Το studio Μαυρομιχάλη συνεχίζει για δέκατη χρονιά την παράσταση του αριστουργήματος "Το Κιβώτιο" του Άρη Αλεξάνδρου, που το κοινό όλα αυτά τα χρόνια το έχει αγκαλιάσει με συνεχόμενα sold out.
Ο Άρης Αλεξάνδρου (1922-1978) θεωρείται ποιητής της μεταπολεμικής γενιάς και είναι γνωστός για τις μεταφράσεις του, κυρίως του Ντοστογιέφσκι και άλλων Ρώσων κλασικών. Το μοναδικό του μυθιστόρημα, το εμβληματικό "Κιβώτιο", που έχει χαρακτηριστεί ένα από τα σημαντικότερα κείμενα του εικοστού αιώνα στη χώρα μας, διανύει τη δέκατη συνεχή χρονιά ως θεατρική παράσταση στο Studio Μαυρομιχάλη, σε σκηνοθεσία Φώτη Μακρή και Κλεοπάτρας Τολόγκου, με τον Φώτη Μακρή στον κεντρικό ρόλο (υποψήφιος για το βραβείο "Κάρολος Κουν").
Ο Φώτης Μακρής, που υποδύεται τον κεντρικό ρόλο, εκτός από το Studio Μαυρομιχάλη, όλα αυτά τα χρόνια, ταξίδεψε με το "Το Κιβώτιο" σε 33 πόλεις σε όλη την Ελλάδα καθώς και στη Πάφο της Κύπρου (στο πλαίσιο της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης 2017).
Το έργο
Στα τέλη του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, μια ομάδα ανταρτών αναλαμβάνει μετά από σχετική εντολή του Γενικού Αρχηγείου να μεταφέρει, περνώντας μέσα από εχθρικό έδαφος, ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου, με παραλήπτες τη διοίκηση μιας ανταρτοκρατούμενης πόλης. Στη διάρκεια της αποστολής η ομάδα αρχίζει να χάνει τα μέλη της σταδιακά μέχρι που τελικά σώζεται ένας μόνο αντάρτης, ο οποίος τελικά κατορθώνει να παραδώσει το κιβώτιο. Όταν όμως φτάνει στον προορισμό του, διαπιστώνεται πως είναι άδειο και ο αντάρτης φυλακίζεται από τους άλλους συντρόφους του ως δολιοφθορέας.
Σε μια συγκλονιστική προσπάθεια να αποδείξει την αθωότητά του, ο τελευταίος επιζών της αποστολής, εξηγεί και ερμηνεύει, ξανά και ξανά, το νόημα της παράδοξης αποστολής τους. Ο ήρωας δε γνωρίζει τίποτα για την ταυτότητα του ανακριτή ούτε για τους δεσμώτες του, καθώς δεν εισπράττει καμία αντίδραση, στις συχνά αντικρουόμενες απόψεις του.
Η γεμάτη σασπένς υπόθεση του έργου βασίζεται σε ιστορικά γεγονότα του εμφύλιου πολέμου, αλλά ταυτόχρονα προβληματίζει τον θεατή με τις πολυεπίπεδες πολιτικές/φιλοσοφικές προεκτάσεις του μονολόγου. Μια ασφυκτικά καφκική ανάκριση λαμβάνει χώρα ενώπιον του κοινού, καθώς ο ανώνυμος ήρωας απολογείται προς τους δεσμώτες του με σκοπό να εξιστορήσει τι πραγματικά συνέβη και να απαλλαχθεί από κατηγορίες δολιοφθοράς.
Ο Αλεξάνδρου είναι μια μοναχική μορφή που εν τέλει ασκεί δριμεία κριτική στην έννοια της επανάστασης, αλλά ταυτόχρονα δεν την αποκαθηλώνει. Αυτό που δείχνει με τη διαδικασία της ανάκρισης είναι πώς οι μηχανισμοί της εξουσίας προσπαθούν να τσακίσουν το άτομο. Υπάρχει η διαρκής σύγκρουση ανάμεσα στο εγώ και στο εμείς, που δεν έχει καλούς και κακούς. Αυτή είναι η κεντρική διάσταση του μεγάλου προβλήματος των επαναστατικών ιδεών. Οι επαναστατικές ιδέες καλούν τους ανθρώπους να υποτάξουν την υποκειμενικότητά τους στο όνομα του σκοπού. Ο Αλεξάνδρου αναγνωρίζει την αναγκαιότητα αυτή, αλλά ταυτόχρονα κάνει και την κριτική για τις διαστάσεις που παίρνει αυτό στην καθημερινότητα της πολιτικής πράξης.
Αυτό που πρέπει να υπογραμμιστεί είναι ότι ο Αλεξάνδρου, ανεξάρτητα από τις αγωνίες που είχε μέσα του, πίστευε στον κομμουνισμό τίμια και απόλυτα. Εγκαταλείπει, παρ' όλα αυτά, βαθμιαία την ένταξή του στο Κόμμα, καθώς και τις αριστερές του ιδέες. Έχει όμως σημασία να πούμε ότι, εγκαταλείποντας τις ιδέες, όχι μόνο δεν πάει στην αντίπαλη πλευρά αλλά δέχεται τους διωγμούς ως αριστερός! Η ηθική που είναι πίσω από τις ιδέες παραμένει. Πίσω από τον κομμουνισμό, υπήρχε πάντα για τον Άρη Αλεξάνδρου, ο ανθρωπισμός, η ισότητα, και η δικαιοσύνη.
Ο Φώτης Μακρής ερμηνεύει, σε έναν συγκλονιστικό μονόλογο, τον ταραγμένο αυτόν ήρωα που σταδιακά αμφισβητεί κάθε είδους πεποίθηση. Το έργο ερμηνεύθηκε από αλληγορία για τον εμφύλιο και ως καταγγελία ενάντια σε κάθε είδους εξουσία, αλλά και ως ένα σχόλιο στον δυτικό πολιτισμό.
Info
Ειδική προσφορά στο more.com: Προνομιακή τιμή προπώλησης μόνο 10 ευρώ για όλες τις παραστάσεις
Από 10 Οκτωβρίου 2025 - σε συγκεκριμένες ημερομηνίες μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 2026.
Ακολούθησε το Αθηνόραμα στο Facebook και το Instagram.
Διαβάστε Επίσης
Περισσότερες πληροφορίες
Το κιβώτιο
Ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της ελληνικής μεταπολεμικής πεζογραφίας, που εκτυλίσσεται στα τέλη του Εμφυλίου, παρουσιάζεται σε μορφή μονολόγου για 9η χρονιά. Στα τέλη του ελληνικού Εμφυλίου πολέμου, μια ομάδα ανταρτών αναλαμβάνει να μεταφέρει ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου σε μια ανταρτοκρατούμενη πόλη. Στη διάρκεια της αποστολής η ομάδα χάνει σταδιακά τα μέλη της. Ο μοναδικός που σώζεται ένας αντάρτης, ο οποίος τελικά κατορθώνει να παραδώσει το κιβώτιο, μόνο που αυτό είναι άδειο. Κατηγορείται ως δολιοφθορέας και φυλακίζεται από τους ίδιους του τους συντρόφους. Προσπαθώντας να αποδείξει την αθωότητά του συντάσσει αναφορές προς έναν άγνωστο ανακριτή, στο μοναδικό μυθιστόρημα του συγγραφέα που θεωρείται μια καταγγελία ενάντια σε κάθε είδους εξουσία αλλά και ένα σχόλιο για τον δυτικό πολιτισμό.
