Thoma Daskalakis©
Οκτώβριος στην Αθήνα· είναι από εκείνα τα βράδια που το φθινόπωρο αφήνει το αποτύπωμά του στον αέρα. Η πόλη πίσω μου βουίζει, μα στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, καθώς περπατώ προς το Ηρώδειο, η φασαρία χαμηλώνει. Η ατμόσφαιρα μυρίζει πέτρα, γιασεμί και προσμονή. Ένας πλανόδιος μουσικός, καθισμένος στο πεζοδρόμιο, κρατά μια κιθάρα και παίζει Ευανθία Ρεμπούτσικα -την "Πολίτικη Κουζίνα"-. Οι νότες ξεχύνονται σαν ζεστό μέλι στο σούρουπο· χαϊδεύουν τα βήματα των περαστικών, ακουμπούν στα μαρμάρινα σκαλιά που οδηγούν στο αρχαίο θέατρο. Όλα μοιάζουν προοίμιο ενός ονείρου, προετοιμάζουν για κάτι που θα αγγίξει άλλες χορδές, εσωτερικές.
Ο κόσμος ανεβαίνει αργά, με εκείνη τη σιωπηλή προσμονή πριν από κάτι ιερό· και μόνο η όψη του Ωδείου του Ηρώδου του Αττικού προκαλεί δέος κάθε φορά. Οι θέσεις γεμίζουν (η παράσταση είναι sold out, όπως και οι υπόλοιπες 90 που έχουν γίνει στη Γαλλία), τα ψιθυρίσματα σβήνουν. Η σκιά της Ακρόπολης πέφτει σαν πέπλο πάνω στο κοίλο, και το φεγγάρι κρέμεται από πάνω σαν να επιβλέπει τη βραδιά. Υπάρχουν παραστάσεις που τις παρακολουθείς· και άλλες που τις βιώνεις. Το Murmuration του Γάλλου αυτοδίδακτου χορογράφου Sadeck Berrabah, γνωστού για τις γεωμετρικές κινήσεις των χεριών και τις διεθνείς συνεργασίες του με καλλιτέχνες όπως η Shakira και οι Black Eyed Peas, ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.
Το φως παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Το projection mapping μετατρέπει το Ηρώδειο σε ζωντανό καμβά, όπου το αρχαίο μάρμαρο συναντά τη σύγχρονη τεχνολογία. Για λίγο, ο χρόνος μοιάζει να σταματά -η σκηνή μεταμορφώνεται σε ουρανό, και οι χορευτές σε πουλιά που ιχνογραφούν το άπειρο. Η λέξη "murmuration" περιγράφει τα σμήνη των πουλιών που πετούν ομαδικά, με αόρατο συντονισμό. Στη σκηνή, αυτό μεταφράζεται σε πενήντα χορευτές που εμφανίζονται μαυροντυμένοι σα σμήνος, οι σκιές τους γίνονται προεκτάσεις του φωτός. Τα σώματά τους, σε απόλυτο συγχρονισμό, σχηματίζουν κύματα και σπείρες που αλλάζουν συνεχώς μορφή. Είναι ολοφάνερο, δεν υπάρχει πρωταγωνιστής· υπάρχει ένα σώμα συλλογικό, ένας ζωντανός μηχανισμός που αναπνέει ρυθμικά κάτω από τον έναστρο ουρανό. Η τεχνική του tutting -οι ευθείες, κοφτές κινήσεις των άκρων- (ένα είδος street dance εμπνευσμένο από τα ιερογλυφικά του Τουταγχαμών, όπου κάθε χειρονομία μοιάζει με γραφή) εδώ γίνονται γλώσσα. Μια γλώσσα μελετημένη, όπου κάθε παύση, κάθε άνοιγμα, κάθε επανάληψη έχει λόγο ύπαρξης. Σχηματίζει γεωμετρικά μοτίβα που αλλάζουν, ανοίγουν, διαλύονται, ξαναγεννιούνται.
Το φως, σχεδιασμένο με μαεστρία, λειτουργεί σαν ένας επιπλέον χορευτής και κινείται μαζί τους. Προβολές και σκιές μπλέκονται, αγκαλιάζουν το μάρμαρο, καθρεφτίζονται στις καμάρες του Ηρωδείου. Κάθε αλλαγή ρυθμού μοιάζει με κύμα που σκάει αθόρυβα. Κάποια στιγμή δεν βλέπεις πια χορευτές· βλέπεις καθαρή ενέργεια, μια δύναμη που πάλλεται στον αέρα. Είναι σαν να παρακολουθείς τη φύση σε ανθρώπινη μορφή, το χάος να γίνεται τάξη, η μοναξιά να μετατρέπεται σε σύμπνοια. Η μουσική κυλά σαν ποτάμι, υπογραμμίζοντας ρυθμούς και σιωπές. Στη μέση περίπου, η μουσική ανεβάζει ρυθμούς, γίνεται πιο έντονη και χορευτική –κατά τη γνώμη μου, μια μικρή παρέκκλιση από το υπόλοιπο μαγευτικό, σχεδόν αιθέριο ύφος της παράστασης.
Και τότε, ο ίδιος ο Sadeck Berrabah βγαίνει μπροστά. Με χαμόγελο και φυσική σεμνότητα, προσκαλεί το κοινό να συμμετάσχει: "Ας κάνουμε κάτι όμορφο μαζί". Μας καλεί να σηκώσουμε τα χέρια και να μάθουμε τη βασική χορογραφία -αυτές τις απλές, καθαρές κινήσεις που λίγο νωρίτερα έμοιαζαν ακατόρθωτες. Το πέτρινο κοίλο γεμίζει με ανθρώπινα κύματα· εκατοντάδες χέρια κινούνται συγχρονισμένα, σαν να πετάνε. Μια σιωπηλή άσκηση ενότητας. Είναι από αυτές τις στιγμές που δεν ξέρεις αν ζεις τέχνη ή συμμετέχεις σε θαύμα.
Στο τελευταία μέρος, ο Sadeck Berrabah χορογραφεί σα μαέστρος. Οι χορευτές χρησιμοποιούν ξύλινα κουτιά, καπέλα με κόκκινες φόδρες, χρυσές ομπρέλες, σακάκια με φωτιζόμενη επένδυση που ανοίγουν και κλείνουν συγχρονισμένα, σαν να εκπέμπουν ευγνωμοσύνη. Στο φινάλε, τα φώτα σβήνουν απαλά και οι χορευτές σχηματίζουν με τα χέρια τους μια φράση "We just want to say thank you". Ένα "ευχαριστώ” φτιαγμένο από φως, ρυθμό και ανθρώπινη ακρίβεια.
Το Murmuration δεν είναι μια παράσταση για να τη δεις· είναι μια παράσταση για να τη νιώσεις. Μια υπενθύμιση πως η ομορφιά δεν βρίσκεται στη μοναξιά της τελειότητας, αλλά στον ρυθμό της κοινής ανάσας. Ίσως αυτή είναι η ουσία του Murmuration: να συντονίζεσαι με τους άλλους, να βρίσκεις ομορφιά μέσα στην τάξη, να θυμάσαι πως η αρμονία δεν είναι δεδομένη -είναι πράξη κοινή, ανθρώπινη και βαθιά συγκινητική.
Merci Sadeck!
Διαβάστε Επίσης
