Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδoς ανεβάζει τους «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου στη σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις. Ο Γιάννης Στάνκογλου και ο Χρίστος Στυλιανού ερμηνεύουν αμφότεροι τον Ετεοκλή και η Νάντια Κοντογεώργη δοκιμάζεται ως Αντίγονη.
«Σταμάτησαν η μια την άλλη οι καρδιές, που φύτρωσαν στα ίδια σπλάχνα»: αυτό είναι το επιμύθιο της εμφύλιας διαμάχης των δίδυμων γιων του Οιδίποδα στους «Επτά επί Θήβας», όπως θα το ακούσουμε στη νέα μετάφραση του ποιητή Γιώργου Μπλάνα για τη φετινή παραγωγή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Λιτή και δωρική, με κυρίαρχο σκηνικό μια θεόρατη σκάλα (σκηνικά-κοστούμια: Κένι Μακ Λέλαν), η παράσταση, για λόγους πρακτικούς όσο και συμβολικούς, θέλει δύο διαφορετικούς ηθοποιούς, τον Γιάννη Στάνκογλου και τον Χρίστο Στυλιανού, να παίζουν εναλλάξ τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη (ο δεύτερος δεν παρουσιάζεται από τον Αισχύλο παρά μόνο ως πτώμα). Μαζί τους, η Νάντια Κοντογεώργη δοκιμάζεται σε ένα ρόλο-κόντρα στο κωμικό της ταμπεραμένο (Αντιγόνη). Παίζουν επίσης οι Ιώβη Φραγκάτου (Ισμήνη), Γιώργος Καύκας (Άγγελος), Αλέξανδρος Τσακίρης (Κήρυκας) και ένας 14μελής Χορός. Σκηνοθετεί ένας διακεκριμένος Λιθουανός, ο οποίος βρέθηκε στη χώρα μας πριν από δέκα χρόνια και… δεν ξανάφυγε.
Ο Τσέζαρις (Καίσαρας, δηλαδή) Γκραουζίνις έχει αποκτήσει έναν γιο με την ηθοποιό Μάρω Παπαδοπούλου – σε αυτόν αφιερώνει την τωρινή του σκηνοθεσία. Πρωτοήρθε στην Ελλάδα ύστερα από πρόσκληση του Δημήτρη Τάρλοου ν' ανεβάσει στο θέατρο Πορεία το ποιμενικό ειδύλλιο «Δάφνις και Χλόη», το 2006. Η επιτυχία ήταν μεγάλη. Προασπιστής ενός –κατά Πίτερ Μπρουκ– «φτωχού θεάτρου» και αρνητής των εφέ, γαλουχημένος στο μετα-στανισλαβσικό σύστημα υποκριτικής, ο Γκραουζίνις εμπιστεύεται πρωτίστως τον ηθοποιό.
Επιστρατεύει στις παραστάσεις του τον αυτοσχεδιασμό, τη θεατρικότητα, τη σωματικότητα, τη χορικότητα και τη μουσικότητα όσο και μια αύρα μεταφυσικής οντολογίας. κάτι που υπήρχε και στην περσινή παράστασή του, τον «Ιώβ» με τον Θανάση Τσαλταμπάση στο θέατρο Ιλίσια. Ο Γκραουζίνις ήταν αυτός που το 2012 άνοιξε το Φεστιβάλ Επιδαύρου, σκηνοθετώντας τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή σε μια «ανδροκρατούμενη» εκδοχή, με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη ως Ιοκάστη, πλάι στον Αιμίλιο Χειλάκη-Οιδίποδα. Φέτος επιστρέφει στην Επίδαυρο, ανεβάζοντας μια από τις λιγότερο παιγμένες αρχαίες τραγωδίες, τους «Επτά επί Θήβας» (467 π.Χ.).
Πώς θα ήταν, άραγε, αν είχαν φτάσει στα χέρια μας και τα υπόλοιπα έργα της χαμένης «θηβαϊκής» τετραλογίας του Αισχύλου («Λάιος», «Οιδίπους», «Επτά επί Θήβας» και «Σφιγξ»); Αν είχαμε, εκτός από τον «Οιδίποδα τύραννο» του Σοφοκλή κι εκείνον του Αισχύλου! Όμως μόνον οι «Επτά επί Θήβας» διασώθηκαν, για να καταμαρτυρούν ανά τους αιώνες: «Ποια μάνα γέννησε ποτέ τον πατέρα των παιδιών της; …Ποιας μάνας τα παιδιά έσυραν το ένα τ’ άλλο στο θάνατο με χέρια αδερφικά;» Γιατί ο Αισχύλος μιλά εδώ για τους γιους της Ιοκάστης και του Οιδίποδα, τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη, οι οποίοι είχαν συμφωνήσει να κυβερνούν τη Θήβα εναλλάξ.
Ωστόσο, όταν έρχεται η σειρά του Πολυνείκη, ο αδερφός του δεν τηρεί την υπόσχεσή του. Οργισμένος ο Πολυνείκης, συμμαχεί με τον βασιλιά του Άργους κι εκστρατεύει εναντίον του. Επτά στρατηγοί παρατάσσονται έξω από τις επτά πύλες της πόλης. Οι Θηβαίοι απωθούν τον εχθρό. Στην έβδομη, όμως, πύλη, τα δυο αδέρφια σκοτώνουν το ένα το άλλο. Ο Κήρυκας ανακοινώνει την απόφαση να μείνει άταφος ο Πολυνείκης. Η συνέχεια είναι γνωστή από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή που θα δούμε αυτή την εβδομάδα στην Επίδαυρο.
«Φαίνεται πως όλοι όσοι μένουμε στην Ευρώπη ζούμε με την αίσθηση πως κάποιοι εξαιρετικά απειλητικοί εχθροί στέκονται έξω από τα εύθραυστα τείχη της συνηθισμένης, μίζερης αλλά βολικής –ακόμη– ζωής μας», σχολιάζει στο σκηνοθετικό του σημείωμα ο Γκραουζίνις. «Δεν γνωρίζουμε το όνομα του εχθρού. ο εχθρός έχει πολλά προσωπεία, πολλά ονόματα. Μερικές φορές μοιάζει πως ο χειρότερος εχθρός μας έχει το δικό μας πρόσωπο, το δικό μας όνομα. Χρειαζόμαστε μια τραγωδία, προκειμένου να ανακαλύψουμε ξανά ότι είμαστε άνθρωποι και ότι μας ενώνει η κοινή ανθρώπινη μοίρα. Το σίδερο και το ατσάλι θα γίνουν σκόνη, εμείς θα παραμείνουμε».
Οι «Επτά επί Θήβας» του Αισχύλου παρουσιάζονται στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στις 22 και 23/7. Προπώληση: www.greekfestival.gr
Περισσότερες πληροφορίες
