Η ιστορία της ανάπτυξης των γυναικείων συνεταιρισμών στην Ελλάδα εμφανίζει τεράστιο ενδιαφέρον και απαντά σε πολλά ερωτήματα σχετικά με τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία και δη την επαρχιακή. Οι συνεταιρισμοί αποτελούσαν θεσμό στην Ευρώπη ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα, ωστόσο για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος υπήρχαν σαφώς άλλες προτεραιότητες. Το συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα ξεκινά το 1900 και θα περάσουν 50 χρόνια από τότε μέχρι να εμφανιστούν οι πρώτοι γυναικείοι συνεταιρισμοί οι οποίοι ωστόσο λόγω έλλειψης πόρων, αλλά και κινήτρων, θα διανύσουν μια βραχύχρονη πορεία.
Η αναζωπύρωση της πρωτοβουλίας για τη σύσταση γυναικείων συνεταιρισμών στην Ελλάδα συντελείται στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας με σκοπό την καταπολέμηση των κοινωνικών προκαταλήψεων σε βάρος των γυναικών καθώς και την οικονομική χειραφέτηση και ηθική ανάπτυξη των αγροτισσών, των οποίων η εργασία μέχρι τότε θεωρούταν ένα ακόμη καθήκον της συντήρησης ενός νοικοκυριού.
Σύμφωνα με καταγραφή του 2016, οι γυναικείοι συνεταιρισμοί είχαν ξεπεράσει τους 170 σε όλη την Ελλάδα, με τους 159 από αυτούς να δραστηριοποιούνται κυρίως στη μεταποίηση τοπικών αγροτικών προϊόντων και υπηρεσιών εστίασης, ενώ οι υπόλοιποι με την παραγωγή ειδών οικοτεχνίας/χειροτεχνίας ή την προσφορά υπηρεσιών αγροτουρισμού.
Η σημασία της ύπαρξης γυναικείων συνεταιρισμών όπως και της διαρκούς ανάπτυξής και υποστήριξής τους δεν είναι μια ξεχασμένη ιστορία που ανήκει σε άλλες δεκαετίες. Αντίθετα, για την ελληνική ύπαιθρο εξακολουθεί να είναι βαρύνουσας σημασίας. Ο ρόλος τους είναι πολυεπίπεδος. Από τη μία, προωθούν την οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών του αγροτικού πληθυσμού, της βοηθά να αναπτύξουν δεξιότητες και να βρουν εργασία, και μάλιστα ευέλικτη, σε περιοχές όπου η αγορά για εκείνες είναι περιορισμένη, ενώ παράλληλα βοηθά στην ανάδειξη ελληνικών τοπικών προϊόντων και τη διατήρηση της πολιτιστικής παράδοσης και κληρονομιάς διάφορων περιοχών της χώρας.
Τώρα που τα δικαιώματα της γυναίκας βρίσκονται στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης, ας μην ξεχνάμε τους γυναικείους συνεταιρισμούς. Φέτος το καλοκαίρι λοιπόν, προμηθευτείτε προϊόντα για τα καλέσματα στη βεράντα από γυναικείους συνεταιρισμούς της χώρας, έτσι ώστε όχι μόνο να τους ενισχύσετε οικονομικά, αλλά και να γνωρίσετε παραδοσιακά προϊόντα διευρύνοντας τους γαστρονομικούς σας ορίζοντες.
Παραγωγικός Συνεταιρισμός Γυναικών Κοκκινογείων – Δράμα
Είκοσι μία γυναίκες του χωριού των Κοκκινογείων στη Δράμα ίδρυσαν το 1998 τον συνεταιρισμό χωρίς καμιά υποδομή ή εμπειρία σε θέματα συνεταιρισμού και επιχειρηματικότητας. Οι πρώτες γυναίκες που συμμετείχαν στον συνεταιρισμό ήταν από την πρώτη γενιά των προσφύγων που γεννήθηκαν στον τόπο αυτό, συνεπώς έφεραν τη γνώση συνταγών από την Μ. Ασία. Καθώς στο συνεταιρισμό έμπαιναν γυναίκες από μικρότερες γενιές, ενσωματώθηκαν στα προϊόντα του ντόπιες συνταγές και προϊόντα, όπως παραδοσιακά ζυμαρικά, πίτες, γλυκά, ηδύποτα, μαρμελάδες και φρέσκο φύλλο για πίτα.
Κοκκινόγεια, Προσοτσάνη, Δράμα, Τηλ. 2522060456
Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Παραδοσιακών Προϊόντων Αγίου Αντωνίου – Θεσσαλονίκη
Πρόκειται για τον πρώτο γυναικείο συνεταιρισμό του Νομού Θεσσαλονίκης. Ιδρύθηκε το 1999 και σκοπό έχει την απασχόληση των αγροτισσών, την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και τη διατήρηση και διάδοση της παράδοσης μέσα από την παραγωγή και τη διάθεση μιας σειράς υγιεινών, ποιοτικών χειροποίητων προϊόντων. Ανάμεσά τους θα βρείτε περέκ με χειροποίητα φύλλα πίτας ψημένα στο τζάκι με ξύλα, ποντιακά προϊόντα όπως συρόν, ιβριστό, μακαρίνα, χυλοπίτες, τραχανά, μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού από φρέσκα φρούτα εποχής.
Άγιος Αντώνιος, Θέρμη, Τηλ: 2396041807 / 2396024510
Γυναικείος Ηπειρώτικος Συνεταιρισμός (Γ.Η.Σ.) – Κάτσικας Ιωαννίνων
Ο Γυναικείος Ηπειρώτικος Συνεταιρισμός δημιουργήθηκε το 1998 από έξι γυναίκες, αγρότισσες της περιοχής με σκοπό τη διατήρηση των παραδοσιακών γιαννιώτικων συνταγών. Από τον Γυναικείο Ηπειρώτικο Συνεταιρισμό μπορείτε να προμηθευτείτε ηπειρώτικες πίτες με χειροποίητο φύλλο, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, τραχανά και χυλοπίτες μεταξύ άλλων. Οι πρώτες ύλες που χρησιμοποιούν οι γυναίκες του συνεταιρισμού προέρχονται φυσικά από Ηπειρώτες παραγωγούς, σε μια προσπάθεια τόνωσης της τοπικής οικονομίας.
Εθν.Αντιστάσεως 207, Κάτσικας Ιωαννίνων, Τηλ: 26510 91180
Συνεταιρισμός Γυναικών Ναυπάκτου "ΣΥΝΠΕ” – Ναύπακτος
Ο συνεταιρισμός ιδρύθηκε το 2006, με πρωταρχικό του σκοπό την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων της Ναυπάκτου παρασκευασμένα με τις παραδοσιακές "συνταγές της γιαγιάς”. Μεταξύ άλλων θα βρείτε ποικιλία γλυκών του κουταλιού, ανάμεσά τους και το ξεχασμένο για πολλά χρόνια γλυκό αμύγδαλο που ο συνεταιρισμός ξαναέφερε στη μνήμη και στη γεύση των Ναυπακτίων και των επισκεπτών, μαρμελάδες, ζυμαρικά όπως τραχανά (γλυκό – ξινό – σιταρένιο), χυλοπίτες, βίδες και μανεστράκι, σπιτικά λικέρ, μέλι, τσίπουρο και κρασί.
Νότη Μπότσαρη 1, Ναύπακτος, Τηλ. 2634024254
Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Κοιλιωμένου "Οι Μελισσιώτισσες” – Ζάκυνθος
Οι Μελισσιώτισσες πήραν το όνομα τους από το Μελίσσι, όνομα μιας περιοχής του χωριού όπου λειτουργούσε μοναστήρι τον 17ο αιώνα, αφιερωμένο στην Παναγία Μελισσιώτισσα. Οι γυναίκες του χωριού σκέφτηκαν να μοιραστούν όλα τα αγαθά του τόπου τους. Από τα βασικότερα προϊόντα του συνεταιρισμού είναι, έλι, κεριά, κεραλοιφή, παστέλι, ελιές, σταφίδες, ξύδι και λάδι, παξιμάδια και διάφορα αρτοσκευάσματα, παραδοσιακά γλυκά και τουρσιά.
Κοιλιωμένος, Ζάκυνθος, Τηλ. 2695042872 / 2695048517
Αγροτικός Συνεταιρισμός Γυναικών Ελευθεραί "Καλλιγεύσις” – Λάρισα
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γυναικών Καλλιγεύσις ιδρύθηκε μόλις το 2008 από γυναίκες του χωριού Ελευθεραί, 11 χλμ. από την πόλη της Λάρισας και ασχολείται με την παραγωγή παραδοσιακών ζυμαρικών. Με πρώτες ύλες από παραγωγούς της Θεσσαλίας, οι γυναίκες του συνεταιρισμού παρασκευάζουν χυλοπίτες με χωριάτικα αυγά, πιπεριές Φλωρίνης ή με λαχανικά και τραχανά ξινό, γλυκό και νηστίσιμο (ή αν θέλετε vegan/ vegetarian) με λαχανικά.
Ελευθερές Λάρισας (Πεζόδρομος πλατείας μικρού Προφήτη Ηλία), Τηλ. 2410811315
Αγροτικός Συνεταιρισμός Γλώσσας Σκοπέλου "Η Γλωσσιώτισσα” – Σκόπελος
Το 1999, 24 γυναίκες της Γλώσσας Σκοπέλου αποφάσισαν να ιδρύσουν ένα γυναικείο συνεταιρισμό με σκοπό την παρασκευή και προώθηση των τοπικών παραδοσιακών σκοπελίτικων εδεσμάτων χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη ντόπια υλικά. Ο εξαιρετικά δραστήριος συνεταιρισμός παρασκευάζει παραδοσιακά γλυκά όπως χαμαλιά και ροζέδες (με βάση την αμυγδαλόψιχα), γλυκά του κουταλιού (αμύγδαλο, δαμάσκηνο και φρούτων κάθε εποχής), μαρμελάδες και γλυκά ταψιού, παραδοσιακά φαγητά όπως τυρόπιτες Σκοπέλου, ροφός στιφάδο, κρέας με κυδώνια, κοχύλια και πεταλίδες με ρύζι και χταπόδι με χόρτα, αλλά και μούστος, πετιμέζι, μουσταλευριά και ριτσέλια.
Γλώσσα Σκοπέλου (περιφερειακός Γλώσσας – Λουτρακίου), Τηλ. 2424033224 / 2424033590
Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός Γυναικών Σύρου "Το Καστρί” – Σύρος
Με στόχο τους να διατηρήσουν αναλλοίωτες τις γεύσεις της ευρηματικής συριανής κουζίνας, 27 γυναίκες του νησιού δημιούργησαν τον Αγροτουριστικό Συνεταιρισμό Γυναικών Σύρου Το Καστρί. Με τις γνώσεις που τους κληροδότησαν οι γιαγιάδες τους, όπως αναφέρουν στην επίσημη σελίδα τους, οι γυναίκες του συνεταιρισμού παρασκευάζουν τα προϊόντα τους αποκλειστικά από αγνές κυκλαδίτικες πρώτες ύλες, με παραδοσιακές σπιτικές συνταγές. Εκτός από το εργαστήριο, ο συνεταιρισμός διαθέτει πλέον και εστιατόριο στην αγορά της Ερμούπολης σε περίπτωση που σας βγάλει ο δρόμος στο πανέμορφο νησί.
Πάρου 13, Ερμούπολη, Σύρος, Τηλ. 2281083140
Τσακώνικος Συνεταιρισμός Γυναικών Λεωνιδίου – Νότια Κυνουρία
Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γυναικών Λεωνιδίου ξεκίνησε το 2006 από επτά γυναίκες του Λεωνιδίου που θέλησαν να διατηρήσουν τις τοπικές παραδοσιακές συνταγές αλλά και να προωθήσουν τα τοπικά προϊόντα, κυρίως την τσακώνικη μελιτζάνα (Π.Ο.Π). Οι γυναίκες του συνεταιρισμού παρασκευάζουν γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, λικέρ, χυλοπίτες, τραχανά, παξιμάδια, βουτήματα, δίπλες, αμυγδαλωτά και γλυκά του ταψιού.
Ρέμα Δαφνών, Λεωνίδιο, Τηλ. 2757023507
Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Παλαιών Ρουμάτων "Η Αρχόντισσα”, Χανιά
Ο Γυναικείος Αγροτικός Συνεταιρισμός Παλαιών Ρουμάτων δημιουργήθηκε το 2007, στοχεύοντας την ανάδειξη των παραδοσιακών κρητικών εδεσμάτων αλλά και τη διάδοση και διατήρηση της παράδοσης. Οι γυναίκες του συνεταιρισμού κληρονόμησαν τη γνώση από τις γιαγιάδες τους και χρησιμοποιώντας πρώτες ύλες αποκλειστικά και μόνο από τους παραγωγούς του χωριού παράγουν ξεροτήγανα, αυγοκαλάμαρα, παστέλι, κουλουράκια, χυλόπιτες και χόντρο.
Πλατανιά, Παλαιά Ρούματα Χανίων, Τηλ. 28240–41442/ 28240-41160
* Οι παραπάνω συνεταιρισμοί επιλέχθηκαν με βάση την εύκολη πρόσβαση σε σχετική πληροφορία, αλλά και σαν αντιπροσωπευτικό δείγμα γυναικείων συνεταιρισμών βασικών νομών της χώρας. Ανακαλύψτε περισσότερους γυναικείους συνεταιρισμούς και τα προϊόντα τους στο Women Associations, μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση που προσφέρει δωρεάν διαδικτυακό χώρο για την οργάνωση και την προβολή των γυναικείων συνεταιρισμών.
