© Ελίνα Γιουνανλή
Η Κατερίνα Μαυρογεώργη δεν επαναπαύεται ποτέ. Ως ταλαντούχα ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτρια, έχει ήδη αφήσει το στίγμα της στη σκηνή, ενώ τώρα στρέφει με πάθος το βλέμμα της και στον κινηματογράφο. Μαζί με την Εύα Βλασοπούλου κατέθεσαν μόλις το σενάριο για μια ταινία, το οποίο έγραψαν από κοινού. Παράλληλα, η Κατερίνα βρίσκεται στην τελική ευθεία για την πρεμιέρα της "Καρυάτιδας" του Γιώργου Καπουτζίδη, την οποία σκηνοθετεί για το Εθνικό Θέατρο (από 8/10 επιστρέφει για δεύτερη χρονιά στο θέατρο Κάππα) και η οποία μας έδωσε την ευκαιρία για τη συνέντευξη που ακολουθεί.
Σε γνωρίσαμε ως ηθοποιό και σκηνοθέτρια. Πότε μπήκε στη ζωή σου η συγγραφή;
Η συγγραφή μπήκε στη ζωή μου από πολύ νωρίς. Ήμουν παιδάκι και έγραφα ημερολόγιο ήδη από την Δ΄ Δημοτικού. Μου άρεσε να γράφω εκθέσεις, ποιήματα και κείμενα για τις σχολικές γιορτές, όπως τα Χριστούγεννα, η 28η Οκτωβρίου και η 17 Νοέμβρη. Αναλάμβανα με μεγάλη χαρά αυτά τα κείμενα στο σχολείο, οπότε η συγγραφή υπήρχε παράλληλα με όλα τα άλλα δημιουργικά μου ενδιαφέροντα. Το πρώτο θεατρικό που έγραψα ήταν το "Μέχρι Τώρα" το 2015, ακολούθησαν τέσσερα χρόνια μετά οι "Λουόμενες" και πέρσι το "Jane".
Στα πρώτα θεατρικά βήματά σου, σε θυμάμαι σ’ ένα καλλιτεχνικό πυρήνα που συνδημιουργούσατε.
Βρισκόμουν με ανθρώπους που γνωριζόμασταν από τη δραματική σχολή, όπως ο Βασίλης Μαυρογεωργίου και η Μαρία Φιλίνη, ενώ συμμετείχα και στους Πατάρι Project με τη Σοφία Πάσχου. Υπήρχε μια συνεχής εξάσκηση στη συνδημιουργία, στη συν-σκηνοθεσία, στη συν-συγγραφή – πάντα αυτό το "συν” μπροστά. Όταν, λοιπόν, αποφάσισα να σκηνοθετήσω εξ ολοκλήρου τις "Λουόμενες” και να αναλάβω πλήρως την ευθύνη, ήταν κάτι νέο για μένα. Παρ’ όλα αυτά, ένιωθα πως μέσα από αυτές τις συνεργασίες είχα ήδη προπονηθεί. Με αυτούς τους ανθρώπους έχουμε διανύσει μια μακρά πορεία μαζί, οπότε τώρα που ξαναβρισκόμαστε – με τη Σοφία Πάσχου, που επιμελείται την κίνηση στην "Καρυάτιδα” του Γιώργου Καπουτζίδη, την οποία σκηνοθετώ στο Εθνικό Θέατρο, και τη Μαρία Φιλίνη, που παίζει στην παράσταση – υπάρχει μεγάλη συγκίνηση.
Πώς αισθάνθηκες όταν σου ζήτησαν από το Εθνικό Θέατρο να σκηνοθετήσεις ένα έργο του Γιώργου Καπουτζίδη;
Ήταν μια ξεκάθαρη ανάθεση, καθώς ο Γιώργος ήθελε να γράψει το έργο αλλά δεν ήθελε να το σκηνοθετήσει. Μόλις μου έγινε η πρόταση, το είδα σαν μια μεγάλη πρόκληση και μια ευκαιρία να αναμετρηθώ με κάτι πιο μεγάλο. Το είδα σαν μια περιπέτεια – όχι τόσο παράξενη βέβαια όσο αυτή που ζει η κακόμοιρη η Καρυάτιδα.
Ποια είναι η υπόθεση του έργου;
Είναι μια καυστική κωμωδία στην οποία η πολύπαθη Καρυάτιδα επιστρέφει επιτέλους στην Ελλάδα από το Βρετανικό Μουσείο. Το Υπουργείο Πολιτισμού είναι έτοιμο να την υποδεχθεί, και βρισκόμαστε 30 λεπτά πριν από μια επίσημη συνέντευξη Τύπου, στην οποία θα παραστούν ο υπουργός, ο πρωθυπουργός, ο κυβερνητικός του εταίρος και άλλοι επίσημοι. Ωστόσο, μέσα στα πρώτα λεπτά της παράστασης, τα πράγματα δεν πάνε όπως όλοι περίμεναν. Η κατάσταση παίρνει μια απρόβλεπτη, αναπάντεχη τροπή και η συνέντευξη Τύπου μετατρέπεται σε χάος. Ο μοχλός της πίεσης οδηγεί σε απίθανες εξελίξεις, και τίποτα δεν είναι όπως θα έπρεπε. Ο Γιώργος Καπουτζίδης έχει χτίσει το έργο πάνω σε αυτά τα δραματουργικά στοιχεία, δημιουργώντας μια ιστορία που, παρότι μοιάζει περίεργη, αντανακλά τη στρεβλωμένη πραγματικότητα που ζούμε. Είναι ένα συμβολικό, σχεδόν παραμυθένιο έργο, το οποίο όμως μοιάζει εφιαλτικά αληθινό στη σημερινή εποχή.
Τελικά, ποιο είναι το κυρίαρχο πολιτικό σχόλιο πίσω από αυτό;
Για μένα, το βασικό σχόλιο του έργου αφορά την υποκρισία. Και αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Αν και η ιστορία διαδραματίζεται στην Ελλάδα, μιλά για μια παγκόσμια πραγματικότητα. Η υποκρισία κυριαρχεί στον κόσμο και λειτουργεί σαν μάσκα που προστατεύει το εγώ και το προσωπικό συμφέρον. Όταν αυτό το δεις μέσα από το πρίσμα του χιούμορ και της καυστικότητας, μπορεί να σου προκαλέσει τόσο γέλιο όσο και ανατριχίλα. Διότι αντιλαμβάνεσαι πόσο επικίνδυνα μπορεί να γίνουν αυτά τα πρόσωπα – ειδικά όταν μιλάμε για πολιτικούς σε νευραλγικές θέσεις.
Ο τίτλος του έργου έχει μια πολιτιστική βαρύτητα.
Είναι αλήθεια, παραπέμπει σε κάτι βαρύ ιστορικά. Ο Γιώργος Καπουτζίδης έχει βρει έναν τρόπο να μιλήσει για βαθύτερα κοινωνικά ζητήματα, χρησιμοποιώντας το έργο ως αφορμή. Δεν έχει μόνο αστεία στοιχεία: υπάρχουν και πιο σκοτεινές, τρυφερές και ευαίσθητες στιγμές. Δεν περιοριζόμαστε απλώς στο ερώτημα αν η Καρυάτιδα θα επιστρέψει στην Ελλάδα ή, κατ’ επέκταση, αν αυτό είναι καλό ή κακό. Το έργο ξεπερνάει γρήγορα αυτό το ερώτημα και εμβαθύνει σε πιο ουσιαστικά ανθρώπινα θέματα.
Το ιδιαίτερο ύφος του Γιώργου Καπουτζίδη έφερε σκηνοθετικές προκλήσεις για σένα; Πώς διαχειρίστηκες τους διαφορετικούς χαρακτήρες;
Δεν με δυσκόλεψε, καθώς είναι ένα καλογραμμένο έργο με πολύ σωστό ρυθμό, σχεδόν αθλητικό. Κάποιες σκηνές έχουν την ακρίβεια μιας πάσας στο τένις ή στο βόλεϊ. Αυτό που έκανα ήταν να ακολουθήσω το ρυθμό, να τον ακούσω και να τον ανακαλύψω στη σκηνή. Χρησιμοποιώ πολύ τον αυτοσχεδιασμό ως εργαλείο. Μέσα από αυτόν, βγήκαν όμορφα πράγματα για τους ρόλους και τους χαρακτήρες. Αυτοί είναι η υπουργός Πολιτισμού (Αγορίτσα Οικονόμου), ο γενικός γραμματέας (Μιχάλης Πανάδης), η προσωπική γραμματέας της (Ασημίνα Αναστασοπούλου), ο αρχηγός των "Ελευθέρων Ελλήνων", της ακροδεξιάς πτέρυγας της κυβέρνησης (Δρόσος Σκότης), ο πρωθυπουργός (Στέλιος Ξανθουδάκης), η σύμβουλος επικοινωνίας (Μαρία Φιλίνη) και ο Γιώργος, ένας νεαρός street artist που βρίσκεται στο δρόμο. Όλα γίνονται με καλή πρόθεση και με σεβασμό προς την ιστορία.
Πώς είναι ο σκηνικός χώρος της παράστασης;
Υπάρχει μια Καρυάτιδα ως σκηνικό αντικείμενο. Ο χώρος έχει μια ρεαλιστική βάση: βλέπουμε ένα υπουργικό γραφείο. Αλλά, παράλληλα, η αισθητική του θυμίζει κινηματογραφικό γενικό πλάνο. Και αυτό μου αρέσει πολύ.
Ποια φράση ξεχωρίζεις από το έργο;
Υπάρχουν πολλές νοηματοδοτημένες φράσεις, αλλά κρατάω αυτή γιατί φανερώνει τον παραλογισμό της πραγματικότητας: (Η γραμματέας χτυπά την πόρτα)
"Ποιος είναι;"
"Η Βιολέτα".
"Ποια Βιολέτα;"
"Η γραμματέας σας".
"Α, γιατί την λέω Νάνσυ;"
Και από εκεί και μετά, σε όλο το έργο, την αποκαλεί Νάνσυ. Αυτό για μένα λέει πολλά. Δεν είναι απλώς αστείο—περιέχει υποτίμηση, ειρωνεία, μπέρδεμα, ακόμα και το γεγονός ότι λάθος άνθρωποι βρίσκονται σε λάθος θέσεις.
Έχει αλλάξει ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι την τέχνη μέσα στα χρόνια;
Από τη μία, ναι, αλλά από την άλλη νιώθω ότι έχω κάποιες εμμονές. Τα θέματα που με απασχολούν περιστρέφονται γύρω από έναν συγκεκριμένο πυρήνα. Τα βρίσκω μπροστά μου τόσο στα δικά μου έργα όσο και σε αυτά που μου προτείνονται. Έχω μια αδυναμία στα έργα που κινούνται ανάμεσα στη δραματική κωμωδία, το κωμικό δράμα και τη μαύρη κωμωδία. Μου αρέσει αυτό το πάντρεμα, αυτός ο συνδυασμός. Το χιούμορ μπορεί να σε κάνει να γελάσεις, αλλά μπορεί και να σου τσακίσει τα κόκαλα. Έχει αυτή τη διπλή ιδιότητα.
Ζούμε σε μια εποχή υπερπληροφόρησης. Πώς το αντιλαμβάνεσαι;
Υπάρχει μια τρομερή άμβλυνση. Όλα μοιάζουν να έχουν την ίδια σημασία, το ίδιο πρόσημο. Είναι σαν ένα ατελείωτο scroll down. Μου φαίνεται περίεργο που οι άνθρωποι δεν μπορούν να εστιάσουν σε μία συζήτηση χωρίς να κοιτάζουν το κινητό τους. Μου έχει λείψει η αίσθηση του κινηματογράφου—το να καθίσεις να δεις μια ταινία χωρίς διακοπές.
Πιστεύεις ότι έχουν βελτιωθεί οι συνθήκες στον χώρο της τέχνης;
Τα πράγματα είναι χειρότερα από όταν ξεκίνησα. Παλιότερα, πληρωνόμασταν για τις πρόβες—αυτό πλέον έχει σταματήσει. Το θέατρο και το σινεμά θεωρούνται ακόμα πολυτέλεια. Οι μηχανισμοί που θα έπρεπε να στηρίζουν την τέχνη δεν υπάρχουν.
Θα πήγαινες στο εξωτερικό για δουλειά;
Δεν σκέφτομαι το μέλλον έτσι. Πάω με την αίσθηση του τώρα, με καλή διάθεση για ό,τι έρχεται.
Αν σου πρότειναν έναν ρόλο, θα επέστρεφες στην υποκριτική;
Φυσικά! Δεν βλέπω τις ιδιότητες (σκηνοθέτη, συγγραφέα, ηθοποιού) ως ξεχωριστές. Είναι όλα συνδεδεμένα. Αν είχα μια ωραία πρόταση, θα πήγαινα!
Υπάρχει κάποιο έργο που θα ήθελες να σκηνοθετήσεις στο μέλλον;
Θα ήθελα κάποια στιγμή να σκηνοθετήσω ένα έργο του Μάρτιν ΜακΝτόνα.
Σου αρέσουν τα κείμενα που έχουν και μια σκοτεινή πλευρά, κάτι πιο σκληρό;
Ναι, μου αρέσουν πάρα πολύ τα έργα που έχουν ένταση και σκοτάδι. Λατρεύω τα θρίλερ! Το καλοκαίρι, μέσα στον καύσωνα, έκανα μαραθώνιο και είδα μόνη μου όλα τα "Alien”!
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Η Καρυάτιδα!
Στο σπαρταριστό έργο του Γ. Καπουτζίδη που είναι αφιερωμένο στη μεγαλειώδη ελληνική ικανότητα να μπλέκουμε σε κωμικοτραγικές καταστάσεις, η περίφημη Καρυάτιδα επιστρέφει από το Βρετανικό Μουσείο με μια υποδοχή «σκέτη κωμωδία». Σαν άλλη αγαπημένη φίλη, θεία, χαμένη ξαδέρφη από το εξωτερικό, την περιμένει όλη η χώρα με τεράστια προσμονή. Η υποδοχή της, όμως, δεν θα είναι όπως τη φανταστήκαμε, όπως τη σχεδιάσαμε, όπως την ονειρευτήκαμε.
