Μια χειροποίητη παράσταση κοιτά τι κρύβεται πίσω από μια τέλεια οικογενειακή φωτογραφία

Δευτέρα βράδυ στην Κωνσταντινουπόλεως και οι gen Z παρέες έξω από το "Ρεκτιφιέ" μου "λένε" ότι έφτασα στον προορισμό μου. Ασθμαίνοντας μετά από μια γεμάτη μέρα απορώ με την εαυτή μου που έχω αντοχές για θέατρο καθώς πιάνω θέση στις κερκίδες του μικρού χειροποίητου χώρου. Μου παίρνει λίγο χρόνο να μπω στη συνθήκη της παράστασης "Unborn", καθώς παρακολουθώ τον Μανώλη Πίτερη και τη Χριστίνα Κυρίτση, παιδιά-ενήλικες να τακτοποιούν στη μικρή σκηνή το χάος των περιοδικών και καταλόγων που είναι σκορπισμένα στο πάτωμα ετοιμάζοντας το δωμάτιο για το πάρτι των 18ων γεννεθλίων ενός από τα δύο αδέλφια που ετοιμάζονται να μας πουν την ιστορία τους. Ακόμη και για μας που δεν είμαστε digital natives, η συγκέντρωση σε μια αναλογική δραστηριότητα, το να ξεχάσεις όσα σε περιμένουν στο κινητό, κι ας παραμένει αθόρυβο, παίρνει πλέον λίγο χρόνο παραπάνω. 

Πώς μιλάς για το τραύμα με τη φωνή ενός εφήβου; 

Το έργο της Κυρίτση βουτά με σοβαρότητα στην ψυχολογία, μαρτυρώντας την ερευνητική δουλειά που έχει γίνει με φορείς προστασίας και φροντίδας παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο, ενώ η παράσταση μιλά τη γλώσσα του σήμερα αλλά μιλά εξίσου άμεσα και μέσα από τη σιωπή και τις αναπνοές.

Ο κοφτερός και τρυφερός ταυτόχρονα λόγος του έργου της Κυρίτση, που κοιτά κατάματα την παιδική κακοποίηση, μέσα όμως από το πρίσμα και την αθωότητα ενός παιδιού, γρήγορα με παίρνει μαζί του σε μια χειροποίητη παράσταση νέων παιδιών (σκηνοθεσία Νεκτάριος Λιονάκης) που έχει ιδέες και δύναμη. Αγγίζοντας γενικότερα τη σκληρότητα της οικογενειακής συνθήκης, της παιδικότητας και της ενηλικίωσης. Ακόμη κι αν αφορά ένα σκληρό θέμα εμπνευσμένο από το αστυνομικό δελτίο, έχει χιούμορ, ελαφράδα και θεατρικές ποιότητες, έτσι όπως παίζει με τους κώδικες του παιδικού θεάτρου για να τους ανατρέψει (απευθύνεται σε άτομα από 15 ετών και πάνω και ως μαμά εφήβου τη συστήνω και γι αυτή την ηλικία). Το έργο της Κυρίτση βουτά με σοβαρότητα στην ψυχολογία, μαρτυρώντας την ερευνητική δουλειά που έχει γίνει με φορείς προστασίας και φροντίδας παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο (η παράσταση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το μη κερδοσκοπικό σωματείο Πρωτοβουλία για το Παιδί στη Βόρεια Ελλάδα), ενώ η παράσταση μιλά τη γλώσσα του σήμερα αλλά μιλά εξίσου άμεσα και μέσα από τη σιωπή και τις αναπνοές.

Βλέποντας τους δυο ηθοποιούς να φέρνουν στην επιφάνεια όλα όσα κρύβονται πίσω από μια τέλεια οικογενειακή φωτογραφία, καθώς η Χριστίνα σβήνει κεράκια 10 γενεθλίων σε flashback, πλησιάζοντας όλο και περισσότερο το τραύμα, το μυαλό μου τρέχει στα άβολα λούτρινα του Mike Kelley και, βέβαια, στα στοιχειωτικά οικογενειακά ενσταντανέ της Μαργαρίτας Καραπάνου στο "Η Κασσάνδρα και ο Λύκος". Είναι αναζωογονητικό να βλέπεις νέους δημιουργούς να εμπλουτίζουν με τον δικό τους τρόπο τη μυθολογία του ανοίκειου και του τραύματος που έχει δώσει τροφή σε τόσες και τόσες ιστορίες ενηλικίωσης και καλλιτεχνικά έργα που κοιτούν την παιδικότητα "αλλιώς", σκέφτομαι φεύγοντας. Στην έξοδο υπάρχει μια συναισθηματική φόρτιση, οι υπενθυμίσεις τραυμάτων που έχουμε ζήσει ή έχουμε προκαλέσει και "έξυσε" η παράσταση κυριαρχούν στις συζητήσεις – αφήνουμε τις υπενθυμίσεις του κινητού γι’ αργότερα.

Οι επαναστάτες του αναλογικού 

Ενώ έχουν περάσει κάποιες μέρες που έχω δει την παράσταση, ανακάλεσα αυτήν τη χειροποίητη εμπειρία που δεν είχα βρει χρόνο να μοιραστώ, με αφορμή το κάλεσμα του Πάρι Μέξη όταν ανέβηκε να παραλάβει τα βραβεία του στην πρόσφατη τελεή των Θεατρικών Βραβείων Κοινού 2025. Ο Μέξης μίλησε για την πιο γοητευτική επανάσταση του αναλογικού και τη σπάνια ευκαιρία που σου δίνει το θέατρο να μοιραστείς μια κοινή εμπειρία με αγνώστους, ίσως την πιο βαθιά, ανθρώπινη μορφή επικοινωνίας που μας έχει απομείνει. Μιλώντας με τους συντελεστές του "Unborn", αλλά και τόσων και τόσων νέων παραστάσεων, εισπράττεις τις δυσκολίες αλλά και τη θέληση των νέων δημιουργών να κάνουν θέατρο, να βρουν χώρο για λίγες έστω παραστάσεις, να κρατήσουν χαμηλό το εισιτήριο, να βρουν το κοινό τους.

Μιλώντας με τους σοβαρούς μεγάλους επιχειρηματίες εισπράττεις, τηρουμένων των αναλογιών, την αγωνία να σταθούν στο ύψος του πήχη που έχουν θέσει υποστηρίζοντας παραγωγές υψηλών απαιτήσεων χωρίς να αυξήσουν περαιτέρω το εισιτήριο, παίρνοντας απόσταση από αυτούς που τιμολογούν χωρίς συναίσθηση και ευθύνη, και έχοντας συχνά την επίσημη πολιτεία να τους βάζει τρικλοποδιές, να κρατήσουν το momentum που σε πείσμα της δύσκολης κατάστασης θέλει τα θέατρα γεμάτα κι ένα διαρκώς ανανεούμενο κοινό να τα επιλέγει και να σημειώνει διαδοχικά sold out. Εύχομαι καλή δύναμη σε αυτόν τον αγώνα και μια δημιουργική θεατρική σεζόν, καταφύγιο για όλες και όλους εμάς που η ποιότητα ζωής μας εξαρτάται άμεσα από την επιτυχία αυτής της γοητευτικής επανάστασης.