Μετά το περσινό εκθαμβωτικό «Τελευταίο Καραβανσαράι», το Θέατρο του Ήλιου της Αριάν Μνουσκίν επανέρχεται στα μέρη μας –και πάλι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών– με την τελευταία παραγωγή-μαμούθ «Οι Εφήμεροι». Η Κάτια Αρφαρά είδε την παράσταση στο Παρίσι και μας περιγράφει την εμπειρία του λαϊκού όσο και βαθυστόχαστου αυτού θεάματος.
Aν η προηγούμενη δουλειά του Θεάτρου του Ήλιου, το «Τελευταίο Καραβανσαράι», είχε να κάνει με την οδύσσεια των προσφύγων, η νέα παραγωγή του ιστορικού θιάσου της Αριάν Μνουσκίν έχει να κάνει με το χρόνο και τη μνήμη – τη συλλογική και την ατομική. Αρθρωμένη σπονδυλωτά, η παράσταση κυλά κυριολεκτικά ανάμεσα στους θεατές, που βρίσκονται καθισμένοι αντικριστά, σε ένα σκηνικό όμοιο με αίθουσα ανατομίας. Οι ολιγόλεπτες σκηνές διαδραματίζονται πάνω σε κινούμενες πλατφόρμες. Έχοντας ήδη δουλέψει πάνω στη διάσπαση του θεατρικού χώρου, η Αριάν Μνουσκίν πολλαπλασιάζει τώρα τις οπτικές γωνίες με μέσα απλά, χειροποίητα, χωρίς να μετακινεί τους θεατές. Γιατί αν η ιδέα είναι κινηματογραφική, η υλοποίησή της παραμένει καθαρά θεατρική. «Οι Εφήμεροι» είναι ένα θέατρο λαϊκό που μιλά όχι μόνο για τις στιγμές κρίσης που μένουν στη μνήμη, αλλά και για εκείνες που περνούν απαρατήρητες και που συχνά έχουν να κάνουν με τη σιωπή: μια γυναίκα κάθεται μόνη στον καναπέ, μπροστά σε μια ανοιχτή τηλεόραση, το βράδυ των γενεθλίων της, ένα κορίτσι ετοιμάζει μια τάρτα με μήλα περιμένοντας τον πατέρα του να επιστρέψει από τη δουλειά, μια κοπέλα σε μια επαρχιακή πόλη ετοιμάζεται να κλείσει το μαγαζί της, μια γυναίκα επιστρέφει στο δωμάτιο της νεκρής μητέρας της, ένα κοριτσάκι μαζεύει κοχύλια σε μια ακτή της Βρετάνης παραμονές του πολέμου…
Το θαυμαστό στη θεατρική αυτή εμπειρία είναι ότι η φόρμα υπηρετεί κυριολεκτικά το περιεχόμενο. Ο χρονικός και χωρικός περιορισμός της δράσης πάνω στις φωτισμένες «σχεδίες» (αποτέλεσμα μιας ιδιαίτερα κοπιαστικής δουλειάς συγχρονισμού ανάμεσα στους ηθοποιούς που παίζουν και σ' εκείνους που τις περιστρέφουν) κάνει ανάγλυφη ακόμα και την ελάχιστη λεπτομέρεια.
Η περιστροφική κίνηση μας δίνει τη δυνατότητα να παρατηρούμε «κλινικά» κάθε πτυχή της δραματικής συνθήκης. Η γρήγορη μετάβαση από τη μια ψυχολογική κατάσταση στην άλλη ενεργοποιεί τις αισθήσεις υπονομεύοντας την ίδια στιγμή τις αρχές του κλασικού ψυχολογικού θεάτρου.
Η Αριάν Μνουσκίν επιστρέφει σ’ αυτό που αποκαλεί «τρόμο του πραγματικού» μέσα από έναν αντισυμβατικό –θα λέγαμε– νατουραλισμό. Η ουσία της θεατρικής πράξης μεταγγίζεται μέσα από μια μικρών διαστάσεων μνημειακότητα. Χάρη στη λεπτοδουλεμένη δραματουργία, τις εξαιρετικές ερμηνείες και τις καίριες μουσικές παρεμβάσεις του Ζαν-Ζακ Λεμέτρ, το Θέατρο του Ήλιου διασχίζει μια τρομακτικά οικεία καθημερινότητα για να μας οδηγήσει σε εσώτερες «περιοχές» της ανθρώπινης ύπαρξης. Παρά την απουσία γραμμικής αφήγησης, οι ιστορίες εξελίσσονται από το πρώτο μέρος στο δεύτερο, γεγονός που επιβάλλει την παρακολούθηση και των δύο κομματιών. Στην τελευταία σκηνή, οι τεχνικοί ξεστήνουν το παιδικό δωμάτιο μιας κυκλικής πλατφόρμας μεταφέροντας προσεκτικά τα μικροαντικείμενα έξω από το σκηνικό χώρο. Άδεια, η ξύλινη «σχεδία» χάνεται περιστρεφόμενη αργά –σαν υδρόγειος– στο σκοτάδι των παρασκηνίων, εντείνοντας την αίσθηση της αέναης επανάληψης που διατρέχει τους «Εφήμερους». Ελλείψει «τέλους», απομένουμε μετέωροι ανάμεσα στη βαρύτητα της κάθε στιγμής και την αβάσταχτη ελαφρότητά της.
INFOΠαράσταση: «Οι Εφήμεροι» της Αριάν Μνουσκίν Διάρκεια: 7 ώρες (στα γαλλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους).
Ημέρες: 22/6-1/7. Μπορείτε να δείτε είτε μόνο το Α΄ μέρος (στις 22 & 28/6, 9 μ.μ., διάρκεια: τρεισήμισι ώρες) είτε μόνο το Β΄ μέρος (στις 27 & 29/6, 8 μ.μ., διάρκεια: τρεισήμισι ώρες). Το Α΄ και το Β΄ μέρος παίζονται μαζί στις 23, 24, 30/6 & 1/7 (ώρα έναρξης 8 μ.μ.) Χώρος: Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Φαλήρου.
Πρόσβαση: Με λεωφορείο στη στάση «Δέλτα» και με τραμ στη στάση «Δέλτα Φαλήρου» ή «Αγία Σκέπη». Με Ι.Χ κινείστε προς Γλυφάδα, εξερχόμενοι από τη δεξιά λωρίδα της Συγγρού, ακολουθείτε τις πινακίδες Γλυφάδα-Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις και στρίβετε δεξιά στην α΄ έξοδο, με σκοπό να κάνετε αναστροφή 180° για να μπείτε στη Λεωφόρο Ποσειδώνος, στο ρεύμα προς Πειραιά. Μόλις μπείτε στη Λεωφόρο Ποσειδώνος, στρίβετε αριστερά στο πρώτο φανάρι, περνάτε πάνω από τις γραμμές του τραμ στο ύψος του ναού της Αγίας Σκέπης (όπου βρίσκεται και η στάση του τραμ) και εισέρχεστε στον παραλιακό χώρο πρασίνου στον οποίο βρίσκεται και το Ολυμπιακό Κέντρο.
Προπώληση: 2103272000 (με πιστωτική κάρτα), www.hellenicfestival.gr (για online αγορά) και στα κεντρικά ταμεία του Φεστιβάλ Αθηνών, Πανεπιστημίου 39 (στοά Πεσμαζόγλου, Δευτ.-Παρ. 8.30 π.μ.-4 μ.μ. & Σάβ. 9 π.μ.-2.30 μ.μ.).
