Ελίνα Γιουνανλή©
Βρεθήκαμε στη συνέντευξη τύπου του Θεάτρου Σταθμός όπου ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του, Μάνος Καρατζογιάννης, ανακοίνωσε το ρεπερτόριο της σεζόν 2022-2023. Η ιστορική μνήμη, το ελληνικό έργο και η κλασική δραματουργία συνθέτουν τον καλλιτεχνικό προγραμματισμό του θεατρικού οργανισμού του Μεταξουργείου που φέτος ξεκινά στις 29 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα με τον Μάνο Καρατζογιάννη "ξεκινάμε και πάλι από την αρχή” μετά από μια δύσκολη περίοδο.
Την επιστροφή σηματοδοτούν δύο επιτυχημένες καλοκαιρινές παραστάσεις σε δική του σκηνοθεσία. Το "Αυτός, ο άλλος και το παντελόνι του" του Ιάκωβου Καμπανέλλη με τον Χρήστο Χατζηπαναγιώτη, όπου ενώνονται ο σπαρταριστός "Επικήδειος” και το σπαρακτικό "Αυτός και το παντελόνι του" σε μία παράσταση (30/9, 1-2/10, μετά την τελευταία παράσταση ακολουθεί συζήτηση με τον καθηγητή Γιώργο Π. Πεφάνη, πρόεδρο του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ και διευθυντή του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του) και το "Passport" σε κείμενο του ίδιου, μια διαμαρτυρία για τα ανθρώπινα δικαιώματα με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή με έξι ηθοποιούς που έχουν καταγωγή από την Ουκρανία, τη Συρία, την Κύπρο, τον Πόντο, την Αρμενία και τη Σμύρνη -Αναστασία Μιροσνιτσένκο, Ραφίκα Σαουίς, Ανδριανή Νεοκλέους, Έλενα Μαρσίδου, Ρομίνα Κατσικιάν, Μαρία Ζορμπά- οι οποίες κατάγονται από την Ουκρανία, τη Συρία, την Κύπρο, τον Πόντο, την Αρμενία και τη Σμύρνη (8-9/10).
Το αφιέρωμα στον Ιάκωβο Καμπανέλλη συνεχίζεται με το "Λίμνη τώρα η αγκαλιά μου”, μια εκδήλωση που επιμελήθηκαν η Κατερίνα Πολυχρονοπούλου και η κόρη του "πατέρα" της νεοελληνικής δραματουργίας Κατερίνα Καμπανέλλη για το Θεατρικό Μουσείο Ιάκωβου Καμπανέλλη στη Νάξο, με θέμα την ποίηση και τα τραγούδια του κορυφαίου θεατρικού συγγραφέα (29/9). Ερμηνεύουν οι Ευγενία Αποστόλου, Δημήτρης Καραβιώτης, Βίβιαν Κοντομάρη και Μαρία Συριανού.
Πρεμιέρες
Τα τελευταία έξι χρόνια το Θέατρο Σταθμός υπηρετεί σταθερά το νέο ελληνικό έργο. Για πρώτη φορά παρουσιάζεται στην Ελλάδα ο μονόλογος του επιτυχημένου συγγραφέα Βασίλη Κατσικονούρη ("Το γάλα", "Καγκουρό") "Τσιτάχ. Η ερημιά του τερματοφύλακα” (από 8/10). Όπως αποκάλυψε ο ίδιος το έργο δεν κατάφερε να παιχτεί το 2017 με τον αείμνηστο Τάκη Σπυριδάκη και στη συνέχεια ήταν πολύ δύσκολο να βρεθεί ηθοποιός με ιδιαίτερη προσωπικότητα, στοιχείο απαραίτητο για την ενσάρκωση του ρόλου του Τσιτάχ, ενός πολύπειρου βετεράνου τερματοφύλακα της Εθνικής Ελλάδος, που κάνει έναν ειλικρινή απολογισμό της μακροχρόνιας πορείας του, προσκεκλημένος από ένα σχολείο για να μιλήσει στα παιδιά για την αξία της άμιλλας και τα αθλητικά ιδεώδη. Ο ηθοποιός αυτός βρέθηκε στο πρόσωπο του Γιώργου Νινιού, ο οποίος όχι μόνο ερμηνεύει αλλά συνσκηνοθετεί το έργο με την Ερμίνα Κυριαζή, σε δική του μουσική και στίχους.
Μετά τις "Φυλές" και το "Όπως πάει το ποτάμι", το Θέατρο Σταθμός παρουσιάζει -για πρώτη φορά στην Ευρώπη ύστερα από τη θριαμβευτική του πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη- το τελευταίο έργο του πολυβραβευμένου Ιρλανδού θεατρικού συγγραφέα Έντα Γουόλς "Χάπι" ("Medicine"), σε μετάφραση Αντώνη Γαλέου και σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη (από Δεκέμβριο). Το "Χάπι" είναι μια έντεχνη, πρωτοποριακά γραμμένη αλληγορία, γεμάτη φαρσικό χιούμορ και γνήσια συγκίνηση, για την απουσία της αγάπης και για τη μακρά και βαθιά ανάγκη μας γι’ αυτήν. Οι χαρακτήρες της παγιδεύονται στη δομή, τους κανόνες και τον τρόπο ζωής που επιβάλλει η απομόνωση στην ψυχή τους. Παίζουν οι Βέρα Μακρομαρίδου, Κρυστάλλη Ζαχαριουδάκη, Μάνος Καρατζογιάννης. Τον Ιανουάριο ακολουθεί η "Ζάχαρη” του Δημήτρη Αγαρτζίδη (16/1) στην πρώτη του συγγραφική απόπειρα, σε σκηνοθεσία του ίδιου και της Δέσποινας Αναστάσογλου, ιδρυτών της ομάδας Elephas Tiliensis. Μια παράσταση για την αγωνιώδη θλίψη που προκαλεί το τέλος, όταν όλες οι βεβαιότητες καταρρέουν. Για τη στιγμή που καλούμαστε να σταθούμε μπροστά στο ψεύδος και να αποποιηθούμε την κληρονομιά που μας φορτώσανε.
Τον Φεβρουάριο η Ελένη Κοκκίδου καθοδηγείται από τον Μάνο Καρατζογιάννη στο "Τραγούδι της Φλέρυς”. Έναν μονόλογο σε κείμενο του βραβευμένου πεζογράφου Δημήτρη Οικονόμου, ο οποίος γράφει πρώτη φορά για το θέατρο. Το έργο μιλά για την σπουδαία τραγουδίστρια Φλέρυ Νταντωνάκη που είχε ξεχωρίσει ο Μάνος Χατζιδάκις. Συνεργάστηκαν στον δίσκο του "Ο Μεγάλος Ερωτικός” και τώρα, 50 χρόνια μετά, έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε ξανά τη ζωή αυτής της γυναίκας-μύθος.
Τον Μάρτιο η Αθηνά Δελιάδη, απόφοιτος του τμήματος Υποκριτικής, Σκηνοθεσίας και Θεατρικών Σπουδών του LAMDA και του Lee Strasberg Theatre Institute στη Νέα Υόρκη, σκηνοθετεί το βραβευμένο έργο του Λόρενς Γουίλσον "Πόλεμος με νεράντζια” ("Black Berry Trout Face" σε μετάφραση της Τζούλιας Διαμαντοπούλου), μια τρυφερή όσο και άγρια ιστορία ενηλικίωσης, που ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Μια μέρα όπως όλες τις άλλες, τρία ανήλικα αδέλφια ξυπνούν κι ετοιμάζουν το πρωινό τους. Μέσα όμως στο κουτί των δημητριακών ένα γράμμα τους αποκαλύπτει ότι η ηρωινομανής μητέρα τους τα εγκατέλειψε. Τώρα καλούνται ξαφνικά να ενηλικιωθούν. Παίζουν οι ηθοποιοί Ανδρέας Γιαννακούλας, Αλίκη Κακολύρη, Γιάννης Τσουμαράκης.
Μία βδομάδα μετά το Πάσχα (21/4) ο Γιάννης Νταλιάνης διασκευάζει και σκηνοθετεί τον "Ταρτούφο” του Μολιέρου, σε μετάφραση του Ανδρέα Στάικου. Το αριστούργημα του κορυφαίου Γάλλου κωμωδιογράφου που απαγορεύτηκε και λογοκρίθηκε σφόδρα στον καιρό του, ζωντανεύει με έναν εξαιρετικό θίασο διαφορετικών γενεών στο πλαίσιο του Έτους Μολιέρου, 400 χρόνια μετά τη γέννησή του. Πρωταγωνιστούν οι Χρήστος Σαπουντζής (Οργκόν), Μαριλίτα Λαμπροπούλου (Ελμίρα), Αγγελική Μαρίνου (Ντορίν), Μέγκι Σούλι (Μαριάννα), Κωνσταντίνος Ζωγράφος (Δάμις), Γιώργος Κορομπίλης (Κλεάνθης), Χριστίνα Θεοδωροπούλου (Κα Περνέλ) και ο Μάνος Καρατζογιάννης στον επώνυμο ρόλο του ήρωα που έχει ταυτιστεί με την υποκρισία.
Ο ηθοποιός Γιώργος Παπαπαύλου καθοδηγεί έναν θίασο πρωτοεμφανιζόμενων ηθοποιών σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές κωμωδίες του Θεάτρου του Παραλόγου, "Το παιχνίδι της Σφαγής", στη μετάφραση του Παύλου Μάτεσι. Μπορεί μια κωμωδία να μιλήσει για τον θάνατο; Το "Παιχνίδι της Σφαγής", ένα από τα σημαντικότερα έργα του Ευγένιου Ιονέσκο, μιλά για τον θρίαμβο του θανάτου και τον θρίαμβο της ίδιας της ζωής. Ενενήντα ρόλοι και εννέα ηθοποιοί παλεύουν, μέσα σε 17 σκηνές, με μια ανεξήγητη επιδημία. Όπως υπογράμμισε ο σκηνοθέτης το έργο που ανήκε μέχρι πριν λίγα χρόνια στο είδος του παραλόγου, έχει γίνει τώρα πια πραγματικότητα και πιο επίκαιρο από ποτέ. Παίζουν οι Χριστίνα Αναστασιάδου, Κατερίνα Βουλαδάκη, Χάρης Κίτσος, Πάνος Κωνσταντέλης, Ιωάννα Νικολάου, Στέλιος Πλέσσας, Κατερίνα Πολύδερα, Κωνσταντίνος Σωτηριάδης και Αγγελική Τσιμίκου (από 25/4).
Εκατό χρόνια από την "Έρημη χώρα" και 70 χρόνια από το εξώδικο του Τ. Σ. Έλιοτ στον καναδό καθηγητή Τζον Πίτερ, όταν εκείνος δημοσίευσε το άρθρο του στο περιοδικό "Essays In Criticism”, υποστηρίζοντας πως η "άγονη γη" είναι μια ελεγεία για τον αγαπημένο του νεκρό, η Ραφίκα Σαουίς και ο Μιχάλης Αργυρού ερεύνησαν τον κενό τόπο που δημιουργείται ανάμεσα στην επιθυμία και την πραγματικότητα, μέσα από το πρίσμα της μετάβασης, κατά την οποία τα πάντα είναι δυνατά. Οι καλλιτέχνες έθεσαν το ερώτημα σε τέσσερις ετερόκλητους ανθρώπους και τους ζήτησαν να αναμετρηθούν με τη δική τους προσωπική μετάβαση, τη δική τους "άγονη γη". Η σωματική και εικαστική εικονοποίηση του ποιήματος του έλαβε χώρα τον Νοέμβριο του 2021 στον εικαστικό χώρο Metaphor Athens. Συμμετείχαν, με σειρά εμφάνισης, ο εικαστικός Γιώργος Σταματάκης, ο χορογράφος, χορευτής και performer Γιάννης Καρούνης, ο έφηβος Τάσος Τσουρής και η αρθρογράφος – ακτιβίστρια Βανέσα Βενέτη. Στη video εγκατάσταση ο Μάνος Καρατζογιάννης ερμήνευσε το εμβληματικό ποίημα. Στην παρουσίαση που θα γίνει τον Ιούνιο στη σκηνή του Θεάτρου Σταθμός θα προβληθεί το video της εγκατάστασης που αποτελεί το ίδιο μια βιντεοσκοπημένη performance του ηθοποιού και σκηνοθέτη (σε βίντεο Παναγιώτη Παπαφράγκου) εφόσον απήγγειλε το ποιητικό κείμενο, με μια ανάσα, σε μια μακράς διαρκείας λήψη μονοπλάνου και σε απόλυτη ακινησία.
Επαναλαμβάνονται και αξίζουν
Η καλοδουλεμένη παράσταση του καινούργιου έργου του Γιάννη Τσίρου "Ημέρα Κυρίου" (Βραβείο Κάρολος Κουν 2022, φωτό εξωφύλλου) που σκηνοθέτησε την προηγούμενη χρονιά ο Μάνος Καρατζογιάννης με τους Μάξιμο Μουμούρη, Φαίη Ξυλά, Βασίλη Αθανασόπουλο και Αναστασία Παντούση, επιστρέφει για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων (από 14/10). Μέσα από το γεμάτο χιούμορ, σασπένς και ποιητικές αιχμές ρεαλιστικό κοινωνικό δράμα του Γιάννη Τσίρου ("Αξύριστα πηγούνια", "Άγριος Σπόρος", "Αόρατη ‘Όλγα", "Τα Μάτια Τέσσερα") ζωντανεύουν χαρακτήρες οικείοι που ξυπνούν υπαρξιακές αγωνίες, αδυναμίες και δυνατότητες, συμβιβασμούς και αντιστάσεις.
Από 24 Οκτωβρίου επιστρέφει και η "Αριζόνα” του Χουάν Κάρλος Ρούμπιο, η οποία παρουσιάστηκε στο τέλος της προηγούμενης σεζόν για λίγες παραστάσεις σε μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και σκηνοθεσία του Παντελή Δεντάκη. Ένα ζευγάρι Αμερικανών συμμετέχει στο κρατικό πρόγραμμα για την αποτροπή εισόδου μεταναστών στη χώρα. Μέσα σε μια αποπνικτική ατμόσφαιρα, ο Τζορτζ και η Μάργκαρετ δεν βρίσκονται αντιμέτωποι με τους μετανάστες, που επιχειρούν να "εισβάλουν" στη χώρα, αλλά με προσωπικούς εχθρούς του εαυτού και της σχέσης τους. Μπροστά στη συναισθηματική έρημο που απλώνεται μπροστά τους, η ζωή τους παίρνει απρόβλεπτη τροπή. Η παράσταση αφιερώνεται στη μνήμη όλων εκείνων των παιδιών, που προσπάθησαν να περάσουν ένα σύνορο, μια θάλασσα, ένα τείχος και δεν τα κατάφεραν ποτέ. Πρωταγωνιστούν οι Σταύρος Καραγιάννης και Νικολέτα Παπαδοπούλου. Τέλος, από 2 Νοεμβρίου η Κάτια Γέρου ανεβάζει ξανά σε δικό της κείμενο την παράσταση "Stand Up Tragedy”. Φιγούρες-ρόλοι, εκπρόσωποι όσων επηρεάζουν και δυναστεύουν τη ζωή μας εμφανίζονται επί σκηνής. Ένα σιωπηλό πρόσωπο τους ακολουθεί επί ποδός και τους ενσαρκώνει. Στο τέλος, παύει να σαρκάζει, να ειρωνεύεται και να μιμείται και μιλάει εκ βαθέων. Χιούμορ, σαρκασμός και μια σκηνική φόρμα στο ύφος του stand up comedy και του καμπαρέ ενώνουν επί σκηνής πέντε διαφορετικά κείμενα: "Block Delete”, "Τσιμέντο Yes!”, "Το κλαρίνο”, "Μις χαμόγελο” (κείμενο: Ευγενία Μαραγκού), "Γενέθλια”, σε σκηνοθεσία του αείμνηστου Κυριάκου Κατζουράκη.
Ο Σταθμός των παιδιών
Η γνωστή ομάδα Hippo Theatre Group παρουσιάζει το φουτουριστικό παραμύθι για παιδιά "Η πόλη των χαμένων ρομπότ", που ταξίδεψε το καλοκαίρι του 2022 στο "Λιπάσματα Street Art Festival 2022", "Ficht Art Festival 2022", σε χωριά του Δήμου Ρεθύμνου καθώς και στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Κω, κατακτώντας μικρούς και μεγάλους θεατές. Επηρεασμένο από τη φανταστική λογοτεχνία, το έργο αφηγείται την ιστορία ενός ρομπότ που ανακαλύπτει τον εαυτό του, διεκδικεί την ελευθερία του και ένα καλύτερο μέλλον για όλους. Το κείμενο και την σκηνοθεσία υπογράφουν οι Αλέξανδρος Ράπτης και Φώτης Δούσος (από 2/10).
Η ομάδα Ονειρόδραμα βρίσκεται ξανά στο θέατρο Σταθμός με την επιτυχημένη θεατρική παράσταση – βιωματικό εργαστήρι για την ενσυναίσθηση, τη διαφορετικότητα και τον σχολικό εκφοβισμό "Μπες στα παπούτσια μου". Ο Γιώργος Μενεδιάτης υπογράφει το κείμενο και τη σκηνοθεσία, ενώ συμπρωταγωνιστεί με τη Χριστίνα Μουδάτσου (από 9/10). Η ολοκαίνουργια παράσταση-εργαστήρι της ομάδας Ονειρόδραμα "Μια τελεία… είναι μόνο η αρχή!”, εμπνευσμένη από το βιβλίο του αγαπημένου συγγραφέα των παιδιών Πίτερ Ρέινολντς "Μια τελεία" ξεκινά το ταξίδι της από 15/10. Ένα παραμύθι με χιούμορ και ευαισθησία για τις ανθρώπινες σχέσεις και τις δεξιότητες που βοηθούν στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης των παιδιών. Μια έκθεση ζωγραφικής θα σταθεί η αφορμή ώστε ο ήρωας της παράστασης, μαζί με τα παιδιά θεατές, να ανακαλύψουν τη χαρά της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Το κείμενο είναι του Βασίλη Παπαλαζάρου, ο οποίος συμπρωταγωνιστεί με την Σταυρούλα - Μελισσάνθη Μάκρα σε σκηνοθεσία Γιώργου Μενεδιάτη.
Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου και Ποίησης
Ιδιαίτερη θέση στο φετινό πρόγραμμα κατέχουν ένα αφιέρωμα στην σπουδαία ηθοποιό Μάγια Λυμπεροπούλου, τον προσεχή Μάρτιο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου (27/3) και "Ο κύκλος των χαμένων ποιητών”, μια ποιητική μουσική αφήγηση που παρουσίασαν η Χριστίνα Μαξούρη και ο Κωνσταντίνος Ευαγγελίδης στο Φεστιβάλ Σίφνου "Στα Μονοπάτια των Θεών", με οδηγό το μελοποιημένο έργο πάνω στον λόγο σπουδαίων ποιητών, όπως ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Τάσος Λειβαδίτη, ο Νίκος Γκάτσος, ο Μιχάλης Γκανάς κ.ά., αποσπάσματα από το ποιητικό έργο των Διονυσίου Σολωμού, Κ. Π Καβάφη, Μανώλη Αναγνωστάκη, Ντίνου Χριστιανόπουλου, καθώς και τη συνοδεία σύντομων έργων κλασικής μουσικής, την οποία θα δούμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης (21/3).
Δείτε το trailer του καλλιτεχνικού προγραμματισμού εδώ.
