Ο Γιάννης Μπέζος ξανά συναντά τον "Αμερικάνικο βούβαλο" του Ντέιβιντ Μάμετ, αυτή τη φορά ως σκηνοθέτης, ένα έργο που γράφτηκε το 1975, αλλά μοιάζει να μιλά απευθείας στη σύγχρονη εποχή. Στην παράσταση, που ανεβαίνει στο Σημείο (από 20/10) φέρνει κοντά τρεις ηθοποιούς διαφορετικών γενεών-τον Γιώργο Νινιό, τον Αντώνη Κρόμπα και τον Σταύρο Τσουμάνη-, το παλιό αμερικανικό όνειρο αποδομείται μέσα σε ένα μικρό, αποπνικτικό παλαιοπωλείο, όπου το χρήμα, η επιβίωση και η φιλία συγκρούονται αμείλικτα.
Διαχρονικός Μάμετ
Ο Ντέιβνιτ Μάμετ, με τη γνωστή του "κοφτή" γραφή και τη σκληρή αλήθεια των χαρακτήρων του, αποτυπώνει μια κοινωνία που ζει στην ψευδαίσθηση της επιτυχίας. Ο Γιάννης Μπέζος, που σκηνοθετεί αλλά και έχει παίξει το έργο στο παρελθόν ( το 2017 σε σκηνοθεσία Πέτρου Φιλιππίδη), γνωρίζει καλά αυτό το σύμπαν: "Ο Μάμετ έχει σκληρή γλώσσα, ναι, αλλά είναι σπουδαίος συγγραφέας. Ανήκει στη μεγάλη σχολή του νατουραλισμού, όμως με τον δικό του τρόπο. Είναι συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός — μια μεγάλη προσωπικότητα που ξέρει τους χαρακτήρες του εκ των έσω. Στο "Βούβαλο” τα πράγματα είναι ακόμα πιο έντονα, γιατί οι άνθρωποι είναι βιογραφικοί. Είναι σαν μια βιογραφία της βιογραφίας."
Στον "Αμερικάνικο Βούβαλο", τρεις μικροαπατεώνες στήνουν ένα σχέδιο για μια ληστεία που ποτέ δεν θα πραγματοποιηθεί. Στην ουσία, όμως, αυτό που παρακολουθούμε δεν είναι η δράση, αλλά η ακινησία. "Οι ήρωες του Μάμετ", λέει ο Μπέζος, "είναι σαν κάτι τυφλοπόδικες που συνεχώς σχεδιάζουν, λένε λόγια, λόγια, λόγια — και δεν κάνουν τίποτα. Υπάρχει μια ακίνησία που επιβάλλει η αμάθεια. Είναι λογάδες, αλλά ουσιαστικά ακίνητοι. Αυτή η αντίθεση είναι συγκλονιστική."
Το ψεύτικο "αμερικάνικο όνειρο"
Η κοινωνική κριτική του έργου είναι αιχμηρή και, όπως τονίζει ο Μπέζος, εξαιρετικά επίκαιρη: "Το έργο είναι μια ένδειξη για το πόσο πλασματικό είναι το λεγόμενο "Αμερικάνικο Όνειρο”. Υποκαθιστά τις ανθρωπιστικές αξίες με το χρήμα. Αυτό είναι βασικό στα έργα του Μάμετ - το χρήμα ως μοναδικό άξονα ζωής. Και αυτό, δυστυχώς, το αναγνωρίζουμε πια και εμείς."
Η νέα εποχή, όπως σημειώνει ο σκηνοθέτης, δεν απέχει και πολύ από εκείνη που περιγράφει ο Μάμετ πριν μισό αιώνα: "Υπάρχουν σήμερα πολλά νέα παιδιά που θυμίζουν αυτούς τους ήρωες — άνθρωποι χωρίς γνώσεις, πολύ λογάδες, δήθεν, με συγκεκριμένη μουσική και φρασεολογία. Το έργο ακουμπά απόλυτα τη δική μας εποχή."
Ροκ ενέργεια, ωμή αλήθεια και συνάντηση των γενεών
Η παράσταση κινείται μέσα σε έναν σκληρό ρυθμό, σχεδόν μουσικό. "Θα υπάρχει ροκ μουσική του ’70", αποκαλύπτει ο Μπέζος. "Το ίδιο το έργο στο υπαγορεύει. Έχει σκληρό ρυθμό, ωμή ενέργεια. Είναι η μουσική εκείνης της εποχής — Τζο Κόκερ και τέτοια πράγματα — κάπως έντονη, όπως και οι χαρακτήρες."
Ο νεότερος της παρέας, Σταύρος Τσουμάνης, βλέπει την εμπειρία ως σχολείο ζωής: "Έχουμε μια εξαιρετική ομάδα συνεργατών και όλοι βοήθησαν να χτιστούν από το μηδέν όλοι οι χαρακτήρες. Ο δικός μου είναι αγκιστρωμένος από τον Ντον —τον βλέπει σαν πατέρα— και δυσκολεύεται να εκφράσει τα αληθινά του συναισθήματα. Ο κύριος Γιάννης με βοήθησε πολύ να απλουστεύσω τα πράγματα στο κεφάλι μου, να το πάμε βήμα-βήμα μέχρι να δημιουργήσουμε κάτι στέρεο."
Η συνεργασία με πιο έμπειρους συναδέλφους, όπως ο Γιώργος Νινιός και ο Αντώνης Κρόμπας, στάθηκε καθοριστική: "Είμαι πολύ τυχερός που συνεργάζομαι με αυτούς τους ανθρώπους. Είναι καταπληκτικοί, πολύ μορφωμένοι και γενναιόδωροι. Μ’ αρέσει να τους ακούω και να τους χαζεύω. Κυρίως, όμως, είναι καλοί άνθρωποι — και αυτό τους κάνει ακόμη πιο σπουδαίους στα μάτια μου."
Για τον Μπέζο, ο νεαρός ηθοποιός δείχνει μόνο θαυμασμό: "Είναι πραγματικά φανταστικός ο Γιάννης Μπέζος. Εγώ τον αποκαλώ coach. Μας καθοδήγησε πολύ ωραία, είναι ανοιχτός, δημιουργικός, με σαφήνεια και σεβασμό. Το έργο το έχει ξαναπαίξει, αλλά τώρα, μαζί μας, του γεννήθηκαν καινούργια πράγματα. Δεν κόλλησε σε ό,τι είχε κάνει παλιά. Είναι τύχη να δουλεύεις μαζί του."
Η ουσία του Μάμετ σήμερα
Ο "Αμερικάνικος Βούβαλος" παραμένει, σχεδόν πενήντα χρόνια μετά τη συγγραφή του, μια σπουδή πάνω στην ανθρώπινη ματαιότητα και την ψευδαίσθηση της επιτυχίας. Ο Γιάννης Μπέζος, με τη γνώση και το χιούμορ του, φέρνει τον Μάμετ σε διάλογο με τη δική μας πραγματικότητα, φωτίζοντας την τραγικωμωδία των μικρών ονείρων και των χαμένων ευκαιριών — εκεί όπου ο ρεαλισμός γίνεται ποίηση και η αποτυχία μοιάζει σχεδόν τρυφερή
Προπώληση εισιτηρίων: more.com
Περισσότερες πληροφορίες
Αμερικάνικος βούβαλος
Παρακολουθώντας μία ημέρα από τη ζωή τριών μικροαπατεώνων, το έργο-σταθμός καταγράφει τη ματαιότητα του αμερικανικού ονείρου και την ταύτιση του κυνηγιού της επιτυχίας με το κέρδος. Ένα έργο-ορόσημο της σύγχρονης αμερικανικής δραματουργίας, που φέρνει στο φως τη γυμνή αλήθεια ενός κόσμου σε ηθική κατάρρευση· την αποδόμηση του αμερικανικού ονείρου, τη μοναξιά, την ανάγκη για αγάπη και τη σκληρότητα μιας κοινωνίας που τα μετρά όλα με όρους κέρδους.
