Υπάρχει μια λέξη που δεν συμπαθώ καθόλου. Η λέξη "Κρητίκαρος”. Δεν την κατανοώ και γι’ αυτό δεν τη συμπαθώ. Δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο για καμία άλλη περιοχή της χώρας, ούτε "Μακεδονίκαρος” υπάρχει, ούτε "Ζακυνθίκαρος”, ούτε τίποτα. Και επίσης δεν υπάρχει καν στο θηλυκό – έχει ακούσει κανείς την "Κρητικάρα”; Δεν νομίζω. Τί είναι λοιπόν αυτό που έχει ο "Κρητίκαρος” τόσο πιο μεγάλο από όλους τους υπόλοιπους και χρειάζεται τον υπερθετικό για να το δηλώσει; Με αυτή την απορία προσγειώνομαι στο Ηράκλειο.
Είναι η πρώτη μου φορά εδώ και έχω να πω ότι η πόλη έχει ενδιαφέρον με έναν δικό της, ιδιαίτερο τρόπο. Έχει ενδιαφέρον με την τρικυμιώδη δόμηση της που δεν σε αφήνει στιγμή να πλήξεις – μια λάθος στροφή και έχεις βρεθεί στην αυλή κάποιου Σήφη χωρίς να το καταλάβεις. Έχει ενδιαφέρον με τα υπέροχα απομεινάρια της Ενετοκρατίας, πραγματικά κοσμήματα, που επίσης εμφανίζονται ξαφνικά μπροστά σου. Μια καθολική εκκλησία με ονειρεμένα βιτρό (που έχει ορθοδοξοποιηθεί), η περίφημη Loggia (σήμα κατατεθέν που στεγάζει το Δημαρχείο) το συντριβάνι με τα λιοντάρια και τόσα άλλα σκόρπια σε όλη την εντός των τειχών πόλη. Και κυρίως έχει ενδιαφέρον με αυτή την υπέροχη νεανική της ενέργεια που τη βλέπεις παντού. Αν ήταν άνθρωπος το Ηράκλειο θα ήταν 28 χρονών, με εφαρμοστό t shirt λευκό, σορτσάκι μπλε και sneakers επίσης λευκά, και θα είχε ραντεβού με τους κολλητούς του για ποτό στο Χάλαβρο.
Τέλος πάντων, ξεχάστηκα με όλα αυτά και δεν έχω πει ακόμα ότι ο σκοπός του συγκεκριμένου ταξιδιού στο Ηράκλειο είναι η εξερεύνηση της εστιατορικής σκηνής της πόλης, οπότε θα εστιάσω σε αυτό. Οι επιλογές είναι όχι απλώς πολλές, αλλά και καλές. Εντυπωσιακά καλές θα έλεγα, γεγονός που εξηγείται από τον πλούτο και το "diversity” (για να το πω αλά 2023) της Κρητικής κουζίνας. Τώρα, εάν αποσυνδέσω τις 72 ώρες μου στο Ηράκλειο θα μου απομείνουν τα εξής:
Πέντε εστιατόρια (με τυχαία σειρά εμφάνισης)
"Peskesi". Κυκλική οικονομία, αναγεννητική γεωργία, αναβίωση ξεχασμένων πρώτων υλών και παραδοσιακών μαγειρικών τεχνικών. Αυτά συμβαίνουν εδώ με φόντο το ιστορικό αναπαλαιωμένο αρχοντικό του καπετάν Πολυξίγκη. Στο μενού θα βρείτε πιάτα με ξεχασμένες πρώτες ύλες που έχει αναβιώσει το Peskesi, όπως τα "μαναρόλια”, ένα όσπριο που είχε χαθεί και τις "αζογύρες”, ένα λαχανικό που ήταν επίσης απειλούμενο με εξαφάνιση. Σε κάθε πιάτο θα βρείτε επίσης σημειωμένο τον μέσο όρο των χιλιομέτρων που διένυσαν οι πρώτες ύλες του για να φτάσουν μπροστά σας. Όλα αυτά είναι το προσωπικό όραμα ενός ανθρώπου, του Παναγιώτη Μαγγανά. Ο ιδιοκτήτης του εστιατορίου έχει κάνει σκοπό της ζωής του την ανάδειξη των αυθεντικών Κρητικών παραδόσεων, γι’ αυτό και μαζί με το εστιατόριο έχει δημιουργήσει και το αγρόκτημα Peskesi, θα επανέλθω όμως σε αυτό.
"Apiri". Αυτή η κοκκινιστή κατσίκα με ανατολίτικο πιλάφι και αμύγδαλα μένει στο νου για πολύ περισσότερες από 72 ώρες. Ο chef και ιδιοκτήτης Στέφανος Λαυρενίδης προτείνει ένα μενού που ξεκινάει από την Κρητική παράδοση και καταλήγει σε ένα ευχάριστο, φωτεινό all day bistro, μια πρόταση που θα στεκόταν εύκολα στο εμπορικό κέντρο οποιασδήποτε Ευρωπαϊκής πόλης – όπως ακριβώς συμβαίνει στο Ηράκλειο.
"Epsilon". Το βασικό concept εδώ είναι "μαγείρεμα στη φωτιά” και δεν λείπει από κανένα πιάτο. Ακόμα και στο ταρτάρ μοσχάρι έχει προστεθεί φρέσκια σουπιά στα κάρβουνα – και πολύ σοφά έχει κάνει. Το μενού έχει επιμεληθεί ο Έκτορας Μποτρίνι ενώ στην κουζίνα βρίσκεται ο Λέανδρος Κόλιαριτς. Θα φάτε υπέροχα, θα χαζέψετε είτε το Ηράκλειο από ψηλά – ναι έχει πολύ ωραία θέα στο κέντρο και το λιμάνι – είτε την ανοιχτή κουζίνα με τις φωτιές.
"Ntore". Η ιστορία του πάει έναν αιώνα πίσω, όταν την Πλατεία Ελευθερίας την έλεγαν "Τρεις Καμάρες”. Σήμερα το εστιατόριο βρίσκεται στον 5ο όροφο του Μεγάρου Ντορέ που ανεγέρθηκε το 1979 στη θέση του παλιού καφενείου και πλέον βλέπει την πλατεία από ψηλά. Ως highlight του μενού εδώ θα ψηφίσω τη "μανέστρα με φιλέτο λαβράκι, κρόκο Κοζάνης και μπολονέζ από απάκι” που έφερε ο chef Αλέξανδρος Βρυθιάς και ξεσήκωσε το τραπέζι. Να σημειώσω πως την επιμέλεια του μενού έχει ο Μιχάλης Μάρθας από τη Μαραθιά της Τήνου.
"Bony Fish". Είναι το εστιατόριο του "Abaton Island Resort & Spa" που έχει προσανατολισμό το ψάρι. Έχουμε έρθει εδώ ένα ζεστό για την εποχή μεσημέρι, έχουμε περάσει μέσα από τον εντυπωσιακό μαρμάρινο λευκό μινιμαλισμό του resort και βρισκόμαστε δίπλα σε μια ονειρική παραλία, την οποία όμως δεν μπορώ να δω γιατί ο chef Γιώργος Χρονάκης δεν με αφήνει να πάρω τα μάτια από τα πιάτα του που είναι πραγματικά top. Αν παραλείψετε να κλείσετε με την τάρτα λεμόνι – yuzu δεν ξέρετε τί χάνετε…
Μία εκδρομή
Έχουμε αφήσει το δικό μας αυτοκίνητο κάπου στη μέση της διαδρομής και ανεβαίνουμε προς το αγρόκτημα Peskesi με το αυτοκίνητο του Παναγιώτη Μαγγανά. Πιστεύω καλά έχουμε κάνει αν σκεφτείς πως το προηγούμενο βράδυ στο Ηράκλειο κάπως μπλεχτήκαμε, ο ένας πεζόδρομος μας έβγαλε στον άλλον και τελικά βρεθήκαμε στη μέση μιας πλατείας με παιδάκια, μπαλόνια κλπ. Δεν ήταν ευχάριστο. Τώρα όμως είμαστε στο αγρόκτημα, βλέπουμε στο βάθος του ορίζοντα έως και το νησάκι Ντία, ακούμε τα κατσίκια και τα κοτόπουλα από τα πώς – να – πω – "residences” τους κάπου μέσα στα 120 στρέμματα του κτήματος, ενώ στο ξύλινο, μοναστηριακό μας τραπέζι βρίσκονται ελιές ("γαϊδουρελιες” για την ακρίβεια), μελιτζάνες, ψωμί, αυγά με ντομάτες – και βέβαια ρακή, όλα από εδώ. Ένα τέλειο Κρητικό πρωινό.
και bonus: Ένα Jap Gastro Bar
"Sekitan". Βρίσκεται σε έναν πολύ όμορφο κήπο, που δεν ξέρω αν θα μπορέσω να ξαναβρώ ποτέ (είναι η τρικυμιώδης δόμηση που λέγαμε στην αρχή), έχει πολύ ωραίο soundtrack, καλύτερα ακόμα cocktails και ένα μενού ιδανικό για να συνοδεύσει. Τέλεια ωμά (tataki σολομού ή τόνου οπωσδήποτε) και νόστιμα sando (το katsu sando με το κοτόπουλο να πάρετε) που έχει φροντίσει ο chef Albert Hazma.
Στην πτήση της επιστροφής σκέφτομαι ότι θέλω να ξαναέρθω στην Κρήτη σύντομα. Το Ηράκλειο – και κυρίως οι άνθρωποι του – ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Ναι.
ΥΓ. Δεν είπα τί είναι ο "ξινόχοντρος” του τίτλου. Λοιπόν είναι ο ξινός τραχανάς. Και αν ακούσετε "χόντρος” να ξέρετε είναι ο τραχανάς. Καμία παρεξήγηση, όλα καλά.
