Γιώργος Ματζάρης, Λευτέρης Τσινάρης©
Υπάρχουν έργα που σε καλούν να τα ζήσεις. Ο Χάρης Θώμου, δημιουργός της πολυβραβευμένης "Πετριχώρας" ως guest editor μας ανοίγει την πόρτα σε έναν κόσμο όπου η παράδοση, το σώμα και η μνήμη γίνονται σκηνικό βίωμα. Η "Πετριχώρα"- από την ηπειρώτικη ντοπιολαλιά του "πετριχώρ", τη μυρωδιά της γης μετά τη βροχή- είναι μια μυσταγωγική θεατρική πρόταση που μεταμορφώνει τον θρύλο του Γιοφυριού της Άρτας σε τελετουργία. Με τρία διεθνή και δύο ελληνικά βραβεία, και πάνω από 4.000 θεατές μέχρι σήμερα, η παράσταση που μάγεψε κοινό και κριτικούς έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα, στο Θέατρο Noūs (στις 25/10- 2/11)). Εννέα ερμηνευτές υφαίνουν μια πολυφωνική κοινότητα που τραγουδά, κινείται και αναμετριέται με το ερώτημα: Τι κοινωνία είναι αυτή που χρειάζεται να χτίσει Λυγερές για να προοδεύσει; Ο Χάρης Θώμου, μέσα από τη ματιά του, μας προσκαλεί να σταθούμε πάνω στη "γέφυρα" της Πετριχώρας...Ας τον ακολουθήσουμε.
Ο Χάρης Θώμου μας μιλά για την "Πετριχώρα"
Υπάρχουν ιστορίες που δεν λέγονται, παρά μόνο ψιθυρίζονται. Που κουβαλούν στο χώμα, το αίμα και τη βροχή μιας χώρας. Η Πετριχώρα είναι μια τέτοια ιστορία: Ένα σκοτεινό παραμύθι ενηλίκων, μια τελετουργική παράσταση που μας μεταφέρει σε μιαν άλλη πραγματικότητα, εκεί όπου το δημοτικό τραγούδι "Το Γεφύρι της Άρτας" αποκτά σάρκα, φωνή και σώμα. Είναι η συμμετοχή σε μια πράξη, σε μια κοινή ανάσα που οδηγεί από το καθημερινό στο αρχέγονο.
Στο σύμπαν της Πετριχώρας, ο θρύλος δεν αφηγείται με λόγια αλλά γίνεται βίωμα. Οι επιτελεστές, μέσα από σώμα, κίνηση, φωνή, τραγούδι και λόγο, στήνουν ένα τελετουργικό όπου το ανθρώπινο και το υπερβατικό αγγίζονται. Η τελετουργική λειτουργικότητα είναι ο μηχανισμός που επιτρέπει στο κοινό να περάσει τη γέφυρα από τον ρεαλισμό στη μνήμη. Κι εκεί, στην πλευρά της μνήμης, αναδύεται το ερώτημα που διαπερνά αιώνες: Τι μέλλον έχει μια κοινωνία που πρέπει να θυσιάσει τις Λυγερές της για να προοδεύσει;
Η Πετριχώρα κρατά τη ραχοκοκαλιά του μύθου του Γιοφυριού Άρτας και τη μεταμορφώνει σε σκηνικό παρόν. Αφηγείται τη γυναίκα που θυσιάζεται, αλλά σπάει τον κύκλο της βίας και συγχωρεί. Τον άνδρα που, κάτω από εξωτερική και εσωτερική πίεση, προσφέρει βίαια ό,τι πολυτιμότερο έχει. Την κοινότητα που, μέσα στην απελπισία της, δεν διστάζει να γεμίσει τα χέρια της με αίμα. Όμως η παράσταση δεν σταματά στην ενοχή: Ορίζει χώρο για λύτρωση. Η συγχώρεση δεν παρουσιάζεται ως αδυναμία, αλλά ως υπέρβαση — η μόνη πιθανή έξοδος από τον φαύλο κύκλο.
Η εικόνα που καθορίζει το αισθητικό της αποτύπωμα είναι το Ηπειρώτικο δάσος μετά τη φθινοπωρινή βροχή. Η υγρασία που αναδύεται από το χώμα, ο ήχος ενός ποταμού που κυλάει ορμητικά, το ψυχρό φως που ακουμπά στα σώματα: Αυτά γίνονται φωνητικά ηχοτοπία και ρυθμός και μπλέκονται με έθιμα και τραγούδια που έρχονται από τα βάθη του χρόνου. Η παράδοση δεν είναι μουσειακό εύρημα, αλλά ζωντανή ύλη που, σε συνάντηση με τη σύγχρονη σωματικότητα, γεννά μια εμπειρία αφομοιωμένη και άμεσα συγκινητική.
Η Πετριχώρα έχει ήδη τιμηθεί με βραβεία σε Ελλάδα και εξωτερικό για τη δύναμη της συλλογικής παρουσίας και την πρωτότυπη σκηνική της γλώσσα. Τώρα, για πρώτη φορά, ταξιδεύει στην Αθήνα και παρουσιάζεται στο Θέατρο Nous για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων. Όσοι βρεθούν εκεί δεν θα παρακολουθήσουν απλώς μια μεταφορά ενός θρύλου, μα θα συμμετάσχουν σε μια τελετουργία κάθαρσης όπου το παλιό και το νέο, το ανθρώπινο και το μυθικό, το σκοτάδι και το φως συνυπάρχουν.
Ίσως αυτό να είναι, τελικά, η Πετριχώρα. Μια γέφυρα. Όχι μόνο ανάμεσα σε εποχές, αλλά ανάμεσα σε ανθρώπους. Ένας κοινός τόπος όπου αναμετριόμαστε με το τίμημα της προόδου και, την ίδια στιγμή, δοκιμάζουμε το θάρρος της συγχώρεσης. Εκεί, στην άκρη του ποταμού, ακούγεται ακόμα ο βόμβος του νερού — και μαζί του, η πιθανότητα μιας νέας αρχής.
Διαβάστε Επίσης
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Πετριχώρα
Η πολυβραβευμένη παράσταση βασίζεται στη θρυλική παραλογή «Το γιοφύρι της Άρτας» και τις βαλκανικές εκδοχές του, θέτοντας το ερώτημα: «Τι κοινωνία είναι αυτή που χρειάζεται να χτίσει Λυγερές για να προοδεύσει;». Μέσα από μουσικότητα, σωματικότητα και ρυθμό, οι θεατές καλούνται να βαδίσουν πάνω στο γεφύρι της Λυγερής και να ζήσουν από κοντά τη θυσία, τη μοίρα και την ένταση που συνδέουν ατομικό και συλλογικό, πρόοδο και παράδοση. Η ηπειρώτικη ντοπιολαλιά, οι μυρωδιές και ήχοι της “Πετριχώρας” και η συνύπαρξη κίνησης, φωνής και τραγουδιού δημιουργούν έναν κόσμο όπου η παράδοση γίνεται καθρέφτης του σήμερα.
