Επισκεφθήκαμε το ανακαινισμένο θέατρο Κνωσός και μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας

Μπήκα σ' ένα χαοτικό, υπό επισκευή χώρο, όπου αλλού έβαζαν τα κόκκινα καλύμματα στις πολυθρόνες, αλλού τις βίδωναν στο δάπεδο, αλλού περνούσαν καλώδια κι αλλού γυάλιζαν τα πατώματα την ημέρα που επισκέφθηκα το θέατρο Κνωσός. Δεν μπορούσα να πιστέψω πως σε μία μέρα, όλα θα ήταν έτοιμα για την πρεμιέρα του "Brokeback mountain”κι όμως, ήταν!  Το Κνωσός είναι πλέον ένα θέατρο του κουτιού σύμφωνα με την τελευταία λέξη της αρχιτεκτονικής, της εσωτερικής διακόσμησης και της τεχνολογίας. 

Για την ιστορία, το Κνωσός στεγάζεται στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας στην οδό Κνωσού, αρ. 11 και πρωτολειτούργησε ως σινεμά το 1963. "Ήταν Α΄ προβολής όταν βγήκε η  τηλεόραση, έγινε Β΄ προβολής όταν βγήκε το βίντεο,  στην πορεία έγινε Γ΄ προβολής και μετά έγινε… Τσαγκαϊκό” μου είπε χαμογελώντας ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Λάμπρος Τσάγκας, ιδιοκτήτης του θεάτρου, που αποφάσισε να ενώσει την τύχη του καλλιτεχνικού του παιδιού με το Θέατρο του Νέου Κόσμου. Με τον Μίλτο Σωτηριάδη στην Διεύθυνση, το πολύ επιτυχημένο Θέατρο του Νέου Κόσμου νοίκιασε το ιστορικό θέατρο Κνωσός, στην περιοχή της Πατησίων, για δώδεκα χρόνια και το ανακαίνισε εκ βάθρων.

Η ανακαίνιση ενός θεάτρου είναι μια πρακτική διαδικασία, επιπονη και κοστοβόρα αν σκεφτεί κανείς πως για το νέο Κνωσός δαπανήθηκε ένα μεγάλο ποσό γύρω στο ενάμιση εκατομμύριο ευρώ. Υπάρχει όμως κι ένα συναισθηματικό κομμάτι που συνδέεται με τη ζωή των χώρων και σε αυτό ο Μίλτος Σωτηριάδης ήταν πολύ προσεκτικός. Με συγκίνηση περιέγραψε ο Λάμπρος Τσάγκας τη στιγμή που ξεκίνησαν εσωτερικά γκρεμίσματα και ήταν να σαν να αποχωριζόταν ένα κομμάτι της ζωής του, αν σκεφτεί κανείς πως μαζί με τον αδελφό του, τον αείμνηστο Χρήστο Τσάγκα, μπήκαν στο Κνωσός το 1985 με το έργο "Ο θάνατος του Ταρέλκιν” του Αλεξάντρ Βασίλιεβιτς Σουχοβό-Κομπίλιν. Το 2001, έκαναν μια μεγάλη ανακαίνιση και μέσα στα χρόνια αυτά παρουσίασαν 30 παραγωγές, με συνεργάτες τον Γιάννη Τσαρούχη, τον Νίκο Κούνδουρο, τον Βασίλη Φωτόπουλο. "Μας στήριξαν οι φίλοι μας στα πρώτα βήματα του Κνωσός, ο Βασίλης Φωτόπουλος ανέλαβε αρχιτεκτονικά όλη τη διάταξη του θεάτρου, όλοι εργάστηκαν αμισθί” μου είπε ο Λάμπρος Τσάγκας με μάτια που γυάλιζαν από την συγκίνηση.

"Έκλεισε ένας κύκλος και ξεκινάει ένας άλλος. ‘Όταν άρχισαν να το ‘γκρεμίζουν’ για να το ξαναφτιάξουν, ένιωσα μέσα μου ρωγμές, έκλεισα τα μάτια και είπα στον εαυτό μου πως όταν τα ξανανοίξω θα δω μια καινούργια πολύ ωραία εικόνα. Ο Μίλτος κατάλαβε τι αισθανόμουν, ήταν δίπλα μου και με ρωτούσε: "Πώς νιώθεις; Θέλεις να σταματήσουμε;”. Είναι ένας νέος άνθρωπος με σεβασμό και όραμα κι αυτό σπανίζει. Το αποτέλεσμα αποζημιώνει τον κόπο των ανθρώπων που δούλεψαν. Αναδείχθηκε η ομορφιά του Κνωσός, έγινε πιο λειτουργικό από κάθε άποψη”. 

 

Θα συμφωνήσω με τον Λάμπρο Τσάγκα. Οι παρεμβάσεις που έγιναν από τους Ghost Designers ανέδειξαν την αρχοντιά του χώρου με το μαρμάρινο πάτωμα, τις σιδερένιες κουπαστές της σκάλας, τις γύψινες λεπτομέρειες στους τοίχους, όπου πλέον τις κοσμούν απλίκες νέον, που εναρμονίζονται τέλεια με τις προϋπάρχουσες απλίκες οροφής της κεντρικής σάλας. Η ανακαίνιση έφερε το θέατρο στον 21ο αιώνα σεβόμενη απόλυτα το αστικό παρελθόν του αισθητικά και καλλιτεχνικά είναι έτοιμο να φιλοξενήσει καταξιωμένους και νέους ανθρώπους, νέες ιδέες, εμπλουτισμένο concept, ίσως ακόμα και πιο risky πράγματα.

 

Οι αλλαγές στο χώρο 

Όταν το Θέατρο του Νέου Κόσμου νοίκιασε το Κνωσός κάποιοι φίλοι του Μίλτου Σωτηριάδη τον παρότρυναν να αλλάξει το όνομα του θεάτρου με το επιχείρημα πως είναι παλιομοδίτικο το υπάρχον. Ευτυχώς, η διατήρηση του ονόματος είναι μια αυτονόητη διαδικασία για τον Μίλτο που επιδεικνύει κι ένα σεβασμό στην ιστορία του χώρου. Πάνω από την κεντρική είσοδο η ψηφιδωτή επιγραφή του Κνωσός είναι υπέροχη και το "παιχνίδι” που συμβαίνει είναι πως ακριβώς δίπλα, το όνομα Κνωσός είναι γραμμένο και στη Γραμμική Β που θεωρείται η γραπτή γλώσσα των αρχαίων Μινωιτών και Μυκηναίων. Έχει φρεσκαριστεί και η κάθετη ταμπέλα του θεάτρου από την Semiotik Design Agency που τις επιμελήθηκε.

Οι αλλαγές που έγιναν στο χώρο ήταν αναγκαίες. "Είχε καταργηθεί το φουαγιέ του εξώστη για να φιλοξενηθούν τα καμαρίνια. Εμείς, τον ξανά θέσαμε σε χρήση και για τα καμαρίνι νοικιάσαμε το διπλανό κατάστημα που συνδέεται με την σκηνή σύμφωνα με τις αλλαγές που έγιναν” μου είπε ο Μίλτος Σωτηριάδης. "Κάναμε στοχευμένες παρεμβάσεις, κρατήσαμε τον παλιό σκελετό των 560 ξύλινων καθισμάτων, τα φροντίσαμε και τα επενδύσαμε με κόκκινο βελούδο. Η σκηνή έχει βάθος 13,5 μέτρα και 12 άνοιγμα, έχει καινούργιες σχάρες, καινούργιο ήχο, καινούργιο φως είναι όλα ρομποτικά led, έχει αλλαχτεί  όλο το ηλεκτρολογικό σύστημα του θεάτρου. Η θέα προς τη σκηνή είναι εξαιρετική, απ’ όπου κι αν κάθεσαι, αλλά για μένα μία από τις καλύτερες θέσεις είναι η πρώτη του εξώστη. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι πολύ ζεστά, το ξύλο,η  μοκέτα, ο γύψος. Στο φουαγιέ του εξώστη έχει τοποθετηθεί η παλιά μηχανή προβολών και σχεδιάζουμε να βάλουμε κι ένα πιάνο με ουρά που είχαν από τον ρώσικο στρατό”. 

Το κλασικό δένει αρμονικά παντού ακόμα και στις τουαλέτες που συνήθως είναι η αχίλλειος πτέρνα στις ανακαινίσεις. Είναι ευρύχωρες, μοιράζονται σε τρεις γυναικείες, τρεις ανδρικές και μία για ΑΜΕΑ στο φουαγιέ του εξώστη (θα μπει αναβατόριο)”, κυριαρχεί το ασπρόμαυρο πλακάκι και οι μπρούτζινες βρύσες έχουν κάτι από την πατίνα του παλιού. Στο βάψιμο των τοίχων της εισόδου χρησιμοποιήθηκε μία ιταλική τεχνοτροπία, που ονομάζεται καλτσετέρα και έχει το φοβερό προσόν να αποκτά πατίνια με το πέρασμα του χρόνου. 

 

Για ποιο λόγο συνεργαστήκατε με άλλα θέατρα και νοικιάσατε ένα μεγάλο θέατρο, το Κνωσός;

 

Αυτό το ερώτημα έθεσα στο Μίλτο Σωτηριάδη καθώς το Θέατρο του Νέου Κόσμου παρουσιάζει τις παραγωγές της σεζόν 2024-25 στις τρεις σκηνές του Θεάτρου του Νέου Κόσμου (Κεντρική, Δώμα και Κάτω Χώρος), στο Θέατρο Χώρα, στο Θέατρο Πόρτα, στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν και στο Κνωσός. Με πολύ στακάτο τρόπο μου είπε πως "ο Νέος Κόσμος που τον λατρεύουμε, μας στηρίζει και τον στηρίζουμε όλα αυτά τα χρόνια, έχει πάρα πολλούς περιορισμούς στην παραγωγή παραστάσεων.  Είναι φανταστικό το Δώμα, το Υπόγειο και η Κεντρική Σκηνή των 38, των  55 και των 127 θέσεων αντίστοιχα και θα συνεχίσουμε να κάνουμε τη δουλειά μας εκεί. Τα τελευταία χρόνια κάνουμε το κάτι παραπάνω, οπότε δύο είναι οι λόγοι για την επιλογή που έχουμε κάνει. Ο ένας αφορά αμιγώς την παραγωγή, το να μπορούμε να παρουσιάζουμε μεγαλύτερες παραγωγές καθώς υπάρχουν έργα και σκηνοθέτες που μας ενδιαφέρουν και απαιτούν μεγαλύτερες παραγωγές. Ο άλλος λόγος είναι η διάθεση μας να δημιουργηθεί ένας κύκλος αλληλοϋποστηριζόμενος, που έχει να κάνει με τα οικονομικά, με το συνεργάτες και με τα τεχνικά ζητήματα.  Με τη στήριξη ενός μεγαλύτερου θεάτρου θα μπορέσουμε να κάνουμε και πιο μεγάλες παραγωγές στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

 

Επειδή δεν μπορούμε να στηριχτούμε στο κράτος, ούτε σε κάποιο ίδρυμα, αντί να καθόμαστε με τα χέρια και να περιμένουμε τη στιγμή που το κράτος θα αποκτήσει πολιτιστική πολιτική, είπαμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας και ο μοναδικός τρόπος να το πετύχουμε είναι η ανάπτυξη". Το Κνωσός εγκαινιάστηκε με μια επιτυχία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Είναι ήδη sold out τα δυετερότριτα το "Μια άλλη Θήβα” με τους Δημήτρη Καπουράνη και Θάνο Λέκκα, ενώ δυνατή ήταν η έναρξη και της νέα παραγωγή μας, του "Brokeback Mountain” σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Ρήγου με τους Δημήτρη Καπουράνη, Μιχαήλ Ταμπακάκη, Κορίνα Γωγούλη, Δημήτρη Καπετανάκο, Δωροθέα Μερκούρη, που βασίζεται στο διήγημα της Άννι Πρου.

Ο Μίλτος Σωτηριάδης έχει κλείσει τον προγραμματισμό για του χρόνου και μία από τις παραστάσεις που περιμένουμε να δούμε είναι "Ο εχθρός του λαού” του Χένρικ Ίψεν σε σκηνοθεσία του Τόμας Οστερμάγιερ με ελληνικό καστ. Το Θέατρο του Νέου Κόσμου είναι συνδεδεμένο με το πολιτικό θέατρο και όπως ξεκαθάρισε ο Μίλτος Σωτηριάδης: " Αφουγκραζόμενοι την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η κοινωνία και η πολιτική μας, το Θέατρο του Νέου Κόσμου θα συνεχίζει να κάνει πολιτικό θέατρο ακόμα πιο έντονα!”.