Η εικαστική οπτική που χαρακτηρίζει τις δουλειές του Γιάννη Σκουρλέτη δεν λειτουργεί αυθύπαρκτα· συνιστά το βασικό εργαλείο της σκηνοθεσίας του. Έτσι με την ομάδα του, τους Bijoux de Kant, έχει αναδείξει κείμενα, κυρίως λογοτεχνικά ή λογοτεχνικής υφής, που συνιστούν ιδιαίτερα δείγματα γραφής και αποδεικνύονται πρόσφορα για το προσωπικό του ύφος (Μπασδέκη, Μάτεσις, Εγγονόπουλος, Λαπαθιώτης). Με το «Καινούργιο σπίτι» το πρόβλημα ξεκινάει από την ατυχή επιλογή έργου, καθώς ο σκηνοθέτης επιχείρησε να φορέσει σε μια λαϊκή κωμωδία καταστάσεων και χαρακτήρων ένα εξεζητημένο από κάθε άποψη –εικαστική, κινησιολογική, ερμηνευτική– ύφος. Το αποτέλεσμα είναι το έργο να ακυρωθεί, αλλά και η σκηνική πρόταση να φτάσει γρήγορα στα όριά της, αφού το ίδιο το έργο δεν ήταν κατάλληλο να την υπηρετήσει.
Η συγκεκριμένη παράσταση είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα του πώς ένα έργο μπορεί να κατεβεί στην πλατεία αυτούσιο πλην όμως εντελώς αλλαγμένο, ξένο προς το ίδιο του το είδος. Πράγματι, από την ιστορία του Γκολντόνι δεν πειράχτηκε τίποτα. Ένα νιόπαντρο νεαρό ζευγάρι βρίσκεται σε διαδικασία μετακόμισης: ο Αντζολέτο (Ντένης Μακρής), αστός, επιμένει να ικανοποιεί τα πανάκριβα καπρίτσια της ξεπεσμένης αριστοκράτισσας Καικιλίας (Εύη Σαουλίδου), αποκρύπτοντάς της πως τον βαραίνουν δυσβάσταχτα χρέη, ενώ έχει να αντιμετωπίσει και τη δυσαρέσκεια της αδερφής του Μενεγκίνα (Ιωάννα Κολλιοπούλου).
Η μετακόμιση στο καινούργιο τους σπίτι, ένα οίκημα με πολλά δωμάτια πάνω σε ένα βενετσιάνικο κανάλι, ένδειξη πλούτου και κοινωνικής ανωτερότητας, θα τιναχτεί τελικά στον αέρα και μόνο η παρέμβαση του θείου του Αντζολέτο Χριστόφορου (Θανάσης Δήμου) θα αποτρέψει τα χειρότερα στο γάμο των δύο νέων. Η σκηνική του πραγματοποίηση όμως αδυνατεί να το αναδείξει, αφού η πλοκή και η ίδια η υπόθεση κουκουλώνονται πίσω από το στιλιζαρισμένο ερμηνευτικό ύφος και την έντονη οπτική εκζήτηση (τα φανταχτερά, υπερβολικά κοστούμια που αναμειγνύουν εποχές και είδη και το λιτό αλλά μνημειακού χαρακτήρα σκηνικό υπογράφει ο Κωνσταντίνος Σκουρλέτης).
Ο Γκολντόνι, ανανεωτής της ιταλικής κωμωδίας, εισάγει βέβαια στο «Καινούργιο σπίτι» τους προβληματισμούς του για τη λειτουργία του χρήματος, τη μανία της κατανάλωσης και την επιδειξιμανία, αλλά αυτό που υπογράφει είναι μια λαϊκή κωμωδία, με ευδιάκριτους χαρακτήρες και ηθικό δίδαγμα, ίσως υπερβολικά απλοϊκή με σημερινούς όρους. Ο Σκουρλέτης, από την πλευρά του, δείχνει να το διάβασε ως ένα σκοτεινό έργο –σε σημεία η παράσταση υιοθετεί ακόμη και τους κώδικες ενός έργου μυστηρίου!– και θέλησε να το σχολιάσει, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τους χαρακτήρες.
Μόνο έτσι μπορούν να ερμηνευτούν οι πόζες, το στιλιζάρισμα, η επιτήδευση της κίνησης και της ομιλίας στην οποία καθοδήγησε τους –εξαιρετικούς ως προς την εκτέλεση, και με την Κολλιοπούλου αποκαλυπτική στον κόντρα ρόλο της– ηθοποιούς. Το αποτέλεσμα όμως δεν λειτουργεί, το κωμικό ακυρώνεται και τα πράγματα γίνονται ακόμη θολότερα όσον αφορά άλλες σκηνοθετικές επιλογές, όπως η queer φιγούρα που εισάγεται στη δράση (Άγγελος Αποστολίδης).
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ - REX (ΣΚΗΝΗ «ΜΑΡΙΚΑ ΚΟΤΟΠΟΥΛΗ») Πανεπιστημίου 48, κέντρο, 2103305074. Διάρκεια: 120΄.
Περισσότερες πληροφορίες
Το καινούργιο σπίτι
Η κυριαρχία του χρήματος, τα ταξικά απωθημένα και η παγίδα του φαίνεσθαι είναι τα βασικά θέματα αυτής της εξαιρετικά επίκαιρης κωμωδίας.
