Τοπία αναπάντεχα και γαλήνια, από τα πέριξ της Θεσσαλονίκης μέχρι το Παγγαίο, που θα ενέπνεαν ακόμη και τους λιγότερο οινόφιλους. Δρόμοι του κρασιού που περνούν μέσα από ατελείωτους αμπελώνες και οινοποιεία-κομψοτεχνήματα. Η Τοσκάνη και το Μπορντό; Ωραίες, αλλά όχι σαν εδώ.
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες δεν αρκούνται στο "πήγα, είδα, έφαγα", αλλά αναζητούν εμπειρίες με περιεχόμενο, προσεγγίζοντας την ουσία ενός τόπου μέσα από τη γεύση, την παράδοση και τους ανθρώπους του. Στο ίδιο σκηνικό, δυναμικά ανεβαίνει και ο οινοτουρισμός, η πιο μεθυστικά αναβαθμισμένη εκδοχή του "slow travel”. Στη Βόρεια Ελλάδα, ανάμεσα σε βουνά, λίμνες και αμπελώνες μοναδικής ομορφιάς, δεκάδες οινοποιεία έδρεψαν σύντομα δάφνες — κυρίως γιατί "σερβίρουν" εμπειρίες με άρωμα terroir και επίγευση διακοπών με χαρακτήρα.
Η Βόρεια Ελλάδα αναδεικνύεται σε έναν από τους πιο υποσχόμενους προορισμούς οινοτουρισμού, με δυνατό χαρτί την ποιότητα των κρασιών, την αυθεντικότητα των εμπειριών και τη φιλοξενία που δεν χρειάζεται πολλά για να σε κερδίσει — μόνο ένα ποτήρι και μια καλή ιστορία. Από τον τροφοσυλλέκτη που διέσωσε μια σπάνια ποικιλία, στον αγρότη που την καλλιέργησε, στον οινοποιό που τη μετέτρεψε σε τέχνη και, τελικά, σε εμάς — τους σύγχρονους καταναλωτές — που γνωρίζουμε το κρασί μόνο ως τελικό προϊόν.
Αυτήν ακριβώς τη διαδρομή φωτίζει το διατοπικό σχέδιο συνεργασίας "Οργάνωση και προβολή Οινοτουρισμού", που υλοποιείται από 22 αναπτυξιακές εταιρείες της χώρας υπό τον συντονισμό της ΑΝΕΘ ΑΟΤΑ (Πρόγραμμα CLLD / LEADER, Υπομέτρο 19.3 του ΠΑΑ 2014 – 2020). Ένα πρόγραμμα που συνδέει το κρασί με τη γαστρονομία, τον πολιτισμό και τη φύση, μέσα από εμπειρίες υψηλής αισθητικής και φιλοξενίας αλλά και μέσα από μια βιώσιμη προσέγγιση, για το περιβάλλον, την οικονομία και την τοπική κοινωνία. Και από αυτό πήραμε μια γεύση — ή καλύτερα, μια γουλιά.
Από τον αστικό αμπελώνα της Θεσσαλονίκης μέχρι τα περίχωρα της Καβάλας με τα οικογενειακά οινοποιεία, και από τον Θερμαϊκό έως το όρος Παγγαίο, αμπελώνες σε υψόμετρα 50–800 μέτρων χαρίζουν Ασύρτικα, Μαλαγουζιές, Ροδίτες, αλλά και Ξινόμαυρα, Syrah και Merlot — κρασιά με φρεσκάδα, αρμονία και γευστικό βάθος. Μπορεί ο ελληνικός οινοτουρισμός να βρίσκεται ακόμη στην αρχή, αλλά η Βόρεια Ελλάδα ήδη τον κάνει να ωριμάζει όμορφα, σαν κρασί που υπόσχεται μεγάλο μέλλον.
Κτήμα Γεροβασιλείου: Η τέχνη ζει ανάμεσα στα κλήματα
Αφήνεις πίσω σου τη Θεσσαλονίκη και, πριν προλάβεις να πεις "Μαλαγουζιά", βρίσκεσαι στην Επανομή, μόλις δεκαπέντε λεπτά από το αεροδρόμιο. Εκεί απλώνεται το Κτήμα Γεροβασιλείου, το όραμα του Βαγγέλη Γεροβασιλείου, που έκανε τη γη των προγόνων του να ανθίσει ξανά και να γράψει ιστορία στο κρασί.
Σε 720 στρέμματα αμπελοτόπια που κοιτούν ταυτόχρονα θάλασσα και Όλυμπο, ένα τοπίο σχεδόν θεατρικό, πρωταγωνιστούν η Μαλαγουζιά — η ποικιλία που ο ίδιος ανέστησε στα ’70s — και οι υπόλοιποι γνώριμοι του σταφυλιού: Ασύρτικο, Syrah, Merlot, Cabernet Sauvignon.
Εδώ όμως, το κρασί συναντά κάτι απρόσμενο: την τέχνη. Διασχίζοντας το κτήμα, βλέπεις τα γλυπτά-ορόσημα του Κώστα Βαρώτσου να αναδύονται μέσα από τους αμπελώνες σαν φυσική προέκταση του τοπίου, ή έργα του Κώστα Τσόκλη και του Takis να στολίζουν τους υπαίθριους χώρους. Αυτοί είναι μόνο τρεις από τους πολλούς καλλιτέχνες που "κατοικούν” στο Κτήμα, κάνοντάς το κάτι ανάμεσα σε μουσείο σύγχρονης τέχνης και παράδεισο του κρασιού.
Στον υπόγειο χώρο, το Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου φιλοξενεί περισσότερα από 3.500 αντικείμενα που αφηγούνται την ιστορία του κρασιού — από τους αμφορείς και τα βαρέλια μέχρι μια από τις μεγαλύτερες συλλογές ανοιχτηριών στον κόσμο.
Φυσικά, τίποτα δεν τελειώνει χωρίς γευσιγνωσία: κρασί, θέα, κουλτούρα, φύση και έμπνευση στο ίδιο ποτήρι. Μια μοναδική ευκαιρία να δοκιμάσεις το — διαθέσιμο μόνο εντός του κτήματος — Museum Collection Λευκό, έναν συνδυασμό των πέντε λευκών ποικιλιών του Κτήματος: Μαλαγουζιά, Ασύρτικο, Chardonnay, Sauvignon Blanc και Viognier.
Κτήμα Γεροβασιλείου: Επανομή, Θεσσαλονίκη, 23920 44567, www.gerovassiliou.gr
Κτήμα Κεχρή: Η ρετσίνα ξαναγράφει τους κανόνες
Αν νομίζατε ότι η ρετσίνα είναι το "παλιόκρασο" που πρωταγωνιστούσε μόνο στα κουτούκια, μια επίσκεψη στο Κτήμα Κεχρή θα σας κάνει να αναθεωρήσετε — με στυλ και με άρωμα πεύκου. Στο Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, εκεί όπου η οικογένεια Κεχρή οινοποιεί εδώ και τρεις γενιές, η παρεξηγημένη ρετσίνα φοράει τα καλά της και ζυμώνεται με τη φινέτσα της Βουργουνδίας.
Ο Στέλιος Κεχρής, ο άνθρωπος που πήρε τη ρετσίνα από την αφάνεια και την ανέβασε στις λίστες των εστιατορίων με αστέρια Michelin, έγραψε τη δική του ιστορία, βγάζοντας "τη ρετσινιά" από τη ρετσίνα. Από το "Κεχριμπάρι" — το πρώτο βήμα αναγέννησης — μέχρι το "Δάκρυ του Πεύκου", την εμβληματική ρετσίνα που άλλαξε τα δεδομένα, ο Κεχρής απέδειξε πως όταν το μεράκι συναντά την επιστήμη, το αποτέλεσμα δεν θυμίζει "παλιά Ελλάδα”, αλλά "σύγχρονη οινική ταυτότητα”.
Σήμερα, στο εργαστήριο και στο κελάρι, η ομάδα πειραματίζεται με τη "συνομιλία” ρετσινιού και σταφυλιού, αναζητώντας την τέλεια ισορροπία. Το αποτέλεσμα; Ρετσίνες με προσωπικότητα, όπως το αφρώδες "Αφρός", η ροζέ "Ρόζα" και το φίνο, πλέον κλασικό "Δάκρυ του Πεύκου" — όλες με άρωμα Ελλάδας, αλλά ντελικάτη αίσθηση.
Το επισκέψιμο οινοποιείο της οικογένειας είναι ένα μικρό στολίδι. Μοντέρνο, φιλόξενο, με διακριτικές αναφορές στην ιστορία της οικογένειας, καθοδηγεί τον επισκέπτη μέσα από τη γευσιγνωσία σε έναν οινικό θρύλο που πήρε την "εκδίκησή" του και κέρδισε — άξια — μια θέση στο πάνθεον των ελληνικών κρασιών.
Κτήμα Κεχρή: Ολύμπου 33, 57009 Καλοχώρι, Θεσσαλονίκη, 2310 751 283, kechris.gr
Βιβλία Χώρα – Η ισχύς εν τη ενώσει
Το βλέμμα ταξιδεύει από τον Στρυμονικό Κόλπο ως το Άγιο Όρος, ενώ πίσω υψώνεται το Παγγαίο, αμετακίνητος φρουρός της ιστορίας και της γης που το γεννά. Καλώς ήρθατε στο Κτήμα Βιβλία Χώρα!
Στις πλαγιές του Παγγαίου, στο Κοκκινοχώρι Καβάλας, στέκει από το 1998 σαν αρχιτεκτονικό κόσμημα μέσα στην απλότητα του τοπίου. Οι δημιουργοί του, ο Βασίλης Τσακτσαρλής και ο Βαγγέλης Γεροβασιλείου, έστησαν εδώ ένα πρότυπο οινοποιείο που λειτουργεί με ακρίβεια ελβετικού ρολογιού αλλά με ψυχή καθαρά μεσογειακή.
Οι ποικιλίες απλώνονται σαν μουσική παρτιτούρα: Sauvignon Blanc, Semillon, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah, Chardonnay, Pinot Noir, αλλά και Ασύρτικο, Αγιωργίτικο και Βιδιανό — συν μια τοπική ερυθρή ποικιλία που… ακόμη ψάχνει το όνομά της, αλλά έχει ήδη κερδίσει τη θέση της στα ποτήρια.
Το πιο αναγνωρίσιμο παιδί του κτήματος, το Βιβλία Χώρα Λευκό, παντρεύει το Sauvignon Blanc με το Ασύρτικο, δημιουργώντας ένα κρασί-σύμβολο ελληνικής φρεσκάδας και ισορροπίας. Στο κελάρι, ανάμεσα σε ατσάλινες δεξαμενές και δρύινα βαρέλια, ένα ξύλινο "αυγό" δεσπόζει και εντυπωσιάζει — εκεί όπου τα λευκά κρασιά ωριμάζουν φυσικά, σαν να αναπνέουν μέσα στη σιωπή του ξύλου.
Η περιήγηση κορυφώνεται στην καλαίσθητη αίθουσα γευσιγνωσίας, όπου το λευκό Βιβλία Χώρα (γεμάτο φρεσκάδα), το ερυθρό (βαθύ και βελούδινο) και το ροζέ (με παιχνιδιάρικη φινέτσα) συναντιούνται μέσα στο ποτήρι και αφηγούνται ιστορίες.
Βιβλία Χώρα: Κοκκινοχώρι Καβάλας, 25920 44974, www.bibliachora.gr
Αμπελόεις: Στιγμές και κρασί στα υψίπεδα της Καβάλας
Το σκηνικό μοιάζει βγαλμένο από ταινία του Luca Guadagnino: μια μικρή οινική όαση ανάμεσα σε αμπελοχώραφα που χάνονται στον ορίζοντα. Στην άκρη, μια Instagram-ική κούνια κρέμεται από ένα τεράστιο μεταλλικό μπουκάλι — ιδανική για ενσταντανέ που φέρνουν χαμόγελα και… likes.
Το Κτήμα Αμπελόεις ξεκίνησε ουσιαστικά το 2008, αν και ιδρύθηκε δύο χρόνια νωρίτερα από την οικογένεια Τσιώλα. Στους πρόποδες του όρους Σύμβολο, σε υψόμετρο 600 μέτρων, οι αμπελώνες απλώνονται σε μια έκταση 30.000 τ.μ., προσφέροντας την τραχιά γοητεία του βουνού που συναντά το μπλε του Αιγαίου και τη μαγεία των νερών της Θάσου.
Οι εγκαταστάσεις στη Φωλιά της Νέας Περάμου Καβάλας μαρτυρούν υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας, αποτέλεσμα της συνεργασίας με τον διεθνούς φήμης Γάλλο οινολόγο Noel Rabot, ο οποίος οινοποιεί τόσο ελληνικές όσο και διεθνείς ποικιλίες, φέρνοντας επιρροές και εμπειρία από τη Γαλλία. Ένα ευχάριστο plot twist, που σίγουρα δεν αφήνει κανέναν αδιάφορο από την πρώτη κιόλας γουλιά.
Στο Κτήμα Αμπελόεις, κάθε οινόφιλος μπορεί να ξεναγηθεί στους χώρους παραγωγής, να γνωρίσει την αμπελοοινική κληρονομιά του τόπου και να συμμετάσχει σε γευσιγνωσίες στον επισκέψιμο χώρο, ξεκινώντας με τη Συμφωνία — ένα μείγμα Sauvignon Blanc και Ασύρτικου — ενώ η Μαλαγουζιά και το ροζέ προσφέρουν ισορροπία, ανθικά αρώματα και κομψότητα.
Αμπελόεις: Χωριό Φωλιά, Νέα Πέραμος Καβάλας, 25920 43000, www.ampelois.gr
