Τι είναι η γλωσσική "βαβέλ" και πώς επηρεάζει τις παραστατικές τέχνες;

Ένα νέο εγχείρημα επιδιώκει να δώσει μια λύση στη γλωσσική σύγχυση που υπάρχει στις παραστατικές τέχνες.

Θυμέλη

Πώς θα αντιμετωπιστεί η γλωσσική "βαβέλ" που χαρακτηρίζει την ορολογία των σύγχρονων παραστατικών τεχνών;

Κατά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται μία έντονη σύγχυση σε ζητήματα ορολογίας, γεγονός το οποίο οφείλεται πρωτίστως στην ίδια την εξέλιξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Νέες εκφάνσεις των παραστατικών τεχνών, ανοικτές, πολύμορφες, ρευστές, αμφίσημες και δύσκολα επιδεχόμενες την όποια ανάλυση, δημιουργούν μία νέα ανάγκη περιγραφής, σημασιοδότησης, άρα και επικαιροποίησης της ορολογίας τους. Όροι όπως: "περφόρμανς", "περφόρμερ", "κάστινγκ", "τρέινινγκ", "χάπενινγκ", "σάιτ σπεσίφικ", αλλά και "τοποειδικός", "επιτέλεση", "εμβυθιστικό θέατρο", "εννοιακή τέχνη", "ομιλιακή πράξη" και πάρα πολλοί άλλοι, χρησιμοποιούνται μεν, ωστόσο θα πρέπει να διερευνηθεί η ακρίβεια της απόδοσης τους και να οριστεί το εννοιολογικό τους πλαίσιο. Πώς θα αποφευχθούν οι παρερμηνείες και πώς θα περιοριστεί το φαινόμενο της αγγλοποίησης (anglicization), δηλαδή της καταχρηστικής καταφυγής στη "βολική" αγγλική ή άλλη ξενική ορολογία;

Την απάντηση φιλοδοξεί να δώσει η "Θυμέλη", ένα νέο ερευνητικό έργο, χρηματοδοτούμενο από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.). Το έργο αυτό αποσκοπεί στη δημιουργία ενός καινοτόμου πολυμεσικού λεξικού για τις παραστατικές τέχνες. Πρόκειται για ένα βασικό εργαλείο υποδομής, διαδικτυακά προσβάσιμο, το οποίο θα περιέχει περισσότερα από 600 λήμματα.

Οι πολυάριθμοι ερευνητικοί και ακαδημαϊκοί φορείς που συμμετέχουν στο ερευνητικό έργο "Θυμέλη", φιλοδοξούν να καθιερώσουν ένα κοινό και έγκυρο λεξιλόγιο για τις παραστατικές τέχνες, μέσω του οποίου θα είναι δυνατόν να επικοινωνήσουν η επιστημονική και καλλιτεχνική κοινότητα, αλλά και το ευρύτερο κοινό.

Θυμέλη

Το λεξικό "Θυμέλη" θα δημιουργηθεί με τη μορφή διαδικτυακής πλατφόρμας, η οποία θα προσφέρει ανοικτή πρόσβαση και δυναμικό πολυμεσικό περιεχόμενο με χαρακτηριστικά πληθοπορισμού, χρήση υπερμέσων και έμφαση στην προώθηση της ελληνογλωσσίας.  

Φορέας υλοποίησης του έργου "Θυμέλη" είναι το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με επιστημονικώς υπεύθυνη την αναπληρώτρια καθηγήτρια Έλενα Παπαλεξίου. Συνεργαζόμενοι φορείς του είναι η Ακαδημία Αθηνών και το Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. "Δημόκριτος". Στο έργο συμπράττει μία πολυμελής διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, άνω των πενήντα ατόμων. Τα μέλη της προέρχονται από δώδεκα διαφορετικά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού, ανάμεσα στα οποία: το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, η Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το Aalto University και το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Το πλαίσιο αξιολόγησης της πρότασης ήταν εξαιρετικά ανταγωνιστικό. Η χρηματοδότηση που έλαβε η "Θυμέλη" είναι η υψηλότερη για προτάσεις της κατηγορίας του και ανέρχεται σε 298.000 ευρώ.

Το έργο εκκίνησε επισήμως τον Μάρτιο του 2024, ενώ στις 25 Μαΐου πραγματοποιήθηκε στην Πανεπιστημιακή Λέσχη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών η εναρκτήρια συνάντηση με τη συμμετοχή της ολομέλειας.

Διαβάστε Επίσης

Διαβάστε ακόμα

Τελευταία άρθρα Θέατρο

"Annie": Αποκλειστικές φωτογραφίες από την πρώτη ανάγνωση στο Παλλάς

Δείτε φωτογραφίες από την πρώτη ανάγνωση του πολυβραβευμένου μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ που ανεβάζει για τέταρτη φορά η Θέμις Μαρσέλλου με all star θίασο.

ΓΡΑΦΕΙ: ATHINORAMA TEAM
05/09/2025

Έξτρα παράσταση για την "Ορέστεια" του Θεόδωρου Τερζόπουλου

Τελευταία ευκαιρία για την παράσταση - σταθμό στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου που έδωσε νέο νόημα στις σύγχρονες αναγνώσεις του αρχαίου δράματος.

Ο Μάνος Θηραίος για τις "Λέξεις των άλλων" που μπορεί να είναι παρηγοριά ή όπλο θανάσιμο

Μια συζήτηση με αφορμή το θεατρικό μπρα ντε φερ που παίζεται στο Άβατον για δεύτερη χρονιά και μάς φέρνει αντιμέτωπους με ερωτήματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις καθώς οι ήρωες του αποζητούν λύτρωση.

Η παράσταση των συνεχόμενων sold out επιστρέφει για 10η χρονιά στο Studio Μαυρομιχάλη

Μια ασφυκτικά καφκική ανάκριση λαμβάνει χώρα από τις 10 Οκτωβρίου 2025.

Επέτειος για τον Γιάννη Καλαβριανό με δύο παραστάσεις στο ιστορικό Αμφι-θέατρο

"Γιοι και κόρες, μια παράσταση για την αναζήτηση της ευτυχίας" και "Η Πύλη της Κόλασης": Με δύο θεατρικές παραστάσεις κάτω από την ίδια στέγη γιορτάζει ο πολυγραφότατος δημιουργός και σκηνοθέτης τη νέα σεζόν 2025-26 τα 20 χρόνια της Εταιρείας Θεάτρου Sforaris.

Πρώτο trailer για το "Άρωμα γυναίκας" με τον Άκη Σακελλαρίου

Το διάσημο οσκαρικό έργο "Scent of a woman", που έγινε ευρέως γνωστό από τον κινηματογράφο, σκηνοθετεί φέτος για πρώτη φορά στην ελληνική σκηνή ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης.

Η Μελία Κράιλινγκ από το "Emily in Paris" στους "Ερωτευμένους" του Bios

Η σκηνοθέτις και συγγραφέας Έλενα Πέγκα σκηνοθετεί μια παράσταση που αποκαλύπτει με σκληρότητα, αλλά και ποιητική ένταση την κόλαση του έρωτα και τη βαριά κληρονομιά μίας οικογένειας.