Karol Jarek©
Η νέα γενιά δημιουργών έρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών και μιλά από τη σκηνή για τις αγωνίες της εποχής μας. Με αφορμή τη συμμετοχή τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών, καλλιτέχνες της νέας γενιάς, η Έμιλυ Λουίζου, η Δαφίν Αντωνιάδου, η Σοφία Αντωνίου, η Νοεμή Βασιλειάδου και ο Κωνσταντίνος Παπανικολάου απαντούν στο ερώτημα: "Ποια είναι η πιο επείγουσα ανάγκη ή αγωνία της γενιάς σας που προσπαθείτε να εκφράσετε μέσα από τη δουλειά σας στη σκηνή;"
Οι απαντήσεις τους χαρτογραφούν ένα πολύσημο τοπίο: από την ανάγκη για συλλογικότητα, τρυφερότητα και ειρήνη, μέχρι την επιθυμία για ελευθερία, αντίσταση, απο-εμπορευματοποίηση της ζωής και δημιουργία καλλιτεχνικών κοινοτήτων που στηρίζονται στη συνύπαρξη και τον σεβασμό. Οι πέντε δημιουργοί επαναδιεκδικούν τη σκηνή ως χώρο ζωντανής αντίστασης, πολιτικής σκέψης, αλλά και ανθρώπινης επαφής. Ακολουθούν τα λόγια τους – προσωπικά, εύστοχα, συγκινητικά – όπως μας τα εμπιστεύτηκαν.
Έμιλυ Λουίζου: "Όσο μεγαλώνω νιώθω όλο και περισσότερο τη δύναμη που έχει το "μαζί"”
"Ως σκηνοθέτης έχω την ανάγκη - αλλά και την ευθύνη - να δημιουργώ σε κάθε πρότζεκτ μία ομάδα, η οποία μετά θα συν-δημιουργήσει με εμένα το έργο, την παράσταση. Για αυτό και πιστεύω ότι είναι πολιτική πράξη όχι μόνο το τί έργο θα δείξεις πάνω στη σκηνή, αλλά και το πώς έχει δουλευτεί αυτό το έργο, από ποιους ανθρώπους και σε τι συνθήκες. Όσο μεγαλώνω νιώθω όλο και περισσότερο τη δύναμη που έχει το "μαζί", τη δύναμη του να εκφράζεσαι σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει ασφάλεια και εμπιστοσύνη, και όπου εξουσιαστικές σχέσεις ή παιχνίδια εγωισμού δεν χωράνε. Με συγκινεί βαθιά το πώς σε έναν χώρο πρόβας - και τελικά πάνω σε μία θεατρική σκηνή - συνυπάρχουν άτομα τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, άτομα με διαφορετικές απόψεις, άλλα βιώματα, άλλες ανάγκες και ικανότητες. Αλλά το στοίχημα είναι να μην συνυπάρξουν απλώς: να συμβιώσουν, να συνδιαλεχθούν, και τελικά να δημιουργήσουν μια "οικογένεια" που σέβεται και αγκαλιάζει τόσο το έργο πάνω στο οποίο δουλεύουν, αλλά και όλες τις φωνές που υπάρχουν στο δωμάτιο. Θέλω να ελπίζω ότι η νέα γενιά δημιουργών και σκηνοθετών αντιλαμβάνεται αυτή τη σπουδαιότητα της συλλογικότητας αλλά και της πολυφωνίας όλο και περισσότερο”.
# "Η πόλη των τυφλών” της Έμιλυ Λουίζου είναι βασισμένη στο "Περί τυφλότητος” του Ζοζέ Σαραμάγκου και πρωταγωνιστούν οι Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Νεφέλη Κουρή, Νέστορας Κοψιδάς, Λευτέρης Πολυχρόνης, Αιμιλιανός Σταματάκης, Κωνσταντίνα Τάκαλου. Στο έργο, μια ανεξήγητη τύφλωση εξαπλώνεται. Η κοινωνία διαλύεται. Μία μόνο γυναίκα βλέπει. Η Έμιλυ Λουίζου παρουσιάζει ένα σωματικό, αλληγορικό θρίλερ για τον φόβο, την εξουσία και την ανθρώπινη αντοχή σε έναν κόσμο που σκοτεινιάζει. (Πειραιώς 260 Χώρος Ε, στις 5-8/7)
Δαφίν Αντωνιάδου: "Η ελευθερία που εξερευνώ δεν είναι η απουσία περιορισμών, αλλά η ικανότητα να υπάρχεις πλήρης”
"Η γενιά μου αναζητά μια ελευθερία που δεν ορίζεται από πολιτικές δηλώσεις, αλλά ζει μέσα από πράξεις δημιουργικής ανυπακοής. Στο έργο μου, η σκηνή γίνεται ο χώρος όπου η ιστορία, η μνήμη και η πραγματικότητα συναντιούνται μέσω ενός καλλιτεχνικού συμβάντος που επικοινωνεί χωρίς να χρειάζεται μετάφραση. Η σχέση μας με τη γη δεν είναι συναισθηματική - είναι υπαρξιακή, πολιτική και πολιτισμική. Είναι η επίγνωση ότι κάθε τόπος κουβαλά τραύματα και αντοχή, όπως και τα σώματά μας. Στο "Darkest White", αυτή η σχέση παίρνει τη μορφή ενός σκηνικού γεγονότος που αντανακλά επιμονή και μνήμη. Η ελευθερία που εξερευνώ δεν είναι η απουσία περιορισμών, αλλά η ικανότητα να υπάρχεις πλήρης μέσα σε έναν κόσμο που συχνά θέλει να μειώσει ή να εξαφανίσει την ύπαρξη ανθρώπων και ολόκληρων λαών. Η τέχνη γίνεται τρόπος να αμφισβητήσουμε, να θυμίσουμε χωρίς κατηγορίες, να προτείνουμε χωρίς επιβολή. Σε αυτή τη δυστοπική εποχή, η τέχνη δεν είναι διασκέδαση ούτε διαφυγή - είναι ο τρόπος να συνεχίσουμε μια συζήτηση που ξεκίνησε πριν από εμάς και θα συνεχιστεί μετά. Στη σκηνή, αυτή η συζήτηση γίνεται ορατή, απτή, αδιάκοπη - όπως και η ζωή που επιμένει να υπάρχει, ακόμα και στα πιο δύσκολα πλαίσια".
# Το "Darkest White” της Δαφίν Αντωνιάδου είναι μια τελετουργική σκηνική σύνθεση που αντλεί από τη σλαβομακεδονική κληρονομιά και εξερευνά τη γυναικεία επιμονή σε έναν κόσμο εκτόπισης και αντίστασης. Η παράσταση, που εντάσσεται στο πρόγραμμα GRAPE, δίνει φωνή στους σβησμένους της Ιστορίας μέσα σε έναν μετα-ανθρώπινο χώρο. (Πειραιώς 260 Χώρος Β, στις 21-24/7).
Σοφία Αντωνίου: "Θέλω οι παραστάσεις μου να υπενθυμίζουν πως δεν είμαστε μόνοι – όχι για να ξεχάσουμε τον πόνο, αλλά για να τον μοιραστούμε”
"Αυτή την εποχή, η πιο επείγουσα ανάγκη της γενιάς μου – και αυτό που προσπαθώ να εκφράσω μέσα από τη δουλειά μου στη σκηνή – είναι η ανάγκη για ανθρωπιά. Για το "μαζί". Για την τρυφερότητα, την αλληλεγγύη, για την ειρήνη ως πράξη αντίστασης και όχι ως παθητική κατάσταση. Ζούμε σε έναν κόσμο που μας σπρώχνει προς την απομόνωση, τον ατομικισμό, τον φόβο, τον ανταγωνισμό. Κι όμως, η ψυχή μας διψά για σύνδεση, για ένα βλέμμα που να Βλέπει τον Άλλο. Το θέατρο είναι για μένα ένας κατεξοχήν συλλογικός και δημοκρατικός χώρος. Μια πράξη βαθιά πολιτική. Δεν κάνουμε τέχνη για να διαφύγουμε, αλλά για να βυθιστούμε πιο καθαρά στο παρόν – με ρίζες στο παρελθόν, όχι για να μας κρατούν εκεί, αλλά για να μας στηρίζουν και να μας θρέφουν, ώστε να μπορέσουμε να ανθίσουμε. Θέλω οι παραστάσεις μου να υπενθυμίζουν πως δεν είμαστε μόνοι – όχι για να ξεχάσουμε τον πόνο, αλλά για να τον μοιραστούμε. Γιατί μόνο τότε μπορεί να μεταμορφωθεί. Και σ’ αυτό το μοίρασμα, το τραύμα – προσωπικό και συλλογικό, από την κοινωνική ή την ενδοοικογενειακή βία, από τη μνήμη ή την απώλεια – βρίσκει χώρο. Δεν πιστεύω στην τέχνη που αποστρέφεται τη ζωή, που αναπαράγει φθαρμένα σχήματα. Χρειαζόμαστε τέχνη ζωντανή, παλλόμενη, που παίρνει θέση. Που εμπνέει και εμψυχώνει. Που φαντάζεται ένα μέλλον όχι ουτοπικό, αλλά ανοιχτό. Που τολμά να απαντήσει στο σκοτάδι με φως”.
# "Η ζωή, τα γηρατειά και ο θάνατος μιας γυναίκας του λαού”, η παράσταση της Σοφίας Αντωνίου μεταφέρει στο θέατρο το αυτοβιογραφικό έργο του Ντιντιέ Εριμπόν, παρουσιάζοντας ένα πολιτικό πορτρέτο της μητέρας του και των γυναικών της εργατικής τάξης. Μέσα από μια ποιητική σκηνική αφήγηση, αναστοχάζεται τη γήρανση, τη μνήμη και τη ζωή, με πρωταγωνίστριες γυναίκες τρίτης ηλικίας ως φορείς βιωμένης ιστορίας. Θα την δούμε με πρωταγωνιστές τους: Άρη Μπαλή, Ιωάννα Μαυρέα, Εύα Φρακτοπούλου, Μάγδα Λέκκα, Αντώνη Κωνσταντόπουλο, Νικολέτα Κοκκίνου, Κλεοπάτρα Ροντήρη, Περικλή Αλμπάνη, Ανδριανή Τουντοπούλου, Μάκη Αρβανιτάκη. (Πειραιώς 260 Χώρος Ε, στις 21-24/7)
Νοεμή Βασιλειάδου: "Δεν είμαστε προς πώληση"
"Με απασχολούν οι όροι με τους οποίους παράγουμε και καταναλώνουμε, πολιτικά κοινωνικά και καλλιτεχνικά, σε μια κοινωνία στην οποία μπορούμε να εισέλθουμε μόνο ως "προϊόντα" ή "ως πελάτες", όπου κάθε τι είναι άξιο κοστολόγησης, πώλησης και αγοράς, όπου όλες οι κοινωνικές σχέσεις διαμορφώνονται κατά το πρότυπο της πιστωτικής κάρτας, του αυτόματου πωλητή, της ομοιομορφίας, της ανέπαφης συναλλαγής, της εντατικοποίησης. Με απασχολεί η εξάλειψη του χρόνου που αφιερώνεται στην παραγωγή κάθε αγαθού ή έργου τέχνης, η απουσία του ανθρώπινου στοιχείου και της ατέλειας σε κάθε τελικό προϊόν, η απομάκρυνση του ανθρώπου από το προϊόν που παράγει, η μετατροπή του εαυτού σε εμπόρευμα προς πώληση – πάντα αναλώσιμο και αντικαταστάσιμο - ο εξοβελισμός κάθε ιδέας που δεν μπορεί να πουληθεί, η εξαφάνιση των ανθρώπων που παράγουν ανεξάρτητα και με δικά τους μέσα ή η εγκόλπωση αυτών σε μεγάλες εταιρείες/αλυσίδες/φορείς, η υποταγή κάθε έκφανσης της ζωής μας στους όρους μιας αγοράς αόρατης – που ως κυρίαρχος πια πολιτικός φορέας ανώτερος και της εκτελεστικής εξουσίας – εκφέρει ετυμηγορίες αποκλεισμού για όσους δεν είναι "άξια εμπορεύματα" ή "άξιοι καταναλωτές", για όσα σώματα δεν συμμορφώνονται προς τους όρους της”.
# Στις " Κλημεντίνες χωρίς κουκούτσι” η Νοεμή Βασιλειάδου εμπνέεται από τη λαϊκή αγορά και στήνει μια σκηνική "αγορά" – χώρο ζωντανής επαφής, διαπραγμάτευσης και ανθρώπινης ατέλειας. Εκεί όπου η καθημερινότητα γίνεται θέατρο και το "λαϊκό" αποκτά καλλιτεχνική φωνή. Μια παράσταση-σχόλιο για την παραγωγή και την κατανάλωση της τέχνης σήμερα. Παίζεται στο πλαίσιο του grape – Greek Agora of Performance και πρωταγωνιστούν οι Βασιλική Διαλυνά, Θανάσης Ζερίτης, Βασίλης Καραμπούλας, Νικόλας Μαραγκόπουλος, Χρήστος Παπαδόπουλος, Χάρις Σερδάρη, Μαρία Φιλίνη (Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, στις 21-24/7)
Κωνσταντίνος Παπανικολάου: "Η απλότητα και η αφέλεια μπορούν να προσφέρουν μια αυθεντική και ειλικρινή εμπειρία”
"Η πιο επείγουσα ανάγκη της γενιάς μου είναι η αναγνώριση ότι η τέχνη δεν χρειάζεται να είναι ακριβή ή υπερβολικά επαγγελματική για να έχει αξία. Πολλές φορές, η απλότητα και η αφέλεια μπορούν να προσφέρουν μια αυθεντική και ειλικρινή εμπειρία. Σε έναν κόσμο γεμάτο προσδοκίες και απαιτήσεις, η ικανότητά μας να εκφράζουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας με απλό και άμεσο τρόπο είναι κάτι που επιθυμώ να αναδείξω μέσα από τη δουλειά μου στη σκηνή. Η τέχνη μπορεί να είναι προσβάσιμη και να εκφράζει την καθημερινότητά μας, και αυτό είναι κάτι που θεωρώ πολύ σημαντικό."
# Το "Επαρκώς δημιουργικό” του Κωνσταντίνου Παπανικολάου είναι μια παράσταση-διάλεξη για την έννοια της πρωτοτυπίας στην τέχνη, τη δημιουργική ιδιοφυΐα και την εμπορευματοποίηση του καλλιτεχνικού έργου. Μια δικηγόρος, ένας δημοσιογράφος, μια θεωρητικός τέχνης και ένας χορευτής αναρωτιούνται: Πότε η δημιουργικότητα έγινε υποχρέωση; Πόσο "επαρκώς δημιουργικός" πρέπει να είναι ένας καλλιτέχνης για να αναγνωριστεί; Μια ευφυής performance για το αόρατο βάρος της αυθεντικότητας, σε ερμηνεία-συνδημιουργία των Σταυρούλας Σιάμου, Δήμητρας Βλαγκοπούλου, Δημήτρη Ματσούκα, Κωνσταντίνου Παπανικολάου. Παίζεται στο πλαίσιο του grape – Greek Agora of Performance. Συμπαραγωγή Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (Φάρος), στις 21-24/7).
Διαβάστε Επίσης
