Από
Μαρία Κρύου
-
Το αθηνόραμα λατρεύει να εντοπίζει τις γενιές των νέων πρωταγωνιστών που δίνουν το δικό τους ρεσιτάλ και αφήνουν το στίγμα τους στο χάρτη από τις πρώτες ακόμα ερμηνείες τους. Μέσα στο θεατρικό στίβο υπάρχουν έξι γυναίκες ηθοποιοί που ξεχωρίσαμε: η Αμαλία Καβάλη, η Νάνσυ Σιδέρη, η Μαρία Μοσχούρη, η Λεωνή Ξεροβάσιλα, η Ελίζα Σκολίδη και η Βίκυ Κατσίκα έχουν τραβήξει την προσοχή μας λόγω του ταλέντου τους αλλά και του τρόπου με τον οποίο χτίζουν τα θεμέλια της πορείας τους στο θέατρο, ποντάροντας σε επιλεγμένες συνεργασίες, ρόλους και θεατρικά κείμενα και φέρνοντας όχι μόνο ανανεωτική φρεσκάδα, αλλά και τις δικές τους αξίες για το θέατρο.
Στο πλαίσιο του αφιερώματος του «α» στη γυναίκα σάς τις παρουσιάζουμε και μεταφέρουμε το δικό τους μήνυμα για τη σχέση τους με το θέατρο.
Αμαλία Καβάλη
Η Αμαλία Καβάλη πριν γίνει γνωστή στο ευρύ κοινό ως Ουρανία στην τηλεοπτική σειρά «Άγριες Μέλισσες», είχε γοητεύσει τους θεατρόφιλους με το μέταλλο της φωνής της, την αρχοντιά και την ικανότητα της να δοκιμάζει πολυδιάστατους ρόλους, όπως είναι ο «Ορλάντο» της Βιρτζίνιας Γουλφ, που της χάρισε υποψηφιότητα για το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη», το 2018. Καταλυτική ήταν η συνάντηση της με την σκηνοθέτιδα Ιώ Βουλγαράκη ως βοηθός σκηνοθέτη στη «Μισαλλοδοξία» και ως ηθοποιός στο «Ορλάντο» και στο «Μάκιναλ».
Θα λέγαμε πως έχει κάτι από τη στόφα των «παλιών» ηθοποιών και δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην εκφορά λόγου νοηματοδοτεί σωστά τα κείμενα που αναλαμβάνει να ερμηνεύσει.
«Εύχομαι στο μέλλον η δραματουργία να γίνει περισσότερο συμπεριληπτική ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα την κοινωνία μας. Να δούμε ας πούμε περισσότερες γυναίκες ηρωίδες ετών 40 και άνω χωρίς να είναι μητέρες ή θείες του κεντρικού ήρωα».
«Αγάπησα στο θέατρο το ότι αιφνίδια μπορεί να πυκνώσει ο χρόνος, όπως ίσως πριν από ένα πρώτο φιλί. Οι ιστορίες που βλέπουμε επί σκηνής μιλούν –ως επί το πλείστον– για στιγμές που η καθημερινότητα κάποιων ηρώων έσπασε, που έγινε κάτι σημαντικό ή αναπάντεχο, που βρέθηκαν μπροστά σε διλήμματα που άλλαξαν τη ζωή τους. Μπορούμε δυνητικά να συντονιστούμε με έναν ηθοποιό ως θεατές ή με ένα κείμενο, παρτενέρ, σκηνοθέτη, θεατή ως ηθοποιοί και να μάθουμε κάτι παραπάνω για την ανθρώπινη εμπειρία. Να αναμετρηθούμε με αυτό που είδαμε και να αλλάξουμε λίγο. Αυτό με γοητεύει πάντα».
» Εύχομαι στο μέλλον η δραματουργία να γίνει περισσότερο συμπεριληπτική ώστε να αντικατοπτρίζει καλύτερα την κοινωνία μας. Να δούμε ας πούμε περισσότερες γυναίκες ηρωίδες ετών 40 και άνω χωρίς να είναι μητέρες ή θείες του κεντρικού ήρωα. Να δούμε ρόλους για παιδιά μεταναστών. Να δούμε ρόλους για άτομα με αναπηρία. Να δούμε οικογένειες από ομόφυλα ζευγάρια. Η ορατότητα στην τέχνη είναι η αρχή μιας κοινωνικής αγκαλιάς».
Νάνσυ Σιδέρη
Μετά την αποφοίτηση της από τη Δραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου άρχισε την περιπλάνηση της σε πολλές και διαφορετικές σκηνές της πόλης από το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο του Νέου Κόσμου, το Bios και το Πορεία μέχρι την Πειραιώς 260 και το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, παίζοντας σε διαφορετικού ύφους παραστάσεις που τράβηξαν τα μάτια της δημοσιότητας: «Φάουστ», «Ξύπνημα της Άνοιξης», «Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν», «Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και ο Κλεομένης», «Στο μυαλό του Δανιήλ Χαρμς», «Απλή μετάβαση» κ.ά.
Η Νάνσυ Σιδέρη σωματοποιεί την ερμηνεία της και είναι μια ηθοποιός γεμάτη ψυχή και πάθος που μπορεί να παίξει τα πάντα.
«Στο θέατρο αγάπησα τη θεατρική ομάδα του Δήμου Αργυρούπολης, τον πρώτο μου δάσκαλο Μιχάλη Μαραγκό. Αγάπησα τα χρόνια στη σχολή και νοσταλγώ μαθήματα όπως εκείνο του Σάββα Κυριακίδη και του Διονύση Καψάλη. Αγάπησα ηθοποιούς που αντιστάθηκαν έμπρακτα στην υπονόμευση του διπλανού τους και θυμούνται πάντα πως ο κοινωνικός ρατσισμός ελλοχεύει ακόμα και σε φράσεις, προθέσεις ή κινήσεις φαινομενικά άμεμπτες... Αγάπησα μεγάλους καλλιτέχνες, που διατήρησαν μια έγνοια για το νεαρό συνάδελφο, έτρεφαν πάντα σεβασμό και συζητούσαν επί ίσοις όροις».
«Λείπει τρομακτικά πολύ από το ελληνικό θέατρο η έννοια της αλληλεγγύης, λείπει η τάση να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο».
» Μου λείπει από το θέατρο η χαρά της ζωής. Θα ‘πρεπε οι ανθρώπινες σχέσεις να προηγούνται των μεγάλων ιδεών. Για τις σχέσεις μιλάμε στο θέατρο... Συχνά κοροϊδεύουμε τους συγγραφείς και καταφεύγουμε στην υπονόμευση που έγινε πια η εύκολη λύση. Αποδομούμε χωρίς να έχουμε δομήσει και κοροϊδεύουμε χωρίς να έχουμε τιμήσει. Ο συγγραφέας όμως κάτι ένιωθε όταν έγραφε... Νομίζω ότι για να εξελιχθούμε χρειάζεται να αλλάξουμε».
» Λείπει τρομακτικά πολύ από το ελληνικό θέατρο η έννοια της αλληλεγγύης, λείπει η τάση να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο. Το πρόβλημα ξεκινάει από την εκπαιδευτική διαδικασία και οφείλουμε να δράσουμε, ώστε η αλληλοϋποστήριξη να μην αφήνει χώρο στη διαρκή σύγκριση, τον ακραίο ανταγωνισμό και την απομόνωση».
Μαρία Μοσχούρη
Όταν τελειώνεις τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου (2014) αλλά και το τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών και πρωτομπαίνεις στη σκηνή με μια χειροποίητη παράσταση βασισμένη στο διήγημα «Ανακοίνωση σε μια Ακαδημία» του Φραντς Κάφκα, η φόρα και κυρίως η τόλμη δεν κρύβονται.
Η Μαρία Μοσχούρη τα διατηρεί και τα δυο αμείωτα και από 2016: διαμορφώνει τους δικούς της υποκριτικούς κώδικες ως μέλος της Συντεχνίας του γέλιου αλλά και μέσα από συνεργασίες με σκηνοθέτες όπως ο Αλέξανδρος Κοέν, ο Πάρις Μέξης, ο Μάνος Βαβαδάκης, ο Παντελής Δεντάκης, η Δανάη Σπηλιώτη κ.ά. Αν δεν μας προλάβαινε η καραντίνα, φέτος, θα την απολαμβάναμε στις «Μάγισσες του Σάλεμ» του Άρθουρ Μίλερ στο Εμπορικόν.
«Ένας δάσκαλος στη σχολή έλεγε πως ηθοποιός είναι αυτός που επιτρέπει να του συμβούν μεγάλα πράγματα επί σκηνής ούτως ώστε να τα δουν όλοι. Αυτή η τρομακτική αίσθηση της έκθεσης νομίζω πως είναι από τα πρώτα πράγματα που αγάπησα στο θέατρο».
«Ένας δάσκαλος στη σχολή έλεγε πως ηθοποιός είναι αυτός που επιτρέπει να του συμβούν μεγάλα πράγματα επί σκηνής ούτως ώστε να τα δουν όλοι. Αυτή η τρομακτική αίσθηση της έκθεσης, όσο και αν σε βασανίζει η ντροπή σου, νομίζω πως είναι από τα πρώτα πράγματα που αγάπησα στο θέατρο. Αμέσως μετά αγάπησα τους ανθρώπους του. Τις παραξενιές, τις συγκινήσεις, τις ασυνεννοησίες, τις τρυφερότητες, το χιούμορ και τις μικρότητές τους. Στο θέατρο αν δεν έχεις βαθύ και ειλικρινές ενδιαφέρον για τους ανθρώπους-και για όλα τα στραβά τους- νομίζω δεν περνάς καλά».
» Αν κάτι θα ήθελα να φέρω στο θέατρο είναι η φωνή της γενιάς μας. Θεωρώ πως ούτως η άλλως οι σημερινοί τριαντάρηδες παλεύουμε σκληρά να σταθούμε στα πόδια μας, να οριοθετήσουμε τους εαυτούς μας και να βάλουμε μπροστά τις ανάγκες τους. Οι φωνές των γονιών και των δασκάλων μας είναι πολύ έντονες μέσα μας και όλο αυτό έχει αντίκτυπο στην τέχνη που παράγουμε».
» Περιμένω κείμενα από συγγραφείς της γενιάς μας που θα μιλάνε με θάρρος για το σήμερα, περιμένω να αρχίσουμε να μηχανευόμαστε καινούριους τρόπους να κάνουμε θέατρο ακόμα και σε ό,τι αφορά το οικονομικό κομμάτι, περιμένω αξιοπρεπείς αμοιβές, περιμένω να μην έχουμε πάντα ανάγκη τον ισχυρό και να μην τρίβουμε τα χέρια μας κάθε φορά που η παράσταση που θα συμμετέχουμε επιλέχθηκε από κρατικό θέατρο ή άλλο μεγάλο θεσμό γιατί μόνο τότε μπορεί να υπάρξει αλλιώς την τρώει η μαρμάγκα, περιμένω ειλικρινή διάλογο με όσα πραγματικά συμβαίνουν μέσα μας και έξω μας. Περιμένω το θέατρο του 2021 και όχι του 1821. Και τέλος, περιμένω ένα θέατρο που η βία και οι κακοποιητικές συμπεριφορές θα είναι μεμονωμένα περιστατικά και αμέσως θα απομονώνονται».
Λεωνή Ξεροβάσιλα
Η Λεωνή Ξεροβάσιλα, πρώην πρωταθλήτρια της ρυθμικής γυμναστικής και καταπληκτική χορεύτρια, έχει καλή σχέση με το σώμα της κι αυτό της χαρίζει ένα αβαντάζ που είδαμε να αξιοποιεί σωστά στη σκηνή από το 2016, που έκανε το ντεμπούτο της στο θέατρο. Διαθέτοντας εξαιρετική κίνηση, αμεσότητα και φυσικότητα στην έκφραση, μέσα από τις παραστάσεις «Από χαρτί», «Ψύχωση», «Γκάμπλετ», «Γαλαξίας», «Αίας», «Το παιχνίδι της σφαγής», «Ο χορός της φωτιάς», «Ηλέκτρα» και πιο πρόσφατα «Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου» έδειξε πως –γιατί όχι;– θα μπορούσε να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας μας.
«Το θέατρο με μαθαίνει να είμαι πιστή στα συναισθήματα μου χωρίς να ντρέπομαι».
«Το θέατρο είναι μια τρελή επιλογή που έκανα ένα καλοκαίρι, όταν ήμουν διακοπές στην Αστυπάλαια. Η αλήθεια είναι ότι στο μυαλό μου τότε φάνταζε απλό, ήθελα να κάνω θέατρο, να παίξω, τέλος! Αυτή η αθωότητα και η σιγουριά έδωσαν μετά τόπο στην ανησυχία. Το θέατρο το αγαπώ για αυτό τον λόγο, με κάνει να αμφισβητώ και να ψάχνω πρώτα εγώ τι θέση έχω μέσα σε αυτό και τι θέλω να πω κάθε φορά. Προχωράει παράλληλα με τη ζωή μου, πότε το θέατρο μου δείχνει το δρόμο για να κατανοώ τη ζωή και πότε η ζωή δίνει το καύσιμο για το θέατρο. Με ωθεί πάντα, όπως και αν είναι τα πράγματα, να προχωράω, να εστιάζω στο τώρα, όταν όλα γύρω μου και μέσα μου είναι ένα χάος».
» Το θέατρο με μαθαίνει να είμαι πιστή στα συναισθήματα μου χωρίς να ντρέπομαι. Κάτι που φαντασιώνομαι τώρα είναι η έξοδος από αυτή τη μεγάλη απομόνωση. Η καραντίνα έφερε πολλές παραστάσεις στις οθόνες μας εγχώριες και ξένες. Αυτό μένει τώρα να γίνει και στο δια ζώσης. Περισσότερες παραστάσεις να έρχονται σε επαφή με άλλο κοινό και οι καλλιτέχνες να ταξιδεύουν και να γνωρίζονται μέσα από το έργο τους. Οι διαφορετικές εικόνες, γλώσσες, αφηγήσεις προχωράνε την τέχνη μας».
Ελίζα Σκολίδη
Κάτι ιδιαίτερο είδαν στην Ελίζα Σκολίδη σημαντικοί σκηνοθέτες και της εμπιστεύτηκαν ρόλους: η Κατερίνα Ευαγγελάτου στην «Κωμωδία των παρεξηγήσεων», ο Θέμης Μουμουλίδης στον «Δον Ζουάν», ο Γιάννης Νταλιάνης στο «Κινητό», η Μαριλίτα Λαμπροπούλου στο «Βρακί» και ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης στο «Τρίτο στεφάνι». Με τη δροσιά και τον ενθουσιασμό των νιάτων της, η Ελίζα Σκολίδη ακουμπάει το συναίσθημα της στις ερμηνείες της και φαίνεται πως διαθέτει μια δημιουργικότητα που μόνο ώθηση μπορεί να της δώσει.
«Το θέατρο το καημένο έχει περάσει από σαράντα κύματα. Και τώρα είναι στο πιο μεγάλο, το πιο ορμητικό. Εγώ δεν πίστεψα ποτέ στα μεγαλειώδη θεάματα, στα μεγάλα ακριβά θέατρα και στις πλούσιες παραγωγές, κι ας έπαιξα σε τέτοιες. Τις πιο συγκινητικές στιγμές και ως θεατής και ως ερμηνεύτρια τις έζησα σε μικρές αίθουσες, με λίγο κόσμο και χαμηλόφωνες εξομολογήσεις. Εκεί συναντιούνται οι ψυχές πιο εύκολα. Είναι μεγάλη μου πεποίθηση πως το θέατρο μόνο καλό μπορεί να κάνει. Απλώς δεν το γνωρίζει σχεδόν κανείς. Είναι ένας άλλος τρόπος ανάλυσης της ψυχής, μιας και ο επιστημονικός γεμίζει φόβο τους περισσότερους ανθρώπους. Είναι ένας δρόμος προς την αλήθεια, που όμως έχει ως όπλο του μόνο το παιχνίδι».
«Είναι ένας άλλος τρόπος ανάλυσης της ψυχής, μιας και ο επιστημονικός γεμίζει φόβο τους περισσότερους ανθρώπους. Είναι ένας δρόμος προς την αλήθεια, που όμως έχει ως όπλο του μόνο το παιχνίδι».
» Όνειρο μου είναι το θέατρο να φτάσει σε κάθε γωνιά της γης. Έτσι όπως έχει επιχειρηθεί από σπουδαίες ομάδες, άγνωστες φυσικά , διότι δεν είναι εμπορικές. Σε κάθε χωριό, θα όφειλε να υπάρχει μια θεατρική ομάδα, με συμμετέχοντες απ' όλο το χωριό, με κείμενα που θα έφτιαχναν όλοι μαζί. Δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο από μια ιστορία. Πόσο μάλλον όταν την αφηγούνται άνθρωποι που τη φτιάξανε παρέα. Το θέατρο δε χρειάζεται να γνωρίσει άλλα ταλέντα, άλλες επιτυχίες και δόξες. Δόξα για μένα θα ήταν να μπορεί να φτάσει σε κάθε σχολείο και σε κάθε πλατεία ως κάτι αναγκαίο. Ως κάτι που χωρίς αυτό δε μπορεί να ζήσει κανείς ευτυχισμένα.
» Θέατρο είναι παιχνίδι. Ένα παιχνίδι με πλαίσιο. Ένας τόπος όπου μπορούν όλα να ειπωθούν και όλα να γίνουν , με σεβασμό απ' τον έναν προς τον άλλον και απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελευθερία που θα προκύψει μέσα εκεί. Είναι μια όαση στην πραγματικότητα. Πόσο πιο δροσερά θα ζούσαμε αν οι οάσεις αυτές ήταν η Πραγματικότητα η ίδια».
Βίκυ Κατσίκα
Ήταν ένα υπέροχο ντουέτο μαζί με την Ανθή Ευστρατιάδου στη θεατρική μεταφορά της «Λούλας» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου, μια παράσταση της ομάδας Elephas tiliensis που σόκαρε, δίχασε και ενθουσίασε το κοινό. Η Βίκυ Κατσίκα είναι μια ήρεμη δύναμη για το ελληνικό θέατρο∙ έχει μια απλότητα και μια αυθεντικότητα το παίξιμο της, κι αυτό το διαπιστώσαμε στην «Persona», στους «Παραθεριστές», στην «Κυρά της θάλασσας» και πιο πρόσφατα στον «Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου» (σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου) στην ψηφιακή πρεμιέρα του Εθνικού Θεάτρου.
«Κάποιες φορές, αγαπώ το θέατρο γιατί τακτοποιεί τις μέρες μου. Γιατί κάποιες φορές, με βοηθάει να αποδεχτώ το διαφορετικό αλλά και το ίδιο. Γιατί κάποιες φορές, το ποτό μετά την παράσταση είναι πεντανόστιμο. Γιατί κάποιες φορές, κάνω καινούργιους φίλους όμορφους κι αστείους. Γιατί κάποιες φορές μου δίνει λόγους να γκρινιάξω. Γιατί κάποιες φορές, με πληρώνουν καλά και παίρνω ό,τι θέλω. Γιατί κάποιες φορές, συντονίζεσαι με τον συμπαίκτη σου μεθυστικά. Γιατί κάποιες φορές ,η μοναξιά απευθύνεται. Γιατί κάποιες φορές, με ξεβολεύει όταν το βόλεμα αρχίζει να μυρίζει. Γιατί κάποιες φορές, νιώθω πιο πολύ το σώμα μου. Γιατί κάποιες φορές, ακούω μπράβο και μ αρέσει. Γιατί κάποιες φορές, ελλοχεύει ο κίνδυνος της συλλογικότητας. Γιατί κάποιες φορές, καταβροχθίζει υπέροχα το μέλλον και βιώνεις το παρόν σαν σκύλος. Γιατί κάποιες φορές ,έχει καρποφόρα ένταση και σύγκρουση. Γιατί κάποιες φορές, είναι αξιοκρατικό. Γιατί κάποιες φόρες, κάνοντας ή βλέποντας θέατρο, σαν να μεγαλώνει ο χώρος μέσα μου, σαν να αυξάνεται η ενσυναίσθηση, σαν να μπορώ... πώς να το πω; Σαν να γίνομαι καλύτερος άνθρωπος».
