Πότε κάνει πρεμιέρα η παράσταση του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη "Στο διπλανό δωμάτιο ή το έργο του δονητή";

Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, σε συνεργασία με τον Άκη Σακελλαρίου, παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη δραματική κωμωδία της Σάρα Ρουλ "Στο διπλανό δωμάτιο ή το έργο του δονητή", στο θέατρο Βρετάνια τη σεζόν 2024-25. Στις 15 Νοεμβρίου ορίστηκε τελικά η πρεμιέρα της παράστασης που προσδιορίζεται ως μια "σοβαρή κωμωδία για τη σεξουαλικότητα, την αγάπη και τον ηλεκτρισμό!”. Λόγω των διαδοχικών ατυχημάτων των δύο πρωταγωνιστών, Άκη Σακελλαρίου και Νάντιας Κοντογεώργη, τους πρωταγωνιστικούς ρόλους αναλαμβάνουν ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης και η Γαλήνη Χατζηπασχάλη. Τους επόμενους μήνες αναμένεται οι δύο αγαπημένοι ηθοποιοί να επιστρέψουν σε διπλή διανομή. Μαζί τους θα ανέβουν στη σκηνή οι εξαιρετικοί έμπειροι αλλά και νεότεροι ηθοποιοί Δημήτρης Σαμόλης, Κωνσταντίνα Κλαψινού, Δημήτρης Δεγαΐτης, Ελευθερία Μπενοβία και Δανάη Ομορεγκιέ - Νεάνθη.
Το έργο, σε μετάφραση και  σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη, παίρνει ιστορικά γεγονότα και τα πλέκει, με χιούμορ, ευφυΐα και τρυφερότητα, σε μια τολμηρή ιστορία αγάπης και κατανόησης. Δεν είναι άλλωστε ότι το έργο της Σάρα Ρουλ έλαβε υποψηφιότητες για βραβείο Τόνι και βρέθηκε στην τελική λίστα των φιναλίστ για το βραβείο Πούλιτζερ το 2010, αποσπώντας παράλληλα διθυραμβικές κριτικές από τον ξένο τύπο.

Η υπόθεση

Στα τέλη του 1880, μερικά χρόνια μετά την εφεύρεση του ηλεκτρισμού, στην Βικτωριανή Νέα Υόρκη, όπου βασιλεύει η συντήρηση και ο πουριτανισμός, ένας καταξιωμένος γιατρός, αφοσιωμένος επιστήμονας και οικογενειάρχης, ο Δρ. Γκίβινγκς, ανακαλύπτει, με αγνές προθέσεις, με στόχο την θεραπεία της "υστερίας" των γυναικών (και ενίοτε των αντρών) ασθενών του μια εκπληκτική, νέα και πρωτοπόρα συσκευή: τον ηλεκτρικό δονητή.
Ο Δρ. Γκίβινγκς θεραπεύει δυστυχισμένες γυναίκες -  και σπανιότερα, άνδρες - με αυτή τη νέα ηλεκτρική συσκευή. Είναι ενθουσιασμένος με τα αποτελέσματα, όταν η μηχανή του διεγείρει τις ασθενείς του σ’ αυτό που τότε ονόμαζαν ευτυχισμένους παροξυσμούς (ή, όπως τους ξέρουμε σήμερα, οργασμούς). Ευαίσθητος στην επιστήμη του, είναι αναίσθητος στο ανθρώπινο δράμα που τον περιβάλλει. Ενώ ο γιατρός είναι σε θέση να διεγείρει τους ασθενείς του, αποτυγχάνει να το κάνει για τη γυναίκα του. Στο βικτωριανό σπίτι του, όπου στεγάζεται και το ιατρείο του, η νέα και πανέξυπνη σύζυγός του Κάθριν, απασχολημένη με θέματα που αφορούν τη νεογέννητη κόρη τους, προσπαθεί να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει στο "διπλανό δωμάτιο". Όταν μια νέα "υστερική" ασθενής κάνει την εμφάνιση της μαζί με τον σύζυγό της, φέρνοντας μαζί τους την προβληματική σχέση τους αλλά και μία τροφό, το ζεύγος Γκίβινγκς θα κληθεί να αναθεωρήσει και τη δική του σχέση, όπως και τι σημαίνει τελικά να αγαπάς κάποιον πραγματικά.

Για το έργο 

Το σώμα ως "ανεξερεύνητη χώρα" μπορεί να μοιάζει με μια περίεργη βικτωριανή έννοια, μια αναδρομή στην καταπίεση του 19ου αιώνα, που φορούσε κορσέδες. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα, στην απελευθερωμένη εποχή μας, η ιδέα του να είναι κανείς ξένος προς το σώμα και τις επιθυμίες του δεν είναι καθόλου απίθανη.
Με σαφείς αναφορές στη σύγχρονη εποχή, η Σάρα Ρουλ μιλάει για τις γυναίκες, για τους άνδρες, για τις κοινωνικές τάξεις, για τον ηλεκτρισμό και την τεχνολογική πρόοδο και, φυσικά, για το σεξ. Το σεξ είναι πάντα περίπλοκο, άρα πάντα αστείο, κι έτσι προκύπτει αβίαστα η κωμωδία, ωστόσο η συγγραφέας δεν γελάει ποτέ με τους μπερδεμένους, καταπιεσμένους χαρακτήρες της, οι οποίοι είτε βαρύνονται από απογοητεύσεις που δεν μπορούν να εξηγήσουν είτε βασανίζονται από ανάγκες τις οποίες δεν μπορούν να αρθρώσουν.
Στη σημερινή εποχή, έχουμε ονόματα για τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος άνθρωπος: αγχώδεις διαταραχές, επιλόχεια κατάθλιψη, διπολική διαταραχή ή πολύ απλά "κατάσταση της ανθρώπινης φύσης". Κάποτε, αρκετά παλαιότερα, χρησιμοποιούσαν τον όρο "υστερία". Η συγγραφέας επινοεί ένα ταξίδι στο χρόνο για να μας φέρει σε επαφή με την ανθρώπινη φύση μας και όλα όσα πρέπει να αποδεχτούμε για να εξελιχθούμε, μέσα από την πιο σημαντική μορφή έκφρασης και σύνδεσης: την αγάπη.

Η υστερία ως ασθένεια

Οι γιατροί χρησιμοποιούσαν συσκευές δόνησης για τη θεραπεία της "υστερίας", την οποία θεωρούσαν ως το πιο κοινό πρόβλημα υγείας μεταξύ των γυναικών της εποχής. Η υστερία ήταν ένας ιατρικός όρος που αναπτύχθηκε για να περιγράψει την εκδήλωση ψυχικής ή συναισθηματικής δυσφορίας μιας γυναίκας, συμπεριφορά που τότε την θεωρούσαν ασθένεια που χρειαζόταν θεραπεία. Αν και η ύπαρξη της υστερίας ως ασθένειας διαψεύστηκε από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία το 1952, οι ειδικοί ιατροί από την εποχή του Ιπποκράτη μέχρι και τον 20ό αιώνα πίστευαν ότι η υστερία εξέφραζε την αντίδραση της μήτρας κατά της σεξουαλικής στέρησης. Το μασάζ των γεννητικών οργάνων αποτελούσε συνήθη θεραπεία για την υστερία - στόχος του ήταν να προκαλέσει "υστερικό παροξυσμό" (γνωστότερο ως οργασμό) στην ασθενή. Μια τέτοια θεραπεία απαιτούσε τόσο χειρωνακτική επιδεξιότητα όσο και αρκετό χρόνο, οπότε οι γιατροί των αρχών του αιώνα ήταν ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα, την ευκολία και την αξιοπιστία των φορητών δονητών. Υπό το πρίσμα της ιστορικής κληρονομιάς της υστερίας, μπορούμε να δούμε ότι η ταξινόμηση της υστερίας ως ασθένειας ήταν μια άρνηση να αναγνωριστεί η γυναικεία σεξουαλικότητα ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό ισότιμο με την ανδρική σεξουαλική λειτουργία, καθώς και μια άρνηση να αναγνωριστεί ο οργασμός ως φυσιολογική λειτουργία της γυναικείας σεξουαλικότητας.

Το σκηνοθετικό σημείωμα του Κωνσταντίνου Μαρκουλάκη

Ποιος θα το περίμενε, ένα θεατρικό έργο να βάζει επί σκηνής "θεραπείες" με ηλεκτρικό δονητή; Ποιος θα περίμενε αυτό το έργο να είναι ταυτόχρονα τόσο αστείο και τόσο τρυφερό; Τόσο διασκεδαστικό και, την ίδια στιγμή, τόσο διεισδυτικό στην ανθρώπινη φύση;
Το έργο αυτό μας ταξιδεύει σε μια εποχή όπου οι άνθρωποι ήξεραν περισσότερα για την Αφρικανική Ήπειρο απ’ όσα ήξεραν για το ίδιο τους το σώμα. Σε μια εποχή όπου η επιστήμη και η τεχνολογία φαίνονταν να καλπάζουν με ρυθμούς ασύλληπτους, όπου κάθε ερώτημα φαινόταν έτοιμο να απαντηθεί και οι άνθρωποι ήταν γεμάτοι βεβαιότητες. Δε διέφεραν, λοιπόν, πολύ από εμάς, σήμερα. Κοιτάζοντάς τους απ’ τον 21ο αιώνα, με αγάπη και συμπόνια για την άγνοιά τους, για τις προκαταλήψεις και τις ιδεοληψίες τους, έχουμε μια ευκαιρία να αναρωτηθούμε για τις δικές μας βεβαιότητες – και να τις επανεξετάσουμε. Κι όλο αυτό, διασκεδάζοντας.

Τη μουσική υπογράφει ο Μίνως Μάτσας, τα σκηνικά η Αθανασία Σμαραγδή, τα κοστούμια η Κλαιρ Μπρέισγουελ και η Βασιλική Τσιλιγκρού και τους φωτισμούς η Στέλλα Κάλτσου.