατίας. Αρχοντιά είναι η λέξη-κλειδί. Ο ανυποψίαστος ταξιδιώτης ξαφνιάζεται με το πόσο βαθιά ευρωπαϊκή είναι η κουλτούρα τους: σιγοπίνεις macchiato σε πέτρινες πλατείες, δίπλα σε μεσαιωνικά ή αναγεννησιακά κτίρια, ενώ πιο κάτω κάποιοι έφηβοι εκπαιδεύονται στο σκέιτμπορντ. Το ίδιο μοτίβο ξετυλίγεται σε διάφορες παραλλαγές σε όλη την ακτογραμμή, σε ένα γοητευτικότατο melange των πολιτισμών που σημάδεψαν την περιοχή, από τους Ρωμαίους και τους Ενετούς μέχρι τους Τάταρους, τους Σαρακηνούς και τους Αψβούργους. Η υποδομή είναι καλή και βελτιώνεται συνεχώς, πολλά ξενοδοχεία ξαναχτίζονται ή ανακαινίζονται. Οι άνθρωποι κουβαλούν τις μνήμες του πολέμου όσο και οι υποδομές, αλλά πλέον έπειτα από εννιά χρόνια μετά την ή παύση πυρός οι ζημιές αφορούν τους insiders και αποκαθίστανται με ραγδαίους ρυθμούς. Σε κάθε περίπτωση ο τουρίστας τις αντιλαμβάνεται μόνο σε δεύτερη ανάγνωση, παρατηρώντας, λόγου χάρη, ένα αγροτόσπιτο χωρίς στέγη…
Ντουμπρόβνικ: σαν παραμύθι
Το Ντουμπρόβνικ χτυπήθηκε ανηλεώς από Σέρβους και Μαυροβούνιους το 1991, σήμερα όμως δεν αντιλαμβάνεσαι καν ότι αυτό το συμ-πίλημα από ρωμαϊκά, μεσαιωνικά και αναγεννησιακά στοιχεία, ηλικίας 1300 ετών, είχε υποστεί ζημιές σε 68% των κτιρίων του. Το ιστορικό τμήμα του (προστατευόμενο από την Unesco) είναι μια οχυρωμένη πόλη: ο μήκους δυόμισι χιλιομέτρων γύρος των τειχών του (2,5 περίπου μέτρα πλάτος και 25-40 μέτρα ύψος) είναι μια εμπειρία απελευθέρωσης που θυμάσαι για χρόνια. Κυριολεκτικά πετάς πάνω από την Παλιά Πόλη: πανύψηλα πέτρινα κτίρια με παράθυρα-πολεμίστρες και μικροσκοπικές «κρεμαστές» αυλές, ανηφορικές σκαλινάτες, εκκλησιές, παλάτια, κρήνες...Στη μέση, σαν βασιλόφλεβα κυλάει η Placa, μια πλακόστρωτη περατζάδα-πλατεία που οδηγεί από το φραγκισκανικό μοναστήρι στη δυτική πλευρά (το φαρμακείο του λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1391!) στον πύργο του ρολογιού στην άλλη άκρη, όπου βρίσκονται το παλάτι του κυβερνήτη (1441) και η εκκλησία του προστάτη της πόλης, Αγίου Vlaho. Η Placa είναι μονίμως γεμάτη τουρίστες (το Ντουμπρόβνικ είναι βασική στάση για κρουαζιερόπλοια, όπερ σημαίνει πως αφθονούν οι Αμερικανοί μεσήλικοι), αλλά η τουριστική εικόνα της ανατρέπεται όταν μπεις μέσα στα μαγευτικά στενά, όπου ο χρόνος μοιάζει κυριολεκτικά να σταματάει.
INFO
Πώς θα πάτε
Απευθείας πτήσεις από Αθήνα για Ζάγκρεμπ δεν υπάρχουν: θα χρειαστεί να ταξιδέψετε μέσω κάποιας από τις κοντινές πρωτεύουσες (Ρώμη, Βιέννη, Βουδαπέστη κ.λπ.). Για Ντουμπρόβνικ κάθε Τρίτη και Σάββατο θα πετάξετε με Alitalia μέχρι τη Ρώμη και από εκεί με Croatia Airlines (www.croatiaairlines.hr). Με πλοίο θα πρέπει να πάτε Ανκόνα ή Μπάρι και από εκεί με κάποιο από τα φέρι της Jadrolinija (00385 51330899) μέχρι το Ντουμπρόβνικ, το Σπλιτ ή το Ζάνταρ (κέντρα αναχώρησης για μικρότερα νησιά). Η εταιρεία Kyriakoulis Mediterranean (2109886187-91, www.kyriakoulis.com), από την οποία μπορείτε να νοικιάσετε ιστιοπλοϊκό, διαθέτει παράρτημα στις δύο τελευταίες πόλεις καθώς και στην Πούλα. Οδικώς στο Ζάγκρεμπ μέσω Σκοπίων και Σερβίας, μια διαδρομή με τσουχτερά διόδια, αλλά με πιο απλοποιημένους πλέον τελωνειακούς ελέγχους και σχετικά αναβαθμισμένες εθνικές οδούς.
Πού θα μείνετεΤα ξενοδοχεία παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις σε αισθητική και παροχές λόγω του πολέμου. Κάποια διατηρούν έναν old fashioned χαρακτήρα, ένα αέρα 70’s, στοιχείο ανά περιπτώσεις ελκυστικό. Το μεγαλύτερό τους ατού είναι πως κατά κανόνα έχουν άριστη σχέση με το περιβάλλον, όμως μην περιμένετε boutique πολυτέλειες. Προτιμήστε κάποιο ιστορικό ή μόλις ανακαινισμένο ξενοδοχείο, οι τιμές άλλωστε είναι αντιμετωπίσιμες. Στα νησιά συνήθως δεν υπάρχουν πολλές λύσεις διαμονής, πρέπει να αρκεστείτε σε κάποιο διαμέρισμα ή δωμάτιο. Υπάρχουν επίσης κάποιες βίλες αλλά και αρκετά κάμπινγκ.
Για πληροφορίες, μπείτε στο www.croatia.hr, www.croatia.com, www.adriatica.net, www.dalmacija.net.
Πρεσβεία Κροατίας στην Ελλάδα: 2106777059. Το νόμισμα της Κροατίας είναι το kuna (€ 1 = 7,5 kuna).
Eμπειρία!Υπάρχουν 48 νησάκια και βραχονησίδες, όπου το μοναδικό (ή σχεδόν) οικοδόμημα είναι ένας φάρος, που μπορείτε να νοικιάσετε μόνοι (!) ή με παρέα έως έξι ατόμων. Το αντίτιμο της πολυτέλειας της σιωπής είναι ότι πρέπει να αρκείσαι στα απολύτως βασικά, σε ό,τι έχεις φέρει ο ίδιος (από φαγώσιμα και τσιγάρα μέχρι φαρμακευτικά), ό,τι έχει το καϊκάκι-μπακάλικο που εμφανίζεται μια φορά την εβδομάδα κι ό,τι ψαρέψεις από τη γενναιόδωρη Αδριατική. Η υποδομή είναι στοιχειώδης, αλλά επαρκής. Ενδεικτικά αναφέρω ότι μία εβδομάδα στο φάρο του νησιού Plocica (των έξι ατόμων) κοστίζει περίπου € 1.400 για την υψηλή σεζόν, ενώ η μεταφορά με καϊκάκι από την κοντινή Korcula περίπου € 100. www.adriatica.net, www.croatia.hr.
Βίκυ Νταλακώστα Τεύχος 217, 8/7/2004
