Μετά από 2 χρόνια, ο μεγαλύτερος θεατρικός φεστιβαλικός θεσμός της Ευρώπης, το Φεστιβάλ της Αβινιόν, επιστρέφει αυτόν τον Ιούλιο, με πληθώρα θεαμάτων, από νέους, υποσχόμενους, αλλά και καταξιωμένους σκηνοθέτες, συμπεριλαμβανομένων και τριών ελληνικών συμμετοχών, αλλά και παραστάσεις ξένων καλλιτεχνών που θα δούμε και στο Φεστιβάλ Αθηνών.
Το Φεστιβάλ της Αβινιόν, ένα από τα σημαντικότερα φεστιβάλ παραστατικών τεχνών στον κόσμο, πέρυσι δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της πανδημίας. Ωστόσο, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ, Ολιβιέ Πι, ανακοίνωσε ότι θα διεξαχθεί ξανά φέτος, από τις 5-25 Ιουλίου, τονίζοντας ότι η εκδοχή του 2021 «είναι μια κάπως εξαιρετική έκδοση», καθώς θα ανεβούν περισσότερες από 30 επιπλέον παραστάσεις, κάτι το οποίο περίμεναν μετά από ένα χρόνο απουσίας.
Οι διοργανωτές του φεστιβάλ, όπως και ο διευθυντής θεωρούν πως το δελτίο υγείας από τους επισκέπτες θα είναι ένα από τα στοιχεία του πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της πανδημίας που τους κάνουν να ελπίζουν σε ένα «κανονικό φεστιβάλ».
Έτσι, η Αβινιόν για μια ακόμη φορά για δύο εβδομάδες θα μετατραπεί σε μια μεγάλη θεατρική σκηνή, θα αποτελέσει τόπος συνάντησης νέων τάσεων από τον χώρο του θεάτρου και του χορού και θα παρουσιάσει σε χιλιάδες φίλους των τεχνών και του θεάτρου τα δρώμενα σε ιστορικά κτίρια της πόλης που μετατρέπονται σε χώρους διεξαγωγής παραστάσεων. Κάθε χρόνο παρουσιάζονται περίπου 1.500 θεάματα, που αφορούν κυρίως το θέατρο και τον χορό, αλλά παρουσιάζονται και κονσέρτα και εκδηλώσεις εικαστικών τεχνών. Όσον αφορά το φετινό φεστιβάλ, αυτοί είναι μερικοί από τους καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν και οι παραστάσεις τους που θα παιχτούν αυτόν τον Ιούλιο.
Οι τρεις ελληνικές συμμετοχές του Φεστιβάλ της Αβινιόν
Δημήτρης Παπαϊωάννου
Ο χορογράφος Δημήτρης Παπαϊωάννου κατά την διάρκεια του πρώτου lockdown ετοίμασε την παράσταση «Ink», της οποίας η παγκόσμια πρεμιέρα προοριζόταν να γίνει στο περσινό φεστιβάλ της Αβινιόν, αλλά ακυρώθηκε λόγω της πανδημίας. Τελικά θα ανέβει φέτος για να παρουσιάσει έναν κόσμο που θυμίζει κάτι από επιστημονική φαντασία και ταινία τρόμου. «Ένας κόσμος σκοτεινός και πλημμυρισμένος. Θα μπορούσε να είναι πλανήτης ή μια μαύρη τρύπα. Υλικά λαμπυρίζουν και αντανακλούν το ένα με το άλλο, η όραση είναι θολή και το νερό που κυλά ρίχνει μικρές αστραπές. Ένας άνδρας προσπαθεί να οργανώσει και να διατηρήσει... κάτι, μέχρι που ένας επισκέπτης εισβάλει και αναστατώνει την οργάνωση». Στην παράσταση πρωταγωνιστούν ο Δημήτρης Παπαϊωάννου και ο Σούα Χορν. Ακόμη, ο Παπαϊωάννου έχει αναλάβει και τον σχεδιασμό του σετ και των κουστουμιών, αλλά και τον σχεδιασμό του φωτισμού μαζί με τον Στέφανο Δρουσιώτη.
Παντελής Δεντάκης
Ο Παντελής Δεντάκης θα συμμετάσχει στο φεστιβάλ φέτος για πρώτη φορά με την παράστασή του «Η μικρή μέσα στο σκοτεινό δάσος», μια από τις πιο πρωτότυπες παραγωγές του ελληνικού θεάτρου. Βασισμένη στο ομώνυμο παραμύθι του Φίλιπ Μινιανά, το οποίο αποτελεί μια ελεύθερη διασκευή του μύθου του Οβιδίου «Πρόκνη και Φιλομήλα», ο Παντελής Δεντάκης παρουσιάζει μια πολυμεσική παράσταση με έντονο εικαστικό στοιχείο, στην οποία πετυχαίνει έναν αρμονικό συνδυασμό θεάτρου, αφήγησης, video art, κινηματογράφου, μουσικής, φωτισμού και μικρογλυπτικής για να πει μια ιστορία που αποκαλύπτει τις σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής και μιλάει για τα τερατώδη ένστικτα του ανθρώπου. Το έργο παίχτηκε για ένα μικρό διάστημα τον Ιανουάριο του 2020 στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, πριν το κλείσιμο των θεάτρων. Ο Π. Δεντάκης έχει αναλάβει την σκηνοθεσία και οι ηθοποιοί Κατερίνα Λούβαρη-Φασόη και Πολύδωρος Βογιατζής μέσω της αφήγησης δίνουν ζωή στις τρισδιάστατες μινιατούρες της εικαστικού Κλειώς Γκιζελή. Ο Αποστόλης Κουτσιανικούλης έχει αναλάβει το video art, στο οποίο προβάλλονται κινηματογραφημένα πλάνα των γλυπτών πρωταγωνιστών, ο Νίκος Δεντάκης την σκηνική εγκατάσταση και ο Σταύρος Γασπαράτος το ηχητικό/μουσικό περιβάλλον.
Έλλη Παπακωνσταντίνου
Η εκπρόσωπος της ελληνικής avant-garde σκηνής, Έλλη Παπακωνσταντίνου, η οποία βρίσκεται σε διαρκή διάλογο με την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, στις 13 και 15 Ιουλίου 2021 θα παρουσιάσει την αντιφασιστική παράστασή της «The kindly ones» στο φεστιβάλ Off Avignon. Η καλλιτέχνης, με αφετηρία το έργο «Ευμενίδες» του Αισχύλου, σκηνοθετεί μια μουσική immersive παράσταση που θέλει να ανοίξει τον διάλογο με την σύγχρονη ιστορία και το δικαίωμα στην διαφορετικότητα. Καθώς είναι μια παράσταση που παρουσιάζεται κατεξοχήν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Ευρώπης, έτσι και τον Ιούλιο, οι θεατές στην Αβινιόν θα μεταφερθούν με βαν στην κοντινή πόλη Εξ Εν Προβάνς και στο Camp Des Milles, στρατόπεδο που φυλακίστηκαν επαναστάτες του Ισπανικού Εμφύλιου, θύματα του Ναζιστικού καθεστώτος και αργότερα του πολέμου στην Αλγερία. Η Έλλη Παπακωνσταντίνου έγραψε και σκηνοθέτησε την παράσταση. Ο Μπλέιν Ρέινινγκερ συνθέτει την πρωτότυπη μουσική και παίζει μαζί με την Ρόζα Προδρόμου, την Μαρία Πανουργιά και στην παράσταση συμμετέχει και χορωδία που αποτελείται από ηλικιωμένους κατοίκους της περιοχής της Αβινιόν.
Ποιες παραστάσεις θα δούμε και στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών;
«Pieces of a woman / Κομμάτια μιας γυναίκας» - Κορνέλ Μουντρούτσο
Τον Ιούλιο, ο δημοφιλής θεατρικός και κινηματογραφικός σκηνοθέτης Κορνέλ Μουντρούτσο και η ομάδα TR Warszawa, θα παρουσιάσουν στο γαλλικό φεστιβάλ το καθηλωτικό οικογενειακό δράμα «Pieces of a woman / Κομμάτια μιας γυναίκας». Η παράσταση έχει στο κέντρο της την τριαντάχρονη Μάγια, μια γυναίκα στη σύγχρονη Βαρσοβία, η οποία χάνει το νεογέννητο μωρό της. Η ιστορία μιλάει για την πάλη της πρωταγωνίστριας που πρέπει να υπερασπιστεί τον πόνο της ενάντια στην γνώμη της οικογένειάς της και ενάντια στις συμβάσεις που θα ήθελαν να ακολουθήσει σε αυτή τη δοκιμασία που βιώνει. Το έργο του Ούγγρου σκηνοθέτη βασίζεται στο κείμενο της Ουγγαρέζας Kata Wéber και συνεργάζεται με ηθοποιούς από την Πολωνία για να πει την ιστορία αυτής της μοντέρνας τραγωδίας. Με βάση αυτή την παράσταση, ο ίδιος καλλιτέχνης δημιούργησε και την ομώνυμη ταινία με την Βανέσα Κίρμπι («The Crown»), η οποία έλαβε και υποψηφιότητα για Όσκαρ.
Η παράσταση θα παρουσιαστεί και στο Φεστιβάλ Αθηνών, με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους, στην Πειραιώς 260, στις 2,3,4 Σεπτεμβρίου.
Από την Αβινιόν... στην Αθήνα έρχεται φέτος και ο Μάρκος Μοράου
Ένας ακόμη καλλιτέχνης που θα παρουσιάσει το έργο του τον Ιούλιο στην Αβινιόν, είναι και ο πολυβραβευμένος Ισπανός χορογράφος Μάρκος Μοράου με την παράσταση «Sonoma». Στην παράσταση παρουσιάζεται «ο χορός εννιά γυναικών οδηγεί σε μια κίνηση σωμάτων με ιλιγγιώδη ρυθμό, σε φωνές για απελευθέρωση, σε ονειρικές εξερευνήσεις και σουρεαλιστικές αναμνήσεις. Εννέα χορευτές εμφανίζονται με ήχους τυμπάνων και από λαϊκά τραγούδια και ξεκινούν έναν ζωντανό χορό. Στην μέση της σκηνής βρίσκεται ένας σταυρός δεμένος με σχοινί που δίνει στην παράσταση έναν μυστηριώδη και αινιγματικό αέρα... Ύστερα οι γυναίκες κινούνται, προσπαθούν μαζί, φωνάζουν και προσπαθούν να ελευθερωθούν.» Με αυτό το έργο, ο καλλιτέχνης με την ιδιαίτερη χορογραφική γλώσσα του, συνδυάζει το παραδοσιακό με το μοντέρνο και προσπαθεί να τιμήσει τον κόσμο του Luis Buñuel και την σουρεαλιστική επανάσταση με έναν κατακερματισμένο και στρωματοποιημένο χορό.
Ωστόσο, ο Μάρκος Μοράου θα συμμετάσχει και στο Φεστιβάλ Αθηνών φέτος, αλλά με την παρουσίαση μιας άλλης παράστασής του. Το «Pasionaria / Το λουλούδι του πάθους» θα παρουσιαστεί στις 20 & 21/9 στην Πειραιώς 260. Αυτή την φορά ο χορογράφος παρουσιάζει έναν δυστοπικό κόσμο μιλώντας για την Pasionaria, έναν πλανήτη χωρίς πάθος, στον οποίο φαίνεται οι κάτοικοι να έχουν ξεχάσει κάθε είδους συναίσθημα, καθώς κινούνται σαν ρομπότ ή στέκονται σαν αγάλματα. Αυτή η χορευτική θεατρική παράσταση είναι εντυπωσιακή όχι μόνο χορευτικά, αλλά και οπτικά, με τα σκηνικά, τα κουστούμια και τον φωτισμό. Και στις δύο παραστάσεις ο Μάρκος Μοράου είναι υπεύθυνος για την σύλληψη, την καλλιτεχνική διεύθυνση, αλλά και την χορογραφία, σε συνεργασία με τους χορευτές.
Nouveau Théâtre Populaire
Αυτόν τον Ιούλιο, μέσω της παράστασης «The Sky, The Light, The Celebration», το Nouveau Théâtre Populaire θα προσκαλέσει το κοινό του Φεστιβάλ να εξερευνήσει τρια εμβληματικά έργα του Μολιέρου: Ταρτούφος ή ο Απατεώνας, Δον Ζουαν, Ψυχή. Οι Léo Cohen-Paperman, Emilien Diard-Detœuf και Julien Romelard που σκηνοθέτησαν αυτά τα τρία έργα αντίστοιχα, εμπνευσμένοι από τον Jean Vilar, θα παρουσιάσουν τα έργα χωρίς σκηνή, με πολύ λίγα κοστούμια με τους ηθοποιούς μονάχα να δίνουν ουσία στο θέατρο. Ανάμεσα σε κάθε έργο θα παρουσιάζεται το «Grand Siècle», ένα... παιχνιδιάρικο, αυτοσχέδιο διάλειμμα με τη μορφή μιας παράλογης ραδιοφωνικής εκπομπής, στην οποία ο καθένας είναι ελεύθερος να λάβει μέρος αν επιθυμεί. Η σύλληψη και σκηνοθεσία αυτού του ιδιαίτερου ραδιοφώνου έγινε από τον Frédéric Jessua.
Τι ξεχωρίζουμε φέτος από το Φεστιβάλ της Αβινιόν
Ολιβιέ Πι
Ένας ακόμη από τους καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν στο φετινό Φεστιβάλ της Αβινιόν, είναι και ο διευθυντής του φεστιβάλ από το 2013, Ολιβιέ Πι. Ο καλλιτέχνης που θα συμμετάσχει στο Φεστιβάλ για 19η χρονιά, αυτό το καλοκαίρι θα παρουσιάσει στον κήπο της βιβλιοθήκης Ceccano, ένα από τα πιο γνωστά έργα του Σαίξπηρ με την παράσταση «Hamlet in the imperative!». Μέσω αυτού του έργου, ο καλλιτέχνης μπορεί να θέσει ερωτήματα στο θέατρο, όπως τι σημαίνει το να υποκρίνεται κανείς, το να παίζει, να παίρνει δράση και τι μπορεί να κάνει το θέατρο. Επιπλέον, ο Ολιβιέ Πι με την ομώνυμη σειρά παραστάσεων που αποτελούνται από 10 επεισόδια, θα συνεργαστεί με ερασιτέχνες, μαθητές από την Περιφερειακή σχολή ηθοποιών των Καννών-Μασσαλίας και με επαγγελματίες ηθοποιούς. Αυτά τα επεισόδια βασίζονται με εναλλακτικό τρόπο σε βασικές σκηνές, μονολόγους ή μεμονωμένους χαρακτήρες και πέντε παραστάσεις του Άμλετ.
Γιαν Μάρτενς
Στην ομαδική χορευτική παράστασή του «Any Attempt Will End In Crushed Bodies And Shattered Bones», ο χορογράφος Γιαν Μάρτενς προσπαθεί να ενσαρκώσει τα τρέχοντα κινήματα αντίστασης ενάντια σε ζητήματα όπως στην καταπίεση, την ανισότητα και την κλιματική αλλαγή. Με τη βοήθεια 17 εκτελεστών, ο φλαμανδός καλλιτέχνης προτείνει την εξερεύνηση των διαφόρων μορφών ακτιβισμού που πολλαπλασιάζονται αυτή την στιγμή σε όλο τον κόσμο. Αντιμέτωποι με κοινωνικές ή κλιματικές προκλήσεις, ενάντια σε καθιερωμένες ή νέες εκκολαπτόμενες τυραννίες, πολλά κίνητρα αντίστασης ενσαρκώνονται από χορευτές όλων των ηλικιών. Μέσω της παράστασής του, ο Μάρτενς μετατρέπει την σκηνή στον χώρο μιας πιθανής δημοκρατίας και αμφισβητεί τις παρορμήσεις και εξάρσεις μας, καθώς και την ανάγκη μας να πράττουμε καλύτερα.
Κριστιάν Ζαταΐ
Στο φετινό Φεστιβάλ της Αβινιόν θα παρουσιαστούν δύο έργα της Κριστιάν Ζαταΐ. Αρχικά, θα ανέβει η παράστασή της «Between dusk and dawn», η οποία εμπνέεται ελεύθερα από την ταινία «Dogville» του Λαρς φον Τρίερ. Το έργο μιλάει για μια γυναίκα η οποία προσπαθώντας να ξεφύγει από την καταπίεση ενός καθεστώτος που στρέφεται στον φασισμό, βρίσκει καταφύγιο σε ένα θέατρο, όταν μια ομάδα κωμικών θέλουν να πειραματιστούν με την ιδέα του καλωσορίσματος ενός αγνώστου από την ταινία του Τρίερ. Η Βραζιλιάνα Christiane Jatahy παρουσιάζει μια ιστορία γεμάτη με παιχνίδια ανατροπών υποκινούμενα από τις ασαφείς προθέσεις των χαρακτήρων και μια περίεργη παρουσία οθονών και καμερών στην σκηνή, εξερευνώντας κεντρικά ζητήματα της εποχής μας. Επιπλέον, στις 11 Ιουλίου θα προβληθεί και η ταινία της «A Falta que nos move». Αυτή αποτελεί την πρώτη της ταινία και αφορά πέντε Βραζιλιάνους φίλους και ηθοποιούς στα τριάντα τους που βρίσκονται μαζί την παραμονή Χριστουγέννων και όλοι μεγάλωσαν κάτω από συνθήκες στρατιωτικές δικτατορίας και υπό την επήρεια της αμερικάνικης κουλτούρας.
Έμμα Ντάντε
Η Έμμα Ντάντε έρχεται φέτος με δύο παραστάσεις και δύο ταινίες στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Η καλλιτέχνης θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στην Γαλλία την θεατρική της παράσταση «Misericordia», εξερευνώντας ζητήματα όπως την μητρότητα και δημιουργώντας μια ωδή στο έλεος και έναν φόρο τιμής στις γυναίκες και την ικανότητά τους να αγαπούν και ταυτόχρονα να παραμένουν ανθεκτικές. Στην παράστασή της «Pupo di Zucchero - La Festa dei morti» («Το ζαχαρένιο αγαλματίδιο – Η ημέρα των νεκρών»), την οποία έγραψε και σκηνοθέτησε, η Ντάντε εμπνέεται από παραδόσεις της νότιας Ιταλίας και δημιουργεί έναν μπαρόκ εορτασμό που αναφέρεται σε θέματα που αφορούν όλους, όπως την μνήμη αυτών που έχουν πεθάνει και την μοναξιά του να ζει κανείς. Στην πρώτη ταινία της που θα προβληθεί στο φεστιβάλ φέτος, το «The Macaluso sisters» λέει την ιστορία πέντε γυναικών, αδελφών από την παιδική έως και την μεγαλύτερη ηλικία, στο διαμέρισμα που μεγάλωσαν στον τελευταίο όροφο ενός κτιρίου στα προάστια του Παλέρμο. Μια ιστορία για αυτούς που φεύγουν, αυτούς που μένουν κι εκείνους που αντιστέκονται. Στην δραματική ταινία της «A street in Palermo» του 2013 που θα προβληθεί στο φεστιβάλ φέτος, ακολουθούμε την Ρόζα και την Κλάρα που προσπαθούν να πάνε στον γάμο ενός φίλου, χάνονται και τελικά καταλήγουν σε έναν στενό δρόμο. Την ίδια στιγμή, από την άλλη μεριά του δρόμου έρχεται ένα αυτοκίνητο που οδηγείται από την αργηγό της οικογένειάς της, την Σαμίρα. Κανένα από τα δύο αμάξια δεν υποχωρεί, και από αυτή την σιωπηλή μονομαχία με βίαια βλέμματα μπορεί να κινήσει μόνο ένας.
Ανχέλικα Λίντελ
Η Ανχέλικα Λίντελ, αυτό τον Ιούλιο θα συμμετάσχει στο Φεστιβάλ με την παράσταση «Liebestod / El olor a sangre no se me quita de los ojos Juan Belmonte. History/ies of Theatre III». Στο έργο της, η Ισπανίδα καλλιτέχνις συνδυάζει τον επαναστατικό ταυρομάχο από την Ανδαλουσία Χουάν Μπελμόντ και τη μουσική του Ρίτσαρντ Βάγκνερ για να πει μια ιστορία θεάτρου που είναι ταυτόχρονα και η ιστορία των ριζών της. Η ασταμάτητη έρευνα για τραγική ομορφιά είναι κάτι το οποίο χαρακτηρίζει τόσο το «Liebestod» του Βάγκνερ, αλλά βρίσκεται και στην δουλειά ενός ταυρομάχου, αλλά και στην σκηνή της Λίντελ. Σύμφωνα με την καλλιτέχνη: «Αναζητώ πάντα την υπέροχη στιγμή, τη μεταμόρφωση, ενθουσιασμό που ξεχειλίζει, τη λάμψη και το φως, αυτή τη λυρική μεταφορά που λαμβάνει χώρα όταν αγαπά κανείς» και αναφέρει πως η παράστασή της είναι η δουλειά μιας ερωτευμένης θνητής γυναίκας και μια θυσία. Η καλλιτέχνις παίρνει μέρος στην παράσταση, αλλά έχει γράψει και το κείμενο και ανέλαβε την σκηνοθεσία, την σκηνογραφία και τα κοστούμια.
Ντάντα Μασίλο
Η Ντάντα Μασίλο μέσα από την χορευτική της παράσταση «The Sacrifice» που αποτελεί μια αντανάκλαση της κληρονομιάς της από την Μποτσουάνα, εξερευνά τον πόνο που η ανθρωπότητα προκαλεί στην ίδια. Για την χορογράφο, η οποία μεγάλωσε στην Νότια Αφρική, πρόκλησή της ήταν να συνδυάσει διαφορετικά είδη χορού, αλλά και να ερευνήσει την προέλευσή της και να δουλέψει σε δείκτες ταυτότητας, όπως με συλλογικούς ψαλμούς, τελετές και πέρα από αυτό, την επιθυμία για θυσία. Στην παράστασή της, η Μασίλο εξερευνά τον μινιμαλισμό και τη ζωτικότητα του χορού της Σουβάνας μέσα από την τελετή της άνοιξης του Ίγκορ Στραβίνσκι.
Μαγκί Μαρέν
Η Μαγκί Μαρέν, μια από τις ηγετικές φιγούρες στον σύγχρονο χορό, θα συμμετάσχει στο φεστιβάλ του Ιουλίου με την παράστασή της «To go take a closer look» που λέει την ιστορία μερικών ανθρώπων που προσπαθούν να δημιουργήσουν κοινότητες στην μέση μιας καταιγίδας. Δύο άνδρες και δύο γυναίκες βρίσκουν τους εαυτούς τους να περιτριγυρίζονται από κοστούμια που θα φορέσουν, αντικείμενα που θα χρησιμοποιήσουν και οθόνες που θα ακολουθήσουν. Χαμένοι και προβληματισμένοι απασχολούνται και ενθουσιάζονται με κάθε νέο στοιχείο που βρίσκουν, σαν να ανακαλύπτουν τα θραύσματα από μια θαμμένη και ξεχασμένη ιστορία. Μέσω του έργου της, το οποίο είναι εμπνευσμένο από την Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου του Θουκυδίδη, η καλλιτέχνης ερευνά την φύση της βίας και την συνεχή εμφάνισή της, προσπαθώντας να απαντήσει σε ερωτήματα όπως «Τι οδηγεί στον πόλεμο και τι δημιουργεί βία;».
