Το έκτο πάτωμα

Η κωμωδία που έγραψε το 1937 ο Ελβετός συγγραφέας διαδραματίζεται σε μια πολυκατοικία του Παρισιού και ήρωες είναι οι ένοικοί της, φτωχοί βιοπαλαιστές, άνεργοι καλλιτέχνες, νοικοκυρές, φοιτητές, εύποροι επαγγελματίες. Όλοι τους διασταυρώνονται στους διαδρόμους του έκτου πατώματος, σε μια τοιχογραφία προσώπων και των καταστάσεων που μοιράζονται. Στην Ελλάδα είχε την τύχη να γνωρίσει ένα επιτυχημένο –και εμβληματικό έκτοτε– ανέβασμα στις αρχές της δεκαετίας του 1990, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Έξαρχου, με μια ιστορική διανομή: Άννα Παναγιωτοπούλου, Χρήστος Βαλαβανίδης, Ελένη Γερασιμίδου, Νένα Μεντή, Κατιάνα Μπαλανίκα, Γιώργος Νινιός κ.ά.

Τότε, ο Σταμάτης Κραουνάκης έγραψε τη μουσική και η Λίνα Νικολακοπούλου τους στίχους των τραγουδιών, τα οποία ακούγονται και στην παράσταση που σκηνοθετεί ο Γιώργος Βάλαρης, αποδεικνύοντας ότι αντέχουν στο χρόνο και προκαλούν ένα νοσταλγικό, γλυκόπικρο χαμόγελο. Η παράσταση με τον τρόπο της αποτίνει ένα φόρο τιμής στους καλλιτέχνες του τότε και τονίζει τη δημιουργική συνέχεια του ελληνικού θεάτρου ανά τις δεκαετίες. Το ίδιο συμβαίνει και με την παρουσία της Μίρκας Παπακωνσταντίνου, ηθοποιού της ίδιας γενιάς με τους προαναφερθέντες και προσώπου-κλειδί της παράστασης. Ερμηνεύοντας συγκινητικά το ρόλο της Αφηγήτριας, του "πνεύματος του Έκτου πατώματος", επιβεβαιώνει την ερμηνευτική της κλάση και θυμίζει ότι στο θέατρο η απλότητα είναι πολλές φορές το μόνο, δύσκολο όπως και να έχει, ζητούμενο.

Δύσκολα όμως αντέχει στο χρόνο το ίδιο το έργο, καθώς δεν φεύγει από τα μονοπάτια μιας εύπεπτης κωμωδίας και αποτελεί στην πραγματικότητα ένα θέαμα εφησυχασμού παρά τον προσχηματικά λαϊκό χαρακτήρα του. Σε αυτό συνηγορεί ο επιδερμικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τα θέματά του, που δεν αφορούν μόνο καθημερινές κι ασήμαντες στιγμές αλλά και σημαντικές και δραματικές καταστάσεις, όπως η κεντρική ερωτική ιστορία, που ορίζεται από μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, μια απόπειρα αυτοκτονίας και την "τακτοποίηση" αυτών των ζητημάτων με ένα γάμο που προκύπτει βεβιασμένα ως happy end.

Μέσα σε αυτά τα δεδομένα, τα πρόσωπα παρουσιάζονται περισσότερο ως τύποι –η στριμμένη σπιτονοικοκυρά, ο ασυνείδητος γόης, η υστερική σύζυγος κ.λπ.–, κάτι που δεν επιχειρεί να αντιστρέψει ούτε η σκηνοθετική καθοδήγηση. Το αποτέλεσμα είναι οι ηθοποιοί (Κώστας Μακεδόνας, Ευαγγελία Μουμούρη, Δανάη Λουκάκη, Δημήτρης Πιατάς, Υρώ Μανέ, Ελένη Καστάνη, Μαριαλένα Ροζάκη, Αρμάν Εδουάρδος Μενετιάν, Βασίλης Αθανασόπουλος, Δημήτρης Φραγκιόγλου) να περιορίζονται στη σχηματική απεικόνιση, χωρίς να προσδίδουν βάθος στους ήρωές τους, και να βασίζονται συχνά στις εντάσεις και τις υπερβολές. Προσφέρουν πάντως και ωραίες στιγμές, κωμικές και συγκινητικές ανάσες, διαμορφώνοντας τη συνολικότερη ευφρόσυνη ατμόσφαιρα της παράστασης.

Σε ανάλογο, καλαίσθητο αλλά αναμενόμενο, ύφος τα σκηνικά του Μανόλη Παντελιδάκη, τα κοστούμια του Χάρη Σουλιώτη και οι χορογραφίες του Μάρκου Γιακουμόγλου. Στην επιδραστικότητα του θεάματος συνεισφέρουν η ζωντανή εκτέλεση της μουσικής (ενορχήστρωση: Δημήτρης Ανδρεάδης), από τους Δημήτρη Κίκλη, Αποστόλη Παρασκευαϊδη και Άρτεμη Βαβάτσικα.